Sjómannadagsblað Snæfellsbæjar - 01.06.2016, Qupperneq 25

Hvar er eiginlega þessi Hellissandur?
Rætt við Aldísi Stefánsdóttur húsmóður á Hellissandi
Eg er sestur inn á fallegt heimili Aldísar Stefánsdóttur
húsmóður á Hellissandi. Tilefnið er að fara yfir lífshlaup
hennar en hún hefur frá viðburðaríkri ævi að segja.
Þriggja ára gömul lendir hún í miklu slysi á heimili sínu á
Norðfirði og fer á næstu árum í nokkrar aðgerðir hjá læknum til
að reyna að bæta skaðann. Fimmtán ára ræður hún sig í vist hjá
kaupfélagsstjórahjónunum á Hellissandi og ekki var aftur snúið á
heimslóðirnar á Norðfirði til að búa þar. Hún eignast níu börn með
eiginmanni sínum Aðalsteini Elíasi Jónssyni. Aldís tók mikinn þátt í
félagslífi á staðnum með dugnaði sínum, glaðværð og útsjónarsemi.
Byrjum á byrjuninni en Aldís erfædd 19. apríl 1934 íNeskaupstað
en sá dagur bar upp á sumardaginn fyrsta það ár. Stefán faðir
hennar var fæddur í Krossanesi í Vöðlavík 20. júlí 1905 en afi
hennar, Eiríkur Þorleifsson útvegsbóndi og amma hennar Aldís
Stefánsdóttir fluttu á Norðfjörð með fjölskyldu sína árið 1914 en
hann var þá búinn að kaupa, ásamt Jónasi bróður sínum, húsið
Dagsbrún en það var líka kallað prófastshúsið. Seinna var svo alltaf
talað um systkinin í Dagsbrún á Norðfirði en þetta hús var úti á
svokölluðu Nesi. Móðir Aldísar var Guðný Guðnadóttir en hún var
fædd á Norðfirði árið 1908 á bænum Strönd. Móðurafi Aldísar
hét Guðni Eiríksson og amma hennar hét Þuríður Ásmundsdóttir
frá Vindheimum í Norðfjarðarsveit. Guðni drukknaði eftir að þau
höfðu eignast sex börn á sex árum og einnig misstu þau eitt barn
í fæðingu.
Aðalsteinn Jónsson og Aldís Stefánsdóttir í sólskálanum í húsi sem þau byggðu að Naustabúð 12
á Hellissandi.
„Ég er elst sjö systkina og við erum sex á lífi. Einn bróðir okkar
er dáinn en ég var átta árum eldri en hann. Banamein hans var
krabbamein en hann var sextíu og sex ára þegar hann dó. Já, ég
elst upp á Norðfirði í húsi sem hét Sunnuhvoll," segir Aldís þegar
hún rifjar upp æskuárin á Norðfirði sem urðu svo sannarlega
Þór var smíðaður í Noregi árið 1928 og var 21 brl. Hann var í eigu Stefáns föður Aldísar og
tveggja bræðra hans og einnig voru tveir aðrir eigendur. Þessi bátur var seinna seldur til
Seyðisfjarðar.
I janúar 1946 eignaðist Stefán ásamt félögum sínum stærri bát sem hét Dröfn NK 31 og var
hann 25 brl smíðaður á Akureyri árið 1900. Skipstjóri var Björgvin Bjarnason og áttu þeir hann
til ársins 1963.
viðburðarík hjá henni og fjölskyldunni. „Foreldrar mínir leigðu efri
hæðina hjá bróður pabba á Sunnuhvoli. Pabbi var útgerðarmaður
en var ekki sjálfur á sjónum því hann var alltaf svo sjóveikur, en hann
átti fyrst bát sem hét Þór NK 32 ásamt fleiri mönnum á Norðfirði".
„Já, þetta var þannig að báturinn fór á vertíðinni til Hornafjarðar
og þaðan réri báturinn og pabbi fór alltaf með og var að beita
línuna. Þeir voru þar á lítilli eyju og héldu til í verbúð sem þar var.
Fiskinum var svo landað uppi á landi og svo var farið út í eyju og
dvalið þar þangað til að róið var aftur. Til að sækja vistir í land var
farið á lítilli skektu. Ég man þegar ég var fimm ára þá fór ég með
mömmu að heimsækja pabba þangað. Ég elst upp á Norðfirði og
geng í skóla þar eins og venja var hjá öðrum krökkum. Þegar ég
varð eldri, svona 13 ára, fór ég að vinna í bakaríinu á laugardögum
og sunnudögum." Aldís rifjar líka upp að nær hver einasti bátur
í bænum átti sitt svokallaða pakkhús en þar var fiskurinn saltaður
og veiðarfærin geymd. Þá var beitt í öðru húsi og stundum fengu
krakkarnir að fylgjast með köllunum er þeir voru að beita.
Enginn vegur yfir fjöllin
„Á þessum árum var síldin ekki komin í það horf eins og seinna
varð þegar allt fylltist af síld í öllum fjörðum fyrir austan. Ég náði þó
seinna, þegar ég varð eldri, í eitt sumar í söltun og það var mjög
gaman að finna stemminguna eins og hún var. Það var gott að geta
þénað pening en það vantar oft þegar verið er að byrja lífið. Annars
var talsvert að gera fyrir austan en það var mikill fiskur sem kom á
land og líka voru þarna verslanir og önnur fyrirtæki en þetta var um
1500 manna bær. Þá var ekki komið sjúkrahús en það var sjúkrastöð
sem svo var kölluð ef þörf var á því að fara til læknis". Á þessum
árum þegar Aldís var að alast upp var enginn vegur yfir fjöllin og
því fóru allar samgöngur fram á sjó en flugvöllur var þó kominn á
Norðfjörð.
23