Morgunblaðið - 20.03.1997, Blaðsíða 26

26 FIMMTUDAGUR 20. MARZ 1997
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
RÓIÐ til fiskjar.
Kvikmynd um árabátasjómanninn
ÍSLANDS þúsund ár heitir leikin
heimildarmynd um sjósókn fyrri
alda, sem frumsýnd verður í Há-
skólabíói laugardaginn 22. marz.
Höfundur myndarinnar er Er-
lendur Sveinsson.
í kynningu segir að íslands þús-
und ár sé sjálfstætt framhald
myndaflokksins Verstöðvarinnar
íslands og fjalli um einn dag í lífi
og starfi árabátasjómanna á vetr-
arvertíð fyrir tíma tæknialdar.
Þessum eina degi er ætlað að end-
urspegla sjósókn íslendinga í þau
þúsund ár, sem árabátaöld var við
lýði á íslandi. Reynt er að gefa
innsýn i veröld og hugarheim, sem
íslensk menning er að stórum
hluta sprottin úr, þar sem bland-
ast saman náttúrutrú, kristindóm-
ur, hjátrú og stundum galdur.
Við fylgjumst með einni skips-
höfn frá því að vermennirnir
vakna að morgni i verbúð sinni,
klæðast, matast og búa sig undir
að leggja á djúpið. Þeir róa á
miðin, leggja lóðir, bíða þess að
fiskurinn bíti á, draga lóðirnar,
sigla heim, gera að aflanum og
heilsa upp á útsendara kaup-
manna, sem sendir hafa verið i
verið með umburðarbréf til að
hvetja til vöruvöndunar. Kapital-
ismi er í sókn gegn sjálfsþurftar-
búskapnum.
Vermennirnir hvílast síðan á
verbúðarloftinu og senn taka þeir
á sig náðir til þess eins að vakna
aftur næsta dag og endurtaka þá
öll sömu handtökin, allt þar til
þessi veröld áraskipanna líður
undir lok við árblik nýrra tíma.
Handrit og stjórn var í höndum
Erlends Sveinssonar, Sigurðar
Sverrir Pálsson kvikmyndaði og
klippti og Þórarinn Guðnason
annaðist hljóðupptökur.
Eftir hlé verður sýnd myndin
Ár í útgerð, 4. hluti Verstöðvar-
innar Islands, sem Lifandi myndir
hf. framleiddu fyrir Landssam-
band ísl. útvegsmanna og frum-
sýnd var 1992. Ár í útgerð er
nútímahluti útvegssögumyndar-
innar Verstöðvarinnar íslands og
segir sögu tiltekinnar bátaútgerð-
ar og togaraútgerðar eins og hún
gekk fyrir sig á árinu 1989, um
það bil einni öld eftir að saga
árabátamannanna, sem reru úr
Ósvör, er látin gerast. Þegar horft
er á þessar tvær myndir í röð
fæst afgerandi samanburður á
sjósókn og útgerðarháttum ís-
iendinga fyrr og nú segir m.a. í
kynningu.
Óvænt efnisskrá
og leynigestur
Lev Jónas
Markiz Ingimundarson
SINFÓNÍUHLJÓM-
SVEIT íslands heldur
tónleika í Háskólabíói
í kvöld, fimmtudags-
kvöld, kl. 20. Hljóm-
sveitarstjóri er Lev
Markiz og kynnir Jón-
as Ingimundarson.
Þessir tónleikar eru
aðrir af þrennum tón-
leikum Bláu tónleikar-
aðarinnar, en yfir
þeirri röð hvílir sá
leyndardómur að tón-
verkin eru ekki kynnt
fyrr en á sjálfum tón-
leikunum. Einn af
þekktustu listamönn-
um okkar mun koma
fram á tónleikunum en sama leynd
hvílir yfir honum og efnisskránni.
í kynningu segir: „Jónas Ingi-
mundarson píanóleikari er upphafs-
maður þessarar tónleikaraðar en
eins og kunnugt er hefur Jónas
verið óþreytandi í viðleitni sinni að
opna augu og eyru Islendinga fyrir
töfraheimi tónlistarinnar. Auk
starfa sinna sem píanóleikari er
Jónas þekktur fyrir störf sín að
uppbyggingu tónlistarlífs hvar á
landi sem hann hefur starfað og
m.a. er hann frumkvöðull átaksins
Tónlist fyrir alla, þar sem lands-
mönnum er gefinn kostur á að fá
fremsta tónlistarfólk okkar í heim-
sókn með skipulögðu tónlistarhaldi
víða um land.
