Morgunblaðið - 25.05.1989, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 25. MAÍ 1989
Hafa Islendingar eignast
menntamannahásléttu með
villuráfandi varúlfum?
eftir Guðjón
Tómasson
Þessi spuming er ein þeirra fjöl-
mörgu sem leita á huga minn þegar
ég hugleiði það sem skrifað og sagt
hefur verið um verkfall BHMR, kröf-
ur þess og framkomu talsmanna
þeirra. Það sem öðru fremur reitti
mig til þeirrar reiði, að ég get ekki
lengur orða bundist, er fundurinn
með fjármálaráðherra í Sóknarsaln-
um síðastliðinn miðvikudag, og það
sem ég las um verkfallsmálin í dag-
blöðum á uppstigningadag. Það var
ekki hægt að sjá það á framkomu
fundarmanna í SÓknarsalnum, að þar
væru uppalendur, sem hefðu það að
aðalstarfi að kenna bömum og ungl-
ingum góða siði og að tileinka sér
gildi mennta og menningar í þjóð-
félagi okkar. Nei, öðm nær, því þar
virtust þau iöstur og lágkúra fara
með öll völd, með frammíköllum,
slagorðsgjálfri og fullkomnu virðing-
arleysi fyrir samborguram sínum og
umhverfi.
Fundarmenn virtust hafa fundið
hinn eina og sanna óvin allra mennta-
manna, skólastarfs í landinu, ogjafn-
vel alls ills, þ.e. embætti fjármálaráð-
herra. Það embætti þverskallaðist
við þeirri sjálfsögðu kröfum, sem era
jú ekki nema rétt tvöföldun launa á
meðan aðrir launþegar eiga að fá
um og innan við 10% launahækkun.
Það var síðan grein í Dagblaðinu
3. maí, rituð af ungum fjölbrauta-
skólanema, Helgu Tryggvadóttur,
sem leiddi hugá minn að vopnaburði
og vopnum þessara háskólamanna.
Helga lýsir á mjög greinargóðan
hátt hvemig HÍK eitt sér veldur
15.000 framhaldsskólanemum stór-
kostlegu tjoni, þar sem einnar annar
nám og upp í eins vetrar nám er
farið til ónýtis. Þessi grein Helgu
rifjaði upp fýrir mér aðra grein skrif-
aða af framhaldsskólanema fyrir Iið-
lega hálfum öðram áratug. Þá skrif-
aði Börkur Ákason, þáverandi nemi
í Stýrimannskóla Islands, ágæta
grein, að tilefni krafna þáverandi
háskólanema um stóraukið fjárfram-
lag ríkisins til námslána og vakti
athygli landsmanna á því, að umbeð-
ið fjármagn svaraði þá til andvirðis
allra útfluttra loðnuafurða það árið.
Ekki er óhugsandi, að hér sé að ein-
hveiju leyti sami kröfuhópurinn á
ferðinni, sem nú krefur ríkið (okkur
öll) um svo og svo mikið umfram
aðra þegna þjóðfélagsins.
Ég minnist einnig samræðna milli
tveggja eftirlaunaþega um þessa
grein, þar sem þessir öldraðu menn
vora að velta því fyrir sér hvert
stefndi í menntamálum þjóðarinnar,
þar sem öllum væri beint inn á há-
skólasatig, en engin rækt lögð við
starfrækslu til handa undirstöðuat-
vinnuvegum okkar. Niðurstaða þes-
ara gömlu manna var sú að innan
fárra ára yrði komin eins og þeir
kölluðu það, menntamannaháslétta
án nbokkurra tengsla við undirstöðu-
atvinnuvegi þjóðarinnar. Hvert
sækja svo þessir menntamenn sverð
sín og skildi? Jú, í skólana til nem-
enda, á sjúkrastofnanir til sjúkra, í
Tryggingastofnun til öiyrkja, aldr-
aðra og atvinnulausra og annarra
aðila sem meira mega sín. Að baki
þessara skjalda stendur svo hópur
menntamanna og sveiflar sverðum
og hótar. Þetta era baráttuaðferðir
sem minna á allt annað en hefð-
bundna verkalýðsbaráttu, en svipar
hinsvegar töluvert til baráttuaðferða
öfgahópa, þar sem tilgangurinn er
látinn helga meðalið, eins og hjá
grænfriðungum í hvalamálinu.
