Morgunblaðið - 18.11.1993, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 18. NÓVEMBER 1993
Borgarsljóri um sameiningu sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu
Samþykkjum sameíningu
MARKÚS Örn Antonsson borgarstjóri telur að samþykkja
beri tillögu umdæmanefndar höfuðborgarsvæðisins um að
sameina í eitt sveitarfélag Seltjarnarnes, Reykjavík, Mos-
fellsbæ, Kjalarnes og Kjós, en um það verður kosið næstkom-
andi laugardag. „Við þurfum að hefja okkur upp yfir bæjar-
mörkin og þrengstu staðbundin sjónarmið á þessu sameigin-
lega þjónustu- og atvinnusvæði og líta til framtíðar," sagði
Markús. „Ekki sem Reykvíkingar, Seltirningar, Mosfelling-
ar, Kjalnesingar eða Kjósverjar heldur út frá sameiginlegum
hagsmunum í nýju og stærra sveitarfélagi.“
Markús Örn Antonsson borgarstjóri.
Markús benti á að það væru
tillögur umdæmanefndar lands-
hlutasamtakanna á höfuðborgar-
svæðinu, það er Samtaka sveitar-
félaga á höfuðborgarsvæðinu,
sem kosið verður um á laugar-
dag. „Það er lögbundið hlutverk
þessarar nefndar að setja fram
tillögur og einstakar sveitar-
stjórnir hafa lítið mátt um þær
segja efnislega," sagði hann. Eft-
ir að tillögurnar komu fram hefur
einungis lítillega verið haft samr-
áð við sveitarstjómirnar en engin
umræða hefur átt sér stað innan
þeirra um hvort finna mætti ann-
að sameiningarmynstur á höfuð-
borgarsvæðinu. „Við höfum af
hálfu borgaryfírvalda í Reykjavík
eingöngu fjallað um þessa tillögu
umdæmanefndar og höfum ekk-
ert vald eða rétt til að breyta
henni. Þess vegna hafa ýmsir
velt því fyrir sér af hveiju Kópa-
vogur er ekki með í þessari sam-
einingu og hvort það lægi ekki
beint við. Það er hreinlega atriði
sem umdæmanefndin hefur gert
upp við sig og gerir ekki tillögu
um,“ sagði Markús. „Það hafa
komið fram þau sjónarmið hjá
nefndinni að ekki sé skynsamlegt
að Kópavogur sem næststærsta
sveitarfélag á landinu sameinist
því stærsta, það er Reykjavík.
Þá sé ekki rétt með tilliti til að-
stæðna í öðrum landshlutum að
leggja fram tillögu um að sveitar-
félög á öllu höfuðborgarsvæðinu
að meðtöldum Hafnarfirði yrðu
sameinuð. Úr því yrði ein risastór
heild og gífurlegt misvægi gagn-
vart öðrum landshlutum."
Markús benti á að þær tillögur
sem fyrir lægju gerðu ráð fyrir
fjölmennari og öflugri Reykjavík.
Úpphafið mætti rekja til lands-
byggðarinnar þar sem menn í
umræðu um sameiningu sveitar-
félaga hafi sett fram áleitnar
spumingar eins og: „Ef knýja á
okkur til sameiningar hvað ætla
þeir að gera fyrir sunnan í sínum
sameiningarmálum?" Borgar-
stjóri sagði að slík spurning væri
alls ekki viðeigandi. Víða í dreifð-
um byggðum landsins væru hróp-
andi dæmi um þörf fyrir samein-
ingu sveitarfélaga burtséð frá
aðstæðum á þéttbýlustu svæðum
landsins þar sem hver eining
væri tiltölulega stór og hagkvæm
og í raun ekkert sem knýr á um
sameiningu. Ágætt samband og
samvinna hafi þróast milli bæjar-
félaganna á höfuðborgarsvæðinu.
Reykjavíkurborg sæi nágranna-
sveitarfélögunum fyrir rafmagni,
hita og vatni auk annarrar sér-
þjónustu sem þau kaupa einnig.
