Morgunblaðið - 17.06.1994, Blaðsíða 56

56 FÖSTUDAGUR 17. JÚNÍ 1994
MORGUNBLAÐIÐ
50 I M IN TME 6R0CERY
5T0RE WITH MYMOM...
VK
TMI5 LAPY A5K5 ME WOW
OLP I AM... I TELL HER.
l‘M A HUNDREP ANP FIFTY..
EVERY TIME I RIPE ON THE
BACK OF MY MOM’S BlCYCLE.
I AGETU)ENTY YEAR5!
Ég er í matvörubúðinni
mömmu ...
með Þessi frú spyr mig hve gamall
ég sé ... ég segi henni að ég sé
hundrað og fimmtíu ...
Ég eldist um tuttugu ár í hvert
sinn sem ég fer með mömmu á
reiðhjólinu!
BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlan 1103 Reykjavík • Sími 691100 • Símbréf 691329
GREINARHÖFUNDUR telur það ekki skipta sköpum fyrir fatl-
aða að þeir komist inn í þær stofnanir sem í greininni eru nefnd-
ar, heldur að þeir hafi aðgang að þeirri þjónustu sem þær veita.
Hveijir eru
fatlaðir?
Frá Helgv Garðarsdóttur:
FÖSTUDAGINN 10. þ.m. komu
félagar úr Sjálfsbjörgu saman fyrir
utan umhverfisráðuneytið og Al-
þingi til að láta í ljós vanþókknun
sína á því að húsnæði þessarra
stofnana væru ófært fötluðu fólki.
'Ástæða þess að ég sting niður
penna er sú hvemig fól notaði orð-
ið ,fatlaður“, þ.e.a.s. af málflutningi
þess mátti skilja að orðið vísaði til
þess að sitja í hjólastól. Maður í
hjólastól er vissulega fatlaður, en
það eru fleiri fatlaðir. Fatlaður
maður er m.a. sá sem er hreyfihaml-
aður en gangfær, blindur, heymar-
laus og þannig má lengi telja og
því má ekki gleyma að fötlun er
ekki alltaf sýnileg. Fólk í hjólastól
er aðeins hluti fatlaðra og getur
því ekki eignað sér orðið fötlun og
gert þannig lítið úr annars konar
fötlun en þeirri sem setur fólk í
hjólastól. Sú fullyrðing fólksins að
húsnæði umhverfisráðuneytisins sé
ófært fötluðu fólki er röng; hús-
næðið er vel fært mörgu fötluðu
fólki. Mótmælendurnir áttu að segja
hreinskilningslega að þeir vildu
geta farið inn í húsið og um það í
hjólastól. I tilefni af samkomunni
vaknaði sú spuming í huga mér hve
oft fólk á erindi í umhverfisráðu-
neytið og Alþingishúsið? Mér finnst
nefnilega við hæfi að upplýst verði
hve oft ,mannréttindi em brotin“ á
fólki í hjólastólum, svo notað sé
afburða smekklaust
orðfar fólksins sem stóð að sam-
komunni. Meðan fólki í hjólastólum
er ekki neitað um þjónustu hins
opinbera af því að það er fatlað á
það ekki að nota svo stórt og vand-
meðfarið orð sem ,mannréttinda-
brot“ er. Sjálf hef ég aldrei átt er-
indi í ráðuneytið, en það skýrist
e.t.v. af því að ég sit ekki í hjóla-
stól. í Alþingishúsið hef ég hins
vegar átt erindi tvisvar sinnum. í
bæði skiptin hefði mátt afgreiða
mig vandræðalaust gegnum síma
og þann hátt hefði ég haft á hefði
ég átt í vandræðum með að komast
inn í húsið. Mig undrar þá ofur-
áherslu sem sumt fólk í hjólastólum
leggur á nauðsyn þess að opinberar
stofnanir séu aðgengilegar fólki í
hjólastólum. Það að hægt sé að ýta
hjólastól inn í hús og þar innan
dyra getur ekki verið aðalatriði,
heldur það að maður, hvort heldur
hann situr í hjólastól eða stendur í
báða fætur, hafi aðgang að þeirri
þjónustu sem stofnun veitir. Það
fólk í hjólastól, sem á annað borð
getur farið um bæinn og tjáð sig
með talfærum, getur notað síma
og stendur því betur að vígi en það
fatlaða fólk sem hefur ekki heym
og mál. Ég hef sannreynt að marg-
ar opinberar stofnanir senda fólki
ýmis gögn og legg til að mótmæ-
lendumir láti á það reyna hvort
þeim standi sú þjónusta ekki til
boða.
Sú fötlun sem setur fólk í .hjóla-
stól er óneitanlega mjög sýnileg en
þar með er ekki sagt að þeir séu
mest fatlaðir. Síðastliðið vor kynnt-
ist ég blindri konu sem býr við þá
erfíðleika sem fylgja því að líkami
hennar verður hægt og bítandi æ
veikari. Sjálfsvorkunn og óhóflegar
kröfur á landa sína og stjórnvöld
em eins fjarri þessari blindu konu
og hugsast getur, en hún biður, sem
betur fer, um hjálp/aðstoð innan
skynsamlegra og eðlilegra marka.
Þótt kynni okkar hafí verið stutt
er hún meðal þeirra sem ég dáist
mest að og ber mesta virðingu fýr-
ir. Mér varð hugsað til hennar þeg-
ar ég horfði á manninn skríða um
umhverfísráðuneytið til að sýna hve
bágt hann ætti og til að leggja
áherslu á kröfur sínar og annarra;
kröfur sem mér virðast vera settar
fram krafnanna vegna en ekki
vegna brýnnar þarfar. í framhaldi
af þeirri sjón veiti ég því fyrir mér
hvort þeim fjármunum sem varið
er til að létta fötluðu fólki, öllu fötl-
uðu fólki, lífið sé virkilega best
varið með því að breyta gömlum
húsum að innan og utan og byggja
hús sérstaklega svo fólk í hjólastól
geti rennt sér áhyggjulaust um. Það
er e.t.v. misskilningur minn að
halda að brýnna sé að lista- og
menningarstofnanir og allar þær
stofnanir sem fatlaðir þurfa mest
að skipta við séu aðgengilegar öllu
fötluðu fólki, að ég tali ekki um
heimili þeirra og vinnustaði. Þið sem
mótmæltuð, vitið kannski ekki að
sumt fatlað fólk á við erfiðleika að
stríða heima hjá sér? Það búa nefni-
lega ekki allir fatlaðir í sérhönnuðu
íbúðarhúsnæði.
Að lokum ítreka ég það sem ég
sagði hér að ofan, að fólk í hjólastól-
um er aðeins hluti fatlaðs fólks og
getur því ekki leyft sér að tala eins
og orðið fötlun eigi við um það eitt.
Með slíku tali er það að beina at-
hygli almennings og stjómvalda frá
erfíðri aðstöðu annarra fatlaða ein-
staklinga að sínum sérhagsmunum.
HELGA GARÐARSDÓTTIR,
Bjarnarstíg 6,
Reykjavík.