Morgunblaðið - 06.11.1985, Blaðsíða 34

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 6. NÓVEMBER1985
34
Gagnrýni á bónussamning Verkamannasambands íslands:
Í> VY/
i>xyy
^KIæðum og bólstrunO
jömul húsgögn. Gott|j
,úrval af áklæðum
BÓLSTRUNi
,ÁSGRÍMS,
Bergstaðastræti 2,
Simi 16807,
Þrýstimælar
Allar stæröir og geröir
SötUlFÖJQCUigKyB3
Vesturgötu 16, sími 1328»}
Meirihlutinn fær nú
hærri laun en áður
Nauðsynlegt að gjörbreyta bónuskerfinu,
segir Guðmundur J. Guðmundsson
„ÞAÐ ÞARF að komast reynsla á nýju bónussamningana. Það verður ekki
hægt að dæma um ágæti þeirra fyrr en eftir 2-4 mánuði. Endurskoðun
þeirra á að vera lokið 1. apríl á næsta ári - þangað til fylgist átta manna
nefnd með reynslunni af þeim, fjórir menn frá Verkamannasambandinu og
fjórir frá Vinnuveitendasambandinu, og þeir eiga að gera tillögur um endur-
skoðun og breytingar á þessum samningi," sagði Guðmundur J. Guðmunds-
son, formaður VMSÍ, í samtali við blaðamann Morgunblaðsins um harða
gagnrýni, sem bónussamningar sambands hans og VSÍ frá í sumar hafa
sætt að undanförnu. 1 Morgunblaðinu á þriðjudaginn kom þessi gagnrýni
m.a. fram í viðtali við Pétur Sigurðsson, forseta Alþýðusambands Vestfjarða.
„Það er augljóst," sagði Guð-
mundur J. Guðmundsson, „að það
þjónar ekki hagsmunum verka-
lýðshreyfingarinnar að við séum
að deila um þetta innbyrðis. Aðal-
atriði málsins er að fólk flýr fisk-
vinnslu og það veldur þjóðinni
ómældu tjóni. Ég vil ekkert vera
að senda tóninn vestur á firði eða
norður í land - við eigum að sam-
einast um að breyta bónuskerfinu
og gera bónusinn að minni þætti
í heildarlaununum en nú er.“
Guðmundur rifjaði upp gerð
samninganna í sumar og sagði að
af hálfu samningamanna Verka-
mannasambandsins hefði verið
lagt „ofurkapp" á að til viðbótar
tímakaupi yrði greitt 30 króna fast
bónusgjald á hverja klukkustund,
en að sjálfur bónusinn yrði
óbreyttur. „Bæði Akureyringar og
Vestfirðingar vilja láta færa hluta
af bónusinum yfir á fastakaupið,
eins og við vorum að reyna," sagði
Guðmundur. „Við náðum þessu
ekki í gegn þrátt fyrir boðað bón-
usverkfall. Andstaða Vinnuveit-
endasambandsins gegn þessu var
mjög hörð og ósigur okkar í þessu
afmarkaða máli féll okkur öllum
allir nema einn af rösklega 60
manns hækkað í launum. Annars
staðar eru dæmi um að fjórðungur
starfsfólks fari verr út úr þessu
en áður. Það breytir þó ekki því,
að samkvæmt könnun, sem gerð
hefur verið, greiða öll frystihús
meira fyrir bónusvinnuna nú en
áður.“ Hann bætti við að ekki
gæti farið hjá því, að ýmissa af-
brigða gætti í útreikningum á bón-
usnum. „Vestfirðingar og þeir
fyrir norðan hafa tekið eitt þess-
ara afbrigða og gert að dæmi fyrir
allan samninginn - þeir reikna með
að allir hafi lftil afköst og lélega
nýtingu," sagði hann.
„Gallinn er sá,“ sagði Guðmund-
ur J. Guðmundsson að lokum, „að
bónusinn er alltof flókið launa-
kerfi og í landinu eru í gangi ýmsar
útgáfur af því. Samningur Verka-
mannasambandsins gerir til
dæmis ráð fyrir lægra „nýtingar-
þaki“ en á Vestfjörðum. í Vest-
mannaeyjum er ekkert þak og á
Húsavík - þar sem eru líklega
bestu samningarnir í gildi — er
lægra þak en hjá Verkamanna-
sambandinu. Bónuskerfið þarf að
takast til gagngerrar endurskoð-
unar og það erum við að gera. Það
var einlægur ásetningur okkar í
samningunum í sumar að láta
launahækkunina koma á fasta-
kaupið en ekki bónusinn. Það tókst
ekki að þessu sinni - og það viður-
kenndi okkar 20 manna samninga-
nefnd þar sem meirihlutinn var
starfsfólk í fyrstihúsum."
