Úrval - 01.05.1970, Blaðsíða 118

116
ÚRVAL
Samkvæmt frásögn manns eins,
sem lifði blóðbað þetta af, var allt
dómkirkjutorgið einn orrustuvöll-
ur, þar sem ríkti alger ringulreið.
Stólar, borð, loftbitar og múrstein-
ar höfðu verið rifnir úr húsunum
og götusteinar upp úr strætunum
til þess að gera úr þessu virki.
Kúlurnar þutu í allar áttir. Jafn-
vel fyrstu gulu blómin á gömlu,
helgu grátviðarhríslunum tveim
fyrir framan dómkirkjuna féllu nú
hvert af öðru, er kúlurnar skullu
á þeim. (Tré þessi voru álitin hafa
sprottið upp af hári Buddha).
Eitt sinn klifraði Thondup aftur
upp undir þak dómkirkjunnar til
þess að slökkva lítinn eld, sem þar
hafði kviknað. Þaðan gat hann séð,
hversu ógnvekjandi hefndaraðgerðir
Kínverja voru gegn Tíbetbúum. En
samt var sem ekkert fengi yfirbug-
að landa hans. Þeir réðust gegn
röðum kínversku hermannanna al-
gerlega óttalausir, að því er virt-
ist.
„Hefði ég bara getað komið skila-
boðum til þeirra um, hvað gera
skyldi,“ sagði hann, „þá hefði verið
hægt að vinna hverja orrustuna á
fætur annarri." En það var ekki
um neinar samræmdar aðgerðir að
ræða. Enginn gat sagt fyrir um,
hvað mundi gerast næsta hálftím-
ann í næstu götu eða jafnvel næsta
húsi. Það var aðeins eitt, sem var
alveg öruggt . . . lokaósigur Tíbet-
búa.
Þegar komið var fram að hádegi,
komu Kínverjar á vettvang með
brynvarðar bifreiðir til þess að
bjarga skriðdrekunum tveim, sem
eftir voru. Svo fóru þeir að skjóta
inn í mannfjöldann af algeru til-
litsleysi. Hundruð manna hnigu
niður, er skriðdrekarnir tóku að
mjakast í áttina til dómkirkjunn-
ar. Aðrir flýðu burt undan þessari
árás, þar eð hugrekki þeirra var
ekki lengur nægilegur skjöldur gegn
hinni miskunnarlausu skothríð.
Thondup, sem var inni í dóm-
kirkjunni, gerði sér nú grein fyrir
því, að komið var að endalokun-
um. Dómkirkjan sjálf var nú að
nokkru leyti hrunin. Thondup hafði
komizt . undan með naumindum,
þegar Gurgur kippti honum til
hliðar, er bjálki var í þann veginn
að falla beint ofan á hann. Þeir
Thondup og Gurgur voru enn að
brenna opinberum ríkisskjölum,
þegar Thondup heyrði brothljóð í
timbri. Kínverjarnir voru að aka
skriðdrekunum á framhliðin. Hann
hljóp frá skjölunum, sem enn voru
óbrennd, og sagði Gurgur að taka
til fótanna. Þeir hlupu í áttina til
akranna í vestri og kvikmynda-
hússins handán borgarmúranna, en
það var enn í höndum Tíbetbúa.
Klukkan tvö var skothríðinni
hætt. Og eldarnir, sem brunnu í
mörgum smágötum, höfðu þá ver-
ið slökktir. Enn voru að vísu eftir
smáhópar Tíbetbúa, sem vildu ólm-
ir halda áfram að berjast. Þar mætti
fyrst nefna 200 Khamba, sem höfðu
búið um sig í kvikmyndahúsinu. En
þeir höfðu bara ekki neina óvini
til þess að berjast við, því að Kín-
verjar virtust hafa gufað upp af
götunum.
Svo tóku hátalarar að glymja um
gervalla borgina. Rödd Tans hers-
höfðingja skipaði öllum að leggja