Morgunblaðið - 22.03.1988, Blaðsíða 48

'48
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 22. MARZ 1988
Þingmenn í Vestnorræna þingmannaráðinu:
Viðskiptasamstarf
aukið við Færeyj-
ar o g Grænland
SEX þingmenn, sem allir eiga
sæti í Vestnorræna þingmanna-
ráðinu, hafa lagt fram tillögu
til þingsályktunar um samvinnu
íslands, Færeyja og Grænlands
á sviði markaðsmála og við-
skipta. Þingmennirnir eru þeir
Steingrímur J. Sigfússon
(Abl/Ne), Alexander Stefáns-
son (F/Vl), Árni Gunnarsson
(A/Ne), Danfríður Skarphéð-
insdóttir (Kvl/Vl), Friðjón
Þórðarson (S/Vl) og Óli Þ. Guð-
bjartsson (B/Sl).
Tillagan er svohljóðandi: „Al-
þingi ályktar að fela ríkisstjóminni
í samráði við íslandsdeild Vest-
norræna þingmannaráðsins að
iáta kanna hvernig unnt sé að
auka samstarf og samvinnu ís-
lendinga, Færeyinga og Græn-
lendinga á sviði markaðsmála og
viðskipta. Sérstaklega verði at-
hugað hvemig þjóðimar, með au-
knu samstarfí og bættum sam-
göngum sín á milli, geti styrkt
stöðu útflutningsstarfseminnar og
aukið innbyrðis viðskipti.
Endanlegar niðurstöður þessara
athugana skulu lagðar. fyrir Al-
þingi í formi skýrslu fyrir árslok,
en bráðabirgðaniðurstöður unnar
fyrir mitt sumar fyrir íslandsdeild
Vestnorræna þingmannaráðsins."
Steingrímur J. Sigfússon
mælti fyrir tillögunni. Hann
sagði áhuga granna okkar í
austri og vestri vera mikinn á
samstarfi í þessum efnum. Þess
bæri líka að geta að þrátt fyrir
mismunandi þjóðréttarlega
stöðu þá væru bæði Færeyjar
og Grænland fyrir utan Evrópu-
bandalagið.
Steingrímur J. sagði að við-
skipti okkar við þessi lönd hefðu
farið ört vaxandi á síðustu
árum, bæði innflutningur og
útflutningur. Viðskiptakjör
okkar væru þannig að formleg-
ur samningur væri á milli Is-
lands og Danmerkur um að í
viðskiptum við Grænland giltu
EFTA-kjör en milli íslands og
Færeyja hefði um nokkra tíð
verið í gildi óformlegt sam-
komulag á svipuðum nótum.
Friðjón Þórðarson sagðist
mæla með því að þetta mál væri
athugað og samstarfið við þessi
ríki aukið og eflt.
Óli Þ. Guðbjartsson sagði
tímabært að ræða þessi mál. Ey-
þjóðirnar þrjár ættu samleið á
stóru markaðssvæðunum. Við
gætum líka haft hag af auknum
samskiptum, t.d. hefðu Grænlend-
ingar yfir að ráða mikilli þekkingu
í gerð jarðgangna.
MÞinCI
Grásleppuveiðar:
Hjörleifur Guttorsmsson í ræðustól í sameinuðu þingi.
Þrí r j afnréttisráðgj af -
ar leiðrétti stöðu kvenna
HJÖRLEIFUR Guttormsson
(Abl/Al) mælti í gær fyrir tillögu
til þingsályktunar um jafnréttis-
ráðgjafa. Samkvæmt tillögunni er
lagt til að ráðnir verði á vegum
félagsmálaráðuneytisins þrír jafn-
réttisráðgjafar til þriggja ára sem
hafí það verkefni að vinna að leið-
réttingu á stöðu kvenna í stofnun-
um og fyrirtækjum um land allt í
samvinnu við starfsmenn og
stjómendur. Alexander Stefáns-
son (F/Vl) sagði að mál sem þessi
ættu að vera í höndum Jafnréttis-
ráðs sem væri stefnumótandi aðili
í jafnréttismálum samkvæmt lög-
um. Flutningsmenn ásamt Hjör-
leifí eru Kristín Einarsdóttir
(Kvl/Rvk), Ámi Gunnarsson
(A/Ne) og Aðalheiður Bjarnfreðs-
dóttir (B/Rvk).
