Morgunblaðið - 13.12.1985, Blaðsíða 38

38
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR13. DESEMBER1985
Reyna að ná sýnishorni af halastjörnunni
San FrancLsco, 11. desember. AP.
LOFTTEGUNDIR frá Halley-
halastjörnunni fara svo langt
frá stjörnunni sjálfri, að geim-
fari frá jörðu á að vera mögulegt
að ná sýnishornum af þeim, að
sögn embættismanns hjá banda-
rísku geimvísindastofnuninni.
Samt mun geimfarið verða í 18
milljón mílna fjarlægð frá
stjörnunni. Rannsóknarferð á
vegum stofnunarinnar er fyrir-
huguð, en auk þess verða tvær
ferðir á vegum Sovétmanna,
tvær á vegum Japana og ein á
vegum evrópsku geimrannsókn-
arstofnunarinnar. Þessi mynd
var tekin af geimvisindastofnun
háskólans í Japan og sýnir hala-
stjörnu Halleys að nálgast sól-
kerfi okkar. Halinn á henni er
áætlaður vera um 3 milljón míl-
ur.
Fyrsta ferðin út fyrir svið sólbrautarinnar:
Geimfar kannar segulsvið
og rafgas við sólskautin
San Francisco, 10. desember. AP.
KÖNNUNARFARI, sem nefnt hef-
ur verid Ulysses, verður skotið á
braut um sólu frá geimferju í maí
næstkomandi og verður það fyrsta
geimfarið sem fljúga mun á braut
um póla sólarinnar. Það er evrópska
geimvísindastofnunin, ESA, sem
smíðar Ulysses.
Geimvísindamenn telja að eigin-
leikar sólarvindanna og segulsviðs
sólar séu aðrir við skaut sólarinar
en við miðbaug hennar. Tilgangur
ferðarinnar er að ganga úr skugga
um hvort svo sé.
Ferð Ulysses mun taka fimm ár
og kostnaður við tilraunina verður
um 400 milljónir dollarar. Rann-
sóknarfarinu er ætlað að leysa
óleystar ráðgátur í eðiisfræði sól-
arinnar og sólkerfisins. Er könn-
uðinum ætlað að kortleggja segul-
svið sólarinnar við pólana, brautir
Ónæmistæring kemur
upp í Sovétríkjunum
Moskvu, 12. deseniber. AP.
SOVÉTMENN viðurkenna nú fyrsta sinni að upp hafi komið tilfelli ónæm-
istæringar (AIDS) þar í landi. Skýra þeir ekki frá fjölda sjúklinga en gefa
í skyn að hann sé innan við 10. Sovétmenn héldu því fram til skamms tíma
að ónæmistæring væri sjúkdómur, sem væri afleiðing tilrauna á vegum
Pentagon, bandaríska varnarmálaráðuneytisins.
í grein í menningarblaðinu Sovi- æð. Ekki er skýrt frá því hvar í
etskaya Kultura er skýrt frá því
að ónæmistæring hafi borizt til
Sovétríkjanna. Sjúkdómnum er
lýst og þar sagt að hann herji fyrst
og fremst á homma og eiturlyfja-
neytendur, sem sprauti eitrinu í
Sovétríkjunum ónæmistæring hef-
ur komið upp.
Sódómska er bönnuð í Sovétríkj-
unum og refsiverð. Eru viðurlögin
allt að átta ára fangelsi. Fikni-
efnaneyzla sætir einnig þungri
refsingu. í greininni er ekki vikið
að því hvort sovézku ónæmistær-
ingarsjúklingarnir séu hommar
eða fíkniefnaneytendur, en bent
er á að 78% sjúklinga í Bandaríkj-
unum séu hommar og 15% eitur-
lyfjaneytendur. Allt til þessa hafa
sovézkir fjölmiðlar sagt AIDS vera
sjúkdóm, sem runninn væri undan
rifjum CIA og Pentagon, og að
hann bærist með og milli öfug-
hneigðra manna.
sólvindanna, sem er heitt rafgas,
hverra rafeindir þjóta frá sólu með
hraða sem nemur nærri 1,6 millj-
óna kílómetra á klukkustund.