mjög þungt.“
Hann sagði að umræddir samn-
ingar væru þeir þriðju, þar sem
verkalýðshreyfingin gerði kröfu
um fasta nýtingu, þ.e. að metið
yrði hve mikið af hverjum einstök-
um fiski nýttist í vinnslunni. „Nú
fengum við þessari kröfu fram-
gengt,“ sagði Guðmundur, „og það
var mjög djörf ákvörðun. Það
hefur jafnan verið lagt á það gífur-
legt kapp í fiskvinnslu, að fá sem
besta nýtingu - en hún hlýtur
ævinlega að vera á kostnað hraða.
Nú eru menn að spyrja sig við
hvað á að miða nýtinguna. Áður
fyrr var miðað við þriðjung af
hæstu nýtingu en nú er farið að
miða við meðalnýtingu hvers
starfsmanns fyrir sig.“
Formaður VMSÍ sagði ljóst, að
með nýju samningunum væri gefið
minna fyrir nýtingu. „Það þýðir
að meirihluti starfsmanna græðir
örugglega á þessu fyrirkomulagi,”
sagði hann. „Einhverjir - þeir sem
vinna hægast en hafa besta nýt-
ingu - fá minni bónus. Megnið af
fólkinu fær mun hagstæðari út-
komu. Ég get nefnt sem dæmi, að
í frystihúsi á Fáskrúðsfirði hafa
&
n 4
Frá fundinum á kvennafrídaginn.
Reykholti BorgarfirÖi:
Morgunbladið/Snorri Jóhannesson
Kvennaáratugar minnst
KONUR úr hópi starfsliðs og
nemenda Héraðsskóians í Reyk-
holti í Borgarfirði, minntust loka-
dags kvennaáratugar Sameinuðu
þjóðanna 24. október sl., með með
fundi í íþróttasal skólans.
Konunum var skipt í starfs-
hópa og skyldi hver hópur taka
að sér að kynna ákveðinn þátt úr
lífi og starfi kvenna hér á landi
á undanförnum árum. Á fundin-
um var lesið úr æviminningum
Jóhönnu Egilsdóttur, ýmsar
greinar lesnar um konur á seinni
hluta 19. aldar og fram á þessa
öld og fjallað um íslenskar ljós-
mæður. Þá var rætt um uppeldi
barna nú á dögum, konur í bók-
menntum og listum og konur á
tölvuöld. Til fundarins mættu
nemendur, kennarar skólans og
gestir. Fréuatilkynning
Peningamarkaöurinn
r %
GENGIS-
SKRANING
Nr. 209 — 4. nQvember 1985
Kr. Kr. Toll
Ein.KI. 09.15 Kaup Sala genp
Deilari 41,400 41,520 41,730
SLpund 59,637 59,810 59415
Kan.dollari 30,295 30^83 30,543
Dönakkr. 4,4012 4,4140 4,3507
Norsk kr. 5,30.53 54207 54640
Sænsk kr. 5,3012 54166 54573
Fi. mark 7,4313 7,4529 7,3494
Fr. franki 5,2375 54527 5,1765
Belg. franki 0,7871 0,7894 0,7790
Sv. franki 19,4549 194113 194544
Holl. gyllini 14,1597 144007 13,9879
y-þmark 15,9661 16,0123 15,7820
IL líra 0,02363 0,02370 0,02338
Austurr. sch. 2,2714 24780 24463
PorL escudo 0J579 04587 04568
Sp. peseti 0,2598 04606 04576
Jap.yen 0,19961 0,20019 0,19538
Irskt pund 49,370 49413 48,824
SDR (SérsL 44,5296 44,6585 44,4305
dráttarr.)