Hjörleifur Guttormsson sagði
að þrátt fyrir lagaákvæði væru
konur verr settar en karlar á flest-
um sviðum þjóðlífsins. Fáar konur
væru í ábyrgðarstöðum í atvinn-
ulífínu og hlutur þeirra væri lægri
hjá sveitarfélögum og hinu opin-
bera.
þeim væri skilmerkilega tekið
fram hvemig ætti að standa að
þessum málum og framkvæma
lögin. Skipað væri Jafnréttisráð
sem ætti að sjá um að lögunum
væri framfylgt og vera stefnumót-
andi aðili í þessum málum. Taldi
Alexander eðlilegast að frum-
kvæði að máli sem þessu kæmi frá
Jafnréttisráði. Vissulega skorti
ráðið ijármagn en í síðustu fjár-
lagatillögum Jafnréttisráðs hefði
ekki komið fram að það vildi fara
út í svona stórframkvæmdir.
Svona mál ætti að vera í höndum
Jafnréttisráðs.
Miklar hrogiia-
birgðir í landinu
Veiðarnar leyfisbundnar, veiðitími
þrengdur og netafjöldi takmarkaður
HALLDÓR Ásgrimsson, sjávar-
útvegsráðherra svaraði síðast-
liðinn fimmtudag fyrirspurn
frá Valgerði Sverrisdóttur
(F/Ne) um grásleppuveiðar.
Ráðherrann sagði helstu breyt-
ingar á veiðunum frá fyrra ári
vera að þær væru nú aftur leyf-
isbundnar, veiðitíminn væri
þrengdur miðað við síðustu tvö
ár og ákveðinn hefði verið há-
marksnetafjöldi á bát, en í því
fælist einnig takmörkun á veið-
unum. Birgðir í landinu væru
nú 9-10.000 tunnur en kaupend-
ur og umboðsmenn teldu raun-
hæft að hægt yrði að tryggja
sölu á um það bil 12.000 tunna
veiði.
Halldór Ásgrímsson, sjávarút-
vegsráðherra, sagði að þegar grá-
sleppuvertíð hófet á sl. ári hefðu
birgðir verið nær engar í heimin-
um. Þetta hafði þau áhrif að mik-
il eftirspum varð eftir grásleppu-
hrognum og fór verð á þeim allt
upp í 1.400 þýsk mörk á tunnu.
Arið 1987 markaði nokkur tíma-
'mót því þá hefði opnast aukinn
markaður fyrir grásleppuhrogn
hér innanlands, en áður hefði
meirihluti hrognanna verið fluttur
beint út. Það ár hefðu verksmiðj-
umar keypt milli 15 og 16.000
tunnur en 1986 4-5000 tunnur. í
dag væri birgðastaða innanlands
um 9000 tunnur þannig að ekki
væri ástæða til að ætla að verk-
smiðjumar keyptu mikið af hrogn-
um á komandi vertíð. Um áramót-
in hefði Sölustofnun lagmetis tek-
ist að selja 5.200 tunnur af niður-
lögðum hrognum og væri það 10%
aukning milli ára.
Halldór sagði að fyrir örfáum
árum hefðu íslendingar verið með
meirihluta markaðarins eða allt
upp í 80% en undanfarin tvö ár
hefði hlutdeild okkar minnkað og
væri komin niður í um 40%. Ár-
lega heimsmarkaðsþörf á grá-
sleppuhrognum sagði sjávarút-
vegsráðherra vera um 40.000
tunnur. Hér mætti bæta við að
Kanadamenn hefðu aukið veiðar
sínar jafnt og þétt sl. þrjú ár eða
úr tæpum 9000 tunnum 1984 í
26.000 tunnur á sl. ári. Ekkert
benti til að veiðar þeirra færu
minnkandi í ár.
