Morgunblaðið - 23.09.1986, Page 51

sem sendikennari UFMI, Guðmund-
ur Kr. Guðmundsson, annaðist. Hjá
honum kynntist Jörgen fyrst glímu-
belti og sunnlensku glímulagi.
Vetuma 1917—1918 var starfrækt-
ur unglingaskóli að Breiðumýri.
Bjöm Jakobsson frá Narfastöðum
í Reykjadal var þar kennari í íþrótt-
um. Jörgen sótti þennan skóla og
naut kennslu Bjöms í leikfimi og
skautaíþróttum. Listhlaup á skaut-
um var ein íþróttagreinin, en
skautar nemenda vom heimasmíð-
aðir, uppsveigðir að framan og því
illa fallnir til þeirra nota, enda meir
í þá tíð samgöngutæki. Jörgen var
vel fær til hlaupa á skautum og tók
eitt sinn þátt í skautahlaupi á Mý-
vatni frá Skútustöðum til
Grímsstaða innan við Slútnes. Ár-
lega fór fram keppni í knattspymu
milli Mývetninga, Aðaldæla og
Húsvíkinga. Jafnvel var lagt til við
Magnamenn í Höfðahverfi, en þeir
vom stórveldi í greininni og skák-
uðu sjálfum Akureyringum. Jörgen
var vel liðtækur knattspyrnumaður
ogtók þátt í þessum íþróttaviðskipt-
um. Bændaglíma var háð 1920
milli Eflingar og íþróttafél. Þórs á
Akureyri sem Þór vann. Vom þeir
bræður Ásvaldur og Jörgen meðal
keppenda. Árið eftir kepptu þeir
bræður í hópi 12 glímumanna á
Akureyri. Jörgen varð sigurvegari
en Ásvaldur í öðm sæti.
Til Reykjavíkur hélt Jörgen 1922.
Vann hann þar um skeið, sem nú
væri kallað sjúkraliði eða vörslu-
maður en réðist síðan tollvörður en
í þeirri stöðu var hann meðan aldur
leyfði. Hin síðari ár í þessu starfi
annaðist hann tollskoðun flugfrakt-
ar. Störf tollgæslunnar em vanda-
söm og oft vanþakklát, t.d.
skipaskoðanir. Kom sér oftlega vel
lagni Jörgens í samskiptum við
menn og hans sérlega skapstilling.
Við komu sína til Reykjavíkur tók
Jörgen að æfa með knattspymufél.
Val og glímu hjá Umf. Reykjavík-
ur. Hvattir vom þeir bræður
Ásvaldur og Jörgen að taka þátt í
Íslandsglímu 1923 fyrir Umf. Efl-
ingu. Jörgen hlaut 3 vinninga af 7
mögulegum, en Ásvaldur 2. Eftir
þetta mót hafði Jörgen við orð að
ætti hann að fást við slíka menn
frekar, yrði hann að jæra glímu að
nýju í þriðja sinn. Átti hann þar
við, að sunnlenskir glímumenn
þyngdu viðfangsmanninn niður, er
þeir tækju bragð í stað þess, að
með þingeysku glímulagi væri leit-
ast við að hafa létta og hraða
stígandi og létta andstæðinginn af
fæti og leggja bragðið á með bol-
fettu, svo að hann væri meira uppi
í fangi sækjanda og þannig á valdi
hans. Hann lagði knattspymuskóna
á hilluna, gekk í glímufél. Ármann
og hugsaði sér að leggja glímuna
fyrir sig. í júní 1925 hélt hann utan
með glímuflokki UFMÍ til Noregs
undir stjóm Jóns Þorsteinssonar.
Undir lok ferðarinnar veiktist Jörg-
en af taugaveiki og varð eftir í
Bergen. Kom eigi heim fyrr en í
ágúst.
í september 1925 kvæntist Jörg-
en Laufeyju Jónsdóttur
(1902—1980) trésmíðameistara
Ásmundssonar á Akranesi og konu
hans Apiesar Eiríksdóttur. Eftir lát
konu sinnar 1909 fluttist Jón með
fjölskyldu sína til Reykjavíkur.
Laufey og Jörgen bjuggu um skeið
að Sogabletti II en síðast að Stang-
arholti 12 Reykjavík.
