Búnaðarrit - 01.01.1995, Side 43

Ylrækt
Magnús Ágústsson
I
Það atriði sem setti mestan svip sinn á árið 1994
í garðyrkju var óheft innlend samkeppni.
Uppskera var góð í flestum greinum garðyrkju
en skilaverð til bænda langt undir meðallagi
undangenginna ára. í stað þess að snúa bökum
saman og keppa við innfluttar niðurgreiddar
garðyrkjuafurðir, slást ntenn unt markaðinn með
niðurboðum og afsláttum. Dreifingarfyrirtæki,
þó þau séu tlest í eigu garðyrkjubænda, eru um
of ábyrgðarlaus gagnvart umbjóðendum sínum.
Ef fram heldur sem horfir verða garðyrkjubænd-
ur ekki í aðstöðu til að keppa við innflutning
vegna slæmrar stöðu rekstrarins.
Aðstoð við garðyrkjubœndur. Eins og getið er í ársskýrslu 1993 var mér, ásamt
Gunnlaugi A. Júlíussyni, falið að kanna stöðu garðyrkjubænda sem óskuðu aðstoðar
vegna slæmrar skuldastöðu. Oskað var eftir frekari úrvinnslu gagna og var
Friðbjörn Níelsson fenginn til að vinna úr þeim gögnum og afla frekari upplýsinga
um reksturinn. Eg vann rekstraráætlanir fyrir 17 bændur af 23 sem unnið var fyrir.
Vandamálin voru annars vegar vegna árangurs í ræktun og hins vegar vegna mikilla
skulda. Skilaverð til bænda hefur lækkað mikið á undanförnum árum sent má rekja
til aukins framboðs, hárra sölulauna og slakrar sölumennsku. Að auki komu til tap-
aðar rekstrarkröfur vegna illa rekins dreifmgarfyrirtækis.
Ljóst er að afkoma margra garðyrkjubænda hefur versnað í suntar vegna
mikillar framleiðslu og harðrar samkeppni á markaðnum. Þetta á sérstaklega við
tómatframleiðendur og framleiðendur afskorinna blóma. Eg hef fylgst með
örlögum þeirra aðila sem við Friðbjörn aðstoðuðum og virðist mér að þó að áætl-
anir um einingarverð hafi ekki staðist, hafi aukin uppskera skilað flestum, þeim
tekjum sem gert var ráð fyrir. í mörgum tilfellum hefur þessi aðstoð skilað sér í
aukinni framleiðni sérstaklega hjá þeim sem voru komnir í kreppu.
41
L