V 4
INNLÁNSVEXTIR:
Sparitjóðíbækur................... 22,00%
Sparitjóðsreikningar
með 3ja mánaða uppsögn
Alþýðubankinn............... 25,00%
Búnaðarbankinn.............. 25,00%
lönaðarbankinn.............. 23,00%
Landsbankinn................ 23,00%
Samvinnubankinn...'......... 25,00%
Sparisjóðir................. 25,00%
Utvegsbankinn............... 23,00%
Verzlunarbankinn............ 25,00%
með 6 mánaða uppsögn
Alþýðubankinn............... 30,00%
Búnaðarbankinn.............. 28,00%
Iðnaðarbankinn.............. 28,00%
Samvinnubankinn............. 30,00%
Sparisjóðir................. 28,00%
Útvegsbankinn............... 29,00%
Verzlunarbankinn............ 31,00%
með 12 mánaða uppsögn
Alþýðubankinn............... 32,00%
Landsbankinn................ 31,00%
Útvegsbankinn............... 32,W%
Innlánsskirteini
Alþýðubankino.............. 28,00%
Sparisjóðir................ 28,00%
Verðtryggðir reikningar
miðað við lánskjaravísitölu
meó 3ja mánaða uppsögn
Alþýöubankinn................ 1,50%
Búnaðarbankinn............... 1,00%
lönaöarbankinn...... ........ 1,00%
Landsbankinn................. 1,00%
Samvinnubankinn............... 1,00%
Sparisjóðir................... 1,00%
Útvegsbankinn................ 1,00%
Verzlunarbankinn............. 2,00%
með 6 mánaða upptögn
Alþýðubankinn................ 3,50%
Búnaöarbankinn............... 3,50%
lönaðarbankinn............... 3,50%
Landsbankinn................. 3,00%
Samvinnubankinn.............. 3,00%
Sparisjóðir................... 3,00%
Útvegsbankinn................ 3,00%
Verzlunarbankinn.............. 3,50%
Ávísana- og hlaupareikningar:
Alþýöubankinn
— ávísanareikningar....... 17,00%
— hlaupareikningar.......... 10,00%
Búnaðarbankinn............... 8,00%
lönaðarbankinn............... 8,00%
Landsbankinn................. 10,00%
Samvinnubankinn.............. 8,00%
Sparisjóðir.................. 10,00%
Útvegsbankinn................ 8,00%
Verzlunarbankinn............. 10,00%
Stjörnureikningar: I, II, III
Alþýðubankinn................ 9,00%
Safnián - heimiiislán - IB-lán - pkíslán
með 3ja til 5 mánaða bindingu
Iðnaðarbankinn............... 23,00%
Landsbankinn................. 23,00%
Sparisjóðir.................. 25,00%
Samvinnubankinn.............. 23,00%
Útvegsbankinn................ 23,00%
Verzlunarbankinn............. 25,00%
6 mánaða bindingu eða lengur
Iðnaðarbankinn............... 26,00%
Landsbankinn................. 23,00%
Sparisjóðir.................. 28,00%
Utvegsbankinn................ 29,00%
Innlendir gjaldeyrisreikningar:
Bandaríkjadollar
Alþýðubankinn................. 8,00%
Búnaðarbankmn................. 7,50%
lönaöarbankinn................ 7,00%
Landsbankinn.................. 7,50%
Samvinnubankinn................7,50%
Sparisjóöir...... ............ 8,00%
Utvegsbankinn............. '7,50%
. Verzlunarbankinn................ 7,50%
Sterlingspund
Alþýðubankinn.............. 11,50%
Búnaöarbankinn............. 11,00%
Iðnaðarbankinn............. 11,00%
Landsbankinn............... 11,50%
Samvinnubankinn............ 11,50%
Sparisjóðir................ 11,50%
Útvegsbankinn.............. 11,00%
Vealunarbankinn.............11,50%
Vestur-þýsk mörk
Alþýðubankinn............... 4,50%
Búnaðarbankinn.............. 4,25%
lönaðarbankinn.............. 4,00%
Landsbankinn................ 4,50%
Samvinnubankinn............. 4,50%
Sparisjóðir................. 4,50%
Útvegsbankinn............... 4,50%
Verzlunarbankinn............ 5,00%
Dansker krónur
Alþýðubankinn............... 9,50%
Búnaðarbankinn.............. 8,00%
Iðnaðarbankinn.............. 8,00%
Landsbankinn................ 9,00%
Samvinnubankinn............. 9,00%
Sparisjóðir................. 9,00%
Útvegsbankinn............... 9,00%
Verzlunarbankinn........... 10,00%
ÚTLÁNSVEXTIR:
Almennir víxlar, forvextir:
Landsbankinn............... 30,00%
Útvegsbankinn.............. 30,00%
