Morgunblaðið - 29.09.1981, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 29. SEPTEMBER 1981
Spurt & svarað
Geir Hallgrímsson svarar spurningum lesenda um stjómmálaviðhorfið
Símstöðvarhúsið i Reykjavik.
Turn var byggður á húsið og var
þar komið íyrir inntaki fyrir 400
simalinur. Það má líka geta þess,
að upp í turninn var dregin kúla.
sem látin var falla þegar klukk-
an í London sló 12 á hádegi og
heyrðist þá hringing. Simritarn-
ir önnuðust það að draga kúluna
upp dag hvern og láta hana falla
á réttum tima.
að ljúka byggingu símalínunnar á
einu sumri.
Við opnun landssímalínunnar
voru 19 stöðvar tengdar og svo
komu þær hver af annarri á næstu
árum. Urðu þær flestar 502 en eru
nú 124 og þar af 30 handvirkar og
ein loftskeytastöð.
Fyrstu notendasímar í sveitum
voru teknir í notkun árið 1926. í
Landssími íslands 75 ára
í tilefni dagsins verður gefið út frimerki og jarð-
stöðin Skyggnir verður opin almenningi til sýnis
í DAG á Landssími íslands 75
ára afmæli. Það var þann 29.
september 1906 að Landssíminn
hóf starfsemi sína með því að
opna tal- og ritsímasamband
milli Reykjavíkur og Seyðisfjarð-
ar. Allmargar símstöðvar voru á
þessari leið. sem teknar voru í
notkun á sama tima. Þá var einn-
ig opnað tal- og ritsimasamband
frá Reykjavik til annarra landa
um sæstreng. sem lagður var á
land á Seyðisfirði. Arinu áður
höfðu átt sér stað miklar umræð-
ur um það, hvort að koma ætti á
þráðlausu sambandi við ísland
eða leggja sæsíma. Var sá kostur
valinn að semja við Mikla nor-
ra'na ritsimafélagið, að leggja
sa'síma til íslands og skyldi hann
lagður á land á Seyðisfirði. Hér
var um mikið framfaramál að
ræða og miklar deilur risu um
lagningu símans og kom það i
hlut hins fyrsta íslenska ráð-
herra. Hannesar Hafstein, að
leiða þau mál til lykta.
Aðstæður við lagningu símalín-
unnar frá Seyðisfirði til Reykja-
víkur voru mjög erfiðar. Efni
þurfti að flytja langar leiðir og oft
um miklar vegleysur og voru til
þess notaðir hestar auk mannsh-
andarinnar, sem oft varð að grípa
til. Verður það því talið til meiri-
háttar þrekvirkja á þessum tíma,

«» ■ -
....
Póst- og símamálastjóri ásamt framkvæmdarstjórum og umdæmisstjórum og ritstjóra Póst- og símafrétta á blaðamannafundi þar sem greint
var frá 75 ára afmæli Landssima íslands.
-
Gelr Hallgrímsson, formaður Sjálfstæðisflokksins, mun á næstunni
svara spurningum lesenda Morgunblaðsins um stjórnmálaviðhorfið.
Þeir sem óska að bera fram spurningar við Geir Hallgrímsson eru
beðnir um að hringja í síma 10100 kl. 10—11 frá mánudegi til föstu-
dags og verða þá spurningar teknar niður. Einnig er hægt að senda
þær skriflega til ritstjórnar Morgunblaðsins. Óskað er eftir að spurn-
ingar séu bornar fram undir fullu nafni.
Pétur Hannesson spyr:
Geir Hallgrímsson. nú varst þú
sem forsa'tisráðherra einna mest
gagnrýndur fyrir setningu laga
í febrúar 1978, um skerðingu
kaupgjaldsvísitölu og fleiru. og
þar með nánast ógiltir nýgerða
kjarasamninga frá seinnihluta
árs 1977.
Hver er reynsla þín af viðbrögð-
um fólks vegna þessa? Munt þú
varast slíkt í framtiðinni, nema
þj<>ðarnauð.syn krefji, og að þeir
láti þá fyrst og mest, sem brcið-
ust hafa hökin. en nauðþurfta-
laun almennings verði varin til
hins ítrasta?
