Morgunblaðið - 18.11.1993, Blaðsíða 44

44
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 18. NÓVEMBER 1993
Marinó Astvaldur
Jónsson - Minning
Fæddur 4. september 1917
Dáinn 21. október 1993
Mig langar með nokkrum orðum
að kveðja Marinó Jónsson, en hann
lést 21. október sl. og var jarðaður
í kyrrþey, að ósk hans.
Marinó var uppeldisbróðir föður
míns, en kynni mín af honum hóf-
ust mest eftir að ég fluttist til
Reykjavíkur. Hann fór þá að koma
í heimsókn til okkar og hélt alla
tíð síðan reglulegu sambandi við
okkur Ijölskylduna.
Malli, eins og við kölluðum hann
alltaf, var ekki allra, eins og oft
er sagt, en í vinahópi var hann
glettinn og spaugsamur. Hann vildi
vera sjálfum sér nógur, var hjálp-
samur og greiðvikinn þegar til
hans- var leitað. Eg minnist þess
þegar ég var að fara norður í land,
ein á bflnum með krakkana litla,
að Malli kom og yfirfór allan bflinn
til að tryggja að allt færi nú vel.
Hann lagði mikla áherslu á að ég
færi ekki yfír 80 km hraða, þá
væri ég alltaf viðbúin að mæta
óvæntum uppákomum í akstrinum.
Ég hef alltaf minnst þessara orða
Malla þegar ég hef síðan átt leið
út á land.
Við minnumst aðfangadags-
kvöldanna sem Malli eyddi með
okkur ijölskyldunni. Þá var hann
í essinu sínu og átti þá jafnvel til
að yrkja vísur og herma eftir hin-
um ýmsu persónum. Hann var
mjög vel lesinn og átti gott safn
bóka, og hlustaði mikið á útvarp.
Malli þoldi ekki yfírborðsmennsku
og snobb, slíkt var honum ekki að
skapi. Hann var frekar einrænn
og kaus að leysa sjálfur öll sín
vandamál.
Síðustu árin bjó Malli á sambýli
á Fálkagötu 28, þar sem honum
leið vel. Það var ekki síst að þakka
hinum ágætu ráðskonum, sem
heita báðar Alda, sem önnuðust
frábærlega um hann þar á heimil-
inu. Ég var vön að hringja eða
heimsækja Malla alltaf öðru hvoru.
Ef leið óvanalega langur tími á
milli heimsókna lét Malli ráðskon-
una hringja til mín og athuga hvort
ég færi nú ekki að láta sjá mig.
Síðustu árin átti Malli við mikil
veikindi að stríða og var orðinn
blindur og þurfti þess vegna mikla
umönnun. Hann þurfti af og til að
leggjast inn á sjúkrahús, en það
var það versta sem hann gat hugs-
að sér og vildi helst af öllu vera
heima á Fálkagötunni.
Hin langa þraut er liðin,
nú loksins hlauáu friðinn,
og allt er orðið rótt
Nú sæll er sigur unninn,
og sólin björt upp runnin,
á bak við dimma dauðans nótt.
Fyrst sigur sá er fenginn,
fyrst sorgar þraut er gengin,
hvað getur grætt oss þá?
Oss þykir þungt að skilja,
en það er C-uðs að vilja,
og gott er allt sem Guði er frá.
(Vald. Briem)
Við fjölskyldan í Álftamýri 59
minnumst þín, og hafír þú þökk
fýrir allt. Syni Marinós, Inga, send-
um við okkar samúðarkveðjur.
Erla Kristófersdóttir.
Marinó var fæddur á Kollafossi
í Miðfírði. Foreldrar hans voru
hjónin Jón Bjöm Þorláksson og
Anna Sigrún Sigurðardóttir, af
Stapaætt á Vatnsnesi, afkomandi
Sesselju Hannesdóttur í fjórða lið;
er sú ætt geysifjölmenn. Móðir
Jóns Þorlákssonar, Rósa, var dótt-
ir Níelsar sterka Þórðarsonar á
Sigríðarstöðum og konu hans,
Ingigerðar Bjamadóttur frá Bjargi
í Miðfírði. Níels var orðlagður
vinnuvíkingur.
