Morgunblaðið - 13.12.1985, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR13. DESEMBER1985
37
Nýja krabbameinsmeðferðin:
Víkingasveitir ónæmis
kerfisins kallaðar út
Tilraunir lofa góðu en lækning á langt í land
ARATUGUM saman hefur stríðið gegn krabbameininu verið háð með
þremur fremur harðleiknum vopnum: hníf, bruna og eitri, í því skyni
að uppræta mcinið - með skurðaðgerð, geisla- eða lyfjameðferð. En
smám saman hefur fjórða baráttuaðferðin verið að þróast í meðförum
vísindamanna. Felst hún í því að virkja krafta ónæmiskerfis líkamans
og herja með tilstyrk þeirra á óeðlilegan frumuvöxt.
Dr. Steven Rosenberg ásamt einum sjúklinga sinna. „Enn eru fjölmörg
vandamál óleyst hjá okkur.“
I síðustu viku kynntu vísinda-
menn á Krabbameinsstofnuninni
(National Cancer Institute - NCI)
í Bethesda í Maryland í Banda-
ríkjunum niðurstöður tilrauna,
sem þeir hafa gert með þessa
nýju ónæmismeðferð. Er árang-
ur þeirra betri en náðst hefur á
þessu sviði hingað til.
Dr. Steven Rosenberg (tals-
maður læknaliðsins, sem með-
höndlaði Ronald Reagan Banda-
ríkjaforseta vegna krabbameins
í ristli) og samstarfsmenn hans
á NCI lýstu þessari nýju tækni
i fremur óvenjulegri fréttafrá-
sögn, sem nýlega birtist í banda-
ríska læknaritinu New England
Journal of Medicine. Þar kom
fram, að hún gerir læknum fært
að breyta hvítum blóðkornum úr
viðkomandi sjúklingi í „víkinga-
frumu", sem ræðst gegn æxlum.
Fréttafrásögn læknaritsins
olli írafári í blaðaheiminum og
m.a. gat að líta fyrirsagnir, þar
sem lýst var yfir sigri í barát-
tunni við krabbameinið. Símalín-
urnar á NCI voru rauðglóandi
og örvæntingarfullir sjúklingar
hvaðanæva að úr Bandaríkjun-
um fóru fram á að fá að njóta
þessarar nýju „lækningar".
Rosenberg kvað viðbrögð af
þessu tæi algerlega ótímabær.
„Mér þykir mjög miður, að þann-
ig var haldið á málinu. Þó að
tilraunirnar lofi góðu, erum við
aðeins að fikra okkur áfram
fyrstu skrefin á þessari braut.
Og lækningin er enn langt und-
an.“
Nýju tækninni var í tilrauna-
skyni beitt við 10 mismunandi
tegundir krabbameins í 25 sjúkl-
ingum, eftir að hefðbundnar
aðferðir höfðu brugðist. Þunga-
miðja tilraunanna var áhrifaríkt
efni, sem nefnt er interleukin-2
(IL-2) og er eitt hinna mörgum
boðefna (lymphokines), sem þátt
eiga í að stjórna starfsemi ónæ-
miskerfisins.
Rannsóknir hafa sýnt, að IL-2
getur breytt ákveðnum hvítum
blóðkornum í kröftuga „krabba-
meinsbana". Með því að nota
fullkomnar blóðskiljur tókst
Rosenberg og samstarfsmönnum
hans að einangra hvít blóðkorn
úr hverjum sjúklingi og með-
höndla þau með IL-2. Þegar blóð-
kornin voru búin að vera í þrjá
til fjóra daga í hitaskáp, var þeim
sprautað á nýjan leik í sjúkling-
inn, ásamt skammti af IL-2, og
„víkingasveitirnar" hófu her-
hlaup sitt.
Arangurinn varð athyglisverð-
ur að því er varðar nokkrar teg-
undir krabbameins. I 11 af 25
sjúklingum minnkuðu æxlin um
50% eða meira. I hópi þeirra, sem
tóku vel við sér í meðferðinni,
voru allir sjúklingarnir (þrír),
sem höfðu krabbamein í nýrum,
og fjórir af sjö sjúklingum með
melanoma, sérlega skæða tegund
húðkrabbameins, sem oft á tíðum
breiðist út til innri líffæranna. I
einum melanoma-sjúklinganna
hurfu öll merki meinsemdarinn-
ar.
En alls engin batamerki urðu
sjáanleg hjá 14 sjúklinganna, og
horfur hinna, sem tóku við sér,
eru enn óvissar; enginn þeirra
hefur verið undir eftirliti í meira
en eitt ár.
