Morgunblaðið - 09.02.1982, Blaðsíða 34

34
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 9. FEBRÚAR 1982
----------------------=^r-------------
Minning:
Guðrún Jónsdóttir
frá ísafirði
Kædd 1. júní 1907
Dáin 27. janúar 1982
Mér er þaö bæði ljúft og skylt að
senda Rúnu mágkonu minni nok-
kur kveðju- og þakkarorð frá mér
og mínum eftir 40 ára kynni, sem
aldrei bar á skugga.
Já, senda henni, segi ég, því að
þótt við værum ekki alltaf sam-
mála um alla hluti, þá vorum við
þó smamála um, að lífið lifir og að
dauðinn er aðeins þáttaskil í hinu
eilífa lífi og er aðeins líkn sjúkum
og öldnum og þreyttum manni ef-
tir löng og oft erfið æviár — þar
sem unnið var af trúmennsku og
dugnaði á meðan stætt var, enda
segir Kahlil Gibran um dauðann:
„Því að hvað er að deyja annað en
að standa nakinn í blænum og
hverfa inn í sólskinið? Og hvað er
að hætta að draga andann annað
en að frelsa hann frá friðlausum
öldum lífsins, svo að hann geti
risið upp í mætti sínum og ófjöt-
raður leitað á fund guðs síns?
Aðeins sá sem drekkur af vatni
þagnarinnar, mun þekkja hinn
volduga söng og þegar þú hefur
náð ævitindinum, þá fyrst munt
þú hefja fjallgönguna. Og þegar
jörðin krefst líkama þíns, muntu
dansa í fyrsta sinn.“
Rúna var dóttir heiðurshjó-
nanna Guðbjargar Gísladóttur og
Jón Óli
láksson
Kæddur 15. maí 1924
Dáinn 2. febrúar 1982
Daglvga minna dæmin á
daudlcgra manna forlog hörd
ástvini mega sína sjá
saknandi hvcrfa undir jörð.
Mólulljálmar.
Skammt er stórra högga milli í
fjölskyldu þeirri er ég tengdist
fyrir 26 árum. Fyrir aðeins þrem
vikum kvöddum við hinstu kveðju
mág minn Gunnar Kristinsson. I
dag er til moldar borinn svili minn
Jón Óli Þorláksson Hrafnagils-
stræti 21 á Akureyri. Hann var
fæddur 15. maí 1924. Foreldrar
hans voru Axelína Jónsdóttir frá
Möðrufelli í Eyjafirði og Þorlákur
Jónsson síðar stjórnarráðsfulltrúi
í Reykjavík. Jón ólst upp að
Möðrufelli hjá afa sínum og
ömmu, þar til hann fluttist með
móður sinni og stjúpa Arnkeli
Bjarnasyni til Siglufjarðar, þar
sem hann átti síðan heima hjá
þeim ásamt systkinum sínum
Garðari og Erlu. Ungur að árum
fór hann að starfa við síldarvinnu
á Siglufirði, mest í síldarverk-
smiðjum. Þá var Siglufjörður upp-
gangsstaður og oft unnið dag og
nætur samfleytt, enda síldin og
Siglufjörður samtengd þá, og
mörg ár eftir það.
En útþráin seiddi Jón sem og
marga aðra unga menn. Hann fór
til Bandaríkjanna til flugnáms í
Spartan School í Oklahoma, og
lauk þar flugmannsprófi seint á
árinu 1947. Kom hann þá heim til
Islands aftur og hugðist starfa við
flug hér heima. En þá voru ein-
hverjir þeir mestu erfiðleikatímar
sem íslensk flugfélög hafa átt við
að stríða og enga atvinnu að hafa
fyrir nýja flugmenn. Margir af
hans skólafélögum fóru til starfa
erlendis næstu árin, sumir ílengd-
ust þar, en aðrir komu aftur heim
þegar úr rættist hjá íslensku flug-
félögunum.
Oft hef ég ígrundað það, hve
erfitt það hefur verið fyrir Jón,
þennan kappsama mann, fullan
starfsáhuga, að geta ekki starfað á
því sviði sem hann var búinn að
mennta sig til, það hlýtur að þurfa
sterkan mann til að axla þá
reynslu, að sjá öll námsárin fara
Jóns A. Þórólfssonar kaupmanns
á Isafirði, sem bæði eru látin. Hún
ólst upp í stórum systkinahópi, en
nú eru aðeins þrjú þeirra á lífi.
Hún giftist Gissuri Kristjánssyni
og eignuðust þau 4 börn, sem öll
eru á meðal vor, hið myndarle-
gasta fólk og góðir þjóðfélagsþeg-
nar. Leiðir Gissurar og Rúnu
skildu.
