Morgunblaðið - 20.03.1997, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 20. MARZ 1997 31
LISTIR
30 ár liðin frá útgáfu skáldsögunnar„Himclrað ára einsemd“
Amman leysti vandann o g
heimsfrægðin var tryggð
Fyrir 30 árum seldi eiginkona lítt þekkts rithöfundar frá Kólumbíu
hárþurrkuna sína til að eiga fyrir frímerkjum undir handrit nýrrar
skáldsögu eiginmannsins. Spænskumælandi bókmenntaheimurinn
minnist þess nú að 30 ár eru liðin frá því að „Himdrað ára einsemd“,
skáldsaga Gabriel García Márquez var gefin út, bók sem markaði
tímamót, líkt og fram kemur í þessari grein Ásgeirs Sverrissonar.
FYRIR rúmum þijá-
tíu árum var lítt þekktur
kólumbískur rithöfund-
ur í mikilli sálarkreppu.
Bæði var hann fátækur
en verra var þó að hann
hafði ekki fundið frá-
sagnarmátann sem
hentaði sögunni sem
hann vildi segja. Um
þessar mundir minnist
bókmenntaheimurinn
þess að 30 ár eru liðin
frá því rithöfundurinn
fann lausnina og út kom
skáidsagan „Hundrað
ára einsemd", sem
tryggði Gabriel García
Márquez heimsfrægð og
síðar Bókmenntaverð-
laun Nóbels.
Árið 1997 er afmælisárið mikla í
lífi þessa merka rithöfundar; hann
hélt hátíðlegt 70 ára afmæli sitt í
byijun þessa mánaðar, í ár eru 30
ár liðin frá því „Hundrað ára ein-
semd“, kom út, 50 ár
eru liðin frá því að
fyrsta saga hans Ojos
de perro azul, birtist á
prenti og 15 ár eru liðin
frá því hann tók við
Bókmenntaverðlaunum
Nóbels.
Lítt uppörvandi
sölutölur
García Márquez
hafði gefið út þijár
skáldsögur áður en
hann skrifaði „Hundrað
ára einsemd“;La hoja-
rasca(1955), E1 coronel
no tiene quien le escriba
(1961), sem margir
telja í sama gæðaflokki
og „Hundrað ára einsemd" og komið
hefur út í íslenskri þýðingu Guðbergs
Bergssonar undir heitinu „Liðsfor-
ingjanum berst aldrei bréf“ og La
mala hora (1962) auk þess sem hann
hafði gefið út smásagnasafnið Los
funerales de /a mamágrande. Við-
tökurnar höfðu á hinn bóginn reynst
dræmar; engin bókanna hafði selst
í meira en 3.000 eintökum og ein-
hver þeirra einungis í 1.000 slíkum.
Rithöfundurinn hélt hins vegar
ótrauður áfram, í huga hans var tek-
in að mótast saga, saga sem byggð
var á æskuminningum og löngu liðn-
um dögum. Vandinn var hins vegar
sá að hann vissi ekki hvernig hann
átti að takast á við þetta verkefni.
Verra var að hann hafði ekki pen-
inga til að geta helgað sig þessari
sögu.
Svara leitað í nýrri ævisögu
Nákvæmlega hvernig García
Márquez leysti þennan vanda er ef
til vill hluti af þeirri goðsögn sem
myndast hefur um þennan mikla rit-
höfund. í nýrri ævisögu Márquez,
sem kólumbíski rithöfundurinn og
blaðamaðurinn, Dasso Saldívar, hef-
ur ritað og kemur út á Spáni síðar
í þessum mánuði er leitað svara við
Gabriel García
Márquez
þessari spurningu auk þess sem höf-
undurinn hefur rannsakað gaum-
gæfilega þær félagslegu og menn-
ingarsögulegu forsendur sem lágu
„Hundrað ára einsemd" til grundvall-
ar. Líkt og aðrir sem skrifað hafa
um ævi García Márquez, þeirra á
meðal Mario Vargas Llosa, hefur
Saldívar kostað kapps um að fá fram
sem nákvæmasta lýsingu á því ferli
hugsana höfundarins sem býr að
baki þessari miklu skáldsögu. Saldí-
var er sýnilega öldungis gagntekinn
af viðfangsefninu. sem sjá má af því
að hann lagði fimm ár af ævi sinni
til að skrifa ævisöguna sem nefnist
García Márquez: El viaje a la semilla.
Amma til hjálpar - enn á ný
Islenskir bókmenntaunnendur og
aðrir þeir sem þekkja til verka Hall-
dórs Laxness hafa vitanlega löngu
gert sér ljóst hversu mikilvæg amma
þessa höfuðsnillings var á þroska-
braut hans og hversu mikil áhrif hún
hafði á afstöðu hans, orðaforða og
frásagnarmáta. Líkt og íslenska
Nóbelskáldið ákvað García Márquez
að leita í smiðju til ömmu sinnar.
