Morgunblaðið - 18.08.1987, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGÚR 18. ÁGÚST 1987
31
Norður-Irland:
Hryðjuverkamenn hirða yfír
tvo milljarða af opinberu fé
St. Andrews, frá Guðmundi Heiðarí Frímannssyni, fréttaritara Morgnnblaðsins.
YFIRVÖLD á Norður-írlandi ætla að leggja tvö hundruð milljónir
enskra punda i endurbyggingu húsa i Belfast. Talið er að hryðju-
verkamenn mótmælenda og katólskra hirði allt að fjörutíu milljónir
af þessu fé (um 2,4 milljarða ísl.kr.) fyrir að láta byggingarnar og
verkamennina í friði.
Norður-írlandsmálaráðuneytið
hefur birt áætlun um byggingu í
Belfast upp á tvö hundruð milljónir
sterlingspunda. Vitað er að fulltrúar
írska lýðveldishersins (IRA),
hryðjuverkasveita katólskra, og
vamarsveita Ulster (ULSDR), sem
er hryðjuverkasveit mótmælenda,
hafa hist til að skipta sín á milli
ágóðanum af þessum framkvæmd-
um.
Verktakar gera ráð fyrir kostn-
aðinum af því að greiða hryðju-
verkamönnum, þegar þeir gera
tilboð í opinberar framkvæmdir á
borð við þessa. Verkamenn greiða
hryðjuverkasamtökunum fyrir að
fá að vinna við þessar framkvæmd-
ir vandræðalaust og fyrirtækin
greiða þeim einnig fyrir „vemd“.
Talið er að um fjórðungur af heild-
arkostnaði renni með þessum hætti
í vasa hryðjuverkamanna.
Yfírvöld óttast að þessar opin-
bem framkvæmdir gera hryðju-
verkamönnunum kleift að kaupa sér
meiri vopn en ella_ og auki þannig
ófriðinn á Norður-írlandi. IRA hef-
ur eflst að undanfömu, félögum
fjölgað og stuðningur aukist í ýms-
um hverfum Belfast.
Yfirvöld hafa átt von á aðgerðum
IRA nú um nokkurt skeið eftir að
átta liðsmenn hersins vom skotnir
í Loughgall fyrr á þessu ári. í
síðustu viku varð uppvíst að IRA
hafði fengið nákvæmar áætlanir
breska sendiherrans í Dublin um
sumarleyfi á vesturströnd írlands,
en hafðist ekki að. Enn sennilegra
þykir því að látið verði til skarar
skríða á næstunni.
Rudolf Hess:
Aðdáandi leggur blóm á leiði
meistarans.
A innfelldu myndinni sést Elvis.
Nazisti til dauðadags
Vestur-Berlín, Reuter.
RUDOLF Hess, sem lést í gær
níutíu og þriggja ára að aldri,
var næstráðandi og einn nánasti
samstarfsmaður Adolfs Hitlers
við uppbyggingu hins nazíska
Þýskalands. Á öðru ári seinna
stríðs gaf hann sig hins vegar
fram við Breta og hefur síðan
verið fangi í fjörutíu og sex ár.
AJlan tímann hefur hann haldið
fast við nazismann og kunni að
meta hvorugt þjóðskipulagið,
sem nú ríkir í Þyskalandi.
Hess fæddist í Egyptalandi 26.
apríl 1894 og ólst þar upp hjá
breskri íjölskyldu. Hann barðist
fyrir Þýskaland í fyrri heimsstyij-
öldinni sem fótgönguliði og síðar
flugforingi. í stríðinu kynntist
hann fyrst Adolf Hitler og árið
Tundiirduflaslæðaram-
ir verða brátt 17 talsins
Breska stjórnin sakar ýmsar ríkis-
sljórnir um að skjóta sér undan ábyrgð
Bahrain, London, Teheran, Reuter.
Bandaríkjamenn bjuggu sig í
gær undir að leita að tundurdufl-
um á norðanverðum Persaflóa
og samdægurs létu úr höfn í
Bretlandi og Frakklandi sjö
tundurduflaslæðarar. Breska
stjórnin hefur áfellst aðra banda-
menn sína í Evrópu fyrir að vilja
ekki taka þátt í að tryggja ekki
öryggið á siglingaleiðum, sem
eru lífsnauðsynlegar Vesturlönd-
um.
Bandarískar Sea Stallion-þyrlur
frá herskipinu USS Guadalcanal
hófu í gær leit að tundurduflum á
norðanverðum flóanum til að
tryggja öryggi næstu skipalestar
frá Kuwait. Bíða þar nú þijú skip
fulllestuð olíu auk risaolíuskipsins
Bridgeton, sem laskaðist nokkuð
þegar það rakst á tundurdufl.
Sjö tundurduflaslæðarar, fjórir
breskir og þrír franskir, sigldu í gær
áleiðis til Persaflóa og er búist við,
að þeir verði komnir þangað eftir
tvær til flmm vikur. Verða þá alls
17 slík skip í flóanum frá Banda-
ríkjunum, Bretlandi, Frakklandi,
Saudi-Arabíu og Sovétríkjunum.
David Mellor, aðstoðarutanríkis-
ráðherra Bretlands, sagði í gær, að
þótt Bretar styddu hugmyndina um
alþjóðlegan flota tundurduflaslæð-
ara væri alveg ljóst, að sumar
ríkisstjórnir héldu henni á loft til
þess eins að skjóta sér undan
ábyrgð.