Böm þeirra hjóna em: Agnar
(1925), verslunarmaður, kvæntur
Jenseyju Stefánsdóttur, eiga sex
böm; Sigurður (1931), viðskipta-
fræðingur, kvæntur Sigrúnu
Gissurardottur, eiga þau 2 böm;
Svana (1934) launafulltrúi, gift
Gunnari verkfræðingi Torfasyni,
eiga 2 böm; Ása (1937), sölustjóri,
gift Gissuri rafvirkjameistara Þ.
Guðmundssyni, eiga þau 3 böm.
Eftir Noregsferðina lagði Jörgen
meiri alúð við glímuæfingar og varð
í Skjaldarglímu Ármanns 1926 í
þriðja sæti, en vom dæmd fyrstu
verðlaun fyrir fagra glímu. Sumarið
1926 var hann í glímuflokki Ár-
manns, sem undir stjóm Jóns
Þorsteinssonar ferðaðist um Dan-
mörku. Er flokkurinn kom heim var
háð Íslandsglíma. Jörgen gekk af
hólmi næstur Sigurði Greipssyni,
sem varð glímukappi íslands en
hlaut Stefnuhomið og titilinn
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 23. SEPTEMBER 1986
Minning:
Sigurður Jónsson aðstoð-
aryfirlögregluþjónn
glímusnillingur íslands. í skjald-
arglímu Ármanns 1927 vann hann
skjöldinn og fyretu verðlaun fyrir
fagra glímu. í Íslandsglímunni
sama ár varð hann í öðm sæti, en
hélt Stefnuhominu og titli þeim sem
því fylgdi. í Skjaldarglímunni 1928
varð Jörgen í Qórða sæti en hlaut
fyrstu verðlaun fyrir fagra glímu.
I Islandsglímu það ár gekk honum
illa og missti af Stefnuhominu.
Skjaldarglímu Ármanns 1929 vann
Jörgen, varð í þriðja sæti í íslands-
glímu ársins en vann Stefnuhomið
ásamt glímusnillingsheitinu. í öðm
sæti varð hann í Skjalarglímu Ár-
manns 1930. í Íslandsglímunni,
sem háð var í sambandi við Al-
þingishátíðina gekk Jörgen næstur
Sigurði Thorarensen glímukappa
Islands að vinningum. Skjald-
arglíma Ármanns 1931 var síðasta
kappglíman, sem Jörgen tók þátt í
og varð í öðm sæti.
í rúman mánuð 1929 ferðaðist
undir stjóm Jóns Þorsteinssonar
flokkur glímu: og leikfimimanna
úr Glímufél. Ármanni um Þýska-
land í samvinnu við Germaníu, félag
íslandsvina þar í landi. Sýnt var í
29 borgum. Jörgen var einn glímu-
manna.
í Stokkhólmi 1932 var efnt til
íslenskrar menningarviku. Komu
þar fram skáld, leikarar, söngvarar
og hljómlistarmenn. Ýmsir fomstu-
menn ísl. þjóðmála vom þama
staddir. Meðal glímu: og leikfimi-
manna frá Glímufél. Ármanns, sem
komu fram á Iokahátíð vikunnar á
Skansinum undir stjóm Jóns Þor-
steinssonar, var Jörgen Þorbergs-
son. Flokkurinn sýndi einnig í fímm
borgum. Glíman vakti athygli sem
fom menningararfúr og átti Jörgen
ekki svo lítinn þátt að góðum sýn-
ingum.
Sumarið 1931 æfðum við tveir
glímu tvisvar til þrisvar í viku. Þær
æfingar veittu mér góða þjálfun og
vom bestu lærdómsstundir mínar í
glímu. Oft fengum við að sýna
glímu. Við Jörgen var unnt að glíma
af fullri alvöru, þó leikur væri.
Af þessu yfirliti um glímuferil
Jörgens Þorbergssonar sést hve
snjall glímumaður hann var. Glímu-
fæmi sem hann náði með iðkun
glímu í tómstundum varð sönn list.
Hann gæddi hana léttleika og snilli,
svo að íþróttin varð honum unaðs-
legur leikur, sem við er þreyttum
fang við hann nutum engu síður
en þeir sem horfðu á hrifust af.
Ávallt var lund hans létt og í fari
hans þekktust ekki illska né þjösna-
skapur. Risi með félögum hans
missætti, hafði hann manna best
tök á að jafna þau. Hann var sann-
ur vinur og drengskaparmaður.
