Morgunblaðið - 20.03.1997, Blaðsíða 1

88 SÍÐUR B/C
66. TBL. 85. ÁRG. FIMMTUDAGUR 20. MARZ 1997 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Israelar halda áfram framkvæmdum
Reuter
ÍSRAELSKUR hermaður
skýtur táragasi að palestínsk-
um mótmælendum í gær.
Jarðýtur
vinna undir
hervernd
í SKJÓLI strangrar öryggisgæzlu
héldu jarðýtur ísraelsmanna áfram
verki sínu á hæð við A-Jerúsalem
í gær, þar sem nýtt íbúðarhverfi
fyrir gyðinga á að rísa, þrátt fyrir
harða andstöðu araba og alþjóðlega
fordæmingu. Arababandalagið,
samtök 20 arabaríkja, fór í gær
fram á tafarlausan fund Öryggis-
ráðs SÞ um málið, og skoraði á
ráðið að gefa út samþykkt um að
stöðva skuli framkvæmdirnar.
Yfirmaður ísraelsku lögreglunn-
ar lét þau orð falla í gær, að búast
mætti við hryðjuverkaárásum á
framkvæmdirnar. Palestínumenn
efndu til fjölmennra, friðsamlegra
mótmælagangna í Jerúsalem og
víðar á hernumdu svæðunum.
Reuter
SKÆRULIÐAR uppreisnarmanna handtaka í Kisangane mann, sem þeir saka um að vera liðsmað-
ur stjórnarhers Zaire. Herinn flúði frá borginni um helgina, en með agaleysi og gripdeildum hef-
ur stjórnarherinn víða bakað sér óvild almennings.
Skæruliðar hafna
Rússland í
mafíuhöndum
Moskvu. Reuter.
vopnahlésáskorun
Kinshasa.Nairobi.Reuter.
BIRT hefur verið bandarísk
skýrsla þar sem áætlað er, að
meira en 40% efnahagslífsins í
Rússlandi séu í höndunum á
glæpasamtökum. Talið er, að
mafian hafi flutt úr landinu um
3.500 milljarða ísl. kr. frá árinu
1991.
Sagt er, að mafían hafi nýtt
sér einkavæðinguna í Rússlandi
með skelfilegum afleiðingum
fyrir efnahagslífið. í sumum
greinum, til dæmis á neytenda-
markaði, í fasteigna- og banka-
viðskiptum, sé hlutur mafíunnar
raunar miklu meiri en 40%.
Höfundur skýrslunnar, Louise
Shelley, prófessor í lögum við
Ameríska háskólann í Washing-
ton, segir, að mafían hafi tryggt
sér dijúgan hluta af ríkisfyrir-
tækjunum og oft með því að beita
hótunum og ofbeldi. Auk þess
hafi hún nýtt sér góð sambönd
tfið gömlu, kommúnísku yfirstétt-
ina og herinn.
„Glæpasamtökin fæla burt er-
lenda fjárfesta, koma í veg fyrir
eðlilega skattlagningu, ráða yfir
banka- og fjármálamarkaðinum
og kynda almennt undir spill-
ingu. Verst af öllu er þó líklega
gífurlegur fjárflutningur úr
landi,“ segir í skýrslunni, sem
birtist í fréttabréfi Alþjóðabank-
ans.
TALSMENN uppreisnarmanna í
Zaire létu sér í gær fátt finnast
um aukinn alþjóðlegan þrýsting í
þá átt að vopnahléi verði nú þegar
komið á í borgarastríðinu í landinu.
Leiðtogar Afríkuríkja, sem komið
höfðu saman í Kenýa til að ræða
ástandið í þriðja stærsta landi álf-
unnar, endurnýjuðu í gær áskorun
um vopnahlé, svo að reyna mætti
til þrautar að koma á samningum
milli stríðandi fylkinga með það að
markmiði að binda enda á ófriðinn.
Uppreisnarmenn sögðu að fundir,
þar sem fulltrúar þeirra sætu ekki
við samningaborðið, væru þýðing-
arlausir.
Forsetinn fer af sjúkrahúsi
Hinn 66 ára gamli forseti Zair-
es, Mobutu Sese Seko, sem hefur
Mobutu stefnir
heim fyrir helgi
drottnað yfir landinu í 32 ár, hefur
dvalið að undanförnu í Frakklandi
til að fá þar framhaldsmeðferð
vegna krabbameins í blöðruháls-
kirtli. Hann yfirgaf sjúkrahúsið í
Mónakó í gærkvöldi. Einkaflugvél
forsetans stendur tilbúin til flug-
taks á flugvellinum í Nizza og tals-
menn hans tilkynntu að hann
myndi snúa aftur til heimalandsins
fyrir lok vikunnar, til að freista
þess að stappa stálinu í stjórnarher-
menn í viðureigninni við uppreisn-
armenn.