Ég þakka þér fyrirfram fyrir
svörin og óska þér velfarnaðar í
framtíðinni.
SVAR:
Með febrúarlögunum 1978 og
síðan maílögunum sama ár voru
kjarasamningar gerðir á árinu
1977 ekki ógiltir, þótt umsamdar
verðbætur á laun, sem voru mun
hærri en nú eru í gildi, væru
skertar. Sú skerðing kom alls
ekki eða í mun minna mæli niður
á nauðþurftarlaunum eða lægri
launum, einkum skv. maílögun-
um, gagnstætt því, sem verið hef-
ur í þeim visitöluskerðingum sem
vinstri stjórnir hafa staðið fyrir
frá des. ”78 og til þessa dags, þar
sem lægstu laun eru skert hlut-
fallslega jafnmikið og hæstu
laun. Þessi lög horfðu til tekju-
jöfnunar og voru ekki sett, fyrr
en ljóst var, að kjarasamningarn-
ir gerðir á árinu 1977 fengu ekki
staðist og taprekstur og rekstr-
arstöðvun atvinnuveganna og ný
verðbólgualda blöstu við. Ráð-
stafanirnar voru gerðar af þjóð-
arnauðsyn og miðuðust við að
glata ekki þeim árangri, sem
náðst hafði í baráttu gegn verð-
bólgunni, þegar tekist hafði að
lækka hana úr 54% í 26%. Til-
gangurinn var ekki síst að
tryggja þannig kaupmátt og hag
hinna lægst launuðu.
Forvígismenn ASÍ og BSRB
misbeittu þá launþegasamtökun-
um fyrir pólitískan vagn komm-
únista og krata með ólögmætum
sem löglegum verkfallsaðgerðum
og tókst að blekkja nægilega stór-
an hluta kjósenda með kosninga-
loforðinu „samningana í gildi",
sem þeir vissu að ekki var-unnt
að efna.
Miklu máli skiptir, að kjara-
samningum sé ekki breytt eða
þeir ógiltir með endurteknum
íhlutunum stjórnvalda. Frjáls
samningsréttur hefur því aðeins
gildi að þetta sé varast. Launþeg-
ar og vinnuveitendur verða því að
byggja samninga sína á raunhæf-
um grunni jafnframt því sem
stjórnvöld fyrir sitt leyti verða að
stuðla að því að gerðir samningar
reynist framkvæmanlegir.
Árni Bergur Eiríksson
0509-7827:
1. Hafa sólstöðusamningarnir
’77 komist í gildi — ef svo er
ekki, hvers vegna?
2. Hvað vill Sjáífstæðisflokkur-
inn gera til þess að tryggja
næga atvinnu á næstu árum
miðað við eðlilega fjölbreytni
atvinnulífsins?
SVAR:
1. Þegar vinstri stjórn Ólafs Jó-
hannessonar var mynduð 1.
sept. 1978 gengu einnig Fram-
sóknarmenn ásamt kommún-
istum og krötum undir það
jarðarmen að efna kosninga-
loforðið: Samningarnir í gildi,
þótt þeir hefðu réttilega bent á
það í kosningabaráttunni
sumarið 1978, að það væri ekki
hægt, þar sem boginn hefði
verið spenntur of hátt í sól-
stöðusamningunum. Raun-
veruleikinn varð og sá að þessi
ríkisstjórnin heyktist á efnd-
unum. Sýndartilburðir voru
hafðir uppi í byrjun, en bæði
desemberráðstafanir 1978 og
Ólafslög í apríl 1979, gerðu þá
tilburði að engu. Lögbundnar
aðgerðir vinstri stjórna síðustu
þriggja ára hafa skert laun um
meira en 30%, en svokallaðir
launþegaforingjar kommúnista
sem áður létu ófriðlega vegna
mun vægari aðgerða, þegja nú
þunnu hljóði og láta sér vel
líka.