Það er margs að minnast eftir
40 ára kynni og endurminningar-
nar hlaðast upp — jólaboðin á an-
nan jóladag í áraraðir á heimili
Rúnu voru jafnsjálfsögð og það að
alltaf birtir að morgni. Það var
eins gott að koma ekki með kýlda
vömb í þá heimsókn, því að
höfðinglega var veitt, og hennar
mesta gleði var að maður gerði
góð skil því sem fram var borið,
enda ekki í kot vísað. Það var snar
þáttur í eðli hennar að gefa og
gleðja aðra. Annars er það ekki í
anda Rúnu að ég fari að tíunda
hér það sem hún hefur gert gott og
glatt aðra.
Ég kveð Rúnu fyrir mína hönd
og minna, og þakka henni ævi-
langa vináttu og tryggð, sem mér
hefur verið ómetanleg — það ke-
mur að því að jörðin krefst líkama
míns og þá skulum við dansa sa-
man.
Bjarni Kr. Björnsson
forgörðum. En Jón lét ekki deigan
síga þá frekar en síðar, hann var
kominn heim til ættlandsins og
þar vildi hann starfa, þó á öðru
sviði yrði en ætlað var.
En ein gæfa brosti þó við honum
er heim kom, það var konuefnið
hans Árveig Kristinsdóttir, sem
síðar varð hans eiginkona. Höfðu
þau kynnst hér heima þegar hann
var í skólaleyfi. Hefur hún síðan
staðið sem óhagganlegt bjarg við
hlið hans í 34 ár. Næstu árin vann
Jón við ýmiskonar störf, en hélt
sér í þjálfum með flugtímum á
leiguvélum þar til hann tók þá
ákvörðun að gerast bóndi. Þá gaf
hann frá sér alla von um að fá
atvinnu við flug. Hann bjó nær
áratug að Borgarholti í Biskups-
tungum en söðlaði þá um og flutti
norður í Eyjafjörð og bjó 2 ár að
Jódísarstöðum, en þaðan flutti
hann til Akureyrar, þar sem fjöl-
skyldan hefur átt heima síðan. Jón
kom víða við í íslensku atvinnulífi.
Meðal annars starfaði hann sem
verkstjóri við síldarverksmiðjur á
ýmsum stöðum á landinu. Af per-
sónulegum kynnum mínum og
samböndum við marga menn er
hafa með mál síldarverksmiðj-
anna að gera, hefur mér oft verið
tjáð, að Jón var mjög vellátinn og
eftirstóttur starfsmaður, vegna
mikillar þekkingar og reynslu í
gegnum tíðina. Það virðist vera
sama hvaða starf Jón tók sér fyrir
hendur, allt var unnið af slíkum
krafti og ósérhlífni að undrum
sætti. Hann var með afbrigðum
hugmyndaríkur maður og brydd-
aði upp á ýmsum nýjungum í
sjálfstæðum atvinnurekstri sem
hann stundaði á Akureyri um ára-
bil. Hin síðustu ár vann hann hjá
síldarverksmiðjunni í Krossanesi
við Akureyri. Það má segja að Jón
lauk sínum starfsferli á sama
vettvangi sem hann hóf ungur
störf við á Siglufirði forðum. Við
þá atvinnugrein sem löngum hefur
verið undirstaða þjóðarbÚ3Íns og
land vort hefur treyst á. Starfs-
saga hans gegnum árin var samt
mjög fjölþætt, þó ég reki hana lítt
hér. En lífssögu Jóns er engan
veginn hægt að gera verðug skil í
stuttum minningarbrotum. Jón
Það er hverjum manni hollt og
þroskavænlegt að kynnast fólki á
lífsleiðinni með hreina skaphöfn
og fórnarlund, en slík kona var
Guðrún Jónsdóttir tengdamóðir
min. Ég þakka samfylgdina af
heilum hug og kveð hana með
söknuði.
Guðrún Jónsdóttir var fædd á
ísafirði 1. júní 1907 og voru for-
eldrar hennar Jón Albert, kaup-
maður þar, Þórólfsson bónda í
Holti á Barðaströnd Einarssonar,
og kona hans Guðbjörg Gísladótt-
ir bónda á Hróarsstöðum á Skaga-
strönd, Benediktssonar.
Guðrún sýktist í augum á ungl-
ingsárum, bólgnuðu tárakirtlar
svo að tárin runnu í sífellu. Þegar
þessu rennsli linnti um síðir, hafði
sjónin minnkað svo, að hún sá
ekki á bók, og stóð svo í nokkur ár.
En árið 1928 fór hún suður til
Reykjavíkur og fékk þá gleraugu
sem hentuðu henni og gat hún þá
lesið á bók á ný. Þá fannst henni
sjálfsagt og eðlilegt að fara í
skóla. Hún settist þá tuttugu og
eins árs gömul að námi í Ungl-
ingaskóla ísafjarðar og lauk prófi
þaðan um vorið 1929. Síðan hélt
hún til Akureyrar og tók gagn-
fræðapróf frá Menntaskóla Akur-
eyrar um vorið 1931.
