Morgunblaðið - 17.06.1994, Blaðsíða 8

8 FÖSTUDAGUR 17. JÚNÍ 1994
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
„Skundum á Þingvöll og treystum vor heit...“
Rekstrarstaða stóru spítalanna
Yfirvofandi samdrátt-
ur á Borgarspítala
REKSTRARSTAÐA Borgarspít-
ala er mjög slæm. Jóhannes
Pálmason framkvæmdastjóri
Borgarspítalans telur engar líkur
á því að stofnuninni takist að
óbreyttu að halda sig innan fjár-
laga og mikill samdráttur í þjón-
ustu spítalans sé yfirvofandi.
Logi Guðbrandsson fram-
kvæmdastjóri Landakotsspítala
segir rekstur spítalans erfiðan
enda hafi stofnuninni verið gert
að halda áfram óbreyttum rekstri
þrátt fyrir mikinn niðurskurð á
síðustu fjárlögum. Staða Ríkis-
spítalanna er aftur á móti eins
og búast mátti við og útgjöld
hans gætu orðið mjög nálægt
fjárlögum.
„Að óbreyttum fjárframlögum
getur Borgarspítalinn ekki veitt
þá þjónustu sem hann hefur gert
hingað til,“ sagði Jóhannes Pálma-
son í samtali við Morgunblaðið.
„Ég held að sjúkrahúsin hafi skor-
ið svo niður alls staðar að aðeins
stendur eftir einn liður, launa-
kostnaður, sem jafnframt er lang-
stærsti útgjaldaliður í hveiju
sjúkrahúsi. Hann nemur um 70%
allra útgjalda á Borgarspítalan-
um,“ bætti hann við. „Þegar til-
færingar hafa verið gerðar í
starfsmannamálum liggur ljóst
fyrir að draga verður saman þjón-
ustu.“
Barnadeild enn á Landakoti
Jóhannes staðfesti að fyrirhug-
aðir flutningar barnadeildar frá
Landakotsspítala til Borgarspítala
hafi dregist. Margar ástæður liggi
þar að baki en þyngst vegi að
ekki hafi fengist fjármagn til að
innrétta bjartadeild í B-álmu og
rýma þannig til fyrir barnadeild.
Davíð Á.
Gunnarsson
Jóhannes
Pálmason
Logi
Guðbrandsson
Erfiðir tímar
Á BORGARSPÍTALA er mikill samdráttur yfirvofandi að
óbreyttu og án aukafjárveitingar stefnir rekstur Landakotsspít-
ala í 130-140 milljón króna halla í árslok. Staða Ríkisspítalanna
er hins vegar hvorki betri né verri en búast mátti við.
framkvæma flutningana en tíma-
setning þeirra væri óljós. Undir-
búningur væri hafinn og taldi hann
hugsanlegt að barnadeildin verði
komin í Fossvoginn í haust.
Aukafjárveiting nauðsynleg
Dráttur á flutningum deildar-
innar er ein af ástæðum þess að
rekstur Landakotsspítala er erfið-
ur um þessar mundir. Logi sagði
að fjárframlög til spítalans hafí
verið skorin niður á síðustu fjár-
lögum m.a. vegna fyrirhugaðra
flutninga. Spítalanum hafi síðan
verið gert að halda áfram óbreytt-
um rekstri og halli hlaðist upp.
Logi staðfesti aftur á móti að heil-
brigðisráðherra hyggðist leysa
hluta vandamála spítalans með
100 milljón króna aukafjárveit-
ingu. „Sú aukafjárveiting er bráð-
nauðsynleg," sagði Logi, „enda
stefnir í 130-140 milljón króna
h'all'a SÁ ÓÚfhýtU,-
Ríkisspítalar innan fjárlaga
Forstjóri Ríkisspítalanna, Davíð
Á. Gunnarsson, á von á því að
rekstrarniðurstaða þeirra verði um
1% til eða frá fjárlögum eins og
undanfarin ár. í fyrra hafi Ríkis-
spítalarnir farið 50 milljónir fram
yfir fjárlög og árið þar á undan
verið 70 milljónir undir. Hann
sagði í samtali við Morgunblaðið
að staðan í dag væri nokkuð um-
fram ijárlög en það væri ekki
óvanalegt miðað við árstíma. Það
ætti líka eftir að koma í ljós hvern-
ig sumarið og sumarfríin kæmu
út. „Það, sem fyrst og fremst er
okkar vandamál, er að það var
fluttur til okkar helmingur af þeim
bráðavöktum, sem áður tilheyrðu
Landakotsspítala,“ sagði Davíð.
Hann bætti við að reynt væri að
reka Ríkisspítalana á núllinu og
að svo stöddu væri ekki talin
ástæða til að grípa til róttækra
sparnaðarráðstafana.
Sýnisbók ritverka Jóns Sigurðssonar
Brautryðj-
andiverk
Sverrir Jakobsson
Almenna bókafé-
lagið gefur í dag
út bókina Af
blöðum Jóns forseta.
Hér er á ferð sýnishorn
af ritverkum Jóns Sig-
urðssonar um önnur efni
en sjálfstæðismálið. Jón
Sigurðsson var samein-
ingartákn þjóðarinnar í
baráttu hennar fyrir
sjálfstæði. Hún valdi því
fæðingardag hans fyrir
árleg hátíðahöld lýð-
veldinu til heiðurs. í dag
fagnar lýðveldið ísland
afmæli sínu í_ fimmtug-
asta sinn. Á þessum
merku tímamótum gefst
landsmönnum færi á að
kynnast þeim verkum
þjóðskörungsins, Jóns
Sigurðssonar, sem lítið
hefur farið fyrir til þessa en eiga
engu að síður erindi við þá alla.
