Morgunblaðið - 10.12.1986, Blaðsíða 18

p^ p^l rg rg ^j p^f
18
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 10. DESEMBER 1986
NÝ SENDING
AFSKÓM
JOSS ^
LAUGAVEGI 101, SÍMI 17419.
Horfið á sjónvarpsþátt okkar
kl. 19.55 á Stöð 2 í kvöld:
Hátíðarmatreiðsla.
KJOTMIÐSTOPIN Simi 686511
Ekki aðeins heims-
þekkt nafn, einníg
hágæðavara.
ÖH nýjustu módelin
komin.
Verð n
12.500-40.000. ”
Jón og Óskar s„° £
p P |919 JS ^ p p p ^ ^ |p
P pierre cardin
Skartgripur sem mælir tímann.
Verð 29.800 m/ól.
Verð 35.000 m/keðju.
Nauðsyn nýrrar
umhverfismálastefnu
eftir Gunnar G.
Schram
Fram til þessa hefur umhverfis-
málum verið minni gaumur gefmn
hér á landi en í flestum nágranna-
löndunum. Skýringin kann að liggja
í stijálbýli landsins og fjarlægð
þess frá iðnaðarhéruðum megin-
landsins. Af þeim sökum hefur
mengun í lofti og á landi ekki verið
það vandamál sem Norðurlanda-
þjóðimar þekkja nú af eigin raun.
Þar em skógar sem óðast að fölna
og vötn að spillast vegna hins súra
regns, svo sem alkunna er.
En ekki verður til langframa
treyst á það að þessi sömu vanda-
mál sem aðrar þjóðir eiga við að
stríða sæki okkur ekki einnig heim.
Þessvegna er það nauðsynlegt að
við högum bæði stjómsýslu okkar
og löggjöf á þá lund að náttúra
landsins og umhverfíð allt njóti
þeirrar vemdar sem kostur er gegn
eyðingu og spjöllum.
í nágrannalöndum okkar hefur
hvarvetna verið sett löggjöf um
umhverfísmál og víða stofnuð sér-
stök ráðuneyti sem með stjóm
þeirra mála fara. Ennþá hefur það
ekki gerst hér á landi, þrátt fyrir
nokkrar tilraunir í þá átt. Tíma-
bært er þó löngu orðið að betur sé
að þessum málum hugað en hingað
til hefur verið gert.
Tillaga um stefnumótun
Af þeirri ástæðu flutti ég ásamt
sex öðmm þingmönnum Sjálfstæð-
isflokksins fýrir nokkmm dögum
tillögu á Alþingi um aðgerðir í þess-
um efnum. Við leggjum þar til að
ríkisstjómin geri sérstaka áætlun
um stefnumótun í umhverfismálum.
Tilgangur þeirrar áætlunar verði
að efla alhliða umhverfísvemd og
vamir gegn hvers konar mengun
og öðmm skaðlegum umhverfís-
áhrifum. Jafnframt beinist þetta
átak að því að vinna að sem skyn-
samlegastri varðveislu og nýtingu
náttúmgæða landsins.
Leggjum við.til að unnið verði
að þessu með því að samræma yfir-
stjóm allra þessara mála í stjómar-
ráðinu og komið verði á skipulegu
samstarfí allra þeirra mörgu aðila,
sem nú fjalla um náttúmvemd,
mengunarmál og aðra þætti um-
hverfísmála.
Við gerð þeirrar áætlunar verði
sérstakiega fjallað um endurskoðun
núgildandi laga um náttúmvemd
og mengunarvamir, svo komið verði
f veg fyrir frekari eyðingu gróðurs
og annarra landkosta og vaxandi
mengun í lofti, á láði og legi hér á
landi.
Þessa nýju áætlun um stefnu-
mótun í umhverfísmálum á ríkis-
stjómin að leggja fyrir Alþingi í
upphafí næsta þings nú í haust'.
Gróðureyðing stærsta
vandamálið
Það er eðlilegt að spurt sé hvaða
þörf sé á slíku átaki í umhverfísmál-
um sem hér er gert ráð fyrir. Því
er til að svara að vandinn fer vax-
andi í þessum efnum og stjómkerfí
okkar ræður ekki við hann í dag.
Mikilvægt er að nýting lofts,
lands og sjávar sé á þann hátt hag-
að að fullrar aðgæslu sé gætt og
komið í veg fyrir mengun og önnur
umhverfísspjöll eftir því sem fong
em á. Ekki síst er vemd náttúmnn-
ar mikilvæg hér á landi vegna þeirra
loftlags- og gróðurskilyrða sem við
búum við. Vísindamenn telja að í
Cterkurog
k J hagkvæmur
auglýsingamiðill!
Gunnar G. Schram
„ Við mótun nýrrar um-
hverfismálastefnu þarf
einnig að taka tillit til
mjög vaxandi umferðar
ferðamanna og setja
nýjar reglur um um-
gengni þeirra og
samgönguhætti til
vemdar náttúm lands-
ins.“
dag búi þjóðin við minna en 20%
af þeim landgæðum sem fólust í
gróðri og jarðvegi við landnám, en
þar hefur gróðureyðing af manna
völdum ekki hvað síst verið stór
þáttur. EKki síst þarf að setja nýjar
reglur um ítölu og beit sauðfjár og
hrossa þar sem landinu er ógnað.