Tilraun stjórnarandstöðunnar í
Zaire til að velta forsætisráð-
herranum Kengo Wa Dondo úr
embætti bætti enn á upplausnar-
ástandið í landinu. Pólitískir and-
stæðingar Kengos samþykktu á
þingi í gær að hann bæri að svipta
völdum, en talsmenn stjórnarinnar
sögðu atkvæðagreiðsluna ólög-
mæta. Talsmenn stjórnarandstöð-
unnar sögðu leiðtoga hennar, Eti-
enne Tshikeshedi, myndu hefja við-
ræður við uppreisnarmenn um
myndun nýrrar ríkisstjórnar.
Bandaríkjamenn lýstu því yfir í
gær, að þeir viðurkenndu eftir sem
áður ríkisstjórn Kengos. Ýmis vest-
ræn ríki hófu í gær að kanna, hvort
ástandið í Zaire kallaði á að ríkis-
borgurum þeirra yrði hjálpað til að
yfirgefa landið. Um 8.000 Evr-
ópubúar og 300 Bandaríkjamenn
dvelja nú í Zaire.
Talsmaður Jeltsíns Rússlandsforseta um Atlantshafsbandalagið
Segir stækkun
mestu mistök
Vesturlanda
Helsinki. Morgunblaðið.
STARFSMAÐUR verslunar í miðborg Helsinki hagræðir
þjóðfánum stórveldanna tveggja í sýningarglugga í gær.
Reuter
Evrópusambandið
Refsitollur
á norskan
eldislax
Morgunblaðið. Ósló.
FRAMKVÆMDASTJÓRN
Evrópusambandsins, ESB,
hefur lagt til, að lagður verði
15,7% refsitollur á norskan eld-
islax. Þessi ráðstöfun gæti
komið til framkvæmda 1. júní
næstkomandi, sem mótaðgerð
við undirboði Norðmanna á
laxi og niðurgreiðslum til at-
vinnugreinarinnar í Noregi.
Ef til þessa kemur yrði það
norskum laxeldisstöðvum al-
gert reiðarslag. Hreint fjár-
magnstap gæti numið um 8
milljörðum íslenzkra króna.
Tveir þriðju hlutar norskrar
eldislaxframleiðslu eru seldir á
Evrópumarkaði.
Sendiherrar Noregs í ESB-
ríkjum hafa frest til 7. apríl
til að sannfæra þau um að
refsitollar á norskan lax væru
óréttmætir.
SERGEI Jastrsjembskí, talsmaður
Borísar Jeltsíns Rússlandsforseta,
sagði á blaðamannafundi í Helsinki
í gær að fyrirhuguð stækkun Atl-
antshafsbandalagsins (NATO)
yrðu „mestu mistök Vesturlanda
frá lokum kalda stríðsins".
Hann sagði að afstaða Rússa til
stækkunar bandalagsins myndi ekki
breytast, þrátt fyrir leiðtogafundi,
tvíhliða viðræður og samningaum-
leitanir. Hins vegar væri leiðtoga-
fundur Jeltsíns og Bills Clintons,
forseta Bandaríkjanna, sem hefst
óformlega í kvöld, mikilvægt skref
í samskiptum ríkjanna fram á næstu
öld. Jastrsjembskí kom til Helsinki
á þriðjudag en Jeltsín og Clinton
eru hins vegar væntanlegir til borg-
arinnar í dag. Leiðtogafundur þeirra
verður haldinn í embættisbústað
Finnlandsforseta á föstudag.
Jastrsjembskí sagði að þrátt fyr-
ir að ljóst væri að NATO myndi
ekki hætta við stækkun í austur,
yrði Rússum ekki neitað um þann
rétt að veija skoðun sína, allt þar
tii formleg ákvörðun lægi fyrir.
Þetta þykir endurspegla harð-
orða yfirlýsingu Madeleine Al-
bright, utanríkisráðherra Banda-
ríkjanna, frá því í fyrradag, um að
NATO yrði stækkað með eða án
samþykkis Rússa og að þeir fengju
ekki að koma í veg fyrir að fyrrver-
andi Sovétlýðveldi fengju aðild að
NATO.
Mikill viðbúnaður er í Helsinki
vegna komu leiðtoganna í kvöld.
Sjálfir koma þeir með eigin bifreið-
ar og lækna, Jeltsín með hjartasér-
fræðing og Clinton með sérfræðing
í liðböndum. Yfirlæknir eins
stærsta sjúkrahúss Helsinki sagði
í gær að þar væri allt til reiðu ef
eitthvað amaði að leiðtogunum.
Jeltsín hefur átt við hjartveiki að
stríða og Clinton fór í síðustu viku
í uppskurð eftir að hafa slitið lið-
bönd í hné.
■ Leiðtogafundurinn/22/34