Morgunblaðið - 20.03.1997, Blaðsíða 30

30 FIMMTUDAGUR 20. MARZ 1997
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Kórbókaflokkurinn Söngvasveigur
Oflugt barnakórastarf
við kirkjur og skóla
Morgunblaðið/Emilía
ÞÓRUNN Björnsdóttir, Hrafnhildur Blomsterberg og
Edda Möller vilja efla barnakórastarf og söng yfirleitt.
TE DEUM er nýút-
komin kórbók með
50 kirkjulegum
söngvum fyrir
barnakóra og
kvennakóra. Guð-
finna Dóra Ólafs-
dóttir, Jón Stefáns-
son og Þórunn
Bjömsdóttir tóku
efnið saman. Skál-
holtsútgáfan gefur
út. Umsjón með út-
gáfu höfðu Hrafn-
hildur Blomsterberg
og Edda Möller. I
formála segir að
bókinni sé ætlað að
efla enn frekar ört vaxandi bama-
kórastarf í landinu. Enn fremur
segir:
„Leitast var við að hafa efni þess-
arar bókar sem fjölbreytilegast. í
henni er að fínna 50 kirkjulega
söngva er hæfa hinum ýmsu trúar-
iegu athöfnum, s.s. skírn og brúð-
kaupum, og sálma sem tilheyra
hátíðum kirkjuársins. í bókinni eru
einnig fjölmargir lofsöngvar og kór-
verk eftir íslenska og erlenda höf-
unda, allt frá keðjusöngvum og létt-
um tvíröddunum til erfiðari kór-
verka. Bókin hefur að geyma marg-
ar klassískar söngperlur en einnig
ný kórverk og raddsetningar, er
gerðar vom sérstaklega fyrir þessa
útgáfu."
Bókaflokkurinn Söngvasveigur
hefur komið út frá 1993, en þá var
Margrét Bóasdóttir ráðin starfs-
maður barnakóra við kirkjur í hluta-
starfí. Meðal verkefna hennar var
að hafa forgöngu um að gefa út
söngbækur fyrir barnakóra og
kvennakóra í samvinnu við Tón-
menntakennarafélag íslands, Emb-
ætti söngmálastjóra og Skálholtsút-
gáfuna. Margrét Bóasdóttir er nú
í ársleyfí, en við starfi hennar hefur
tekið Hrafnhildur Blomsterberg.
Bókaflokkurinn Söngvasveigur
1-9 samanstendur af eftirtöldum
kórbókum: Hátíð fer að höndum
ein. 40 aðventu og jólasöngvar fyr-
ir barnakóra og kvennakóra. Ég vil
elska mitt land. 33 íslensk ættjarð-
arlög fyrir barnakóra og kvenna-
kóra. Þrír jólahelgileikir fyrir
barnakór og píanó/orgel. Helgileik-
irnir eru: Fæðing frelsarans, En það
bar til og Hljóðu kirkjuklukkurnar.
Þrjár sönglagasyrpur fyrir barna-
kóra og kvennakóra. Finnsk þjóð-
lög, pólsk þjóðlög og Söngvaseiður
(The Sound of Music). Út um græna
grundu. 55 íslensk og erlend lög
fyrir barnakóra og kvennakóra.
Sálmar um lífið og Ijósið eftir
Hjálmar H. Ragnarsson við texta
úr Biblíunni og sálma eftir Kristján
Val Ingólfsson. Te Deum. 18 ís-
lenskir kirkjusöngvar með íslensk-
um, dönskum og latneskum textum
fyrir barna- og kvennakóra útgefín
fyrir norrænan markað. Dýrð, vald,
virðing. 50 kirkjulegir söngvar fyrir
blandaða kóra. Te Deum. 50 kirkju-
legir söngvar fyrir bamakóra og
kvennakóra.
Fyrir og eftir
Söngvaveig
Umsjónarmenn Söngvasveigs
vitna stoltir í orð Jóns Stefánssonar
kórstjóra sem talaði um „fyrir og
eftir“ Söngvasveig til að lýsa gildi
bókaflokksins. Edda Möller fram-
kvæmdastjóri Skálholtsútgáfunnar,
úrgáfuféiags þjóðkirkjunnar, segir
að bækurnar hafi eflt barnakóra-
starfið og einnig samstarf barna-
kóra við kirkjur og skóla.
Edda sagði að
kórar væru því mið-
ur alltaf að ljósrita
nótur. Það væri mik-
ill munur að sjá
börnin syngja með
bækur í höndum í
staðinn fyrir ljósrit-
uð blöð. Þetta væri
líka uppeldislegt atr-
iði, meiri virðing
væri borin fyrir bók-
um en ljósritum. Að
auki fengju höfund-
ar greiðslu frir verk
sín og þau væru öll-
um aðgengiieg, kór-
arnir gætu gengið
að ákveðnu efni til að syngja. Svo
mætti líka geta þess að ljósritun á
nótum er óleyfiieg.