Glíma var ekki eina hugfang
Jörgens. Söngelskur var hann og
unni kórsöng. Við spilaborð var
hann sókndjarfur og snjall. Ár og
vötn heilluðu hann til sín að renna
fyrir silung eða lax. Oft leitaði hann
til átthaganna, til að njóta niðs ár-
innar og anganar af gróðri.
Síðustu sjö árin var Jörgen blind-
ur. Hann hafði haft yndi af bóka-
lestri, en er sjónarinnar rriissti við,
naut hann upplestra af snældum
frá bókasafni Blindravinafélagsins.
í dvalarheimili aldraðra, Hrafnistu,
í Hafnarfirði var Jörgen vistmaður
síðustu árin. Hann var starfsfólkinu
þar mjög þakklátur fyrir umönnun
þess. Hann andaðist í Landakots-
spítala.
Séð er á bak mannkostamanni,
sem lét lítið yfir sér, líkt og Reykja-
dalurinn, þar sem vagga hans stóð
og æskuspor hans lágu.
Um leið og honum eru þökkuð
ævistörfin og íþróttamennskan, er
rétt að minnast fjölskyldu hans, sem
við sem áttum hann að glímufélaga
rændum svo oft frá. Laufey var
manni sínum frábær eiginkona, sem
bjó yfír léttu og umburðarríku lund-
emi, svo að henni virtist auðvelt
að taka með sér ljúfmennsku og
hlýju hveiju sem að höndum bar.
Henni er að þakka, að maður henn-
ar fékk sinnt hugðarefnum sínum.
Bömum og bamabömum er tjáð
samúð og fullvissa um að sú mæta
minning, sem við eigum fjölmörg
sameiginlega með þeim um Jörgen
Þorbergsson er okkur kær — og
að hann á sér iþróttasögu, sem eigi
fölnar.
Þorsteinn Einarsson
Fæddur 18. mars 1929
Dáinn 8. september 1986
Þegar hringt var til mín að kvöldi
mánudagsins 8. þ.m. og mér til-
kynnt að Sigurður Jónsson, vinur
minn og samstarfsmaður, væri lát-
inn, setti mig hljóðan. Ég átti engin
orð og gat varla áttað mig á að
þetta væri satt. Sigurður, aðeins
57 ára gamall með fulla starfsorku.
Ég vissi að vísu að Sigurður var
ekki heilsuhraustur, en er við hitt-
umst að morgni þessa dags var
hann hress og kátur að vanda.
Við Sigurður vorum sveitungar,
báðir fæddir og uppaldir í Fljótum
í Skagafirði, og þekkti ég hann frá
því ég var barn að aldri, en Sigurð-
ur var nokkrum árum eldri en ég.
Hann fór að heiman ungur að árum,
fyrst til náms í gagnfræðaskólanum
á Siglufirði, síðan til Danmérkur,
þar sem hann starfaði við land-
búnað í eitt ár.
Árið 1949, 20 ára að aldri, réðst
Sigurður til starfa í lögreglunni í
Reykjavík og starfaði þar óslitið til
ársins 1969, að hann réðst til starfa
í lögreglunni í Ámessýslu, fyrst sem
varðstjóri og síðustu árin sem að-
stoðaryfirlögregluþjónn.
Sigurður kvæntist eftirlifandi
konu sinni, Ingibjörgu Þorgríms-
dóttur frá Klöpp í Garði, 1. ágúst
1950 og eignuðust þau 5 mann-
vænlega syni, sem allir eru búsettir
hér austan íjalls. Árið 1953 starf-
Minning:
Fædd 4. apríl 1896
Dáin 12. september 1986
Við fráfall nákominna ástvina
leitar hugurinn ósjálfrátt aftur í
tímann og upp riQast fyrir sam-
verustundir. Þrátt fyrri ánægjuleg-
ar endurminningar situr ávallt eftir
söknuður, einhvers sem er liðið og
verður ekki endurtekið. Þannig er
mér nú farið er ég kveð með nokkr-
um orðum elskulega ömmu mína,
Guðnýju Jónsdóttur.
Guðný fæddist í Kálfadal í Gufu-
dalssveit, Barðastrandarsýslu fyrir
réttum níutíu árum. Foreldrar
hennar vora Jón Arnfínnsson bóndi
á Eyri í Gufudalssveit og kona hans
Elín Guðmundsdóttir. Foreldrar
Jóns vora Arnfinnur Bjömsson
bóndi og hreppstjóri á Eyri og kona
hans, Anna Finnsdóttir. Foreldrar
Elínar vora Guðmundur Jónsson
bóndi og hreppstjóri í Hvammi á
Barðaströnd og fyrri kona hans,
Guðbjörg Jóhannesdóttir.
