Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2024, Qupperneq 16

Viðtal
14 Tímarit hjúkrunarfræðinga | 2. tbl. 100. árg. 2024
Hjúkrunarfræðingur í
doktorsnámi gefur út bók
Texti: Þórunn Sigurðardóttir | Myndir: Þórunn Sigurðardóttir og úr einkasafni
„Ég ólst upp úti á landi og þar starfaði skólahjúkrunarfræðingur
sem hét Adda. Eins og svo mörg þá lenti ég í einelti í grunnskóla
en Adda mætti mér alltaf af svo mikilli hlýju og var ein af mínum
fyrirmyndum úr æsku. Það var alltaf draumur minn að verða eins
og hún en svo bara gerðist lífið, ég flutti til Reykjavíkur þegar ég
kláraði grunnskóla, fór í FB og var í hljómsveit sem hét Afródíta.
Svo flutti ég til Akureyrar þegar ég var 18 ára. Þar kynnist ég
barnsföður mínum og við eignumst þrjú börn, fyrst son þegar ég
er tvítug og svo tvíbura. Ég lauk ekki framhaldsskóla á réttum
tíma, var að njóta þess að vera til og tók einn og einn kúrs í VMA.
Við barnsfaðir minn skildum og tveimur árum seinna kynntist ég
núverandi manni mínum sem bjó í Reykjavík. Ég ákvað því að flytja
til höfuðborgarinnar haustið sem elsti strákurinn minn byrjaði í
grunnskóla. Við eignumst svo tvær dætur saman og þegar ég var
29 ára var ég orðin fimm barna móðir.
Þegar sú yngsta var þriggja ára ákvað ég að fara í nám. Ég fór í FÁ og
útskrifaðist sem sjúkraliði árið 2006 og fór þá að vinna á vökudeild
Landspítalans, kláraði svo stúdentinn og fór svo í kjölfarið í
hjúkrun árið 2007. Þegar ég fór í hjúkrun rættist gamall draumur
en ég man þegar ég var í kvöldskóla VMA og tók strætó heim sem
keyrði fram hjá SAk að ég hugsaði með mér að ég ætlaði mér að
verða hjúkrunarfræðingur fyrir fertugt. Þá var ég bara 24 ára og
gaf mér því rúman tíma en ég náði markmiðinu og kláraði hjúkrun
þegar ég var 39 ára árið 2011. Þetta lá einhvern veginn alltaf fyrir
mér, mér finnst allt við fagið ótrúlega áhugavert og skemmtilegt.“
Verkefni í náminu varð seinna að bók og námskeiði
Hvert lá leið þín eftir útskrift árið 2011? „Ég starfaði á
vökudeildinni samhliða náminu og deildarstjórinn minn þar,
Ragnheiður Sigurðardóttir, veitti mér mikinn stuðning. Ég var
í hlutastarfi á vökudeildinni til ársins 2015 en ég var líka skóla-
hjúkrunarfræðingur í Langholtsskóla í þrjú ár. Fór svo að kenna
í Fjölbraut í Ármúla en árið 2016 fékk ég stöðu deildarstjóra á
Heilsustofnun í Hveragerði og starfaði þar til ársins 2020. Þá hafði
ég fengið styrk hjá Sjálfstætt starfandi fræðimönnum til að skrifa
bókina Einmana, en styrkveitingunni fylgdi sú regla að ég mátti
ekki vinna launaða vinnu á sama tíma og ég fékk styrkinn. Ég hafði
klárað meistaranám frá HA 2018 samhliða öllum þessum störfum
og fór svo í kjölfarið í doktorsnám. Ég byrjaði frekar gömul í námi
og kannski þess vegna fannst mér allt þetta nám svo gefandi og
veita mér mörg tækifæri. Þegar ég var í grunnnámi í hjúkrun
áttum við að gera verkefni í heilsugæsluhjúkrun, sem var að búa
til fræðsluefni, ég gerði leiðarvísi um góð samskipti sem urðu svo
Samskiptaboðorðin og komu út árið 2012. Í kjölfarið skrifaði ég svo
bók um samskipti sem kom út 2016. Núna átta árum seinna er ég
enn að nýta þessa afurð á námskeiði sem ég kenni í Bataskólanum
sem mér finnst vera mjög gefandi og áhugavert.
Stundum engin úrræði en alltaf hlýtt andrúmsloft
Aðalbjörg hafði starfað í Hveragerði í um fjögur ár þegar hún tók
sér pásu til að skrifa bókina en núna er hún aðeins byrjuð að vinna
þar aftur. „Það var í raun mjög erfitt að taka þessa ákvörðun að
hætta og fara í leyfið en mér fannst ég verða að skrifa þessa bók um
einmanaleikann. Ef ég hefði ekki skrifað hana þá hefði örugglega
enginn annar gert það. Á Heilsustofnuninni í Hveragerði finnst
mér yndislegt að starfa og þar hittir maður fólk sem er með alls
konar áföll og erfiða reynslu á bakinu en maður sér fólk rísa upp
við veruna þarna. Þetta eru engin geimvísindi, þarna fá þau bara
tíma og næði til að hlúa að sér. Við erum búin að læra um þetta í
náminu; hve mikilvægt það er að annast sjálfan sig svo unnt sé að
annast aðra, en að horfa á þetta raungerast þarna er stórkostlegt,“
segir hún brosandi.
Hvernig er hefðbundin vakt á Heilsustofnuninni í Hveragerði?
„Hún er öðruvísi en á öðrum vinnustöðum sem ég hef starfað
á. Hjúkrunarfræðingar og sjúkraliðar vinna í nánu samstarfi
á vaktinni. Við erum kannski með um 120 manns í húsinu og
hluti af þeim þarf mögulega smá aðstoð. Sum eru að koma
til okkar í lyfjagjafir eða sáraskipti og þetta minnir stundum á
hjúkrunarmóttöku á heilsugæslu. Eitt sem er frábrugðið þarna
er að við tölum um gesti en ekki skjólstæðinga. Við tökum á móti
gestunum okkar og tökum ítarlegt komuviðtal. Þannig erum við
fyrsta snertingin. Svo eru fastir liðir eins og slökun á kvöldin og
samflot í sundlauginni tvisvar í viku. Einnig felst starfið líka í því
að vera til staðar, eiga samtöl við gestina, hlúa að þeim og vera
vakandi yfir þeim sem þurfa stuðning, svo eru göngur einu sinni
á dag.“
Aðalbjörg segir að sér finnist erfiðast við starfið að vera með gesti
sem ekki er hægt að gera neitt fyrir; „það eru stundum engin
úrræði og það er erfitt en þarna er alltaf hlýlegt andrúmsloft og
gestir finna fyrir umhyggju. Við sem þarna störfum gefum okkur
tíma til að eiga samtal við fólk. Það er auðvitað ýmislegt sem getur
Aðalbjörg Stefanía Helgadóttir, hjúkrunarfræðingur og rithöfundur
Aðalbjörg Stefanía Helgadóttir er hjúkrunarfræðingur með marga hatta. Nýverið kom út bókin Einmana eftir
hana en áður hefur hún gefið út bækurnar Samskiptaboðorðin og Samfélagshjúkrun auk þess sem hún ritstýrði
bókaröð um hjúkrun fyrir sjúkraliðanema. Við fengum að heimsækja Aðalbjörgu og Díönu, hundinn hennar ljúfa,
á fallegt heimili þeirra í Laugardalnum og spyrja út í líf Aðalbjargar og störf.