Morgunblaðið - 17.06.1994, Blaðsíða 40

40 FÖSTUDAGUR 17. JÚNÍ 1994
MORGUNBLAÐIÐ
Bílakostur landsmanna var fjölskrúðugur 1944
1.592 fólksbílar
í Reykjavík
á lýðveldisári
VIÐ Hótel Vík (síðar nefnt Hallærisplan) um eða skömmu fyrir
1944. Rútubílar voru afar lengi svipaðir þeim er þarna stendur,
en fólksbílarnir eru leigubílar utan af landi, allt nýlega innflutt-
ir, amerískir bílar.
EINN af þeim eldri úr bílaflotanum 1944: Essex super 6, árg. 1928.
Amerískur og efnismikill:
Dodge, árg. 1940. Guðjón
Eggertsson hefur átt þenn-
an bíl 1944.
RÁÐHERRAR og bankastjórar óku á einum slíkum 1944: Chrysl-
er, árg. 1941. Þessi var í eigu Magnúsar Ólafssonar.
landsins nema í örlitlum mæli.
Fólksbílar hétu í almennu tali
,drossíur“ en sú dönskusletta er
úr sögunni, nema hvað menn
nota þetta orð stundum í gamni
og þá um stóra lúxusbíla. Ekki
er hægt að sjá að bílar hafi
enzt skemur þá en nú, nema
síður sé. Áð minnsta kosti
er verulegur fjöldi þeirra
frá árinu 1939 og þá
orðinn 15 ára 1944.
Samt má gera ráð fyrir
að vegakerfið eins og
það var þá hafi stytt
lífdaga fiestra bíla veru-
lega.
Sá elzti á skránni er Dixie
Flyer, árgerð 1922; Óskar Sig-
urgeirsson á Akureyri er eigandi.
Þarnæst er G. Ford, árg. ’22 í eigu
Árna Guðmundssonar í Reykjavík.
H.J. Hólmjárn, loðdýraræktar-
frömuður, er skráður fyrir Chevro-
let árg. ’24. Þá á Samúel Richter
Maxwell árg. ’25, en ekki færri
en 7 eru af árg. ’26: Citroén,
Oldsmobile, Chrysler, Essex og
þrír af gerðinni Buick. Þrír eru til
af árgerð 1927: Buick, Morris og
Chrysier. Sjö eintök eru til af ár-
gerð 1928: Nash, Chevrolet, Ford,
Dodge, Durant, Buick og Pontiac.
Allir þessir bílar eru 16 ára og þar
yfir á árinu 1944.
Ótrúlegur fjöldi gerða
Stundum heyrist sú skoðun nú
á tímum að bílaumboðin séu óþarf-
lega mörg og að við höfum ekkert
að gera við svo margar gerðir af
bílum. Þá er gjarnan vísað til þess
að þetta hafi allt verið óiíkt ein-
faldara í sniðum hér fyrr á árum.
En var það svo?
Reyndar ekki. Bílakostur lands-
manna var af ennþá fleiri gerðum
en nú og flestar hafa, þæt' gerðir
Stríðsgróðinn í bíla
Stríðsgróðinn fór ekki bara í
nýsköpunartogara. Af tölum um
árgerðir má sjá að bílainnflutning-
urinn hefur farið að örvast eftir
langvarandi kreppu á árinu 1939.
En hann tók heldur betur við sér
á hernámsárinu 1940, var líflegur
^1941, en 1942 varð slíkt metár
að líklega hefur annað eins ekki
átt sér stað hlutfallslega síðan,
ekki einu sinni 1987.
En eftir 1942 er eins og snar-
lega hafí verið stigið á hemlana;
sárafáir bílar eru skráðir 1943. Á
árinu 1944 er svo að sjá að einung-
is 15 bílar hafi verið fluttir inn.
Merkilegt er að 13 þeirra eru
skráðir í Rangárþingi, 2 í Hafnar-
firði en á Reykjavíkurlistanum er
enginn merktur árgerð 1944. Þessi
mikla slagsíða á bílainnflutningi á
sér þá skýringu að jafnframt því
sem Bandaríkin drógust inn í
heimsstyijöldina eftir árás Japana
* á Perluhöfn á Hawaii,. dró mjög
úr bílaframleiðslu, því verksmiðj-
urnar voru nýttar til hernað-
arþarfa. Sama átti sér stað í Eng-
landi. Við þessar aðstæður hefur
trúlega ekki verið hægt að fá nýja
bíla keypta til
í samantekt Gísla Sigurðssonar kemur fram að
við lýðveldisstofnun voru skráð á landinu 5.004
vélknúin ökutæki, fólksbílar, vörubílar og vélhjól.
Þar af var um helmingur fólksbílar.
MEÐAL þeirra virðulegustu: Buick, árg. 1931.
EFTIRSÓTTUR og betriborgaralegur: Studebaker Erskine, árg.
1930. Myndin er að líkindum tekin í sumarferðalagi í Fljótshlíð.
Meðal þess sem gefið var
út 1944 er Bílabókin -
handbók bifreiðastjóra
- sem hefur að geyma
mikinn fróðleik um bílaeign lands-
manna við upphaf lýðveldisins.
Höfundar bókarinnar eru Nikulás
Steingrímssson, Erlingur Pálsson,
Jón Oddgeir Jónsson og Ólafur
Halldórsson. Þarna eru ýmsar
gagnlegar upplýsingar um viðhald
á bílum, en mesta athygii vekur
„Skrá yfir bifreiðar og eigendur
þeirra“. Þar kemur fram, að í
: Reykjavík eru skráð 3.002 vélknú-
in ökutæki; þar af 1.592 fólksbíl-
ar, en 2.002 vélknúin ökutæki
annarsstaðar á landinu, svo sem
hér segir:
Á Akranesi 87, íMýra- ogBorg-
arfjarðarsýslu 107, í Snæfellsnes-
og Hnappadalssýslu 41, í Dala-
sýslu 21, í Barðastrandarsýslu 28,
á ísafírði og í Isafjarðarsýslu 79,
í Strandasýslu 19, í Húnavatns-
sýslum 52, í Skagafjarðarsýslu 51,
á Siglufirði 51, á Akureyri og
" Eyjafjarðarsýslu 389, í Þingeyjar-
sýslum 70, á Seyðisfirði og N-
Múlasýslu 38, í Neskaupstað 14,
í S-Múlasýslu 65, í Skaftafellssýsl-
um 59, í Vestmannaeyjum 105, í
Rangárvallasýslu 60, í Árnessýslu
171 og í Gullbringu- og Kjósar-
sýslu ásamt Hafnarfírði 495.