Athyglisvert er að launþega-
samtökin miða nú við að ná
þeim kaupmætti, sem launþeg-
ar eru taldir hafa haft í árslok
1977, en þá var ekki komin sú
kaupmáttaraukning, sem að
var stefnt með sólstöðusamn-
ingunum. Hinsvegar miða
launþegasamtökin ekki við
kaupmátt eftir að sólstöðu-
samningarnir áttu að vera
settir í gildi eftir kosningarnar
1978. Felst í því viðurkenning
þeirra á því, að þeir sviku kosn-
ingaloforðið sem leitt hefur til
vinstri ríkisstjórna í landinu
nú um 3ja ára skeið og rýrn-
andi kaupmáttar taxtakaups
allra launþega.
Þá er ekki síður athyglisvert,
að forvígismenn hinna ýmsu
launþegasamtaka leggja mis-
munandi mat á viðmiðun kaup-
máttar í des. ’77. Forvígismenn
ASI og Verkamannasambands-
ins nefna 6—11% hækkun
taxtakaups, en engir hafa orð á
því, sem betur fer, að gera
kröfur um óraunhæft verð-
bótafyrirkomulag sólstöðu-
samninganna.
Þannig kemur í ljós, að þeir,
sem fleyttu sér inn á þing með
loforðinu: Samningarnir í gildi,
hafa endanlega svikið það og
játað, að það er óframkvæm-
anlegt, eins og við sögðum
kjósendum 1978.
2. Atvinnumálin verða aðalvið-
fangsefni næsta landsfundar
Sjálfstæðisflokksins. Megin-
inntak stefnunnar hlýtur að
vera að ráðast gegn ríkjandi
kyrrstöðu og stöðnun og búa
öllum atvinnuvegum þau
starfsskilyrði, að þeir geti þró-
ast á heilbrigðan hátt í sam-
keppni innbyrðis og við erlenda
aðila án forsjár og íhlutunar
ríkisvaldsins.
Jafnvægi í efnahagsmálum
er forsenda árangursríkrar at-
vinnustarfsemi og bættra
lífskjara launþega. Verðbólgan
skaðar hagsmuni launþega, at-
vinnurekenda og þjóðarinnar í
heild.
Sjálfstæðisflokkurinn vill
nýta kosti frjálsra viðskipta og
markaðskerfis og fá heilþrigðu
framtaki og þekkingu einkaað-
ila nýtt svigrúm, fella niður
skriffinnsku, boð og bönn, sem
ekki eru óhjákvæmileg, gefa
verðlag frjálst undir eftirliti til
að tryggja samkeppni og neyt-
endum betri þjónustu.
Jafnrétti í skatta- og lána-
málum verður að tryggja og
draga úr skattaálögum og um-
svifum hins obpinbera til að
örva almenna þátttöku í at-
vinnurekstri og hvetja ein-
staklinga og atvinnufyrirtæki
til verðinætasköpunar.
Auk þess sem bæta verður
hin almennu skilyrði atvinnu-
veganna, sem verða mun sjáv-
arútvegi, landbúnaði, iðnaði,
verslun og þjónustu lyftistöng,
þarf að gera stórátak á sviði
orkumála og nýta vatnsafl og
hitaorku í þágu atvinnuvega og
heimila og til uppbyggingar
stóriðju. Hrinda verður í fram-
kvæmd 3 stórvirkjunum á
þessum áratug og koma á fót
nýjum stóriðjuverum utan
Suðvesturlandsins auk stækk-
unar iðjuvera í Straumsvík og
á Grundartanga.
Við stöðvum ekki landflótta
°g tryggjum ekki ungu sem
eldra fólki atvinnu og góð
lífskjör nema rjúfa þá stöðnun,
sem nú ríkir í atvinnu- og
orkumálum, og hleypa nýju lífi
í frumkvæði og framtak ein-
staklinga, svo að þekking og
hugvit þeirra fái notið sín. Með
þeim hætti tryggjum við fjöl-
breytni og framþróun atvinnu-
veganna.