Jón Þorláksson líktist afa sínum
að hreysti og vinnuþreki. Samt
varð það hlutskipti hans að vera
fátækur vinnumaður á annarra
búum og draumur um sjálfábúð á
eigin jarðnæði rættist ekki. Þau
Jón og Anna eignuðust níu böm,
tvær dætur og sjö syni. Nokkur
þeirra vom tekin í fóstur um lengri
eða skemmri tíma, þeirra á meðal
Marinó, sem fór hálfs mánaðar
gamall að Fremri-Fitjum í Miðfírði
til sómahjónanna Þuríðar Jóhann-
esdóttur og Jóhannesar Kristófers-
sonar.
Á Fremri-Fitjum ólst Marinó
upp við mikla umhyggju fósturfor-
eldra og bama þeirra. Árið 1933
fór hann frá Fremri-Fitjum að
Syðra-Langholti í Hmnamanna-
hreppi til fóstursystur sinnar,
Önnu Jóhannesdóttur, og manns
hennar, Sigmundar Sigurðssonar
bónda þar. Þar dvaldist hann að
mestu um þriggja ára skeið en fór
þá norður í Miðfjörð og var þar
næstu fjögur árin á ýmsum bæjum,
lengst á Fremri-Fitjum og Áðal-
bóli.
Aftur lá leiðin suður og nú að
Álafossi þar sem Marinó var í
nokkur ár. Síðar vann hann mörg
ár á bifreiðaverkstæðum, meðal
annarra Jötni, og síðast hjá vélam-
iðstöð Reykjavíkurborgar. Þess
utan var hann eitt sumar með
skurðgröfu í Kirkjuhvammshreppi
ásamt Jónatan Daníelssyni frá
Bjargshóli, eitt sumar í girðingar-
vinnu á Amarvatnsheiði undir
verkstjóm Guðmundar fósturbróð-
ur síns og um 1960 fór hann einn
túr sem smytjari á nýjum togara,
Fylki frá Reykjavík, sem veiddi á
Nýfundnalandsmiðum. Marinó
taldi sig ekki nógu sjóhraustan til
að stunda vinnu á sjó og hætti
þess vegna.
Af framangreindu má sjá að
Marinó hefur víða tekið til höndum,
enda bráðlaginn og vandvirkur og
lét aldrei frá sér óvandaða vinnu,
hvort sem um var að ræða skurð-
gröft eða nákvæmnisvinnu eins
vélaviðgerðir ýmiss konar; allt var
þetta gert af þeirri snyrtimennsku
og þrifnaði sem einkenndi störf
hans á vinnustað og einnig á heim-
ili hans, hvar sem það var.
Marinó var hár maður í vexti,
fremur grannur og holdskarþur hin
síðari ár. Hann hafði geysiþykkt
dökkrautt hár á æskuámm en
missti það frekar ungur. Hann var
dökkgráeygur og freknóttur, svip-
urinn hreinn og glaðlegur og lýsti
góðri greind. Hann var skapstór
og lét ekki hlut sinn ef í brýnu sló
og gat þá orðið nokkuð stórorður
en hann var líka sáttfús og við-
kvæmur í lund og fann til með lítil-
magnanum. Mér virtist þessi hijúfí
skrápur, sem hann brynjaði sig
með allajafna, vera til vamar við-
kvæmni hans innra manns.
Marinó virtist vera einfari en
hann var félagslyndur og kunni
vel að meta heimsins lystisemdir í
hópi kunningja og vina. Það gladdi
hann mjög þegar fyrrum vinnufé-
lagar hans á Álafossi sendu honum
þakkarskjal fyrir vel unnin störf í
þágu skemmtifélags þeirra Ála-
fossmanna, en þar var Marinó rit-
ari í stjóm félagsins og lét þá
stundum fljóta með gamanvísur
um félaga sína, sem undu því vel
og þökkuðu fyrir áratugum síðar.