Edda sagði að mikill samhugur
væri meðal kórstjóra að vinna
áfram að þessari útgáfu. Stefnt
væri að því að gefa út fleiri bæk-
ur, m.a. er nú að hennar sögn unn-
ið að annarri bók með kirkjulegum
verkum fyrir barnakóra og kvenna-
kóra. Ennfremur er stefnt að því
að halda námskeið fyrir kórstjóra
barnakóra í haust. Slík námskeið
hafa verið árleg undanfarin ár á
vegum starfsmanns barnakóra við
kirkjur. Þangað væru allir kórstjó-
arar barnakóra á landinu velkomnir.
Það er greinilega mikill vöxtur í
sönglífí og ekki síst útgáfu kórbóka?
„Mörg börn eru í barnakórum
og margir tengjast tónlist í landinu.
Ég held að þetta sé einstakt í heim-
inum. Nótnaútgefendur eru fjöl-
margir á landinu og nú stendur til
að stofna einhvers konar samtök
þeirra.“
Eru íslendingar svona söngelskir?
„Já, við erum söngelsk þjóð, þetta
er áreiðanlega landfræðilegt og að
nokkru tengt skammdeginu. Fólk
hefur löngun til að syngja, hittast
og syngja allt árið, ekki bara á stór-
hátíðum og kóramótum. Ég syng
sjálf í kórnum í kirkjunni minni og
það er minn saumaklúbbur. Það er
afar gefandi að koma saman og
syngja."
Píramítarnir voru vígsluhof
Morgunblaðið/Ásdís
TÖLUR, mál, rúmfræði og táknmyndir eru meðal þess sem
píramítafræðingurinn Bodvar Schjelderup veltir fyrir sér.
NORÐMAÐURINN Bodvar
Schjelderup heldur sýningu í Nor-
ræna húsinu um Ólaf helga og hlut-
verk hans og er hún gerð í tilefni
af 1000 ára afmæli Þrándheims.
Hann hefur flutt tvo fyrirlestra um
hugðarefni sín í tengslum við sýn-
inguna. Schjelderup talaði um lykl-
ana þijá að stóra píramítanum sem
leiða til skilnings.
Schjelderup sagði blaðamanni
Morgunblaðsins að margir litu svo
á að stóri píramítinn (Giza) væri
grafhýsi og um leið minnismerki
um faraóana egypsku. Píramítar
væru það ekki að sínu mati heldur
vígsluhof og táknuðu samkomulag
milli hins guðdómlega og jarðlega,
væru því form samruna. „Þeir eru
byggðir fyrir langa löngu og eru
allir tákn. Sýningin um Ólaf konung
helga á einnig að sýna teikn sem
komu fram meðan hann lifði og
ekki síst eftir dauða hans.“ Um
þessi efni mun ný bók eftir Schjeld-
erup snúast, en hún nefnist Logg-
bok for en helgen og kemur út í
maí á þessu ári. Hann hefur áður
sent frá sér bók sama efnis, en
þessi er fyllri og ítarlegri að sögn
hans sjálfs.
Hugsað i táknum
Norski táknfræðingurinn lauk
lofsorði á Einar Pálsson sem hefur
fengist við að skýra líka hluti og
sagði: „Hann er þó meira háður
sögunni en ég.“
„Hann var mikilvægur maður og
það eru að finnast æ fleiri sannan-
ir fyrir því sem hann hélt fram,“
sagði Schelderup ennfremur og
kvaðst hafa lesið verk eftir Einar.
Þeir ættu það báðir sameiginlegt
að hugsa í táknum, Einar hefði
verið sjaldgæfur maður.
Hvað um Noreg og ísland íþessu
sambandi?"
„Noregur og ísland eiga margt
sameiginlegt, líka táknlega séð.“
Píramítar og ísraelsk teikn kall-
ast stundum á, en píamítafræðin
ná lengra en trúarbrögðin vegna
þess að trúarbrögð hafa sínar tak-
markanir að mati Schjelderups.
„Píramítinn er_ ekki fyrst og
fremst egypskur. I honum er bæði
heimspeki og landafræði og þekk-
ing um tímatal, vísindi sem urðu
til langt á undan kristni til dæmis,“
sagði Bodvar Schjelderup.
Sýningin í Norræna húsinu er
opin daglega kl. 9-19, nema sunnu-
daga 12-19 og stendur til 9. apríl.
„HRÍSGRJÓNARÖND með tómatsósu, rækjum og humar“,
olía á striga 1 25x90 cm. 1996.