Þessari hugsun skaut niður nánast
með hætti opinberunarinnar. Höf-
undurinn var í bifreið ásamt konu
sinni, Mercedes, og tveimur sonum
þeirra á leið til Acapulco-borgar í
Mexíkó þegar skyndilega rann upp
fyrir honum hvaða frásagnarmáti
hentaði sögunni: „Með sama hætti
og það sem amma mín sagði mér.“
Allt lagt í sölurnar
Nú varð ekki aftur snúið. Skáldið
lokaði sig inni í „Mafíu-hellinum“ en
svo nefndist litla vinnuherbergið og
bjóst við að ljúka verkinu á sex
mánuðum. Þeir urðu tólf og þá var
peningaskorturinn orðinn skelfileg-
ur, bíllinn löngu veðsettur og fátækt-
in sár. Eiginkonan, Mercedes, seldi
rafmagnstæki heimilisins, þeirra á
meðal forláta hárþurrku sína, til að
geta sent argentínska útgefandanum
Francisco Porrúa handritið í pósti.
Porrúa leist strax vel á skáldsöguna
og 8.000 eintök voru prentuð. Þau
seldust upp á nokkrum dögum, önnur
prentun sömuleiðis og síðan nokkrar
til viðbótar sem hver um sig var upp
á 100.000 eintök. Ein magnaðasta
skáldsdaga suður-amerískra bók-
mennta á þessari öld var orðin met-
sölubók og höfundur hennar frægur
maður, lofsunginn í helstu blöðum
og bókmenntatímaritum Evrópu og
Suður-Ameríku.
Þýdd á tæplega 40 tungumál
Eftir því sem næst verður komist
hefur skáldsagan „Hundrað ára ein-
semd“ verið þýdd á 37 eða 38 tungu-
mál. Umboðsmaður skáldsins og
stórvinur, Carmen Balcells, kveðst
ekki vita það nákvæmlega og er einn-
ig treg til að láta uppi þær tölur um
sölu sem fyrir kunna að liggja. Nærri
mun þó láta að sagan hafi selst í
25 milljónum eintaka og óhætt ætti
að vera að bæta fímm milljónum við,
hið minnsta, þegar hafðar eru í huga
þær íjölmörgu óleyfílegu útgáfur
sem birst hafa.
Bækur Gabriel García Márquez
hafa áfram selst í risaupplögum þó
svo að engin þeirra hafa hlotið við-
líka viðtökur og „Hundrað ára ein-
semd“.
Dyrum lokið upp
Skáldsagan „Hundrað ára ein-
semd“ er vafalaust „ein merkilegasta
skáldsaga sem skrifuð hefur verið í
Suður-Ameríku“ eins og sagði í
umsögn um bókina í Lundúnablaðinu
The Times í nóvembermánuði 1967.
Þótt sagan hafí valdið algjörum
þáttaskilum í lífi höfundarins, sem
tók við Bókmenntaverðlaunum Nó-
bels árið 1982, 15 árum eftir að hún
kom út, verður útgáfunnar ef til vill
minnst sérstaklega fyrir þær sakir
að hún opnaði heim suður-amerískra
bókmennta fyrir miklum Qölda unn-
enda góðbókmennta í Evrópu og
greiddi götu annarra mikilla hæfí-
leikamanna í þessum heimshluta.
Sjálfsrækt um páskana ^
^ Lykillmn að þroskandi páskahelgi. ^
Hámarks
árangur:
Áðurkr. 3-490
Núkr. 2.790
Fyrsta upplag uppselt. í
bókinni lýsir Brian Tracy
áhrifamiWum,
sannreyndum aðferðum og
lögmálum, sem nota má á
skömmum Uma til að bæta
allt sem viðkemur lífí
manns. Fyrir fólk sem vili
ná hámarks árangri á öllum
sviðum.
CELESTINE
HANDRITIÐ
James Redfield
Celestine
handritið:
Áður kr. 2.990
Nú kr. 1 .950
Bókin hefiir selst í yfir fimm
milljón eintökum í meira
en 40 löndum. Celestine
handritið hefur að geyma
leyndardóma sem eru að
gjörbreyta heiminum og
kemur fram í dagsljósið
þegar mannkynið þarf
virkilega á því að halda.
Þriðja prentun.
TÍUNDA
INNSÝNIN
AD PANÓA 1UítAYNlNA ;
Tíunda
innsýnin:
Áður kr. 2.990
Núkr. 2.290
Spennandi framhald af
innsýnunum mu í Celestine
handritinu.