Marinó minntist oft vina sinna
frá bernskutíð og alla tíð síðan.
Þar bar hæst þá Bjargshólsbræð-
ur, Hreggvið og Þóri Daníelssyni,
og Jónatan kennara og Benedikt
ættfræðing, Jakobssyni. Þá minnt-
ist hann fósturforeldra sinna og
barna þeirra ávallt með þakklátum
huga.
Marinó kvæntist ekki en átti
einn son, Inga Jóhann að nafni,
með æskuunnustu sinni, Ólöfu Jó-
hannsdóttur, og fylgja þau honum
bæði ásamt vinum hans síðasta
spölinn á jörðu hér.
Blessuð sé minning hans.
J.B.
Krislján Þorvarðsson
læknir - Minning
Mánudaginn 8. nóvember síð-
astliðinn lést í Reykjavík föður-
bróðir minn, Kristján Þorvarðsson
læknir, af völdum kransæðastíflu
eftir u.þ.b. sólarhringsveikindi.
Lát hans bar fremur óvænt að
garði þar sem hann hafði verið
við góða líkamlega heilsu. Með
honum er genginn hinn mætasti
maður og samviskusamur og
vandvirkur læknir.
Kristján fæddist að Víðihóli á
Hólsfjöllum 19. ágúst 1904. For-
eldrar hans voru Þorvarður Þor-
varðsson, f. 1. nóv. 1863, d. 9.
apríl 1948, prestur í Fjallaþingum,
og kona hans Andrea Elísabet
Þorvarðsdóttir, f. 7. mars 1874,
d. 16. okt. 1929, frá Litlu-Sandvík
í Flóa. Alls voru systkinin sjö en
nú er aðeins eftir á lífí Jón, fyrrum
sóknarprestur, faðir undirritaðs,
f. 10. nóv. 1906. Hin systkinin
voru: Þorvarður, f. 9. júní 1901,
d. 8. mars 1984, aðalféhirðir
Landsbankans og síðar Seðla-
bankans, Hjörtur, f. 16. nóv. 1902,
d. 31. mars 1984, verslunarmaður
í Vík, Valgerður, f. 6. okt. 1908,
d. 16. nóv. 1975, húsmóðir í
Reykjavík, Þórður, f. 5. jan. 1910,
d. 8. ágúst 1930, var við nám í
húsgagnasmíði þegar hann lést,
Svanhildur, f. 14. apríl 1912, d.
7. júlí 1988, húsmóðir í Reykjavík,
og Sigurgeir, f. 5. ágúst 1913, d.
2. júní 1924.
Arið 1907 fluttist Kristján með
foreldrum sínum suður í Mýrdal
þar sem séra Þorvarður hafði
fengið veitingu fyrir Mýrdalsþin-
gaprestakalli. Prestsetrið var fyrst
að Norður-Hvammi en 1911 flytj-
ast þau til Víkur. Þar ólst Kristján
upp í stórum systkinahópi við nám
og störf. Nokkur sumur var hann
hjá sæmdarhjónunum Einari Þor-
steinssyni og Halldóru Gunnars-
dóttur á Skammadalshóli. Mjög
vel fór á með þeim Kristjáni og
Einari syni hjónanna. Höfðu báðir
áhuga á náítúrufræði en Einar
varð síðar mikils metinn vegna
athugana á náttúrufræði Mýrdals
og sögu Kötlugosa.
Þrátt fyrir lítil efni tókst séra
Þorvarði að koma nokkrum barna
sinna til mennta en einnig var að
þakka þeirra eigin dugnaði við að
afla sér tekna. Kristján var nokkur
sumur á togara sem kyndari og
síðar síldarmatsmaður á Siglufírði
meðan á námi stóð.