Guðný var elst sjö systkina og
er nú aðeins eitt þeirra eftirlifandi,
Kristín Guðbjörg fædd aldamótaár-
ið, gift Sigurði Jónssyni bifreiða-
stjóra á Akranesi. Hin systkinin
vora: Anna f. 1897, saumakona í
Reykjavík og lengi búsett í Kaup-
mannahöfn, dáin 1975. Amfinnur
f. 1899, drukknaði árið 1918. Ingi-
björg f. 1903, dáin 1980. Hún var
gift Bertel Andréssyni skipstjóra.
Næst var Guðmunda f. 1905, dáin
1922 og yngstur þeirra var Guð-
mundur fæddur 1906 en hann lést
á fimmta aldursári.
Fermingarárið fór Guðný að
Rauðsdal á Barðaströnd til móður-
bróður síns, Kristmundar Guð-
mundssonar. Hjá honum átti hún
að dveljast stuttan tíma til að læra
undir fermingu, en örlögin höguðu
því svo að hún fór ekki aftur sem
bam til foreldrahúsa heldur vann
öll sín unglingsár hjá frænda sínum
og konu hans, Kristjönu Þorgrims-
dóttur. Þar eignaðist hún sína kæru
vinkonu, Björgu Jónsdóttur, en með
im hélst einlæg vinátta alla tíð.
kringum 1920 fer Guðný að
Bijánslæk á Barðaströnd til vinnu-
mennsku hjá séra Bjarna Símonar-
syni og konu hans, Kristínu
aði ég í nágrenni Reykjavíkur, fór
ég þá í heimsókn til Sigurðar og
kynntist Ingibjörgu konu hans. Þar
var gott að koma og má segja að
ég hafi átt þar athvarf. Þegar ég
réðst í lögregluna í Reykjavík árið
1957 urðum við Sigurður vaktarfé-
lagar í samfellt 9 ár. Síðan lágu
leiðir okkar saman aftur árið 1973,
er ég kom til starfa í lögreglunni í
Ámessýslu og höfum við þvi unnið
saman í yfir 20 ár.
Segja má að við Sigurður höfum
verið nánir vinir, við unnum ekki
einungis saman í lögreglunni heldur
einnig í byggingarvinnu í frítíma
okkar, enda þurfti þess til ef sjá
átti fyrir sér og sínum sómasamlega
á þessum áram.
Sigurður var að mínu mati slíkur
mannkostamaður að erfitt yrði þar
allt upp að telja. Hann var ákaflega
raungóður maður og vinfastur og
vil ég nota tækifærið til að votta
honum og Ingibjörgu konu hans
þakklæti mitt fyrir hvemig þau
reyndust mér á erfiðleikatímabili
er ég átti í. Fyrir það fæ ég aldrei
nógsamlega þakkað.
Það var ákaflega gott að vinna
með Sigurði í lögreglunni. Hann
hafði þá eiginleika til að bera að
koma mönnum í gott skap með
fyndni sinni og léttleika. Vakta-
vinna er erfið og þegar mikið var
að gera hafði Sigurður sérstakt lag
á að slá á glens svo starfið varð
léttara fyrir vikið. Að mínu mati
Jónsdóttur. Þar kynntist hún
mannsefni sínu, Þórami J. Einars-
syni kennara. Þórarinn, sem lifir
konu sína, fæddist á Haukabergi á
Barðaströnd þann 3. september
1897. Foreldrar hans vora Einar
Guðmundsson og kona hans, Jar-
þrúður Guðmundsdóttir.
Árin 1923 til 1930 var Þórarinn
farkennari í Barðastrandarsýslu og
bjuggu þau hjón þá m.a. í Sauðeyj-
um og á Eyri í Gufudalssveit. Árið
1930 fékk Þórarinn kennarastöðu
við nýbyggðan Austurbæjarskólann
í Reykjavík. Þá fluttu þau til
Reykjavíkur og vora lengst af bú-
sett á Egilsgötu 26, eða í 48 ár.
Þau eignuðust fjögur böm sem öll
era á lífi. Þau era: Gyða Sigurveig
faxld 11.5. 1923, var gift Guð-
mundi Þorsteinssyni (dáinn 1972).