Halldór Ásgrímsson
Birgðastaðan í landinu væri nú
við upphaf þessarar vertíðar
9-10.000 tunnur og væru þær hjá
niðurlagningarverksmiðjum víða
um land. Á fundi grásleppuveiði-
manna og kaupanda 9. febrúar sl.
hefðu lágmarksviðmiðunarverð
verið ákveðið 1.100 mörk á tunnu.
Sjávarútvegsráðherra sagði kaup-
endur og umboðsmenn telja raun-
hæft að hægt yrði að tryggja sölu
á um það bil 12.000 tonna veiði
miðað við ofangreint verð en yrði
veiðin meiri myndi það óhjá-
kvæmilega hafa áhrif á verð.
Danfríður Skarphéðinsdóttir
(Kvl/Vl) sagði þetta vera eina leið
sem hægt væri að velja til koma
á jafnrétti á vinnumarkaðinum.
Kvennalistinn styddi þessa tillögu
en vonandi þyrfti svona lausn bara
að vera tímabundinn.
Alexander Stefánsson (F/Vl)
sagði að við hefðum hér á landi
jafnréttislög sem kvæðu á um
jafna stöðu karla og kvenna. í
Hjörleifur Guttormsson sagði
að þó að við værum komin með
einhveija stofnun í jafnréttismál-
um þá þýddi það ekki að Alþingi
ætti að hætta að skipta sér að
þeim málum.
Árni Gunnarsson (A/Ne) sagð-
ist telja að við þyrftum að hafa
gát í þessum málum og fylgjast
með framkvæmd laganna. Við
þyrftum að gæta að hvaða leið við
værum á.
Stuttar þingfréttir
Fóstureyðingar
Guðmundur Ágústsson
(B/Rvk) og Kolbrún Jónsdóttir
(B/Rn) lögðu í gær fram frum-
varp um skerðingu löggjafar um
fóstureyðingar. Lagt er til að
fóstureyðingar verði heimilaðar í
ljórum tilvikum. í fyrsta lagi ef
líf og heilsa móðurinnar er í hættu
með áframhaldandi meðgöngu
eða fæðingu. í öðru lagi ef sterk-
ar líkur eru á því að barn fæðist
vanskapað. í þriðja lagi ef móðir
er ung að árum og í fjórða lagi
ef þungun er afleiðing af refsi-
verðum verknaði.
Gervihnattaútsendingfar
Ingi Bjöm Albertsson (B/Vl)
hefur lagt fram tillögu til þingsá-
lyktunar um sjónvarpssendingar
um gervihnetti. Lagt er til að
skorað verði á menntamálaráð-
herra að felldur verði brott síðasti
málsliður 2. mgr. 6. gr. reglugerð-
ar nr. 70/1986 um útvarp sam-
kvæmt tímabundnum leyfum
þannig að kynning og endursögn
þular þurfí ekki að fylgja efni sem
dreift er viðstöðulaust um gervi-
hnött og sýnir atburði sem gerast
í sömu andrá.
Fæðingarorlof
Ragnhildur Helgadóttir
(S/Rvk) hefur lagt fram fyrir-
spum til tryggingamálaráðherra
um framkvæmd laga um fæðing-
arorlof. Ragnhiidur spyr hvemig
háttað sé framkvæmd þeirra
ákvæða í lögum um almanna-
tryggingar sem fjalla um rétt
bamshafandi konu til fæðingaror-
lofs, allt að 60 dögum til viðbótar
hinu lögbundna fjögurra mánuða
orlofi, þegar hún þarf að leggja
niður störf meira en mánuði fyrir
áætlaðan fæðingarttma af heilsu-
fars eða öryggisástæðum. Einnig
spyr Ragnhildur tryggingamála-
ráðherra um greiðslu fæðingaror-
lofs.