Skírnir - 01.08.1913, Blaðsíða 80

272
Griordano Bruno.
hugar. En þessar viðtökur átti hann að þakka meSmælingarbrófi
Frakkakonungs. Þau tvö árin er hann dvaldi á Englandi, gisti
hann hjá sendiherrannm, og hafði aldrei átt slíka sældardaga, enda
-voru þessi árin bezt allrar æfi hans. Nú þurfti hann eigi að dyl-
jast, en gat látið uppi skoðanir sínar hiklaust, og hafði svo aldrei
fyr verið, enda lá hann ekki á liði sínu, en gaf út fimm rit á ítalska
tungu, öll mikils verð, og sk/rði hann skoðanir sinar rækilega í
ritum þessum. Jafnframt flutti hann fyrirlestra í háskólanum í
Oxford um himingeiminn og ódauðleik sálarinnar. Einnig háði hann
þar kappræðuorustu mikla við verjendur skólaspekinnar. Sú bar-
átta var allsnörp, enda var hið andlega eðli hans, bæði að hugsun-
um og tilfinningum, mjög ólíkt því er var með Englendingum.
Þótti honum Englendingar ruddalegir og ófágaðir. En það skifti
mestu máli, að hann mátti í Ijós láta skoöanir sínar, og var ánægð
ur með hag sinn og starf sitt.
Eftir tveggja ára dvöl á Englandi fór Giordano Bruno með
hinum frakkneska sendiherra aftur til Parísarborgar, og kom nú
fram með miklu meiri djörfung en áður, og lá eigi á skoöunum
sínum. Þar háði hann kappræðu mikla opinberlega. Sú kappræða
stóð í þrjá daga, og studdu hann ungir menn nokkurir, er hrifnir
voru af skoðunum hans, og hann naut verndar hollviua, er mikið
áttu undir sór. En eigi festi hann yndi þar, enda voru þar óeirðir
í landi, er stöfuðu af ofsóknum þeim, er Huguenottar urðu að sæta,
og hins vegar langaði hann til að komast austur á Þýzkaland og
vinna þar að útbreiðslu skoðana sinna meðal Lútherstrúarmanna,
og fór hann austur þangað, dvaldi þar nokkur ár, og lók á ýmsu
um hag hans. Hann var rekinn brott úr Marburg, hafði fult mál-
frelsi í Wittenberg, átti örðugt uppdráttar í Prag, en fekk loks
friðland í Helmstádt, því að hertoginn í Brunsvig skipaði hann há-
skólakennara þar og fekk honum og son sinn til læringar, er Hin-
rik Júlíus hót. Yar nú svo að sjá, sem nýr og betri tími væri
runninn upp, og hag hans komið í gott horf.
Hertoginn dó skömmu síðar, og tók þá Hinrik Júlíus við ríkis-
stjórn. Hann hafði miklar mætur á kennaia sínum, og var að
ýmsu leyti honum eigi alls kostar ólikur í anda. Hinrik Júlíus
gerðist síðar leikritahöfundur og kom á fót föstu leikhúsi eftir enskri
fyrirmynd og varði til þess svo miklu fé, að það með öðru varð
til þess, að fjárhagur ríkisins komst á fallanda fót. Samvistir þeirra
Hinriks Júlíusar urðu eigi langar. Hinrik Júlíus fór til Danmerkur, til
að ganga að eiga heitmey sína, Elísabet, elztu dóttur Friðriks II.