Ulysses mun í raun og veru ekki
fara mjög nærri sólu, fjarlægð
hans verður um 210 milljónir km
þegar farið verður næst sólu, en
til samanburðar er jörðin um 150
milljónir kílómetra frá jörðu.
Ulysses mun hins vegar fara
lengra út fyrir sólbauginn, því
sviði sem reikistjörnurnar liggja
í, en önnur geimför. Verða því
könnuð áður ókönnuð svæði fyrir
ofan og neðan sólbrautina.
Ulysses vegur um 360 kíló og er
á stærð við smábíl. Gert er ráð
fyrir að geimferja hefji sig á loft
með Ulysses 15. maí nk. General
Dynamics-fyrirtækið smíðar nú
nýja flaug, sem flytja mun Ulysses
frá geimferjunni áleiðis að Júpíter
á 72.400 kílómetra hraða á klukku-
stund, eða á meiri hraða en fyrri
geimkönnuðir hafa náð. Hingað til
hefur ekki verið framleidd eld-
flaug, sem er nógu öflug til að
koma geimfari út úr sólbrautinni,
en nú hyllir undir að breyting verði
þar á.
Gert er ráð fyrir því að Ulysses
fari inn í þyngdaraflssvið Júpíters
í júlí 1987 og mun það virka á
könnuðinn sem slöngvivaður og
ERLENT
skjóta honum niður fyrir sólbraut-
ina og áleiðis til póla sólarinnar.
Mun Ulysses fara framhjá suður-
pól sólarinnar í marz 1990 og ári
seinna framhjá norðurpólnum.
Þegar Ulysses verður í grennd sól-
arinnar verða sólblettir og sólgos
í hámarki, en tíðni þeirra breytist
reglulega með 11 ára millibili.
Átti að neyða
þá til að
skipta um nöfn
Aþenu, 12. desember. AP.
„AREOS Pagos“, æðsti dómstóll
Grikklands hefur hafnað kröfu
búlgarskra stjórnvalda um
framsal á þremur mönnum, sem
flúið höfðu ásamt fjölskyldum
sínum til Grikklands frá Búlg-
aríu. Ástæðan fyrir flóttanum
var sú, að neyða átti fólkið til
þess að leggja niður tyrknesk
nöfn.
„Við erum mjög ánægðir með
þessi málalok. Við vitum, að við
yrðum teknir af lífi, ef við
yrðum sendir aftur til Búig-
aríu,“ var haft eftir einum
mannanna, Sait Mestaglou.
„Nú erum við frjálsir ferða
okkar og getum farið til Tyrk-
lands með fjölskyldur okkar.“
Hann lýsti aðgerðum búlg-
arskra hermanna þannig: „Þeir
umkringdu þorpið okkar og
skipuðu okkur með því að miða
á okkur byssum sínum að und-
irrita skjöl um að breyta tyrkn-
eskum nöfnum okkar í búlgörsk
og lokuðu jafnframt moskunni
í þorpinu okkar.“
• •
FULL BUÐ AF GJAFAVORUM
Allt tilað auka ánægjuna af heimilishaldinu
Allt tilað gera borðhaldið hátíðlegt
Pottar - Pönnur - Lampar - Kaffikönnur - Teborö o.fl.
Allt sem léttir hússtörfin
Hnífapör - Matarstell - Eldföst stálföt meö silfuráferð - Dúkar - Bakkar - Skrautkerti o.fl.
Allt vörur í hæsta gæðaflokki
frá heimsþekktum framleiðendum
VISA
HEIMILIS- OG RAFTÆKJADEILD
HEKLAHF
■JJ LAUGAVEGI 170 -172 SÍMAR 11687 - 21240
Hrærivélar — kæliskápar — upppvottavélar — Djúpsteikingapottar — Brauöristar —
Rafmagnskjöthnífar - Tauþurrkarar - Þvottavélar - Sorpkvarnir — Straujárn - Hárpurrkur o.fl.