Morgunblaðið - 09.02.1982, Blaðsíða 45

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 9. FEBRÚAR 1982
45
- .
VELVAKANDI
SVARAR í SÍMA
10100 KL. 10—12
FRÁ MÁNUDEGI
TIL FÖSTUDAGS
Athugasemd við skrif Ólafs M.
Jóhannessonar um Finnland
þessu merkilegasta starfi Faxafé-
íagsins viöurkenningu á einhvern
hátt, t.d. með fjárupphæð.
Árið 1976 hófu tveir ungir menn
rekstur prentsmiðju í Keflavík og
hlutu í arf með henni vikublaðið
Suðurnesjatíðindi. Hafði Runólfur
Elentínusson áður rekið prent-
smiðjuna og gefið Suðurnesjatíð-
indi út. Blaðið var fyrsta vikublað-
ið sem náði verulegri útbreiðslu
hér. Með því kom fyllilega í ljós
þörf á slíku blaði. Suðurnesjatíð-
indi voru skeleggur málsvari
Suðurnesjamanna undir stjórn
Runólfs. Það sést augljóslega þeg-
ar árgöngum þeirra er flett.
Stundum fékk ritstjórinn ákúrur
fyrir of mikið keflvískt efni. En
það var ekki hans sök — heldur
hinna sem ákúrum köstuðu. Þeir
áttu sjálfir að leggja meira efni til
blaðsins en þeir gerðu. Þar sem
Runólfur var einn með blaðið ár-
um saman átti hann erfiðara um
vik en elia.
Árið 1980 voru Suðurnesjatíð-
indi lögð niður, en eigendur
þeirra, Sigurjón Vikarsson og
Stefán Jónsson, hófu útgáfu nýs
blaðs, Vfkurfrétta, sem koma út
hálfsmánaðarlega. Það er fjöl-
breyttara að efni en Suðurnesja-
tíðindi, enda fleiri sem að stað-
aldri skrifa í Víkurfréttir. Blaðið
hefur aðaltekjur sínar af auglýs-
ingum og markast stærð hvers
tölublaðs af því. En þrátt fyrir það
kvarta útgefendur um, að nálægð-
in við Reykjavík valdi vandræð-
um, þar sem auglýsendur kjósi
fremur að auglýsa í Reykjavíkur-
blöðunum.
Á Suðurnesjum er hins vegar
vaxandi markaður fyrir verslun og
þjónustu, og ættu heimamenn því
að beina auglýsingum sínum í rík-
ara mæli til staðarblaða. Um leið
ættu fyrirtæki á Reykjavíkur-
svæðinu að sjá sér hag í viðskipt-
um við sunnan menn, enda hindra
góðar samgöngur fólk ekki í að
skreppa til Reykjavíkur.
Ennfremur ættu Suðurnesja-
menn í sameiningu að efla þann
blaðakost sem til er á svæðinu
með öllu hugsanlegu móti í stað
þess að sitja heima og kvarta sí og
æ um einhæft efni blaðanna. Blöð-
in eru öllum opin og ætti fólk að
nota sér það.
Þriðja blaðið sem út kemur á
Suðurnesjum, er Suðurnesjapóstur
inn, sem hóf útkomu sína sl. haust.
Kemur blaðið út hálfsmánaðar-
lega. Að því stendur hlutafélagið
Foldex, en blaðið er ópólitískt.
Eitt sérkennilegasta fyrirbærið
í íslenskri blaðamennsku er sú
sjálfboðaliðsvinna, sem áhugasam-
ir dálkahöfundar leggja fram til
blaða ár eftir ár, jafnvel árum
saman. SUk skrif eru oft megnið
af efni landsmálablaða og drjúgur
hluti dagblaða. Eg t.d., sem skrifa
þetta lesendabréf, geri það af
áhuga fyrir framförum í heima-
héraði mínu, en ég fæ ekki borgað
fyrir slík skrif. Um leið er viður-
kennt mikilvægi dagblaða — en
ættu þau þá ekki um leið að viður-
kenna mikilvægi höfunda sem sí
og æ birta efni á síðum þeirra?
Landsmálablöð hafa ekki síður
hlutverki að gegna en dagblöðin —
þó tæplega sé hægt að fara fram á
jafnháar kaupgreiðslur frá þeim.
En skrif í blöð er vinna, því stund-
um þarf að margrita efnið, ef höf-
undur vill vera vandvirkur.
Landsmálablöðin eiga að varð-
veita sérkenni hvers landshluta og
birta fréttir og efni sem nauðsyn-
legt er að vekja athygli á og oft fer
fram hjá dagblöðum. Þau eiga að
vera nokkurs konar raddir bæja
og sveita gagnvart höfuðstaðnum
og standa vörð um málefni sinna
héraða. Enda er efni dagblaða
eðlilega meira tengt sjónarhorni
höfuðstaðarins.
Keflavík, 1.2. 1982,
Skúli Magnússon.
-a • • • * . 'á •«-*
í Morgunblaðinu 2. febrúar birt-
ist gagnrýni Ólafs M. Jóhannesson-
ar á finnsku kvikmyndinni „Tul-
ipáá“ undir fyrirsögninni „Fyrsta
mynd kvikmyndahátíðar".
Vegna þekkingar minnar á sögu
eigin þjóðar get ég ekki látið hjá
líða að leiðrétta þær sagnfræðilegu
villur, sem fram koma í þessari
grein.
