Goðasteinn - 01.09.2013, Blaðsíða 86

84
Goðasteinn 2013
Æ. slökkvið ljós og slíðrið sverð,
sláið ei að sinni,
því hann er með sinn fiðil á ferð
í fögrubrekku minni.

Vísan er einnig tilfærð í sögu Þorsteins Erlingssonar: Sagan af stráknum
sem skreið ofan í koppinn. Í neðanmálsgrein segir Þorsteinn: „Sögumaður
minn segist líka hafa heyrt allt aðra sögu, sem vísa þessi kom fyrir í, en man
hana ekki.“ Ég tel að þar hafi fremur ráðið hæverska en gleymska.

Í Barkarstaðabók er saga um jólagleði huldufólks í bóndabæ meðan heima-
fólk er fjarri við miðnæturmessu. Í gleðinni syngur huldufólkið dansstef:

Sá sem skapti sól og tungl í sínum hring,
vér allir lofum þann englakóng í undirbing.

Páll í Árkvörn skráir sömu sögu. Hjá honum er dansstefið á þessa leið:

Sá sem hefur skapað sól og tungl í sínum hring,
á þann kóng vér allir trúum í undirbing.

Sagan af Friðrik Jóhanni danitert í Barkarstaðabók er einnig skráð af Páli í
Árkvörn en orðamunur mikill. Sérstöðu hefur þjóðsaga frá 17. öld, sem raun-
ar er frá 18. öld og fjallar um Gottskálk Þórisson bónda í Syðstu-Mörk undir
Eyjafjöllum, viðskipti hans við huldufólk og hefnd þess.
Sögu-Steinunn dó 5. apríl 1907 á Arngeirsstöðum. Guðrún á Flókastöðum
féll í valinn fjórum árum síðar. Fróðleiksfólk hélt áfram velli í Rangárþingi en
þær Steinunn og Guðrún voru í raun síðustu fulltrúar sagnamanna sem sóttu
heim bæi til að flytja sögur þeirrar sagnmenningar sem dafnað hafði með þjóð-
inni frá upphafi byggðar. Glöggan vott þeirrar sagnfesti er að finna í Sögu
Sverris konungs Sigurðssonar sem Karl Jónsson ábóti skráði nær lokum 12.
aldar. um vossama ferð Sverris frá Birgi jarli brosu til Vermalands árið 1177
segir:“ Var því líkast sem í fornum sögum er sagt að verið hefði þá er kon-
ungabörn urðu fyrir stjúpmæðra sköpum.“
Raddirnar sem styttu stundir á löngum skammdegiskvöldum hafa þagnað
en eljusömum skrásetjurum eigum við það að þakka að orð þeirra hafa náð til
nútímans.