Náttúrufræðingurinn - 1960, Blaðsíða 16

182
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
Það er eftirtektarvert, að ekki skuli standa vatn í Mögugilshelli,
þar sem botn hans er fulla 5 m. undir vatnsborði lækjarins. Það
sýnir, að grunnvatnsflötur í berginu liggur enn lægra. Lækurinn
hlýtur því að renna hátt yfir grunnvatnsfleti, enda sígur hann ört
í aur á þessum kafla í gilinu og mun oftast enda nálægt gilkjaftin-
um. Þetta haust, 1959, sem var úrkomusamt í mesta lagi, komst
hann þó allmiklu lengra.
Við síðustu komu mína í Mögugilshelli seytlaði örlítil vatnssytra
niður klöppina neðst í vesturveg miðhellisins. Ætla má að hún sé
leki úr læknum. Ekki myndaði liún neinn poll á gólfinu. En sand-
urinn á gólfinu í innhellinum var mjög votur, og má vel vera, að
þar standi stundum vatn, þó að ekki hafi ég haft spurn af því.
HEIMILDARIT - REFERENCES
1) Hjelmqvist, Sven. 1932. Úber Lavastalaktúen aus einer Lavahöhle auf Siid-
Island. Kungl. Fysiogr. Siillsk. i Lund Förhandl. bd. 2, nr. 2.
2) Jónsson, Ólafur. 1945. Ódáðahraun, II b. Akureyri.
3) Kjartansson, Guðmundur. 1949. Nýr hraunhellir í Heklu. Náttúrufr., 19:
139-142, 175-184.
4) Ólafsson, Eggert. 1772. Vice Lovmand Eggert Olafsens og Land-Pliysici
Bjarni Povelsens Reise igiennem Island etc. Soröe. íslenzk þýðing eftir
Steindór Steindórsson: Ferðabók Eggerts Ólafssonar og Bjarna Pálssonar,
Reykjavík 1944.
3) Pálsson, Sveinn. Ferðabók Sveins Pálssonar. Dagbækur og ritgerðir 1791—
1797. Færð í íslenzkan búning af þeim Jóni Eyþórssyni, Pálma Hannessyni
og Steindóri Steindórssyni. Reykjavík 1945.
SUMMARY
The cave MöjfUgilshellir in Fljótshlíð, South Iceland
by Guðmundur Kjartansson
Museum of Natural History, Reykjavík.
For shape and dimensions of the cave, see figs. 1—3. It is an air-filled cavity
in a vein-like inlrusion of basalt into clastic volcanic rocks. Both kinds of
rock belong to the Pleistocene Móberg (Palagonite) Formation and were most
probably formed by subglacial volcanic activity during the lliss glaciation.
The rock surface in the cave bears everywhere a pattern produced by melt-
ing, after tbe formation of the cavity (fig. 6).
Near the northern end of the cave bulbous protrusions from walls and vault
indicate pillowy structure of the basalt (fig. 7).
The cave has been exposed by the erosion of a mountain torrent wliicli, has
cut a gully into the basalt vein. The mouth of the cave is at present in danger
of being buried under an increasing accumulation of alluvium in the mouth
of the gully.