Morgunblaðið - 02.12.1987, Blaðsíða 69

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 2. DESEMBER 1987
69
—
Frá afhjúpun höggmyndarinnar Úr álögum.
60 aðilar gáf u Úr álögum
60 fyrirtæki og stofnanir á
höfuðborgarsvæðinu gáfu höfuð-
borginni höggmyndina Úr álög-
um eftir Einar Jónsson á 200 ára
afmæli borgarinnar í fyrra, en
höggmyndin var steypt í eir í
Bretlandi og kom til landsins i
sumar. Klæðningin á stöpulinn
var unnin úr islensku grjóti og
slípuð í Steiniðjunni. Höggmyndin
er á fimmta metra á hæð með
stöplinum. Afhjúpun verksins fór
fram 27. nóvember sl. Hér fer á
eftir listi yfir þá aðila sem stóðu
að gjöf þessarar stærstu högg-
myndir Einars Jónssonar til
höfuðborgarinnar.
Almennar tryggingar hf., Andri
hf., B.M. Vallá hf., Bernh. Petersen
hf., Bílaborg hf., Broadway, Bruna-
bótafélag Islands, Búnaðarbanki
íslands, Eimskipafélag íslands hf.,
Fiskafurðir hf., Flugleiðir hf., Frjáls
fjölmiðlun hf., G. Albertsson, Hag-
kaup, Hampiðjan hf., Hekla hf.,
Hljómbær sf., Hollywood, Hótel
Holt, Húsasmiðjan hf., IBM á ís-
landi, Iðnaðarbanki íslands hf.,
Ingvar Helgason hf., Islensk endur-
trygging, Islenska álfélagið hf.,
íslenska útflutningsmiðstöðin _ hf.,
íslenskir aðalverktakar sf., ístak
hf., Kristján Ó. Skagijörð hf., Kassa-
gerð Reykjavíkur hf., Landsbanki
Islands, Landssamband íslenskra
útvegsmanna, Mjólkursamsalan,
Mikligarður, Morgunblaðið, Nói
Síríus hf., Ólafur Gíslason & Co.
hf., Olíufélagið hf., Olíufélagið Skelj-
ungur hf., Olíuverzlun íslands hf.,
Samábyrgð íslands, Samvinnubanki
íslands hf., Samvinnutryggingar,
Seðlabanki Islands, Sindra-Stál hf.,
Sjóvátryggingarfélag íslands hf.,
Skrifstofuvélar hf., Sláturfélag Suð-
urlands, Smjörlíki hf., Sparisjóður
Reykjavíkur og nágrennis, Sveinn
Egilsson hf., Sölumiðstöð hraðfrysti-
húsanna, Sölusamband íslenzkra
fiskframleiðenda, Trygging hf.,
Tryggingamiðstöðin hf., Útsýn, Út-
vegsbanki fslands, Veltir hf., Verzl-
unarbanki íslands hf., Vélsmiðjan
Héðinn hf.
Saga eftir
David Morrell
IÐUNN hefur gefið út nýja bók
eftir David Morrell og nefnist hún
Sendiboðar næturinnar. Magnea
Matthiasdóttir þýddi.
Iðunn kynnir efni bókarinnar
þannig; „Friðsælt bæjarlífið í Potters
Field var skyndilega rofíð. Þijú
dauðsföll áttu sér stað á skömmum
tíma. Undarlegar staðreyndir en til-
viljunum háðar . . að því er virt-
ist . . . þar til atburðarásin smám
saman tók að breytast á óskiljanleg-
an hátt. Eitthvað ógnvékjandi og
annarlegt var að gerast. Hægt og
sígandi í skjannabjörtu mánaskini
nálgaðist ÞAÐ.“
Athugasemd vegna um-
mæla ríkisútvarpssljóra
eftir ÓlafHauksson
Markús Öm Antonsson, ríkisút-
varpsstjóri, lætur hafa eftir sér í
Helgarpóstinum fimmtudaginn 26.
nóvember að Bylgjan, Stjaman og
Stöð 2 séu reknar með tapi.
Fullyrðing Markúsar Amar er
Leiðrétting
Háttvirta ritstjórn!
Um leið og ég þakka fyrir birt-
ingu á grein minni; „Hugleiðing um
erfðasynd, skím og bamaskím“,
sem birtist í blaði yðar 25. nóv.,
vil ég leyfa mér að biðja um að
birt verði dálítil leiðrétting, sem
varð vegna mistaka í þýðingu.
