Morgunblaðið - 22.05.1986, Page 1

72SÍÐUR B
STOFNAÐ1913
110. tbl. 72. árg.
FIMMTUDAGUR 22. MAI1986
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Holland:
Stjórn Lubbers hélt
velli í kosnin&funum
Haac. AP.
Haag. AP.
SAMSTEYPUSTJÓRN hægri og miðflokkanna í Hollandi undir
forsæti Ruud Lubbers virtist ætla að halda velli í þingkosningunum
þar i gær. Flokkur Lubbers, Kristilegi demókrataflokkurinn, var
aðal sigurvegari kosninganna og var honum spáð 54 þingsætum,
en hann hafði 45 áður. Aðal flokki stjórnarandstöðunnar, Verka-
mannaflokknum, var spáð 52 þingsætum, en hann hafði 47 áður.
Hinum stjómarflokknum, Frjáls-
lynda flokknum, var spáð 27 þing-
sætum og myndi hann þá hafa
tapað 9, en hann hafði 36 áður.
Samsteypustjóm þessara tveggja
flokka myndi samt sem áður hafa
öruggan meirihluta á þingi eða 80
af 150 þingsætum. Spár þessar
byggðust á tölvuútreikningum, er
76,1% atkvæða höfðu verið talin.
Þá höfðu forystumenn Verka-
mannaflokksins þegar lýst yfir
ósigri sínum, þó að flokkur þeirra
hefði unnið veralega á, þar sem
ljóst þótti, að flokkur Lubbers yrði
stærsti flokkurinn á þjóðþinginu.
Óhapp í frönsku kjarnorkuveri:
Fimm manns urðu
fyrir geislun
Parfs.AP.
FIMM starfsmenn kjarnorkuversins í La Hague í norðvesturhluta
Frakklands urðu fyrir geislun þar á þriðjudag. Var geislamagnið,
sem þeir urðu fyrir, tvisvar til þrisvar sinnum meira en talið er
óhætt á heilu ári. Skýrði Francois Cogne, yfirmaður almannavarna
á sviði kjamorku, frá þessu í gær.
Cogne fullyrti, að ekki væri hætta
á frekari geislun í þessu kjamorku-
veri. Atburður þessi hefur hins
vegar beint athygli Frakka að öðra
óskyldu óhappi, sem átti sér stað í
kjamorkuverinu í Bugey 1984.
Halda sumir því fram, að þá hafi
legið við stórslysi og er það atvik
talið það alvarlegasta sinnar teg-
undar, sem átt hefur sér stað í
Frakklandi.
Vikuritið Le Canard Enchaine
skýrði ítarlega frá þessu atviki í
gær. Gerðist það með þeim hætti,
að það slokknaði á einum kjamaofni
með þeim afleiðingum, að allt raf-
magn fór af kælidælum ofnsins og
aðeins önnur af tveimur vararaf-
stöðvum, sem þama vora og gengu
fyrir olíu, starfaði eðlilega.
Á fundi með fréttamönnum í
París í gær gerðu þeir Cogne og
Pierre Tanguy, eftirlitsstjóri kjam-
orkuvera franska ríkisins, grein
fyrir því, sem gerzt hefði í Bugey
á sínum tíma. Sögðu þeir, að önnur
vararafstöðin hefði „nægt til að
kæla kjamaofninn, svo að aldrei var
hætta á stórslysi". Bættu þeir því
við, að öll kjamorkuver af sömu
gerð og í Bugey hefðu síðan verið
útbuin með fleiri vararafstöðvum
og jafnframt hefði eftirliti frá
stjómklefa verið breytt.
Enda þótt þessi úrslit væra
byggð á tölvuspám og því ekki
endanleg, þar sem talningu var
ekki lokið, þá var talið mjög ólík-
legt, að á þeim yrðu nokkrar vera-
legar breytingar. Endanlegri taln-
ingu lýkur sennilega ekki fyrr en
eftir nokkra daga.
Úrslit þessi koma mjög á óvart,
því að í skoðanakönnunum að
undanfömu virtist allt benda til
þess að stjómarflokkamir myndu
tapa meirihluta sínum á þingi. Svo
var að sjá sem stefna þeirra í þá
átt að efla iðnaðinn í landinu en
draga úr íjárlagahallanum með
samdrætti í almannatryggingum
ætti litlu fylgi að fagna á meðal
kjósenda.
Það vora hins vegar smáflokk-
amir, sem fyrst og fremst töpuðu
fylgi, en níu slíkir flokkar áttu
sæti á síðasta þingi.
Talið er, að athygli kjósenda
hafi fyrst og fremst beinzt að
aðalmálum kosningabaráttunnar
eins og efnahagsmálum, kjam-
orkuveram og stuðningi Lubbers
við þá ákvörðun að koma upp stýri-
flaugum í landinu á árinu 1988,
en hún hefur verið mjög umdeild.