Næsta vetur, skólaárið
1931 — 1932 gerðist hún farkennari
í Reykjafjarðarskólahéraði í
Norður-ísafjarðarsýslu, en hugur-
inn stóð til frekara náms og um
haustið 1932 hélt hún til Reykja-
víkur, sat í tímum í 2. og 3. bekk
Kennaraskólans um veturinn og
lauk kennaraprófi um vorið 1933
með fyrstu einkunn. Hún kostaði
nám sitt þessi ár með því að fara
jafnan í fiskvask á vorin og síld á
sumrin, en þótt slík vinna hafi
var sterkur persónuleiki. Hann
var mjög hreinskilinn og hafði
ríka réttlætiskennd. Hann átti
erfitt með að sjá þá er minna
máttu sín fara halloka fyrir
óréttlætinu, og reyndist þar oft
hjálplegur. Jón átti því láni að
fagna að eiga samheldna fjöl-
skyldu sem var honum ómetanleg.
Þau hjón eignuðust 5 börn, sem
eru: Ólöf búsett á Akureyri,
Hjálmar prestur á Sauðárkróki,
Ari og Ásta sem bæði eru búsett á
Akureyri, og Erla Hrönn kennari
á Sauðárkróki, allt vel gefið dugn-
aðarfólk. En ekki hafa þau hjón
gengið áfallalaust gegnum lífið
því árið 1968 urðu þau fyrir því
tjóni að missa hús sitt á Akureyri
í eidsvoða, en þá, sem oftar sýndi
Jón sinn alkunna dugnað er hann
hóf þegar handa við endurbygg-
ingu þess og eftir ótrúlega stuttan
tíma var fjölskyldan flutt í húsið
aftur.
Jón var um langt árabil haldinn
erfiðum sjúkdómi og varð oft að
gangast undir stórar skurðaðgerð-
ir. Oftast fékk hann einhvern bata
en aldrei gekk hann heill til skóg-
ar og nú hin síðari ár þoldi hann
einnig marga raunina í baráttu
við hjartasjúkdóm þann er varð
honum að aldurtila. Nú síðustu
vikurnar virtist ætla að rætast úr
með batahorfur. Hann var á
Landspítalanum til rannsóknar
með það í huga að reynt yrði að
hjálpa honum með skurðaðgerð
erlendis, en sú ferð var ófarin, því
aðeins þrem sólarhringum eftir
komu hans til Akureyrar, fékk
hann kallið sem allir verða að
hlíta að lokum. Hann andaðist í
faðmi sinnar góðu konu. Þessi
vafalaust verið erfið og óhæg, þá
minntist hún þó þessara ára alla
ævi með mikilli gleði.
Guðrún var heimiliskennari í
Reykjavík veturinn 1934—1935, en
svo giftist hún í október 1935 Giss-
uri Kristjánssyni frá Langholts-
parti í Flóa og keyptu þau býlið
Sogahlíð við Sogaveg í Reykjavík
og stunduðu þar búskap allt fram
til þess tíma, að landið var tekið
undir byggð, en nokkur hluti
landsins var lagður undir Smá-
íbúðahverfið. Þegar byggð fór að
aukast í Sogamýrinni og Réttar-
holtinu var stofnuð ný sókn, Bú-
staðasókn og var Guðrún í sóknar-
nefnd fyrstu árin, er kirkjustaður
var valinn og kirkjubygging hafin.
Hún var einnig ein af stofnendum
Kvenfélags Bústaðasóknar og rit-
ari í stjórninni í mörg ár, enda
starfaði hún þar af miklum áhuga
og dugnaði.
Leiðir þeirra Guðrúnar og Giss-
duglegi, kraftmikli maður hélt á
ókunna braut en eftir verður mæt
minning, sem hinni samheldnu
fjölskyldu hans verður huggun í, á
þessum erfiðu stundum.
Ekki get ég skilið svo við þessi
fátæklegu orð, að geta þess ekki
hvað kona hans hefur reynst hon-
um frábærlega vel öll þessi ár.
Hún hefur vakað yfir velferð hans
og veitt honum ómetanlega lífs-
hamingju sem hann var ávallt
þakklátur fyrir. Ég og fjölskylda
mín þökkum honum liðnar
ánægjustundir og vottum konu
hans, börnum og fjölskyldum
þeirra okkar dýpstu samúð.