Á bls. 51, í fyrsta dálki, 24. línu
að neðan og áfram segir svo: „Fyrir-
gefningin fékkst ekki fyrir sumar
syndir í skíminni" o.s.frv. í stað
þess átti að standa: „F'yrirgefningin
fékkst ekki fyrir sumar syndir eftir
skímina“ o.s.frv.
Með fyrirfram þakklæti.
Sr. Jan Habets
vægast sagt furðuleg, og flokkast
undir atvinnuróg. Ríkisútvarpsstjóri
hefur engar upplýsingar um fjárhag
Stjömunnar. Hann getur því ekkert
fullyrt um það efni.
Úmmæli ríkisútvarpsstjóra geta
grafið undan trausti viðskipta-
manna gagnvart Stjömunni. Það
er vægast sagt furðulegt að Markús
Öm skuli kjósa að slá undir beltis-
stað með þessum hætti, og sæmir
ekki forstöðumanni ríkisstofnunar.
Úr því að ríkisútvarpsstjóri kýs
að ráðast að Stjömunni með þessum
hætti, þá þykir rétt að minna á að
tekjur stöðvarinnar byggjast ein-
göngu á auglýsingatekjum. Lög-
skipuð afiiotagjöld standa hins
vegar undir helmingi útgjalda
ríkisútvarpsins, á móti auglýsinga-
tekjum. Ef ríkisútvarpið hefði ekki
yfír þessum afnotaskatti að ráða,
þá væri það rekið með stórkostleg-
um halla.
Stjaman væntir þess að Markús
Öm Antonsson dragi ummæli sín
til baka og biðjist afsökunar.
Höfundur er útvarpsstjári Stjöm-
unnar.
AF ERLENDUM VETTVANGI
eftir SVEIN SIGURÐSSON
Norðmenn og Svíar kvíða
framtíðinni og árinu 1992
- þegar Evrópubandalagið verður sam-
eiginlegur markaður 320 milljón manna
AÐ þvi mun koma og heldur fyrr en síðar, að Norðmenn og
Svíar verða að taka afstöðu til Evrópubandalagsins, annaðhvort
með þvi að sækja um aðild að því eða að reyna að þrauka utan
þess. Af ýmsum ástæðum og ólikum eru þó ráðamenn i ríkjunum
hræddir við að efna til almennrar umræðu um málið.
að, sem veldur kvíða stjóm-
valda í Noregi og Svíþjóð og
gerir málið svo brýnt, er sú stefna
EB, að aðildarlöndin verði orðin
að einum innanlandsmarkaði árið
1992. “Um það bil helmingur af
útflutningi Svía og tveir þriðju af
útflutningi Norðmanna fara á
þennan markað og þeir óttast að
verða útundan og tæplega sam-
kepphisfærir þegar' EB-markað-
urinn verður að raunvemleika.
„Ég tel, að báðar þjóðimar
muni að lokum gerast aðilar að
Evrópubandalaginu og líklega
verða Norðmenn fyrri til þess,“
sagði háttsettur, danskur emb-
ættismaður en Danir eru eina
Norðurlandaþjóðin, sem á aðild
að Evrópubandalaginu.
Þegar þessi fullyrðing var borin
undir embættismenn norsku og
sænsku ríkisstjómarinnar vom
svörin harla ólik. „Það getur vel
verið, að hann hafi rétt fyrir sér,“
sagði norski embættismaðurinn
en sá sænski sagði, að af því
gæti aldrei orðið, að Svíar gengju
í Evrópubandalagið. „Það getur
ekki samrýmst hlutleysisstefnu
okkar,“ sagði hann.
Norðmönnum er enn í fersku
minni þjóðaratkvæðagreiðslan
árið 1972, sem olli miklum klofn-
ingi meðal þjóðarinnar, en þá var
fellt að sækja um aðild að EB.
Bretar, Danir og írar ákváðu hins
vegar að gerast aðilar.
Fyrr á árinu gaf norska Verka-
mannaflokksstjómin út umræðu-
skjal um samskiptin við
Evrópubandalagið þar sem skýrt
var tekið fram,, að hún myndi
ekki sækja um aðild að því nema
þjóðin öil væri því sammála.
„Það er liðinn langur tími frá
atkvæðagreiðslunni," sagði Thor-
vald Stoltenberg utanríkisráð-
herra. „Við emm reiðubúnir til
að taka aftur upp umræðuna um
sambandið við EB og viljum taka
þátt í því starfí, sem þar er unn-
ið. Við viljum hins vegar ekki
valda nýjum klofningi meðal þjóð-
arinnar."