Hljómsveitarstjórinn Lev Markiz
er Rússi fæddur í Moskvu þar sem
hann stundaði nám í fiðluleik og
síðar hljómsveitarstjórn. Kennari
hans í hljómsveitarstjórn var einn
fremsti hljómsveitarstjóri Rússa,
Kirill Kondrasjín. Markiz er stofn-
andi hinnar þekktu hljómsveitar
The Moscow Soloists, en hún öðlað-
ist fljótt sérstöðu í rússnesku tón-
listarlfífi fyrir glæsilegan leik.
Jafnframt að stjórna og leika ein-
leik í þeirri hljómsveit starfaði
Markiz æ meir sem hljómsveitar-
stjóri og stjórnaði hann öllum
helstu hljómsveitum Rússlands
með fremstu einleikurum landsins
s.s. Sviatoslav Richter, David
Oistrach og Emil Gilels. Árið 1981
flutti Markiz til Hollands þar sem
hann hefur búið síðan. Hann er
nú aðalstjórnandi Nieuw Sinfo-
netta Amsterdam. Markiz hefur
unnið töluvert í Svíþjóð fyrir út-
gáfufyrirtækið BIS, m.a. hljóðritað
verk landa síns Alfred Schnittke
og hlotið mikið lof fyrir,“ segir í
kynningunni.
Eins og áður segir kemur ekki í
ljós fyrr en á tónleikunum hvaða
tónverk verða leikin en víst er að
þau munu falla flestum tónleika-
gestum vel í geð.
Skáld þinga um
upphaf nýs tímabils
HEIÐURSSTJÓRN Norrænu æskulýðshljómsveitarinnar skipa
Anker Jorgensen, Vigdís Finnbogadóttir, Elsi Hetemáki-Olander
og Thorbjörn Fálldin.
Norræna æskulýðs-
hljómsveitin fær
veglegan stuðning
RITHÖFUNDASAMBAND Pa-
lestínu efnir til alþjóðlegrar ráð-
stefnu um ný umhugsunarefni við
upphaf nýs tímabils, í Jeríkó, Ra-
mallah og fleiri palestínskum borg-
um dagana 22.-27. mars. Ráð-
stefnan er skipulögð í samvinnu
við Norðurlandaráð, Rithöfunda-
samband Noregs og Evrópuráðið.
Búist er við fjölda rithöfunda á
ráðstefnuna sem mun mótast af
umræðum um það sem framundan
er í alþjóðasamskiptum á næstunni
og við aldamót. Mun samvinna
landanna í efnahags- og friðarmál-
um setja mark sitt á bókmenntir
og mannlíf? verður ein þeirra
spurninga sem leitast verður við
að svara. Sérstaklega verður hug-
RÁÐSTEFNA um Hallgrím Pét-
ursson og verk hans verður haldin
laugardaginn 22. mars í Hall-
grímskirkju. Að ráðstefnunni
standa Stofnun Sigurðar Nordals
og Listvinafélag Hallgrímskirkju.
Ráðstefnan hefst kl. 10 og stendur
til um kl. 16.
Fluttir verða níu fyrirlestrar:
Helgi Þorláksson: Aldarfarið á 17.
öld; Siguijón Ámi Eyjólfsson: Sjö
orð Krists á krossinum í túlkun
Lúthers og Hallgríms Péturssonar;
Vésteinn Olafsson: Ljós og myrkur
í skáldskap 17. aldar; Margrét
Eggertsdóttir: Um handrit og
varðveislu verka Hallgríms Péturs-
að að hvers kyns öfgatilhneiging-
um og ógnarstjórnum í þróunar-
löndum og hvernig koma megi á
skynsamlegum skoðanaskiptum
sem leiði til lausnar og til þess að
mannréttindi séu virt.