Þróast hafa ýmis samstarfsverk-
efni þar sem tvö eða fleiri sveitar-
félaganna eiga hlut að máli eftir
því sem við á. Þörf fyrir samein-
ingu hafi því víðast verið brýnni
en á höfuðborgarsvæðinu.
„En þetta er tillagan sem um-
dæmanefndin hefur kynnt og úr
því hún hefur verið Iögð fram
með þessum hætti þá tel ég tví-
mælalaust að við Reykvíkingar
eigum að segja já,“ sagði Mark-
ús. „Ég tel að nú þurfum við að
hefja okkur upp yfir bæjarmörkin
og þrengstu staðbundin sjónar-
mið á þessu sameiginlega þjón-
ustu- og atvinnusvæði og líta
fyrst og fremst til framtíðar.
Ekki sem Reykvíkingar, Seltim-
ingar, Mosfellingar, Kjalnesingar
eða Kjósveijar heldur út frá sam-
eiginlegum hagsmunum í nýju og
stærra sveitarfélagi."
Þörf fyrir samvinnu
Borgarstjóri sagði að reynslan
hefði sýnt fyrir löngu að þörf
væri fyrir mun nánari samvinnu
í skipulagsmálum og ákvörðunum
um framtíðarlandnýtingu í ná-
grenni Reykjavíkur. Reykjavíkur-
borg hefði nægilegt landiými
næstu 30 ár en þá yrði að leita
samninga við einstaka sveitarfé-
lög í nágrenninu um breytta
umdæmaskipan. Minnti hann á
samstarf Samtaka sveitarfélaga
á höfuðborgarsvæðinu um skipu-
lagsvinnu sem fram fór á áttunda
áratugnum. Þá hafi fljótlega ýmis
sérsjónarmið einstakra bæjarfé-
laga komið fram sem leiddu til
þess að ekki náðist samstaða eða
árangur eins og til stóð. Síðan
hafí hver og einn hugsað um sig
fyst og fremst.
„Ég tel það afar brýnt fyrir
okkur að líta á málin frá sam-
eiginlegum sjónarhóli. Möguleik-
ar á landnotkun yrðu gífurlega
miklir fyrir norðan okkur og mun
meiri fjölbreytni í úthlutun lóða
til margvíslegrar uppbyggingar,“
sagði Markús. „í Áðalskipulagi
Reykjavíkur er gert ráð fyrir brú
eða undirgöngum frá Kleppsvík
yfír í Gufunes og tengingu áfram
að framtíðarbyggingarsvæðinu í
Geldingamesi, en ákvörðunin um
framhald framkvæmda yfir í
Gunnunes, Álfsnes og Kjalarnes
og yfír á Vesturlandsveg yrði að
flýta ef af sameiningu verður."
Eðlilegt að leggja niður
bæjarmörk
Markús sagði að eðlileg og
rökrétt niðurstaða væri sú að
leggja niður bæjarmörk Seltjarn-
amess og Reykjavíkur við Eiðis-
granda og milli Reykjavíkur og
Mosfellsbæjar, þar sem um sam-
fellt þjónustu- og atvinnusvæði
væri þegar að ræða frá Seltjam-
amesi upp í Kjós. „I öllum helstu
atriðum nýtur Seltjarnarnes þjón-
ustu frá Reykjavík og yfírgnæf-
andi meirihluti íbúanna á Nesinu
sækir vinnu til Reykjavíkur. Það
sama gildir um íbúa Mosfellsbæj-
ar,“ sagði hann. „Við íbúar
Reykjavíkur höfum verið að
byggja upp ýmsar þjónustustofn-
anir sem íbúar þessara bæjarfé-
laga njóta góðs af. En þjónustan
er greidd niður með sköttum
Reykvíkinga. Það leiðir hvað af
öðm og eðlilegast að sveitarfélög-
in sameinist formlega. Við Reyk-
víkingar höfum hins vegar ekki
verið að þrýsta á með það vegna
þess að við erum svo langstærst
að slíkt hefði verið túlkað sem
ógeðfelld íhlutun, ásælni eða
drottnunarhneigð."