Læknar hafa almennt tekið
frásögninni um meðferð vísinda-
mannanna á NCI með samblandi
af bjartsýni og gætni. „Það er
vel af sér vikið að minnka
krabbameinsæxli um helming,"
sagði dr. Kurt Stenzel; sem star-
far hjá Rogosin-stofnuninni við
New York Hospital, þar sem
einnig er verið að gera tilraunir
með IL-2. „En markmiðið er
auðvitað að gera betur," sagði
hann, „að komast algjörlega fyrir
meinið, í eitt skipti fyrir öll.“
Læknar, og þar á meðal Rosen-
berg, hafa lýst uggi sínum við
aukaverkanir af völdum með-
ferðarinnar. Flestir sjúkling-
anna, sem gengust undir til-
raunameðferðina hjá NCI, fengu
alvarlega vökvateppu, og söfnuð-
ust allt að níu kg af vatni fyrir
í lungum þeirra, lifur, nýrum og
annars staðar í líkamanum. I
tveimur tilfellum varð að grípa
til neyðaraðgerða vegna öndun-
arerfiðleika sjúklinganna. (Fram
kom í fréttum nú í vikunni, að
einn NCA-sjúklinganna hefði
látist af völdum aukaverkan-
anna. Innsk. Mbl.)
Dr. Rosenberg vonast til, að
með frekari rannsóknum takist
honum að yfirstíga þessi vand-
kvæði og einfalda tæknina og
gera hana ódýrari. Eins og stend-
ur krefst hún fjögurra til fimm
vikna meðhöndlunar á sjúkra-
húsi, fjölda tæknimanna og sér-
hæfðra rannsóknatækja. Allt
þetta hleypir kostnaðinum upp í
tugi þúsunda dollara á hvern
sjúkling. „A flestum sjúkrahús-
am yrði það talinn ógerningur
að veita þessa meðferð,“ sagði
hann. „Enn eru fjölmörg vanda-
mál óleyst hjá okkur."
I síðustu viku var geysilegt
álag hjá símaþjónustu NCI-
stofnunarinnar. Þúsundir
Bandaríkjamanna spurðust fyrir
um IL-2-meðferðina. „Margir
þeirra, sem hringdu, höfðu reynt
allt annað og sneru sér hingað í
örvæntingu sinni," sagði Judith
Stein, sem starfar við upplýs-
ingaþjónustu NCI. Enn sem
komið er getur stofnunin aðeins
sinnt átta manns á mánuði og
tekur ekki við nýjum sjúklingum.
Nú eru í bígerð áætlanir um
að hefja tilraunir með nýju
meðferðina á fleiri krabbameins-
stofnunum í Bandaríkjunum.
Fyrrum yfirmaður NCI, dr.
Frank Rauscher, sem nú gegnir
háu embætti hjá Bandaríska
krabbameinsfélaginu, sagði, að
áhugi lækna beindist fremur að
framtíðarmöguleikum IL-2-
meðferðarinnar en þeim árangri,
sem þegar hefði náðst. Utkoman,
sem sagt hefði verið frá í síðustu
viku og lofaði vissulega góðu,
hefði aðeins sýnt, að hafin væri
fyrsta atlagan á nýjum vígvelli
í baráttunni við krabbameinið.
En krabbameinssérfræðingar
leggja áherslu á, að nýja með-
ferðin sé enn fjarri því að vera
nothæf sem lækning. „Ekki vant-
ar okkur sjúklingana, og undir-
tektirnar hafa verið góðar,“ sagði
Rosenberg. „En við eigum enn
þá langt í land.“
(Þýtt og stytt úr TIME)
Lnini
Dominova-húsgögn
Tráspes-skrifborð
Fura, spónlagt, 140x55 sm,
kr. 6.880.
HAMRABORG 3, SÍMI. 42011, KÓPAVOGI
Með ótal mögu-
leikum má byggja
upp aö eigin vild
Smíöuö úr massívri furu meö
hvítlökkuöum hliöum og
baki. Þessi húsgögn eru jafn-
vönduö og þau eru glæsileg.
Verðið ótrúlega hagstætt.
Hér á vel við aö segja: „Lengi
býr aö fyrstu gerð“.
Fura, spónlagt, 100x60 sm,
kr. 8.850.
Domino-svefnbekkur
Fura, spónlagt, m. dýnu og púöum.
70x200 sm, kr. 10.690.
90x200 sm,kr. 11.360.