Eftir stúdentspróf hóf hann
læknanám og lauk embættisprófi
1935. Eftir störf sem kandídat og
héraðslæknir hélt hann til Dan-
merkur vorið 1937 til framhalds-
náms en hann hafði valið sér
tauga- og geðlækningar sem sér-
grein. Hann starfaði síðan á geð-
og taugadeildum sjúkrahúsa allt
til loka heimsstyijaldarinnar síðari
og aflaði sér staðgóðrar þekkingar
í sérgrein sinni. Hann fékk al-
mennt lækningaleyfí 25. janúar
1939 og var viðurkenndur sér-
fræðingur í tauga- og geðsjúk-
dómum 6. desember 1945.
Talsvert mun hafa verið hart í
ári hjá mörgum í Danmörku með-
an á styijöldinni stóð, en allt
bjargaðist þó vel hjá Kristjáni og
fjölskyldu hans. Stríðið seinkaði
því að hann kæmist heim, en í
nóvember 1945 fluttist hann með
fjölskyldunni til íslands og settist
að í Reykjavík. Eftir heimkomuna
hófst hann þegar handa við lækn-
ingar, bæði geð- og taugalækning-
ar auk þess sem hann stundaði
heimilislækningar. Var praxís
hans stór 0g hann mun hafa verið
vel liðinn og eftirsóttur. Hann var
einn þeirra sem lögðu inn á nýjar
brautir í meðferð geðsjúkdóma
meðal annars með notkun ra-
flækninga. Auk þessara starfa
voru honum falin ýmis önnur störf
að lækningum: Hann var trún-
aðarlæknir Reykjavíkurborgar um
geðsjúkdóma og jafnframt læknir
við Amarholtshæli í mörg ár.
Læknir við áfengisvamastöð
Reykjavíkur 1953-1963. Læknir
við Skálatúnsheimilið um nokk-
urra ára skeið. Yfirlæknir tauga-
og geðsjúkdómadeildar farsótta-
hússins í Reykjavík 1956-68.
Trúnaðarlæknir í tauga- og geð-
lækningum hjá Félagsmálastofn-
un Reykjavíkur. Meðferð áfengis-
sjúklinga var honum áhugamál.
Hann átti afar gott með að
umgangast fólk, var glaður í
bragði og sló oft á léttari strengi
og var aufúsugestur þar sem hann
kom. Hann var reglusamur og
góður heimilisfaðir, hafði yndi af
tónlist og sótti tónleika talsvert.
Einnig stundaði hann nokkuð
veiðiskap á yngri árum sér til
ánægju. Hann var félagslyndur og
átti sæti í stjórnum ýmissa félaga-
samtaka svo sem Geðlæknafélags-
ins, Barnavemdar Reykjavíkur,
Vetrarhjálparinnar og Samtökum
lækna og presta.
Árið 1935 kvæntist hann Jó-
hönnu Elíasdóttur, f. 7. desember
1910, frá Bolungarvík, hinni mæt-
ustu konu, sem lifir mann sinn.
Börn þeirra eru: Andrea Elísabet,
f. 1. júní 1936, meinatæknir í
Reykjavík; Margrét, fædd 9. júní
1941, húsmóðir og umboðsmaður
Flugleiða í Bolungarvík. Hennar
maður er Jón Friðgeir Einarsson
framkvæmdastjóri og er sonur
þeirra Kristján; Bragi, fæddur 8.
janúar 1945, lögfræðingur hjá
Húsnæðisstofnun ríkisins í
Reykjavík. Eiginkona hans er
Bjamfríður Árnadóttir fulltrúi í
Landsbankanum. Dætur þeirra
em Jóhanna Margrét og Berglind
Björk; Sjöfn, fædd 4. júlí 1951,
læknir í Reykjavík.