Ekkert óviðkomandi
Efni réð vali ritgerðanna sem
eiga rætur að rekja til Nýrra fé-
lagsrita og hafa ekki birst opin-
berlega í 150 ár. í bókinni er að
finna ritgerðir um skólamál, versl-
unarmál og heilbrigðismál. Mun
hér vera um brautryðjandi verk
að ræða, sérstaklega er textinn
um skóla- og verslunarmál þrút-
inn og ítarlegur. Það var Sverrir
Jakobsson, sagnfræðingur, sem
annaðist valið. Hann ritar jafn-
framt afar aðgengilega ævisögu
Jóns og skrifar stuttan inngang
að hverri ritgerð og skýringar við
þær.
Flestir þekkja Jón Sigurðsson
af skrifum hans um sjálfstæðis-
baráttu þjóðarinnar. Ekki verður
dregið úr gæðum þeirra skrifa,
allra síst á þessum degi. Það er
hins vegar ljóst að hann lét sér
annt um fleiri málefni sem við-
komu þjóðlífinu. Á bókarkápu
segir til að mynda: „í málum fóst-
uijarðarinnar lét hann sér ekkert
óviðkomandi sem miðað gat til
framfara í landinu.“ Jón var með
afbrigðum atorkusamur og af-
kastamikill. Hann var vel að sér
í flestum málefnum og sennilega
langt á undan sinni samtíð í þeim
flestum. Að minnsta kosti rættist
þorri hugmynda hans ekki fyrr
en hann var allur. Sjálfstæðisbar-
áttan var vitanlega mál málanna
en Jón Sigurðsson, forseti, hafði
margt annað fram færa, sem
ástæða hefur þótt að forða frá
að falla í gleymskunnar
dá. Líta má á útgáfu
bókarinnar Af blöðum
Jóns forseta sem við-
leitni til að kynna ís-
lendingum fleiri hliðar á
manninum sem lagði grunninn að
sjálfstæði þjóðarinnar.
Eiríkur Hreinn Finnbogason
hjá Almenna bókafélaginu segir
hugmyndina að útgáfu bókarinn-
ar hafa kviknað árið 1992. „Sverr-
ir vann að þessu í fyrrasumar.
Hans framlag er mikið, sérstak-
lega í formi sextíu blaðsíðna ævi-
sögu.“ Af blöðum Jóns forseta er
fyrsta bókin sem Sverrir hefur veg
og vanda af og í henni er jafn-
framt að finna fyrsta texta höf-
undar sem birtist í bókarformi.
Hann er kornungur sagnfræðing-
ur og segist Eiríkur viss um að
hann eigi eftir að láta frekar að
sér kveða þegar fram líða stund-
ir. Sverrir er nú um það bil að
ljúka MA námi frá háskólanum í
Leeds og hyggur á doktorsnám í
framhaldi af því. Ekki náðist í
Sverri í gær þrátt fyrir ítrekaðar
►SVERRIR Jakobsson er
fæddur í Reykjavík 18. júlí
1970. Hann lauk stúdentsprófi
frá Menntaskólanum við Sund
vorið 1990. Sverrir lagði síðan
stund á nám í sagnfræði við
Háskóla Islands með sérstaka
áherslu á miðaldir. BA-prófi
lauk hann þaðan með ágætis-
einkunn árið 1993. Að því loknu
lá leið Sverris til Bretlands. Þar
nemur hann nú miðaldafræði
við Leeds-háskóla. Auk sagn-
fræði stundar Sverrir nám í
grísku, latínu og fornensku.
Tímarit stúdenta hér á landi
og i Leeds hafa birt greinar
eftir hann um ýmis sagnfræði-
leg efni.
tilraunir en hann býr á stúdenta-
görðum í Leeds.
Eiríkur Hreinn telur Jón Sig-
urðsson enn eiga fullt erindi við
íslensku þjóðina. „Flest þeirra
mála sem hann vann að hafa kom-
ist til framkvæmda núna. Við
þekkjum Jón hins vegar ekki
nema af þessu eina máli, sjálf-
stæðisbaráttunni. Þetta er því lið-
ur í því að kynna manninn, hann
var óvenjulegur. Fyrir okkur er
hann sameiningartákn í sjálfstæð-
ismálinu en hann var svo miklu
meira.“ Eiríkur segir að Jón Sig-
urðsson hafi verið mikill foringi
og hafi átt auðvelt með að vinna
menn á sitt band. „Hann vann öll
mál mjög vel og hafði jafnan
traust rök á reiðum höndum. Þá
var hann alltaf viss í sinni sök
og einatt vel undirbú-
inn. Þá sem voru hon-
um ósammmála þoldi
hann hins vegar afar
illa.“
Eiríkur segir að Jón
Sigurðsson þjóni enn í dag miklu
hlutverki sem sameiningartákn
þjóðarinnar. Það sé hins vegar
ekkert lífsspursmál að kynnast
manninum á bak við goðsögnina.
Enginn ætti þó að verða verri
fyrir bragðið. „Jón var í raun og
veru merkilegri maður en við ger-
um okkur grein fyrir. Aðallega
fyrir það hvað hann vann mikið
og vann vel enda var hann mikill
fræðimaður.“
Víst er Jón Sigurðsson mun lifa
með íslensku þjóðinni um ókomna
framtíð. Hann er persónugerving-
ur sjálfstæðisbaráttunnar og
munu verk hans á því sviði vafa-
laust standast tímans tönn. Ætla
má að mörgum þyki mikilvægt
skref til kynningar annarra verka
þessarar miklu frelsishetju hafa
verið stigið í dag, 17. júni, með
útkomu bókarinnar.
Sameiningar-
tákn
þjóðarinnar