Félagsbréf - 01.05.1959, Blaðsíða 19

PÉLAGSBRÉP
17
halda sig í gagnvart bókmennt-
unum.
Hið merkilega skáldakyn, sem
nefndist barðar, virðist hafa til-
lieyrt efnaðri yfirstétt, er ekki
þurfft að inna af liendi neina eig-
inlega vinnu sér til framdráttar.
Þegar aðdáun fólks kom fram í
gjöfum, var ekki um neinn fá-
tækrastyrk að ræða lieldur lieið-
ursgjafir. Opinber bókmennta-
verðlaun, sem veitt voru, fólust í
fjölbreyttustu lilutum, allt frá
skartgripum og liringum úr gulli
og silfri til lieilla uxa og svína
slátraðra.
Samkvæmt því sem að framan
er sagt vil ég leggja á það áherzlu,
að margt bendir til þess, að skáld-
iS hafi gegnt virðulegri og bein-
línis tiginni stöðu í hinu frum-
stæða þjóðfélagi. Svo virðist sem
valdhafarnir hafi heiðrað hann
eftir verðleikum. Þó ber að at-
huga, að þau skáld, sem hér um
ræðir, virðast sjálf undantekning-
arlaust hafa tilheyrt yfirstéttun-
um. Þá var einnig til stétt þræla,
sem var mjög fjölmenn. Hafi ein-
hverjir meðal þeirra verið gæddir
skáldagáfu, þá þekkjum við að
minnsta kosti engin dæmi þess, að
þeir hafi fengið að taka þátt í
skáldakeppni ásamt frjálsum
uiönnum eða þeim hafi verið vísað
til sætis andspænis konungi við
hin miklu hátíðahöld. Enn var
þess langt að bíða, að tími öreiga-
skáldanna væri kominn.
í lénsskipulaginu, eins og það
varð á miðöldum og hélzt síðan
nokkrar aldir, er staða skáldsins
ekki lengur sama og áður — eða
var það ef til vill svo, að það væri
sótt til annarra stétta þjóðfélags-
Vilhelm Moberg
ins að einhverju leyti? Að mimista
kosti er svo að sjá, sem það hafi
fallið um nokkrar gráður þjóðfé-
lagslega séð. Nú sjáum við það
oft sem farandsöngvara, sem fær
að sofa yfir nóttina við ofninn í
húsunum meðal betlara, flækinga
og annars fólks með vafasamt
mannorð og vafalaust. Skáldið
vinnur fyrir sér með því að yrkja