Matarveisla
MYNPLIST
Sjónarhóll
MÁLVERK
Þorri Hringsson. Opið alla daga frá
kl. 14-18. Lokað mánudaga. Til 30
marz. Aðgangur kr. 300.
ÞAÐ ER auðvitað borðleggjandi,
að gildir myndlistarmenn máli það
sem þeir hafa mestan áhuga á
hveiju sinni og kann listasagan
ekki frá öðru að herma. Undan-
skildar eru auðvitað mikið til pant-
anir hvers konar, en stoltur lista-
maður tekur þó síður við pöntun á
lítilsverðu eða sér ógeðfelldu mynd-
efni. Sköpunargleðin þarf að vera
virk til að úrskerandi árangur ná-
ist, að öðrum kosti verður fram-
leiðslan lúin og stöðluð. Þorri
Hringsson gerir þá játningu í frétta-
tilkynningu og viðtali í sýningar-
skrá, að matur, matarsaga og
vínsmökkun hafi undangengin ár
verið það skemmtilegasta sem hann
hafi komizt í tæri við. Því hafi það
legið beinast við að hagnýta sér það
litríka svið sem efnivið í málverk.
Síður það sem hann hefur sjálfur í
beinu sjónmáli, heldur úr litríkum
útlendum bókum frá árum seinni
heimsstyijaldarinnar, væntanlega
amerískum af dúkunum að dæma.
Að sjálfsögðu fullgilt viðfangs-
efni og hefur verið um aldaskeið,
en ekki er sá framsláttur með öllu
réttur, að hér hafi listamaðurinn
náð í skottið á fortíðinni, því skel-
dýrafæði og skrauttertur voru afar
sjaldan á borðum hérlendra á þeim
tímum. Úrvalið var stórum minna,
rækjur og humar sáust vart, en
hins vegar liggur minni kynslóð við
yfirliði er hún lítur terturnar og
matarúrvalið í veizlum nútímans,
og ber saman við fyrri tíma, auk
þess að magn sykurs og kremleðju
hefur margfaldazt. En það skiptir
minna máli og kannski var þetta
leikur með öfugmæli sé tekið mið
af ýmsum öðrum og fáránlegum
ummælum hans er skara listir og
listamenn, og afar erfitt er að henda
reiður á. Hitt má koma fram, að
myndlistarmenn hafa ekki einasta
málað mat heldur einnig margir
hveijir verið meistarakokkar, enda
heyrir matgerðarlist undir skapandi
eðliskosti.
Þorri lagði út á listabrautina með
dijúgt veganesti úr heimahúsum,
sem hefur lengstum verið greinilegt
kennimark myndverka hans. Og
þótt hann sé bersýnilega að fjar-
lægjast það hvað viðfangsefni
snertir er málunarhátturinn svipað-
ur, afmörkuð sjónarhorn, hreint
klárt og trúverðugt raunsæi. Hér
hefur hann bætt sig frá fyrri sýn-
ingum um fágaðar pensilstrokur
sem kemur einna skýrast fram í
myndinni „Hrísgijónarönd með
tómatsósu, rækjum og humar“.
Vel málaðar og raunsæjar mynd-
ir, og eins og um síðustu sýningu
í Listhúsinu Greip í júní 1995, má
augljóslega af vinnubrögðunum
ráða að Þorri Hringsson er á
þroskabraut, dijúgri sókn í mál-
verkinu.
Mjög vel er staðið að fram-
kvæmdinni í rýminu, bæði hvað
uppsetningu og sýningarskrá snert-
ir og mætti hér margur mikið af
læra, því vinnubrögðin gerast
naumast betri hér, enda á heims-
mælikvarða.
Bragi Asgeirsson
Sjálfstætt fólk á dönsku
DÖNSK þýðing Sjálfstæðs fólks
eftir Halldór Laxness er komin út
hjá bókaforlaginu Cicero. Fyrri hluti
verksins er gefinn út sér og nefnist
Frie mænd en í þau þrjú skipti sem
verkið hefur komið út í Danmörku
hefur bókinni verið skipt í tvo hluta.
Bókin kom fyrst út í Danmörku
árið 1935, ári eftir að fyrri hlutinn
kom út á íslensku, aftur 1964 og
nú þriðja sinni rúmum þijátíu árum
síðar. Þýðing Jakobs Benediktsson-
ar hefur verið notuð frá upphafi.
Vaka-Helgafell gekk frá samning-
um um nýju útgáfuna.
Bókaforlagið Cicero hefur á und-
anförnum árum endurútgefið mörg
af helstu verkum Halldórs Laxness.
Sjálfstætt fólk kom út í tveimur
hlutum 1934-1935. Sagan hefur
nú komið út á 23 tungumálum í
55 útgáfum á löngu árabili, nú síð-
ast hjá Random House í Bandaríkj-
unum.