Markús sagðist hafa orðið þess
áskynja að ýmsir í nágrannabæj-
unum settu fyrir sig einstaka
stað- og tímabundnar aðstæður
og teldu sig betur komna með
núverandi þjónustu miðað við
622,5 þús.
Eignir og skuldir á hvern íbúa
í sveitarfélögum frá Seltjarnarnesi í Kjós í árslok 1992
Eignir (kr. á hvem íbúa)
Skuldir (kr. á hvem íbúa)
Reykjavík Seltjamar- Mosfells- Kjalarnes- Kjósar-
nes bær hreppur hreppur
aðra og þá helst Reykvíkinga.
Um væri að ræða rekstur á
þröngu sviði, jafnvel eins leik-
skóla, sem rekinn er með ákveðnu
fyrirkomulagi, eða hvemig til
tekst í skólahaldi nú um skeið.
„Það má vel vera að í dag sé það
rúmt um þessa starfsemi að hægt
sé að vera með aðra tilhögun sem
vel mælist fyrir og er ekki til stað-
ar í skólum Reykjavíkur almennt.
En þess ber að gæta að með þeirri
hverfaskiptingu sem er í Reykja-
vík er nokkur sjáanlegur munur
milli hverfa og sumstaðar á þeirri
þjónustu sem einstaka stofnanir
okkar geta veitt. Það er rýmra
um starfsemina á tilteknum
svæðum innan borgarinnar en
öðrum. Það verður því að skoða
þetta sem sameiginlegt úrlausn-
arefni og ekki láta þessa hluti
hindra menn í að taka ákvörðun
sem er jákvæð þegar til framtíðar
er litið. Það má ekki festast í stað-
bundnum og jafnvel tímabundn-
um atriðum. Menn hafa spurt
hvort tiltekinn háttur í rekstri
leikskóla eða skóla á Kjalarnesi
eða í Kjós fái að halda sér óbreytt-
ur ef af sameiningu verður. Það
verður að sjálfsögðu tekið tillit
til þess rétt eins og hjá þeim
skólastofnunum í borginni sem
þegar hafa sérstöðu eins og til
dæmis Fossvogsskóli, sem er all
frábrugðinn öðrum grunnskólum
í Reykjavík," sagði Markús.
Kópavogur og Hafnarfjörður
Markús sagðist skilja það sjón-
armið sem fram hafi komið, að
undanskilja Kópavog og Hafnar-
ijörð frá hugmyndinni um sam-
einingu við önnur sveitarfélög.
Ymislegt mætti að vísu draga í
efa varðandi umboð umdæma-
nefndarinnar. Fulltrúar Kópavogs
beittu sér fyrir því að Kópavogur
yrði undanskilinn og sama á við
um fulltrúa Hafnarfjarðar í
nefndinni. „Ég held aftur á móti
að ef af þessari sameiningu verð-
ur hjá þeim sveitarfélögum sem
eru núna í myndinni, hljóti fljót-
lega að koma að því að Kópa-
vogsbúar og Hafnfírðingar þurfí
að meta stöðu sína í framtíðinni,"
sagði Markús. „Þeir muni þá leita
eftir samstarfi við nágranna sína
um sameiningu. Þá er ég ekki
að tala um að allir sameinist í
eitt heildarsveitarfélag heldur að
Kópavogur sameinist Reykjavík
og Hafnarfjörður þá Garðabæ og
Bessastaðahreppi, en ég tel það
löngu orðið tímabært að Garða-
bær og Bessastaðahreppur sam-
einist."
Engin ákvæði eru um lág-
marksþátttöku í kosningunum á
laugardag. Að lokinni atkvæða-
greiðslu er framkvæmdastjórum
sveitarfélaganna ætlað að vinna
að samrunanum og eiga þeir að
útfæra ýmis tæknileg atriði sem
þarf að ganga frá á næstu fjórum
árum. Þannig að það verður
óbreytt skipan við kosningar í vor
þar til kosið verður á ný árið
1998.