Metsöluhöfundurinn James
Redfield leiðir okkur um
aðrar víddir, við upplifiim
andartakið fyrir getnað og
sjáum okkar eigin lífssýn,
sUgum yfir mörk lífs og
dauða og rifjum upp æviferil
okkar sem allir þurfa að
horfast í augu við.
Engladagar:
Áður kr. 1.990
Nú kr. 1 .590
Engladagar cr dagbók sem
gefúr þér tækifæri til að lifa
í nánum tengslum við
englana alla daga. Henni er
skipt í iimmtíu og tvo kafla,
einn Mir hverja viku ársins,
og í hana getur þú skráð
hugleiðingar, markmið og
lærdúm af innblæstri og
gert alla daga að
Engladögum.
f Ftnnur t>á tyrir þessum cinfcennumTj
CANDIDA
SVEPPASÝKING
«1 HÚN VERID AÐ HRJ/V ÞIG?
k)A>U<(i tat&vri «v»ftnikÍD{H
. uuUutMTisxm mjr Eta tanaa I eUnx l&m.
Hállgnmur P. Magnússon læknlr
og Cuðrún G. Bergownn
Candida
sveppasýking:
Áður kr. 1.290
Nú kr. 990
Eina bókin á íslensku um
Candida sveppasýkingu.
Fjallar um lyfjalausa
meðferð gegn Candida
sníkjusveppum sem lifa
innan í okkur öllum.
Bókin er eftir Hallgrím
Magnússon, lækni og
Guðrúnu G. Bergmann. Bók
sem alltaf heldur gildi sínu.
Önnur prentun.
Uppgjör við
aldahvörf:
Áðurkr. 2.490
Nú kr. 1 .990
Hin þekkta englakona, Karyn
Martin-Kuri, er ómyrk í máli
þegar hún greinir frá því sem
vofir yfir mannkyninu, ef við
gerum ekki eitthvað NÚNA
til að auka og efla meðvitund
okkar og fylla hana af
kærleik og ljósi Guðs. Þörf
lesning sem veltir upp
spumingum og svömm.
Boðskapur
Maríu um von:
Áðurkr. 1.590
Núkr. 990
fritmhiddandi upplýsingar frá
Maríu þar sem hún leggur
áherslu á mikilvægi
bænarinnar, kærleikans og
frrirgelúmgarinnar í lfii allra.
1 bótónni eru einlægar og
einfaldar leiðbeiningar fyrir
alla sem vilja smðla að
breyttum og bæitum heimi
hér á jörð.
VÍKINCA
Víkingakortin:
Áðurkr. 2.990
Núkr. 2.390
Víkingakortin eru fyrstu og
einu íslensku spáspihn. Þau
er byggð á andlegum
hefðum víkinganna og hafa
þegar komið út á ensku og
þýsku. Kortin eru 32 og með
þeim fylgir bók þar sem
kenndar eru lagnir og
úrlestur. Kortin eru eftir
Guðrúnu G. Bergmann og
eru myndskreytt af Ólaii
Gunnari Guðlaugssyni.
Staðfestingaspjöld á tilboði:
Englakort: Áður kr. 790, nú kr. 590
Kærleikskorn: Áður kr. 790, nú kr. 590
Elskaður líkamann: Áður kr. 890, nú kr. 590
Hugleiðsluspólur með Guðrúnu G. Bergmann:
Heilun jarðar, Slökun.Tré lífsins, Efling orkustöðvanna
og Elskaðu líkamann. Áður kr. 1.590 nú kr. 990
Tilboðin standa frá föstudeginum 7. mars til 29. mars.
LEIÐARLJOS
Tilboðið stendur til páska i
eftirtöldum verslunum:
Betra Líf, Kringlunni 4-6, Yoga stúdíó Búöin okkar.Mál og menning, Laugavegi 18,
Mál og menning, Síöumúla 7-9, Bókabúðin Hlemmi - Skákhúsið, Bókabúöin Mjódd,
Bókbaer sf., Glæsibæ, Penninn - Eymundsson, Kringlunni 4-6, Penninn, Kringlunni 10,
Penninn - Eymundsson, Austurstræti 18, Bókabúðin, Suðurströnd 2, Bókabúðin Veda,
Penninn, Strandgötu 31, Bókabúð Keflavíkur, Bókav. Jónasar Tómassonar, Isafirði,
Tölvutækni - Bókaval, Akureyri, Bókabúðin Hlöðum, Egilsstöðum, Heilsukofinn, Akranesi,
Okkar markmið er... að hjdlpaþér að ndþínu. Leiðandi í útgáfu á sjálfsræktarefni.
Skerjabraut 1,170 Seltjarnarnesi, sími 561 3240, fax 561 3241, gsm 896 1240.
Ekki gleyma Þér um páskana!