Skírnir - 01.08.1913, Blaðsíða 11

Gnðrún Ósvifursdóttir og W. Morris. 203
Hjarðarholti og á Laugum eru ramm-fastir í Laxdælu; i
kvæðum Morrisar eru þeir mjög léttir i öllum snúningum.
Og svo er annað um hetjur Morrisar; þær athuga og
kanna sig svo gætilega og vel; þær kunna að segja nákvæm-
lega og ítarlega frá öllu sem fer fram í hjarta og heila;
þeim er huggun í því að kryfja sál sína og birta upp-
götvanirnar í samtölum og jafnvel í eintölum; stundum er
það höfur.durinn sem tekur að sér birtinguna. Nú skiljið
þið hvernig »Elskhugar Guðrúnar® getur verið 5000 lína
langt kvæði, þó það taki ekki nema nokkurn hluta af Lax-
dælu og sleppi, þar að auki, möigu. Það eru beinar og
berar sálarlýsingar sem muna svo miklu rúmi, lýsingar
hetjanna á sjálfum sér, hugsunum og tilíinningum sínum,
lýsingar höfundarins á sömu hlutunum. Ettir dráp Kjart-
ans, t. a. m., fara Osvífurssynir burt frá staðnum og Bolli
verður einsamali eftir; hann talar lengi yfir líki Kjartans
og ávarpar hann í himnaríki. Það sem hann segir er
reyndar fagurt og áhrifamikið: Hvað eiga þau þrjú að
gera þegar þau mætast hjá guði, eftir að hafa fyrirgefið
hvort öðru? »Eg get ekki«, sagði Bolli, »ímyndað mér
þann fund öðru vísi, en að þú, Kjartan, gefir mér þá
Ouðrúnuj því að nú er þín sjón skarpari, og þú skilur að
eg ann henni mest«. Og svo er um allar ræðurnar í
kvæði Morrisar: þær eru fagrar og vitrar og samdar af
aðdáanlegri list.
Við sáum áðan hvað hetjur Morrisar þekkja si'g vel;
þær hafa mjög sterka og skarpa meðvitund; þær eru hvort-
tveggja leikendur og áhorfendur í harmleik æfi sinnar.
En svo tvöfaldast raunirnar allar, og loks-
ins kemur örvæntingin; hennar er árangurslaust að leita
í Laxdælu. Eg skal taka aðeins eitt dæmi: Frum-sagan
segir að Bolli stóð lengi afskiftalaus við Hafragil, og að
Kjartan mælti loksins til hans: »Bolli frændi, hví fórtu
heiman ef þú vildir kyrr standa hjá?« Þetta ávarp verð-
ur hjá Morris: »Hugsaðu, Bolli, að Guðrún bíður þín. Kom,
og ljóstu mig, því að hádegis-sólin er alt of björt og þreytu-
lega þrái eg hvíldar-nóttina«. Morrisar-Kjartani er vor-