Morgunblaðið - 25.05.1989, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 25. MAÍ 1989
13
þrótt sem nú er að bijótast fram í
þessum geira leiklistar okkar.
Þess hefur nokkuð orðið vart og
jafnvel verið látið í ljós opinberlega,
að sumum starfsmönnum leiklistar-
stofnana þyki hin fijálsa og óháða
leikstarfsemi njóta óeðlilegrar vel-
vildar gagnrýnenda. Fyrir mitt leyti
hef ég ekki getað merkt að hún
hafi almennt fengið stærri skerf af
hrósi en hún hefur alla jafnan átt
skilið. íslensk leikmenning er ekki
heldur það fjölbreytt eða auðug að
ástæða sé til annars en fagna því
sem vel tekst. Og það er eins gott
að allir geri sér ljóst að sú við-
leitni, sem hér um ræðir, stendur á
svo ótraustum grunni að hún gæti
þess vegna þurrkast út á örskömm-
um tíma. Það sem heldur henni
gangandi er hugsjónaeldur, fómfýsi
og elja fólks sem með hæfileikum
sínum er að reyna að miðla sam-
félaginu þessum frægu verðmætum
sem mölur og rýð eiga ekki að geta
grandað. Ef sjálft samfélagið kem-
ur í engu til móts við þessa við-
leitni, gerir ekkert til að búa henni
skjól, er óhugsandi að hún eigi
glæsta framtíð fyrir höndum.
Þess ber auðvitað að geta sem
vel er og allra síðustu ár hefur hið
opinbera vissulega veitt auknu fjár-
magni til þessarar starfsemi. Enn
vantar þó mikið á að nóg sé gert,
auk þess sem eftir er að leysa þann
vanda sem ekki er minnstur: hús-
næðisleysið, hinn algjöra skort á
viðunandi aðstöðu sem leikhópamir
búa við. Þeir em sem sé allir á
götunni og hafa komist næst því
að eignast samastað í aldurhnignu
timburhúsi sem vitanlega er ekki
hannað til sjónleikahalds og dugir
reyndar aðeins fyrir fámennar sýn-
ingar með litlum umbúnaði. En þó
að Hlaðvarpinn hafí gert sitt gagn
liggur í augum uppi að hann er
engin frambúðarlausn.
Sú lausn, sem menn hafa einna
mest haft á orði og flestir ættu að
geta sæst á, er að fundið verði
húsnæði sem ólíkir hópar geti skipst
á að nýta, en lúti ekki stjóm eins
þeirra. Hefur þá í því sambandi
gjaman verið vísað til þess fyrir-
komulags sem er á Kjarvalsstöðum,
þar sem rekstur hússins er í höndum
sérstakrar hússtjómar, en einstakir
listamenn geta síðan leigt sér sýn-
ingaraðstöðu í ákveðinn tíma. Ein-
hver slík skipan myndi sennilega
tryggja réttlátasta nýtingu, þó að
seint verði víst með öllu girt fyrir
árekstra og átök þar sem listimar
eiga í hlut.
Álqosanlegt húsnæði fyrir óháða
leikstarfsemi er að sönnu ekki auð-
fundið, sé ekki vilji til að byggja
sérstaklega yfír hana, sem vita:
skuld væri þó besti kosturinn. í
seinni tíð hafa menn helst litið til
Iðnó sem brátt stendur autt eftir
að Leikfélag Reykjavíkur er flutt í
eigin húsakynni. Hefur þeirri hug-
mynd m.a. verið hreyft við stjóm-
völd að í Iðnó verði rekin alhliða
lista- og menningarmiðstöð og þá
ekki endilega bundin við leiklist ein-
vörðungu. Mun sú hugmynd, að því
er mér skilst, hafa fengið góðar
undirtektir á æðri stöðum og núver-
andi ráðherra menntamála m.a. lýst
yfír miklum og brennandi áhuga á
að þama verði áfram starfrækt leik-
hús.
Það var því engin furða þó að á
menn kæmi og ýmsum brygði illa,
þegar Iðnó var fyrir skemmstu
skyndilega auglýst til sölu á al-
mennum markaði. Því skal að sönnu
ekki trúað að þessa húss, sem
stendur hjarta okkar svo nærri, bíði
þau örlög að lenda í tröllahöndum
og að þar verði í framtíðinni dans-
höll eða glæsibúla eins og alltaf
virðast vera nógir peningar til að
reisa. Engu að síður er full ástæða
til að hafa verulegar áhyggjur af
því slæma talsambandi sem greini-
lega ríkir um þessar mundir milli
yfirvalda lista og menningar annars
vegar og borgaryfírvalda hins veg-
ar. Það hefur reyndar mátt skilja
á borgarstjóra að hann telji
Reykjavíkurborg gera nægilega vel
við leiklistina með því að byggja
yfír hana voldugt hús. Samt verður
því varla neitað að umfram allt sé
það hagur Reykvíkinga að í borg-
inni og þá kannski ekki síst í gamla
miðbænum dafni íjölbreytt og blóm-
legt leikhúslíf.
Þess vegna hljótum við í lengstu
lög að vona að menn geti sest niður
og unnið að því í sameiningu að
fínna þessum málum farsæla lausn.
Annars kynni dálítið merkilegum
kapítula í fremur fábreyttri leiklist-
arsögu okkar íslendinga senn að
vera lokið.
Höfundur er leiklistarstjóri
Ríkisútvarpsins.

Dæmi um veró!
Verðáður verðnú
Drekatré 45 cm.....
Drekatré 65 cm.....^9$.
Drekatré 75 cm.....^9$
Drekatré 110 cm ...Í>KÍ
Gróðurhúsinu v/Sigtún Sími: 68 90 70
El1
BUIÐ
AÐ
SKOÐA
BÍLIIillil
ÞINN?
Síðasta tala
númersins segir
til um
skoðunarmánuðinn.
Láttu skoða í tíma
- öryggisins vegna!
BIFREIÐASKOÐUN
ÍSLANDS HF.
Hægt er að panta skoðunartíma,
pöntunarsími í Reykjavík er 672811.
YDDA Y8.12/SÍA