Nú er tími Kristjáns í þessu lífi
útmnninn. Hann hefur lokið störf-
um sínum og lagt upp í sína hinstu
för. Vafalítið munu ýmsir fyrrum
sjúklingar hans hugsa til hans með
hlýju og þakklæti. Hans verður
saknað af fjölskyldu og skyld-
mennum, en eftir lifír björt minn-
ingin sem mun veita okkur gleði
þegar okkur verður hugsað til
hans.
Ólafur Jónsson.
Kristján Þorvarðsson læknir lést
8. nóvember sl. á nítugasta aldurs-
ári. Þar lauk löngum og farsælum
ævidegi góðs og merks manns.
Að kveðja er alltaf sárt, jafnvel
þó að sá sem kvaddur er hafi lifað
lengi og skilað dijúgu dagsverki.
Árið 1974 kynntumst við Krist-
ján, en 6. apríl það ár giftust
Margrét dóttir hans 0g Jón Frið-
geir faðir okkar. Það var okkur
öllum mikill hamingjudagur, og
upp frá því reyndust Kristján og
Jóhanna kona hans okkur alltaf
einstaklega vel, reyndar sem besti
afí og amma.
Minning
Heimili þeirra á Grenimel 30
er einstakt, þangað er alltaf gott
að koma, og okkur tekið fagnandi
af mikilli gestrisni en ekki síður
með mikilli hlýju og alúð. Her-
bergi Kristjáns er hlaðið bókum
um alla veggi og það eru lesnar
bækur. Kristján las mjög mikið
og varla sást hann öðruvísi en
með bók sér við hönd. Alltaf var
gaman að spjalla við hann um alla
heima. og geima, en Kristján vissi
'ótrúlegustu hluti, hafði áhuga á
öllu sem viðkom lífínu og tilver-
unni, og kunni ótrúlegan fjölda
af vísum. Einnig var hann mikill
málamaður og talaði og kunni
skil á mörgum tungumálum. Krist-
ján var einstaklega ljúfur, hógvær
og réttsýnn maður. Hann hafði
góða kímnigáfu og sagði skemmti-
lega frá.
Margs er að minnast þegar að
kveðjustund er komið, en efst í
huga okkar er þakklætið fyrir alla
þá hjartahlýju og áhuga sem Krist-
ján sýndi okkur alla tíð. Blessuð
sé minning góðs drengs, Kristjáns
Þorvarðssonar læknis.
Ég krýp og faðma fótskör þína,
frelsari minn, á bænastund.
Ég legg sem bamið bresti mína,
bróðir, í þína líknarmund.
Ég hafna auðs- og hefðarvöldum,
hyl mig í þínum kærleiksöldum.
(Guðm. Geirdal.)
Margrét, Einar Þór
og Ásgeir Þór.
Jakobína Bjamadóttir
Ég fékk upphringingu sunnu-
daginn 7. nóvember, var það dótt-
ir Jakobínu Bjamadóttur, hún
Inga Valdís, að tilkynna mér lát
móður sinnar Bínu eins og hún
var alltaf kölluð.
Ég þakka góðum Guði fyrir að
hafa gefið henni hvíldina.
Það var alltaf gaman að koma
á Vesturvallagötuna til Bínu og
Palla. Hún átti alltaf nóg að borða
handa öllum.
Ég gleymi því aldrei þegar ég
stóð uppi með minn bamahóp og
átti hvergi heima, þá áttu Bína
og Palli stórt hjarta og þau buðu
mér að vera á meðan ég fengi
húsnæði. Það var ekki stærsta
plássið sem þau áttu, en hjartað
var stórt og viljinn mikill.
Ég og bömin mín sendum okkar
innilegustu kveðju til ykkar, Palli
minn, Baddi og Lilla. Ég vona,
elsku Lilla mín, að Guð verði með
þér í veikindunum þínum.
Guð verði með ykkur öllum.
Kær kveðja,
Anna Þóra Ólafsdóttir.