í september sl. opnaði Evrópu-
bandalagið sendiráðsskrifstofu í
Ósló og segja embættismenn EB,
að það hafi orðið til að ýta undir
áhuga á og umræðu um hugsan-
lega aðild. Ef til þess kemur, að
Norðmenn ganga í EB, er hætt
við, að Svfum reynist erfítt að
streitast á móti.
. Peter Wallenberg, stjómar-
formaður í samtökum sænskra
iðnrekenda, segir, að sænsk fyrir-
tæki muni verða að horfast í augu
við alvarlega erfiðleika ætli þau
sér að standa fyrir utan samevr-
ópska markaðinn. „Ef landið
gerist ekki formlegur aðili að
Evrópubandalaginu verða fyrir-
tækin að gera það með sínum
hætti," sagði Wallenberg.
Thorvald Stoltenberg: Hlynnt-
ur aðild að EB en vill ekki
fremur en aðrir Norðmenn
hætta á klofning meðal þjóðar-
innar.
Peter Wallenberg: Ef Svíar
ganga ekki í EB verða sænsku
fyrirtækin að gera það.
Það, sem sænsku iðnrekend-
umir eíga við að glíma, er hin
heilaga kýr sænskrar utanríkis-
stefnu, hlutleysisstefnan, sem
landsfeðumir hafa haft að leiðar-
ljósi í hálfa aðra öld. Er ein
meginkenning hennar sú, að Svíar
geti ekki talið umheiminum trú
um, að þeir séu hlutiausir ef þeir
tengjast pólitískum alþjóðasam-
tökum.
í einkaviðtölum draga Svíar
enga dul á þá skoðun sína, að sú
stefna íra að vera hlutlausir en
jafnframt í Evrópubandalaginu,
sé til skammar. Inn í þessa um-
ræðu hefur þó komið nýtt tillegg
úr dálítið óvæntri átt. Fulltrúi
æðstaráðsins sovéska lét nýlega
svo ummælt, að Sovétstjómin liti
ekki svo á, að Svíar biýtu gegn
hlutleysisstefnunni með því að
ganga í EB. Sagði hann, að það
sama ætti við um Austurríki og
þar í landi er fylgst grannt með
þróun mála innan EB. Búast enda
flestir við, að Austurríki muni
Sameiginlegur gjaldmiðiU allra
Evrópubandalagsrikjanna í
likingu við þennan er ekki enn
orðinn að veruleika. Að þvi
kann þó að koma.
brátt sækja um aðild að bandalag-
inu.
Sænska stjómin telur, að til að
ná viðskiptasamningum við Evr-
ópubandalagið sé skynsamlegast
að vinna að því í gegnum Fríversl-
unarbandalagið, EFTA, sem
Svisslendingar, Norðmenn,
Finnar, íslendingar og Austurrík-
ismenn eiga aðild að auk Svía.
Viðræður um framtíðarsamskipti
bandalaganna eru nú á döfinni
en þegar Willy de Clerq, sem fer
með utanríkismál eða erlend sam-
skipti á vegum EB, kom til
Stokkhólms fyrr á árinu, sagði
hann, að það væru takmörk fyrir
þeim ívilnunum, sem EB gæti
veitt. Bætti hann því við, að Svíar
gætu ekki haldið áfram að njóta
viðskiptanna við EB-ríkin án þess
að axla um leið eitthvað af skyld-
unum, sem þeim væru lagðar á
herðar.
Umræðan um þessi mál verður
stöðugt meiri í Svíþjóð og þar
hefur verið skipuð neftid til að
fylgjast með framvindunni innan
EB. Er búist við, að þingið muni
brátt taka til umQöllunar sam-
skiptin og afstöðuna til-EB og
sænska aiþýðusambandið og
Jafnaðarmannaflokkurinn hafa
boðað til ráðstefnu í janúar um
Jafnaðarmennskuna og evrópska
einingu".
Meðan á þessari umræðu stend-
ur á Norðurlöndum styttist
stöðugt í það örlagarfka ár 1992
þegar öll EB-löndin verða einn og
sameiginlegur markaður 320
milljóna manna. Þá á að vera
búið að ryðja úr vegi öllum við-
skiptahömlum milli landanna,
samræma alla staðla í iðnaði og
öðrum atvinnugreinum og setja
ein lög um tollamál og ýmsa
skatta.
Fyrir EFTA-löndin hefur þetta
einfaldlega í för með sér, að í
hvert sinn sem einhver samræm-
ing á sér stað í EB verða þau að
setja sams konar lög hjá sér. í
þessum samskiptum bandalag-
anna er EFTA hjáleigan en EB
höfuðbólið.
>

-