Virk og ný yfirstjórn
Fram til þessa hefur skort heild-
stæða stefnumótun í umhverfísmál-
um hér á landi, ólíkt því sem er í
flestum nágrannalöndum okkar.
Engin heildarlöggjöf hefur enn ver-
ið sett um þennan mikilvæga
málaflokk og með ýmsa þætti um-
hverfísmála er í dag farið í átta
ráðuneytum.
í þessum efnum þarf m.a. að
hyggja að því að hve miklu leyti
er æskilegt og skynsamlegt að sam-
eina yfírstjóm hinna ýmsu þátta
umhverfísmála í einu ráðuneyti í
Stjómarráði íslands og taka upp
skipulagsbundna samvinnu allra
þeirra stjómsýsluaðila, sem hér eiga
BÓKAÚTGÁFAN Forlaglð hefur
sent frá sér 13 nýja bókatitla,
íslensk skáldrit, þýdd erlend rit,
æviminningar, viðtalsbók og
bama og unglingabækur.
„Heilagur andi og englar vítis"
neftiist ný skáldsaga eftir Ólaf
Gunnarsson. „Kvunndagsljóð og
kyndugar vísur“ er- heiti ljóðabókar
eftir Þorgeir Þorgeirsson. „Líf mitt
og gleði“ nefnist bók Jónínu Micha-
elsdóttur, en hún skráir sögu
Þuríðar Pálsdóttur söngkonu. Elísa-
bet Þorgeirsdóttir skráir sögu
Bjamfríðar Leósdóttur á Akranesi.
„Og svo kom sólin upp“ heitir við-
talsbók Jónasar Jónassonar við
íslenska alkohólista.
Skáldsagan „Purpuraliturinn"
eftir Alice Walker er komin út í
þýðingu Ólafar Eldjám. „Sálumessa
yfír spænskum sveitarmanni" nefn-
ist skáldsaga eftir spænska rithöf-
hlut að máli. Þá þarf einnig að
huga að endurskoðun laganna um
náttúruvemd, en sú endurskoðun
er þegar vel á veg komin.
Gæta þarf sérstaklega að því að
nýtingu landsins verði ætíð hagað
svo að um gróðureyðingu verði ekki
að ræða, m.a. með takmörkun beit-
ar og framkvæmd í tölu, en veruleg
gróðureyðing á sér stað ár hvert
eins og nú standa sakir. Jafriframt
þarf að endurskoða ákvæði um
mengunarvamir í íslenskum lögum
en þar er fyrst og fremst um að
ræða kafla í lögum nr. 109/1984
um hollustuhætti og heilbrigðiseft-
irlit.
Frárennslismál víöa
í ólestri
Þá þarf að undirbúa sérstakt
átakt til þess að draga úr mengun
frá frárennsli í þéttbýli og frá verk-
smiðjum og öðrum iðnaði, en slík
mengun er nú vaxandi vandamál
víða um land. Þar kemur til greina
að auðvelda sveitarfélögum kostn-
aðarsamar úrbætur vegna frá-
rennslis með sérstakri lánafyrir-
greiðslu.
Við mótun nýrrar umhverfís-
málastefnu þarf einnig að taka tillit
til mjög vaxandi umferðar ferða-
manna og setja nýjar reglur um
umgengni þeirra og samgönguhætti
til vemdar náttúra landsins.
Fræðsla um umhverfis-
mál
Þá þarf að auka veralega frá því
sem nú er fræðslu í skólum landsins
og í fjölmiðlum um mikilvægi um-
hverfisvemdar og þann þátt sem
hún getur átt í bættum lífsskilyrð-
um og lífsgæðum þjóðarinnar á
komandi áram.
Hér hafa aðeins verið talin nokk-
ur þeirra atriða sem huga þarf að
við mótun heildarstefnu í umhverf-
ismálum. Ýmis vandamál sem
nágrannaþjóðir okkar eiga við að
etja þekkjum við enn aðeins í litlum
mæli vegna stijálbýlis landsins.
Engu að síður er vissulega tíma-
bært að þessu máli verði meiri
gaumur gefínn af hálfú stjómvalda
og Alþingis en hingað til og farsæl
framtíðarstefna mótuð um vemdun
lífs og lands.
Höfundur er einn af alþingis-
mönnum Sjálfstæðisflokks fyrir
Reykjaneskjördæmi.
undinn Ramón J. Sender. Álfrún
Gunnlaugsdóttir þýðir söguna og
ljóðaþýðingar era eftir Þorgeir Þor-
geirsson. Birgir Sigurðsson þýðir
bókina „Grasið syngur" eftir Doris
Lessing.
„Kæri Sáli“ nefnist bók sem Sig-
tryggur Jónsson sálfræðingur hefur
tekið saman. „B2-Bétveir“ heitir
ný bamasaga eftir Sigrúnu Eldjám
með litmyndum eftir höfundinn.
„Jóladraumur" eftir Charles Dick-
ens kemur út í þýðingu Þorsteins
frá Hamri. „Fólk og ræningjar í
Kardimommubæ" eftir norska
skáldið Thorbjöm Egner kemur út
í endurskoðaðri þýðingu Huldu
Valtýsdóttur og Kristjáns frá
Djúpalæk. „Drottningar dauðans“
er ný teiknimyndasaga í bóka-
flokknum um Yoko Tsuno um ungt
fólk á tækniöld. Bjami Fr. Karlsson
þýðir bókina.
Bókaútgáfan Forlagið:
Þrettán nýir
bókatitlar