Viðtal: Rristín
Gunnarsdóttir
Sigurður Sigurðsson
fyrrv. oddviti látinn
Athugasemd við rangfærslur
SIGURÐUR Sigurðsson, fyrrum
oddviti og hreppstjóri í Stóra-
Lambhaga í Skilmannahreppi,
Borgarfirði, lést sl. sunnudag á
Sjúkrahúsi Akraness, sjötíu og
fimm ára að aldri. Sigurður
fæddist 3. maí 1918 í Stóra-
Lambhaga, sonur Sigurðar Sig-
urðssonar hreppsljóra þar og
Sólveigar Jónsdóttur.
Sigurður lauk prófi frá Héraðs-
skólanum í Reykholti 1938 og var
hreppstjóri í Stóra-Lambhaga frá
1953 til 1988. Hann sat í sóknar-
nefnd Leirárkirkiu frá 1954-1988.
formaður hennar 1959 og var odd-
viti 1962 til 1986. Hann varð deild-
arstjóri Sláturfélags Suðurlands
1954 og sat í stjórn þess um ára-
bil. Hann átti sæti í félagsráði
Mjólkurfélags Reykjavíkur frá
1953 og síðar í stjóm þess, var
formaður og stjómarmaður í Fiski-
ræktar- og veiðifélagi Laxár frá
1953 og sat í stjórn Ungmennafé-
lagsins Hauks frá 1937 auk þess
að gegna margháttuðum trúnaðar-
störfum öðrum.
Eftirlifandi eiginkona Sigurðar
er Guðrún Jónsdóttir. Þau gengu
í hiónaband árið 1947.
Sismrður Simirðsson
MORGUNBLAÐINU hefur borizt
athugasemd frá Halldóri V. Krist-
jánssyni, auglýsingastjóra Ríkisút-
varpsins, vegna ummæla Páls Pét-
urssonar og Svavars Gestssonar
alþingismanna á Alþingi á mánu-
dag, sem greint var frá í Morgun-
blaðinu á þriðjudag:
„Páll Pétursson les rangt úr aug-
lýsingagjaldskrá Sjónvarpsins, þegar
hann heldur því fram að Morgunblað-
inu beri að greiða 3.515.400 án vsk.
fyrir birtingu á kynningarmynd sinni
þann 2. nóvember sl. og þykir mér
miður að gjaldskráin skuli vera svona
óljós.
Afsláttarkjör sem hann vitnar til
eru röng. Þau eiga við um skjáauglýs-
ingar, en ekki leiknar auglýsingar.
Fullyrðing um að ekki hafí verið
um efnisafmörkun að ræða er röng,
auglýsingamerki Sjónvarpsins birtist
bæði fyrir og eftir auglýsinguna.
Fnllvrðino' nm aiS hpr hafi vprirí
um kostun að ræða er röng, þess
vegna gilda ekki reglur um kostun í
þessu tilfelli, þó var myndin rækilega
merkt eiganda.
Vel getur verið að endurskoða þurfí
reglur um kostun sjónvarpsefnis, en
síðustu breytingar á reglum voru
samþykktar á Alþingi 6. maí 1993.
1 sömu grein er vitnað í Svavar
Gestsson, alþingismann, þar sem
hann telur að kynningarmynd Morg-
unblaðsins hafí verið kynnt sem dag-
skrárliður og að þess hafí ekki verið
gætt að marka þetta efni sem auglýs-
ingu. Bæði þessi atriði eru röng og
harma ég að vegið sé að starfsmönn-
um Ríkisútvarpsins með þessum
hætti, þ.e. gefið í skyn að þeir fari
ekki að lögum og reglum í þessu efni.
Að síðustu vil ég taka undir með
menntamálaráðherra, Ólafi G. Ein-
arssyni, að telji menn að starfsmenn
Ríkisútvarpsins séu að bijóta lög eða
reglugerðir er sjálfsagt að það sé
Unnnnrl “
.
m
.
r
p
r
»
f