Þeirra böm era fimm. Elín Helga
fædd 2.4. 1925, gift Gísla Guð-
mundssyni. Þeirra böm era fjögur.
Jón Amfinnur fæddur 28.12. 1926,
kvæntur Guðlaugu Ólafsdóttur.
Þeirra böm era þijú. Jarþrúður
Ragnhildur fædd 15.10. 1923, var
gift Siguijóni Siguijónssyni (dáinn
1979).
Bamabamabörn Guðnýjar og
Þórarins eru orðin 18.
Hér hefur í fáum orðum verið
rakin ætt Guðnýjar, ömmu minnar,
og stiklað á stóra í lífí hennar, eink-
um þó þeim tíma sem við barnabörn
hennar þekkjum ekki nema af af-
spum. Én sú nærgætni og um-
Guðný Jónsdóttir
var Sigurður afburða lögreglumað-
ur. Hann var samviskusamur,
úrræðagóður, fastur fyrir og ákveð-
inn, en alltaf sanngjarn. Hann þoldi
enga hálfvelgju og vann að hveiju
máli af atorku, þar til fullunnið
var. Að öllum öðram ólöstuðum tel
ég Sigurð duglegasta lögreglumann
sem ég hef kynnst. Hann vann af
sömu eljusemi til hinstu stundar.
Ég þakka honum fyrir öll árin sem
við áttum saman og veit að hann
tekur á móti mér þegar ég kem
yfir móðuna miklu.
Ingibjörg, synir, móðir, tengda-
dætur, barnaböm og aðrir nánir
ættingjar og vinir. Ég og kona mín
vottum ykkur dýpstu samúð, megi
guð geyma ykkur öll.
Guðmundur Hartmannsson
hyggja sem hún og afi hafa sýnt
okkur bamabömunum frá upphafi
vitnar um það hvers foreldrar okkar
hafa notið í uppvextinum. Húsmóð-
urstarf var lífsstarf ömmu og því
sinnti hún af þeim myndarskap sem
slíku starfi hæfír.
Ævinlega var gott að koma í
heimsókn á Egilsgötuna, sem var
reyndar mitt heimili fyrstu þijú
æviárin. Minnist ég sérstaklega
þeirra mörgu heimsókna sem
tengdust skólagöngunni. Afi var
alltaf tilbúinn að hjálpa til við nám-
ið, og reyndar hvatti okkur bama-
bömin óspart að koma og þiggja
hjálp sína. I þessu tók amma virkan
þátt, fylgdist með af áhuga því sem
aðhafst var hveiju sinni, svo ekki
sé minnst á velgjöming í mat og
drykk. Það má með nokkram sanni
segja að það hafí verið óskrifúð Iög
að enginn færi án þess að þiggja
veitingar, og veit ég að seinustu.
árin þótti henni það miður að geta
ekki sjálf séð um kaffi og meðlæti
fyrir gesti sína.
Eftir að heilsu ömmu og afa fór
að hraka hafa böm og tengdaböm
sýnt þeim mikla umhyggju og natni.
Vart hefur liðið sá dagur síðastliðin
tíu ár að ekki hafi einhver systr-
anna, sonur eða tengdadóttir komið
til þeirra, þeim til aðstoðar og ekki
síður til að veita þann félagsskap
sem var þeim svo mikils virði. Ekki
er hér hægt að skilja við án þess
að nefna vera þeirra á Droplaugar-
stöðum við Snorrabraut, en þar
hafa þau dvalið á sjúkradeild við
hina bestu umönnun starfsfólks
síðustu fjögur ár. Þar er aðbúnaðui:
allur til fyrirmyndar og væri
óskandi að allir gætu notið sem á
þyrftu að halda.
Afi og amma vora sérstaklega
samrýnd og er missir afa, sem orð-
inn er aldurhniginn, mikill þegar
hans ástkæri ævifélagi hverfur á
braut, en megi góður guð gefa hon-
um þann styrk og þá þó sem veitir
honum huggun á ævikvöldi.
Ég minnist ömmu sem kærleiks-
ríkrar, greindrar konu sem ætíð lét
sér mjög annt um velferð sinna
nánustu.
Blessuð sé minning hennar.
Ferðin var hljóðlega farin
fellur á sorgarþögn.
Hógværa milda móðir
mannkosta þinna sjóðir
tengjast við niðjanna nófn.
(Ók. hðf.)
Ólafur H. Jónsson