Eimreiðin - 01.01.1974, Qupperneq 30

EIMREIÐIN
Þegar sömu aðilar rændu bílförmum af dýrum framleiðslu-
varningi til að afia fjár ineð því að selja hann á svörtum mark-
aði, gerði Allende sjaldnast tilraun til að veita þeim bætur, sem
fyrir tjóni höfðu orðið vegna slíkra glæpa. Vinstrimenn sögðu,
að ástæðan væri sú, að MIR-menn væru hinir sönnu fulltrúar
„fólksins“, sem Allende þvrði ekki að snúast gegn. Ég óttast
þó, að sannleikurinn hafi verið talsvert sóðalegri. í fyrsta lagi
átti MIR nána vini innan Sósíalistaflokksins og jafnframt í hópi
aðalgæðinga Allendes, og þá þorði hann ekki að móðga. í öðru
Iagi þótti honum oft heppilegt að láta þá vinna að byltingunni
með óþingræðislegum aðferðum, meðan slík starfsemi olli ekki
beinlinis klofningi innan bandalagsins, jafnframt því sem hann
fordæmdi þá sem þingræðissinni.
Ástæðan var ekki sú, að Allende réði ekki við MIR, ef liann
vildi heita sér. Dærni þess er það, þegar hópur MIR-manna
stöðvaði rekstur Philips-sjónvarpstækjaverksmiðjunnar i Santi-
ago 1973 eftir árangurslausa tilraun til að ræna hilhlassi sjón-
varpstækja. Þá lét stjórnin það viðgangast í tíu daga, að ekki
væri hróflað við mönnum í verksmiðjunni, þótt lögreglustöð
væri handan götunnar En þegar hollenzki sendifulltrúinn
hreyfði málinu og lét að því liggja, að svo gæti farið, að Hol-
land endurskoðaði stefnu sína á sviði efnahagslijálpar, ef hald-
ið væri áfram að trufla rekstur þessa hollenzka fyrirtækis, var
MIR-mönnum stökkt úr byggingunni innan sólarhrings, án þess
að ldeypt væri af nokkru skoti.
Sams konar tvíræðni kom í ljós, þegar Allende fékk sér vopn-
aðan einkalífvörð, — hinn fyrsta í manna minnum fyrir for-
seta Chile. Það er rétt, að æstustu hægrimenn í landinu voru
fljótir að hóta ofheldi sem svari við hinni yfirlýstu hyltingu
Allendes, og hann hélt því alllaf fram, að hann þarfnaðist
verndar. En hinir hálf-hernaðarlegu hópar hægrimanna voru
aldrei eins stórir eða þrautskipulagðir og slíkir hópar vinstri-
manna. Og þó svo hefði verið, hefðu rétt viðhrögð þingræðis-
sinnaðs forseta að sjálfsögðu verið að heita á öryggissveitir
ríkisins að veita sér nauðsynlega vernd.
En það gerði Allende ekki, því að liann skipulagði einkaher-
sveit, sem kölluð var „Vinasveit forsetans“. Sveit þessi var að
*Ég varð þess raunar áskynja sjálfur, þegar ég ferðaðist til Suður-
Chile níu mánuðum eftir kjör Allendes, að lögreglusveitir þar höfðu
fengið sérstakar skipanir um að gera engar tilraunir til að skila jörðum
í hendur réttmætra eigenda. Þetta má einnig sjá í nokkrum greinum í
ENCOUNTER: Allende‘s Chile eftir Robert Moss í ágúst 1973 og Comm-
andante Pepe eftir Alistair Horne í júlí 1971.