Skírnir - 01.08.1913, Blaðsíða 77
Giordano Bruno.
Giordano Bruno er fæddur í Nola á Ítalíu árið 1548. Hann
var af tíginni ætt, en ekki var ættin auSug. I æsku fekk bann
góða fræðslu, en að eins 15 ára gamall tók hann það ráð, að gerast
munkur, og gekk í klaustur eitt í Neapel, það er fylgdi klaustur-
reglum Dóminikusar, svartmunkaklaustur, og urðu af þessu óhappa-
ráði miklar afleiðingar fyrir alt líf hans. Eigi vita menn, hvað
valdið hafi, er hann tók þetta ráð, og er líklegt, að eigi hafi þrosk-
uð umhugsun knúið hann til þess, heldur skjótræði, komið fram af
örleik hugar hans og tilfinninga. En svo sagði hann sjálfur, að
með þessu atviki hefði hann »hnept skakt hinum fyrsta hnappi á
kyrtli sínum og úr því hefði engum hnappinum orðið hnept rétt«.
En eigi fann hann í klaustrinu það, er hann leitaði, frið og hvíld
sálu sinni og frelsi hugsunum sínum, enda undi hann þar illa hag
sínum. Syndareðlið, er hann átti að afneita og hafna, fylgdi hon
um inn í munkaklefann og lét hann engan frið hafa. Þetta kom
fram á ymsan hátt. Hann fór að hugsa sjálfur um lærdóma kirkj-
unnar, og efi fór að vakna í huga honum. Syndareðlið kom fram
í ýmsum glettum af hans hendi og í afbrotum gegn klausturaga
og klausturreglum. Orlyndi hans kom fram á nokkuð ofsafenginn
hátt, og fekk því eigi dulist yfirmönnum hans, og vaknaði skjótt
sá grunur, að hann mundi eigi vera alls kostar rétttrúaður. Fyrsta
tilefni þess var það, að hann einhverju sinni tók á braut allar
dýrlingamyndir úr klefa sínum og hafði að eins eftir róðukross einn.
Síðar játaði hann sjálfur, að frá því er hann var 18 ára, hefði
hann efast um þrenningarlærdóminn. Þá er hann var orðinn prest-
ur, varði hann hina 'fornu Aríusar-villu, að Kristur hefði ekki verið
fæddur af föðurnum, heldur hefði hann verið sköpuð vera. Þá þótti
bert orðið, að hann væri trúvillingur, og var af ráðið, að kæra hann
fyrir rannsókuarréttinum, en hann komst á snoðir um það, og flúði
brott úr klaustrinu undir árslokin 1576. Hann hafði þá dvalið
13 ár í klaustrinu, og höfðu þau ár verið löng og leiðinleg, að því