I grein sinni segir Ólafur m.a.:
„Ef til vill á þessi austræni blær
rætur að rekja til þeirrar sögulegu
staðreyndar að á þeim tíma er
myndin gerist, um eða rétt uppúr
aldamótum, er Finnland hluti
Rússaveldis. Rússneskir embætt-
ismenn stjórna ráðuneytum og
rússneska er opinbert mál.“
Þó hefur Finnland aidrei verið
hluti Rússaveldis. Finnland var á
árunum 1809—1917 fullvalda ríki,
aðskilið frá Rússaveldi, einu tengsl
landanna voru þau að keisarinn var
sameiginlegur þjóðhöfðingi, en var
samt ekki keisari Finnlands heldur
stórfursti og opinbert heiti hans í
landinu stórfursti Finnlands. Hann
hafði neitunarvald við undirritun
laga, hann staðfesti lög landsins
með undirskrift sinni, sem sam-
þykkt voru af stéttaþingi Finn-
lands. (Árinð 1906 var því breytt í
löggjafarþing Finnlands.) Fram-
kvæmdavaldið var í höndum Finna
sem og allt réttarfar. Rússneskir
embættismenn hafa aldrei stjórnað
finnskum ráðuneytum. Eini rússn-
eski embættismaðurinn í Finnlandi
á þessum árum var landshöfðing-
inn (Generalguvernör), sem var
fulltrúi stórhertogans, og hann
hafði ekkert vald til að skipta sér
af finnskri löggjöf, vegna þess að
stórfurstinn skuldbatt sig við emb-
ættistöku að halda í heiðri lög
Finnlands og stjórnarskrá landsins
frá sænska tímanum 1772.
Finnland aftur á móti átti sendi-
fulltrúa í Sankti Pétursborg, sem
flutti erindi sín við stórfurstann
(keisarann) beint án milligöngu
rússneska embættismannakerfis-
ins.
Rússneska hefur aldrei verið
opinbert tungumál í Finnlandi, í
landinu voru þá eins og nú töluð
tvö opinber mál, finnska og sænska
(finnska frá árinu 1862).
Þessu næst setur Ólafur sama-
semmerki milli Nikolai og Brésn-
eff. Það kemur mér útaf fyrir sig
ekki við, það er smekksatriði og
spurning um einkaskoðanir manna,
en ég vona samt að ætlunin hafi
ekki verið að koma með iligjarnar
athugasemdir og gera lítið úr nú-
verandi sjálfstæðri stefnu Finna í
utanríkis- og innanríkismálum.
Tuomas Járvelá
Þessir hringdu . . .
Mættum við fá meira
að heyra?
Auður Matthíasdóttir, Dala-
landi 5, hringdi: „Mig langar til
að þakka frú Þórunni Elfu
Magnúsdóttur rithöfundi fyrir
frábært erindi sem hún flutti í
ríkisútvarpið hinn 1. þessa mán-
aðar. Efni og framsögn voru með
því bezta sem ég hef heyrt í út-
varpinu og er þá mikið sagt.
Höfundinn bið ég afsaka þessa
síðbúnu kveðju — mættum við
fá meira að heyra?"
Upphituð strætisvagna-
skýli og tíðari ferðir
strætisvagna
Strætisvagnafarþegi hringdi:
„Svo sem kunnugt er ferðast
aldrað fólk mjög mikið með
strætisvögnunum," sagði hann.
„Nú er ár aldraðra og í tilefni
þess skilst mér að það eigi að
gera eitthvað til hagsbóta fyrir
okkur gamla fólkið — vonandi
verður eitthvað um efndir. Ég
þykist viss um að umbætur í
sambandi við strætisvagnana
Þórunn Klfa Magnúsdóttir
myndu koma sér mjög vel fyrir
mikinn fjölda gamals fólks en
eins og þeim málum er háttað
núna er mjög erfitt að ferðast
með vögnunum að vetrarlagi.
Það sem vantar fyrst og fremst
eru upphituð strætisvagnaskýli
þar sem hægt er að bíða í kuld-
um, án þess að það slái að
manni. Þessi köldu járnskýli
koma að mjög litlu gagni fyrir
þá sem þurfa að bíða eftir stræt-
isvagni í kulda. Einnig mætti
fjölga ferðum vagnanna þannig,
að ferðir yrðu tíðari og þeim
gengi betur að standast áætlun.
Þetta finnst mér verðugt verk-
efni á ári aldraðra."
Góður þáttur
Laufey Sigurðardóttir frá
Torfufelli hringdi: „Einlægar
þakkir færi ég frú Guðrúnu Ás-
mundsdóttur og Kjartani Ragn-
arssyni leikara fyrir samtalsþátt
sl. föstudagskvöld. Einnig
stjórnandanum, Jónasi Jónas-
syni. Þessi þáttur var af þeirri
gerð frá upphafi til enda, að hver
setning hafði tilgang og náði til
hlustenda, og slíkt er aðeins á
færi sannra listamanna.
Leikrit Kjartans og leikur frú
Guðrúnar hafa notið verðskuld-
aðrar aðdáunar að ógleymdu því
kristilega efni er frúin hefur
flutt. Kjartan, syngdu sönginn
þinn er þú syngur fyrir drenginn
ykkar svo sem flest börn fái að
heyra. Frá Guðrún, lestu sálma
Hallgríms inn í hjörtu íslend-
inga — það mun auka alla trú.“
HRAÐLESTRAR-
NÁMSKEIÐ
Síðasta hraölestrarnámskeið vetrarins hefst 15.
febrúar nk. Skráning í síma 16258 kl. 20.00—22.00 í
kvöld og næstu kvöld.
Hraðlestrarskólinn.
Frá Júgóslavíu
Pinnastólar og borö, kringlótt og aflöng, dökk og Ijós
fura. Mjög hagstætt verð.

Tökum að okkur að annast fermingar og brúðkaups-
veislur, árshátíðir, þorrablót og hvers kyns annan
mannfagnað.
Útvegum vistlega og skemmtilega sali eða sendum í
heimahús, eftir því sem óskað er.
VElTlNQAtíÚSlÐ