Búnaðarbankinn............. 30,00%
Iðnaðarbankinn............. 30,00%
Verzlunarbankinn........... 30,00%
Samvinnubankinn............ 30,00%
Alþýðubankinn.............. 29,00%
Sparisjóðir................ 30,00%
Viðskiptavíxlar
Alþýðubankinn.............. 32,50%
Landsbankinn............... 32,50%
Búnaöarbankinn................ 35%
Sparisjóðir.............. 32,50%
Yfirdráttarlán af hlaupareikningum:
Landsbankinn................31,50%
Útvegsbankinn...............31,50%
Búnaðarbankinn..............31,50%
Iðnaöarbankinn..............31,50%
Verzlunarbankinn............31,50%
Samvinnubankinn............ 31,50%
Alþýðubankinn.............. 31,50%
Sparisjóðir................ 31,50%
Endurseljanleg lán
fyrir innlendan markað........... 27,50%
láníSDRvegnaútfLframl.......... 9,50%
Bándaríkjadoltar........... 9,50%
Sterlingspund............... 12,75%
Vestur-þýskmörk.............. 6,25%
Skuldabráf, almenn:
Landsbankinn................ 32,00%
Útvegsbankinn............... 32,00%
Búnaðarbankinn.............. 32,00%
Iðnaðarbankinn.............. 32,00%
Verzlunarbankinn..............32,0%
Samvinnubankinn...... ...... 32,00%
Alþýðubankinn............... 32,00%
Sparisjóðir................. 32,00%
Viðskiptaskuldabréf:
Landsbankinn................ 33,50%
Búnaðarbankinn.............. 33,50%
Sparisjóðirnir.............. 33,50%
Verðtryggð lán miðað við
lánskjaravísitölu
t allt aö 2V5 ár....................... 4%
lenguren2V4ár.......................... 5%
Vanskilavextir........................ 45%
Óverðtryggð skuldabréf
útgefin fyrir 11.08. ’84 .......... 32,00%
Lífeyrissjódslán:
Lífeyrissjóður starfsmanna ríkis-
ins:
Lánsupphæö er nú 350 þúsund krón-
ur og er lánið vísitölubundið meö
lánskjaravísitölu, en ársvextir eru 5%.
Lánstími er.allt að 25 ár, en getur verið
skemmri, óski lántakandi þess, og
eins ef eign sú, sem veð er í er lítilfjör-
leg, þá getur sjóðurinn stytt lánstím-
ann.
Greiðandi sjóösfélagar geta sótt
um lán úr lífeyrissjóönum ef þeir hafa
greitt iðgjöld til sjóösins í tvö ár og
þrjá mánuöi, miðað viö fullt starf.
Biðtími eftir láni er sex mánuðir frá
því umsókn berst sjóðnum.
Lífeyrisajóöur verzlunarmanna:
Lánsupphæð er nú, eftir 3ja ára aðild
að lífeyrissjóðnum, 192.000 krónur,
en fyrir hvern ársfjóröung umfram 3 ár
bætast viö lániö 16.000 krónur, unz
sjóösfélagi hefur náö 5 ára aöild aö
sjóðnum. Á tímabilinu frá 5 til 10 ára
sjóðsaðild bætast við höfuðstól leyfi-
legar lánsupphæðar 8.000 krónur á
hverjum ársfjóröungi, en eftir 10 ára
sjóösaöild er lánsupphæöin orðin
480.000 krónur. Eftir 10 ára aöild
bætast við 4.000 krónur fyrir
ársfjórðung sem líður. Því er í raun
ekkert hámarkslán í sjóönum.
Höfuðstóll lánsins er tryggður með
lánskjaravísitölu, en lánsupphæöin
ber nú 5% ársvexti. Lánstíminn er 10
til 32 ár aö vali lántakanda.
Þá lánar sjóöurinn með skilyröum
sérstök lán til þeirra, sem eru eignast
sina fyrstu fasteign og hafa greitt til
sjóösins samfellt í 5 ár, kr. 525.000 til
37 ára.
Lánskjaravísitala fyrir nóvember
1985 er 1301 stig en var fyrir október
1266 stig. Hækkun milli mánaöanna
er 2,76%. Miöað er viö vísitöluna 100
íjúní 1979.
Byggingavísitala fyrir október til
desember 1985 er 229 stig, og er þá
miðaðvið 100íjanúar 1983.
Handhafaskuldabréf í fasteigna-
viðskiptum. Algengustu ársvextir eru
nú 18—20%.
Sérboð
Óbundíö fé
Sparisjóðir.Trompreikn: .............
Iðnaðarbankinn: 2) ..................
Bundið fé:
Búnaðarb., 18mán.reikn: .............
1) Vaxtaleiöretting (úttekfargjatd) er 1J% hjá Landsbanka og Bunaðarbanka.
2) Tvær úttektir heimilaðar á hverju sex mánaða tímabili án, þes að vextir lækki.
Nafnvextir m.v. Höfuðstóla-
óverðtr. verðtr. Verðtrygg. tímabil færslurvaxta
kjör kjör vaxtaáári
7-34,0 1,0 3mán. 1
22-34,6 1,0 1mán. 1
7-34,0 1,0 3mán. 1
22-31,0 3,5 3mán. 4
22-31,6 1-3,0 3mán. 2
27-33,0 4
32,0 3,0 1mán. 2
28,0 3,5 1mán. 2
36,0 3,5 6mán. 2