„Það er ekki hægt annað en að
hneykslast á tillögum um að Sam-
einuðu þjóðimar gangist fyrir
tundurduflaslæðingu á Persaflóa.
Allir vita, að þær ríkisstjómir, sem
hamra á þessu, hafa ekkert gert
til að koma þeirri hugmynd á fram-
færi innan SÞ. Hér er aðeins verið
að skjóta sér undan ábyrgðinni,“
sagði Mellor og bætti við, að ríki,
sem fengju 40-60% olíunnar frá
Persaflóa ættu að taka þátt í að
tryggja siglingaleiðina. Á það t.d.
við um Japan, Italíu, Vestur-Þýska-
land og Holland.
íranir segjast vera farnir að leita
að tundurduflum í Hormuz-sundi
og á Oman-flóa og sé þess vegna
engin þörf fyrir tundurduflaslæðara
frá öðrum þjóðum. í fyrradag sagði
hins vegar Akbar Hashemi Rafsanj-
ani, talsmaður íransstjórnar, að hún
réði yfir verksmiðju, sem gæti fram-
leitt „tundurdufl eins sáðkom" og
dreift þeim um allan flóa.
*>>**<*■

Eitt tundurduflanna á Persaflóa.
Reuter
Reuter
Rudolf Hess í einkennisbúningi
nazistaforingja á hátindi valda
sinna árið 1935.
1920 gekk hann í nazistaflokk
hans. Flokksskírteini Hess var
númer 16, en Hitler var félagi
númer sjö. Hann skipulagði storm-
sveitir flokksins og tók þátt í
uppreisn nazista í Munchen 1924.
Hann sat þá með Hitler í ýangelsi
og aðstoðaði hann við samningu
Mein Kampf, sem er grundvallar-
rit nazismans. Er nazistar komust
til valda 1933 útnefndi Hitler hann
sérlegan staðgengil sinn og eftir-
mann.
Þann 10. maí 1941 flaug Hess
til Skotlands í orrustuflugvél og
varpaði sér út í fallhlíf. Enn er
ekki fullljóst hver tilgangurinn með
Skotlandsförinni var. Sumir telja
að vegna uppeldis síns hafí Hess
ekki viljað stríð milli Breta og Þjóð-
veija, sem sumir kölluðu „bræðr-
astríð" vegna skyldleika þjóðanna.
Sovéskir sagnfræðingar hafa hald-
ið því fram að hann hafi viljað
semja frið við Breta til þess að
Þýskaland hefði frjálsar hendur á
austurvígstöðvunum, og jafnvel
viljað fá þá til liðs við Þjóðveija í
herferð gegn kommúnismanum.
Við Numberg-réttarhöldin 1946
var Hess dæmdur í lífstíðarfang-
elsi fyrir að hafa átt þátt í upptök-
um stríðsins, en var ekki sakaður
um glæpi gegn mannkyninu eins
og margir foringjar nazista. Síðan
hefur hann setið í Spandau-fang-
elsinu í Vestur-Berlín, gamalli
byggingu sem Prússar reistu sem
herfangelsi. Hess sat þar í fyrstu
ásamt sex öðmm nazistaforingj-
um, en síðan árið 1966, er Albert
Speer og Baldri von Schirach var
sleppt, hefur hann verið eini fang-
inn 5 hinu geysistóra 600 klefa
fangelsi.
Sigurvegarar stríðsins, Bretar,
Frakkar, Bandaríkjamenn og Sov-
étmenn, hafa gætt Hess í Spandau
og á mánaðarfresti hafa 100 her-
Hess sem fangi í Spandau.
menn frá hveiju ríki um sig
þrammað til fangelsisins til skiptis.
Þar hafa þeir setið í varðtumum
og gætt ljóskastara og rimlahurða,
sem tryggja áttu að öldungurinn
slyppi ekki út. Kostnaðurinn við
rekstur fangelsisins, en hann ber
borgarstjóm Vestur-Berlínar, nam
um tuttugu milljónum króna á
síðasta ári.
Hess bað fjórveldin að láta sig
lausan og leyfa sér að eyða ellinni
hjá fjölskyldu sinni, en Sovétmenn
hafa ætíð staðið í vegi fyrir því.
Margir framámenn á Vesturlönd-
um hafa hins vegar barist fyrir því
um árabil að hann verði látinn laus
af mannúðarástæðum.
Fangaverðir Hess sögðu hann
mjög gáfaðan. Hann fylgdist vel
með og var til dæmis áhugamaður
um geimvísindi og tennis og ákaf-
ur aðdáandi tennisleikarans Boris
Becker. Hann hélt alltaf fast við
nazismann og í bréfum til konu
sinnar fordæmir hann nútímaþjóð-
félag í Þýskalandi beggja vegna
jámtjalds og segist vona að Þýska-
land snúi aftur til „lífshátta
okkar.“
25 létust
í námuslysi
Pcking, Reuter
AÐ MINNSTA kosti tuttugu og
fimm verkamenn létu iífið í ná-
muslysi í Sichuan héraði í
suðvestur Kína, að því er China
Daily sagði frá mánudag. Gas-
sprenging varð i námunni og
þrjátíu og sex menn lokuðust
inni. Sagði blaðið, að nú væri
vitað, að 25 væru látnir, en björg-
unarstarfi væri haldið áfram.