Skógræktarritið - 15.05.2012, Blaðsíða 49

47SKÓGRÆKTARRITIÐ 2012
Markmið rannsóknar þeirrar sem fjallað er hér um,
var að svara því hvers vegna reyniviður (Sorbus
aucuparia L.) hefur orðið meira áberandi í birki-
skóglendum Vestfjarða hin síðari ár. Til að skoða
þetta var aðferðum árhringjafræðinnar beitt. Kann-
aður var aldur trjánna, vaxtarhraði þeirra út frá
árhringja breiddum og fjöldi trjáa á flatareiningu.
Valdir voru dalirnir Sunndalur og Norðdalur í
Trostansfirði sem rannsóknarsvæði.
Í rannsókninni kemur fram að reyniviður er hrað-
vaxta í æsku og hefur mikla hitasvörun á fyrstu ára-
tugum æviferils síns. Einnig eru sterk tengsl á milli
beitar og endurnýjunar. Þessir tveir þættir geta skýrt
aukinn sýnileika reyniviðarins í birkiskógum Vest-
fjarða. Einnig kom fram, þó ekki væri það mark-
mið rannsóknarinnar, að hægt er að greina með
árhringja mælingum vísbendingar um ofanflóð.
Inngangur
Áhugi á hinum íslenska reynivið (Sorbus aucuparia
L.) hefur farið vaxandi undanfarið. Auk þess telja
athugulir menn að hann sé farinn að verða meira
áberandi hin síðari ár í birkiskóglendum landsins.
Ekki síst á þetta við á Vestfjörðum þar sem reyni-
viðurinn hefur í gegnum tíðina verið hluti af flóru
birkiskóganna.6,8,17 Sem lokaverkefni (BS-ritgerð)
við skógfræðibraut Landbúnaðarháskóla Íslands
valdi höfundur að skoða þetta nánar og ákvað að
kanna vistfræði reyniviðar á Vestfjörðum, með að-
ferðum árhringjafræðinnar, aldur, vaxtarhraða og
þéttleika, með það að markmiði að geta svarað því
hvers vegna reyniviðurinn hafi orðið meira áberandi
hin síðari ár. Hvað valdi því? Hlýnandi veðurfar,
minna beitarálag vegna fækkunar sauðfjár í birki-/
reyni-skóginum, eða mun eitthvað annað koma í
ljós sem veldur þessari „meintu“ aukningu á reyni-
trjám í vestfirskum birkiskógum? Ekki er kunnugt
um rannsóknir hérlendis sem ná yfir þetta svið. Þó
Vistfræði reyniviðar (Sorbus
aucuparia L.) í Trostansfirði
– aldur, vaxtarhraði og þéttleiki
Höfundar Sighvatur Jón Þórarinsson og Ólafur Eggertsson
eru til erlendar og innlendar rannsóknir á einstaka
þáttum sem koma fyrir í rannsókninni og verður
þeirra nánar getið hér á eftir þar sem við á hverju
sinni.
Þar sem of viðamikið var, vegna umfangs verk-
efnisins, að rannsaka öll skógarsvæði á Vestfjörðum
þar sem reynitré finnast, var valið afmarkað svæði
sem gæti verið dæmigert fyrir vestfirskan birkiskóg
með reyni-ívafi. Fyrir valinu sem rannsóknarsvæði
urðu dalirnir Sunndalur og Norðdalur í Trostans-
firði en þar er vöxtulegur birkiskógur með reyni-
trjám í bland.
Þeim sem vilja fræðast nánar um reyniviðinn skal
bent á grein Sigurðar Blöndal um reynivið (Sorbus
aucuparia L.) á Íslandi, sem birtist í Skógræktarrit-
inu 1. tbl. 2000.
1. mynd. Trostansfjörður í Arnarfirði. Mynd: Ragnhildur
Freysteinsdóttir.
Rannsóknarsvæðið –Trostansfjörður
Í Trostansfirði hefur sennilega verið búskapur frá
landnámi. Nafnið Trostan er líklega dregið af nafn-
inu Drostan sem var keltneskur trúarleiðtogi, eink-
um dýrkaður á Austur-Skotlandi til forna.18 Gæti