AP/Símamynd
Ruud Lubbers, forsætisráðherra Hollands, greiðir atkvæði f þing-
kosningunum i gær. Með honum er dóttir hans, Heleen. Fokkur
Lubbers, Kristílegi demókrataflokkurinn, var ótvíræður sigurvegari
kosninganna og var þvi spáð, að hann ynni 9 þingsæti og fengi 54
í stað 45 áður.
Breytingar á bresku stjórninni:
Kenneth Baker verður
menntamálaráðherra
London. AP.
MARGARET Thatcher, forsæt-
isráðherra Bretlands, gerði
breytingar á stjórn sinni f gær.
Skipaði hún Kenneth Baker,
sem verið hefur umhverfismála-
ráðherra, í embætti mennta-
Andrei Sakharovs minnst víða um heim á 65 ára afmælisdegi hans:
Dagurinn verði árlegur mannrétt-
indadagur, sem beri nafn hans
London, Bonn og París. AP.
VESTUR-ÞÝZKA stjórnin og
hópur brezkra þingmanna
skoruðu í gær á sovézk stjórn-
völd að gefa andófsmanninum
og visindamanninum Andrei
Sakharov frelsi. Þá sendu
mannréttindasamtökin Amn-
esty International einnig frá
sér sams konar áskorun. Tilefni
þessa var, að dagurinn í gær
var afmælisdagur Sakharovs
og varð hann þá 65 ára gamaU.
Sextíu og fimm þingmenn úr
báðum deildum brezka þingsins
undirrituðu áskoranina í gær og
vora þeir úr öllum aðalflokkum
þingsins. Það var svonefndur
mannréttindahópur þingsins, sem
stóð fyrir áskoraninni og var þess
jaftiframt krafízt þar, að allar
ferðahömlur gagnvart Yelenu
Bonner, konu Sakharovs, yrðu
Andrei Sakharov
felldar niður.
í Bonn skýrði Friedhelm Ost,
talsmaður Sambandsstjómarinn-
ar, frá þvf, að Sovétstjóminni
hefði verið send áskoran um að
leyfa „Sakharov að búa við mann-
sæmandi aðstæður á þeim stað,
Yelena Bonner
sem hann kysi sér sjálfur." Sagði
Ost, að Sakharov hefði áður verið
boðið að koma til Vestur-Þýzka-
lands og svo yrði ávallt í framtíð-
inni.
í Frakklandi lögðu helztu
mannréttindasamtök landsins til,
að afmælisdagur Sakharovs yrði
gerður að sérstökum árlegum
mannréttindadegi, sem bæri nafn
hans.
Yelena Bonner flutti ræðu í
New York á þriðjudagskvöld í
tilefni af afmæli Sakharovs. Þar
sagði hún m.a.: „Sérhver tími á
sínar hetjur, sérhver tfmi á sína
andlegu leiðtoga. Sakharov er
orðinn að andlegum leiðtoga
okkar tfrna." Lýsti hún honum
sem hæglátum manni, er aðstæð-
umar hefðu knúið til þess að taka
að sér þetta hlutverk.
Gert var ráð fyrir, að Yelena
yrði viðstödd athöfn á Bandaríkja-
þingi í gær, þar sem samþykkt
yrði yfírlýsing um að gera daginn
að sérstökum „Sakharov-degi"
um öll Bandarfkin til heiðurs
sovézka andófsmanninum.
málaráðherra í stað Sir Keiths
Joseph, sem sagt hafði af sér.
Nicholas Ridley samgöngumála-
ráðherra verður nú umhverfís-
málaráðherra, en John Moore,
ráðuneytisstjóri í ^ármálaráðu-
neytinu, sem skipulagt hefur sölu
ríkisfyrirtækja til einkaaðila, tekur
við af honum sem samgöngumála-
ráðherra. Er þetta í fyrsta sinn,
sem hann tekur sæti í brezku
stjóminni.
Mikill styrr hefur staðið um Sir
Keith Joseph, sem er 68 ára að
aldri og einn af nánustu samstarfs-
mönnum Thatcher. Því valda eink-
um deilur og verkföll í brezkum
skólum að undanfömu út af launa-
kjöram kennara. Sir Keith tilkynnti
31. janúar sl. að hann hygðist
ekki verða í framboði í næstu
þingkosningum, sem fram eiga að
fara í júní 1988 og komst þá strax
á kreik orðrómur um, að hann
myndi senn fara úr stjóminni.
í bréfi til Sir Keith komst Thatc-
her svo að orði, að hann hefði
„meira en nokkur annar" átt þátt
í mótun þeirrar stefnu, sem „leiddi
til sigurs íhaldsflokkksins í tvenn-
um þingkosningum".
Kenneth Baker, sem nú tekur
við embætti menntamálaráðherra,
hefur orð á sér fyrir að vera snjall
skipuleggjandi. Hann varð fyrst
ráðherra í stjóminni fyrir 8 mánuð-
um, en var áður aðstoðariðnaðar-
ráðherra.