Lögfræðingur - 01.01.1898, Side 71

71
Agangur búfjár.
sem first er lögfest.u hins. Nó hafa fleiri menn lögfest,
þá skal liann láta reka í miðjan haga sinn um aptna.
Hann skal hafa látið reka fé sitt úr haga hins, þá er sól
er í austri miðju, þat er hann má finna. j>at heita liirð-
is rismál. Hann skal láta sitja at um daga, ok ef svá er
gert, þá er hann sýkn saka, þó at liagi liins beitist.
Hvergi á maðr at bæta fyrir hagabeit, nema
lögfest sé, nema hann láti reka at landi eða í land
hins, svá at liann vildi at hagi liins beittist, þá bæti fyr-
ir skaða ok landnám með, þeim er gras á, ok svá ef liann
varðar minnr við, þar er lögfest er, en fyrr var skilit, ok
svá ef hann fær eigi þann mann til hirðis, erskynsömum
mönnum virðist, at vel megi gæta, ef hann vill«.
Orðið lögfesta er tekið upp úr lögurn Norðmanna ').
Annars eru þessi ákvæði tekin úr Grágás, en þar er í
staðinn fyrir »atlögfesta land« sagt »at verja land lýriti1 2).
Aður en lengra er farið, verður að geta þess, að í
Landsleigubálki Jónsbókar eru tvennskonar formálar fyrir
lögfestum. Annar þeirra er í 17. kapítulanum, en hinn
í 26. kapítulanum. Báðir þessir formálar eru mikils verðir,
og þarf því að atliuga þá um stund.
Formálinn í 17. kap. er jiannig í íslensku útgáfum
Jónsbókar:
»Ef maðr lögfestir holt eðr haga eðr veiðistaði, |iá
skal lögfesta at kirkju eðr á þingi, þar sem jörð liggr.
Hann skal svá mæla: »Ek lögfesti hér í dag eign mína,
1) Sjá meðal annars Frostajiingslög hin fornu, XIII—14 og 23
(Norges gl. Love. I. bls. 244 og 246).
2) S. Bugge hefur sannað, að orðið „lýritur11 er upprunalega
sama sem orðið lýðrjettur, Grg. III. (o: Grágás. Kh. 1883)
bls. 642.