Sigurður Axelsson
urar skildu árið 1963, og keypti
hún þá íbúð að Flókagötu 12 og bjó
þar til dánardægurs. Þegar á
miðjum aldri fór heilsuleysi að
hrjá Guðrúnu og gekk hún við
hækju og staf mörg síðustu árin
vegna kölkunar í liðum, en kjark-
ur hennar og atorka voru með
ólíkindum svo að aldrei lét hún
bugast og barðist af æðruleysi við
fötlun sína.
Þegar Guðrún flutti á Flókagötu
12 hóf hún að starfa í sælgætis-
gerðinni „Nóa“ og starfaði þar um
árabil á meðan heilsan leyfði og
undi hag sínum vel þar. Allt
starfsfólkið í „Nóa“ var henni gott
og henni voru fengin störf, sem
hún gat setið við, svo að hún gat
skilað starfi til jafns við aðra.
Guðrún var meðalkona á vöxt,
þrekvaxin og alla ævi vinnufús og
atorkusöm og hverju sem hún
gekk. Hún var trúrækin kona á
gamla vísu, sem nú mundi sagt,
kenndi börnum sínum kvöldbænir
og morgunvers, og hafði í heiðri að
signa sig áður en gengið var til
svefns og áður en farið var í nýja
skyrtu. Ekki veit ég hvort hún
myndi verða talin tilheyra alda-
mótakynslóðinni, sem svo oft er
vitnað til, en hún var þá að minnta
kosti trúr og sannur afkomandi og
nemandi þeirrar kynslóðar í bestu
merkingu.
Guðrún var mjög skoðanaföst
kona án þess að vera einstreng-
ingsleg, gefin fyrir að brjóta til
mergjar, og var því sérstaklega
raunsæ á menn og málefni, en
jafnframt umburðarlynd, jafnvel
gagnvart skoðunum sem hlutu að
vera henni framandi.
^Mér virtist hún alla tíð vera
leitandi að meiri þroska, meiri
menntun, og menningu. „Kraftur
hins lifandi orðs“ nefndist frægur
fyrirlestur um föðurbróðir Guð-
rúnar, Sigurður Þórólfsson skóla-
stjóri Hvítárbakkaskólans flutti
eitt sinn, en það nefni ég vegna
þess að Guðrún hafði kraft hins
lifandi orðs að leiðarljósi, en jafn-
framt var henni veil 1 ljóst að:
„Sjálft hugvitið, þekkingin hjaðn-
ar sem blekking/ sé hjartað ei
með sem að undir slær.“
Börn Guðrúnar og Gissurar eru
fjögur: Jóna, kennari í Reykjavík,
Guðbjörg Margrét Maughan, bú-
sett í Englandi, og á tvær dætur,
Þorgerður Ina gift undirrituðum
og eigum við þrjú börn og Kristján
verzlunarmaður í Reykjavík.
Síðustu vikurnar sem Guðrún
lifði dvaldist hún á sjúkrahúsi og
SVAR MITT
EFTIR BILLY GRAHAM
Þróun heimsins virðist vera ógurlega hröð, einkum á sviði vísind-
anna. Mér finnst kirkjan ekki halda í við allar þessar framfarir.
Gæti hugsast, að við treystum gömlum aðferðum og ólseigum
játningum, sem svari lítt til þarfa nútímans?
Eg man eftir blaðagrein fyrir nokkrum árum. Þar
var því spáð, að þremur árum síðar myndu 100 millj-
ónir bíla bruna um þjóðvegi og stræti lands okkar.
Það var aukning um 35 milljónir. Þjóðarframleiðslan
átti að aukast úr 600 milljónum dala í 1000 milljarða
á 7 árum. Símar mundu fá skjái, svo að við heyrðum
ekki aðeins rödd þeirra, sem töluðu við okkur, heldur
sæjum líka ásjónur þeirra. Talið var hugsanlegt, að
vegna sjálfvirkni mundi ekki verða þörf á nema tí-
unda hverjum starfsmanni, sem þá var að verki, til að
framleiða sömu hlutina, og 24 klukkustunda vinnu-
vika yrði að veruleika. Spáð var tunglferðum innan
þriggja ára og að hljóðfráar þotur mundu skjótast
með farþega milli New York og Parísar á tveimur
stuttum klukkutímum ...
Já, það er ekki um að villast, vísindunum vex fiskur
um hrygg, og það eru ekki tök á að láta klukku sög-
unnar ganga aftur á bak. Nú má vel vera, að við
þurfum að beita „nýjum aðferðum" til að útbreiða
trúna á Jesúm Krist. Samt mun hin aldna bók og
gamla trúin koma heim við þarfir nútímamannsins.
Guð þekkir gang hvers máls, áður en það hefst. Hann
breytist ekki. A tækniöld er sama þráin, sköpuð af
Guði, í hjörtum okkar eins og áður var. Syndir,
áhyggjur og hungur hjartans munu vara við, og Krist-
ur mun veita fullnægju sem fyrr.
Þor-
- Minning