Úrval - 01.02.1979, Side 74

7?
ÚRVAL
tækjum og brot úr hnausþykkum
leirdeiglum, sem málmurinn —
líklega gull — hafði verið mótaður í.
Þar sem hæst bar innan múranna
voru rústir af hrundum turni. Var
það sólarhof? Var það fjárhirslan? Ég
var þess albúinn að velta við fáeinum
steinum í von um að rekast á glóandi
gullmola.
Þegar við nálguðumst þessa gráu
steinahrúgu, glitraði raunar á
eitthvað í skuggunum. Síðan
hlykkjaðist það og rann eins og
bráðinn málmur, uns það lyfti
hreistruðum haus á stærð við hnefann
á mér. Það starði á okkur óræðum,
augnalokalausum augum og klofinni
tungunni brá fyrir, eins og til að
smakka á þefnum af okkur. Svarta
mamban er fljótasta og eitraðasta
slanga í Afríku. Það orð fer af henni,
að hún ráðist á það sem tiltækt er án
þess að vera áreitt. Og þetta sýnishorn
var á fjórða meter á lengd. I skáld-
sögu hefði þetta stóra, svarta skriðdýr
verið holdtekja hins forna konungs
borgarinnar. Við hörfuðum varlega
og létum hana um að verja fjárhirsl-
una.
Tvær nætur enn létum við
fyrirberast við eldinn okkar utan
borgarmúranna. Við skröfuðum
saman langt fram á kvöld og
ímynduðum okkur mennina, sem
höfðu komið hingað svo langt að,
eins og forfeður okkar höfðu gert, og
hugsunum um kynþáttinn, sem
byggði þessar borgir — sumir sögðu
að það væru Fönikíumenn. Þeir
gerðu þá innfæddu að þrælum
sínum, unnu gullið og hurfu síðan á
dularfullan hátt í þriðju öld.
Þjóðsögur Súlúnegra segja, að hinir
innfæddu hafi sameinast og eytt
þeim.
Þegar við höfðum tekið okkur
saman síðasta morguninn, gekk ég
næstum lotningarfullur upp að
rústunum, og lét augun hvarfla um
útlínur borgarinnar minnar týndu.
Ég vissi að þegar við kæmum aftur til
byggða, mundu margir segja að þetta
væri allt uppspuni; að leirkerjabrotin,
axarhausarnir og perlurnar væru
þarna eftir einhverja föruflokka, svo
'sem búskmenn. Ég ætlaði ekki að
deila við þá, því þeir gátu ekki fundið
návist hins liðna á sama hátt og ég
fann það nú, er ég tróð þessar fornu
slóðir.
Hljóðar rústirnar fluttu mikils-
verðan boðskap — að Afríka myndi
ekki umbera þá, sem aðeins koma tii
að hirða gull hennar og hneppa
íbúana í ánauð. Þær undirstrikuðu,
að það sem enn steðjar að Afríku
steðjaði einnig að henni fyrir meira
en þúsund árum. Okkur flaug í hug,
hvort einhvern tíma í framtíðinni
myndu tveir förumenn búast til
nætur úti fyrir rústum Jóhannes-
arborgar og velta því fyrir sér hvers
lags menn hefðu reist þessa borg og
hvert þeir hefðu horfið. Sagan endur-
tekur sig svo oft vegna þess að menn