Ljóðadagskrár, tónlistarkvöld,
dans- og listsýningar verða meðal
viðburða í tengslum við ráðstefn-
una. Ljóð eftir skáld sem boðið er
til ráðstefnunnar hafa verið þýdd
á arabísku og verða flutt af palest-
ínskum leikurum.
Hópur norrænna skálda er
væntanlegur á ráðstefnuna og eru
íslendingar þeirra á meðal. Forseti
ráðstefnunnar er formaður Rithöf-
undasambands Palestínu, skáldið
Izzat Ghazzawi.
sonar; Steinunn Jóhannesdóttir:
Maðurinn Hallgrírnur Pétursson;
Sigurbjörn Einarsson biskup: Boð-
skapur Hallgríms Péturssonar;
Þórunn Sigurðardóttir: Erfiljóða-
hefðin á 17. öld og Hallgrímur
Pétursson; Wilhelm Friese: Hall-
grímur Pétursson og barokk á
Norðurlöndum; Helgi Skúli Kjart-
ansson: Barokkmeistarar heima og
heiman: Hallgrímur og Bach.
Að loknum fyrirlestrum verða
umræður og síðdegiskaffí í u.þ.b.
hálftíma en þá leikur Hörður
Áskelsson barokktónlist á orgel.
Þátttakendum gefst kostur á að
kaupa sér hádegisverð í hádegishléi.
NORRÆNA æskulýðshjjóm-
sveitin, Orkester Norden, hlaut
nýlega veglegan styrk norrænu
ráðherranefndarinnar eða 2
milljónir norskra krónatii starf-
seminnar. Með því móti er fjár-
hagslegur grundvöllur tryggður
til aldamóta.
Norræni menningarsjóður-
inn, Norræna ráðherranefndin,
Lions-hreyfingin, Norskatón-
listarráðið og Sænsku ríkis-
hljómsveitirnar hafa verið
helstu stuðningsaðilar hljóm-
sveitarinnar. Iheiðursstjórn
hljómsveitarinnar eru nú Thor-
björn Falldin, Odvar Nordli og
Anker Jargensen, allir fyrrver-
andi forsætisráðherrar, ásamt
Vigdísi Finnbogadóttur fyrrver-
andi forseta og Elsi Hetemaki-
Olander fyrrverandi þingmanni.
Þau hafa hvert og eitt beitt sér
fyrir eflingu hljómsveitarinnar.
í Orkester Norden koma sam-
an um 100 ungir hljóðfæraleik-
arar í fremstu röð á aldrinum
15-25 ára. Hijómsveitarstjórinn
skal vera viðurkenndur og
kunnur á alþjóðlegum vett-
vangi. Hann er nú Paavo Járvi
og er jafnframt listrænn stjórn-
andi. Fimmta starfsár hljóm-
sveitarinnar hefst í sumar með
tónleikum í Ingesund í Svíþjóð,
en hljómsveitinni er boðið næsta
sumar til tónleikahalds á Eng-
landi.
Fyrirlestur
um mynd-
list og
veraldar-
vefinn
DOUGLAS Davis heldur
fyrirlestur á Kjarvalsstöðum
um veraldarvefínn og mynd-
listina, föstudaginn 21. mars
kl. 14.
Dogulas Davis er heims-
kunnur gagnrýnandi, lengst
við Times, fræðimaður og
myndlistarmaður sem hefur
sérhæft sig í gerð myndlistar-
verka á veraldarvefnum. Ný-
lega eignaðist Whitney-safnið
í New York netlistaverk eftir
hann og vakti það mikla at-
hygli í listheiminum. Douglas
Davis mun fjalla um listræna
möguleika veraldarvefsins og
þau áhrif sem hann getur
haft á eðli listaverka og hug-
myndir manna um list- og
höfundarhugtakið.
Aðgangur er ókeypis.
Sýningnm á
Astandinu að
ljúka
SÍÐUSTU sýningar á Astand-
inu eru um helgina. Ástandið
er eftir Brynhildi Olgeirsdótt-
ur og Sigrúnu Valbergsdóttur
og er Sigrún einnig leikstjóri.
Tuttugasta sýningin er í
dag, fimmtudaginn 20. mars,
og síðustu sýningar á laugar-
dag og sunnudag í Risinu,
Hverfisgötu 105.
Hallgrímsstefna í
Hallgrí mskirkj u