Eru mannréttindabrot
lögvernduð á íslandi
Það leikur enginn vafí á því, að
aðgerir BHMR manna era fullkom-
lega löglegar samkvæmt gildandi
lögum og venjum. Hins vegar er mér
til efs, að lögin og reglumar standist
þær lágmarkskröfur sem við geram
til einstaklingsfrelsis og mannrétt-
inda í dag. I orði kveðnu ríkir hér
félagafrelsi, þ.e. að einstaklingurinn
á áð ráð því hvort og í hvaða félagi
hann er, en hver er reyndin? Jú, fé-
lagafrelsið virkar gagnvart áhuga-
mannafélögum og pólitískum félög-
um, en á vinnumarkaðinum er fé-
lagafrelsið ekkert, þar er gamla ný-
lendu- og lénsherraskipulagið í fullu
gildi, með tíundum, skipunum, boð-
um og bönnum sem einstaklingurinn
verður beygja sig undir eða hverfa
af velli annars. Þessi félög helga sér
völd með ýmsum hætti, landfræði-
lega, menntunarlega, sérfræðilega
eða á annan hátt sem viðkomandi
lénsherra telja völdum sínum best
borgið. Þessi stéttarfélaga- og
starfsréttindagreining með sjálftekn-
um völdum er orðin slík ófreskja, að
púkinn á fjósbitanum og önnur
íslensk sagnaskrímsli era orðin hjóm
eitt. Sjómaðurinn sem bregður tom-
mustokk á fískinn og ristir á kvið
hans og kyngreinir og skráir, er orð-
inn verkfallsbijótur, því hann er ekki
fískifræðingur, og sama gildir um
manninn sem mælir þykkt jarðvegs
niður á fast, hann er verkfallsbijót-
ur, því hann er ekki fískifræðingur,
og sama gildir um manninn sem
mælir þykkt jarðvegs niður á fast,
hann er verkfallsbijótur, þar sem
hann er ekki náttúrafræðingur, og
sá sem greiðir út atvinnuleysisbætur
er orðinn verkfallsbijótur, þar sem
hann er ekki lögfræðingur og svona
mætti lengi telja.
Ætli það sé ekki eitthvað á annan
tug slíkra lénsherra með félög á bak
við sig, sem geta haft áhrif á það
hvort sjúklingur fær að liggja á
sjúkrahúsi eða ekki? Mér er nær að
halda að svo sé, og að öll þessi fé-
Iaga og starfamörk séu starfsseminni
til veralegs trafala. Hver er réttur
einstaklingsins til að velja sér stéttar-
félag? Hver er réttur einstaklingsins
til að hafa áhrif á að verða ekki svift-
ur launum sínun gegn vilja?' Hvar
er réttur einstaklingsins til að hafa
áhrif á að einstakir lénsherrar eða
fámennir sérréttindahópar geti ekki
þvingað fram aðgerðir sem bitna á
öllum þjóðfélagsþegnum, með því að
Guðjón Tómasson
„Til að bæta lífskjörin
þurfum við að stórauka
framleiðsluverðmætin
með aukinni fram-
leiðslu, aukinni fram-
leiðni og síðast en ekki
síst með aukinni verð-
mætasköpun á ein-
ingu.“
beita lítilmagnanum fyrir sig? Því
miður er einstaklingsrétturinn lítill
sem enginn, og það sem verra er að
lýðræðislegi rétturinn er enginn held-
ur, þar sem þetta íslenska léns- og
nýlenduskipulag hefur tekið hann
burt. Þjóðfélagslegur meirihluti er
ekkert spurður, heldur aðeins fá-
mennur hópur innan viðkomandi
léns.
Þessi eilífi
launasamanburður
Það heyrist ekki svo sjaldan að
háskólamenntuðum Hennurar| séu
skömmtuð smánarlaun af hendi rikis-
ins fyrir þessi erfiðu og ábyrgðarríku
Valkyijur frá Siglufírði.
Siglfirskir skátar
eftir Hrefiiu Tynes
Munið þið það, gömlu Valkyijur
frá Siglufírði, að við eigum 60 ára
skátaafmæli 2. júní nk?
Að vísu hefur tímans tönn, og
ýmsar erfíðar aðstæður, unnið á fé-
laginu okkar — allt er rokið út í
veður og vind, en það er ekki hægt
að drepa skátaandann, hafí hann á
annað borð fest rætur. Góðum minn-
ingum getur enginn grandað. Þær
hafa sest að sem gleðigjafar, og
ósjaldan hafa þær leitt af sér löngun
til nýrra átaka til þess að láta gott
af sér leiða.
Ég var í Siglufirði fyrstu helgina
í desember sl. Ég greip mig í því að
stara í kring um mig og riija upp
ýmsa atburði úr lífi okkar, þegar við
voram á „besta aldri“.
Allan hringinn frá Strákum út á
Siglunes höfðu minningar frá skáta-
áranum fest rætur. Kannski sér þetta
enginn nema ég, en einhvern veginn
fínn ég það á mér, að þið sem lifðuð
æsku- og unglingsárin með mér
þama, og einnigþið sem seinna komu
í skátastarfíð eftir að ég flutti til
Noregs, eigið þarna þó nokkuð góðan
sjóð.
Við voram 10, sem raddum braut-
ina 2. júní 1929. Við eram 7 eftir,
hinar eru „farnar heim“. Nú langar
okkur til að minnast dagsins og þess-
ara ára, sem við áttum saman — rifja
upp, manstu þetta? manstu hitt?
Myndin sem fylgir þessu greinar-
komi er af okkur stofnendunum.
Við verðum á Hótel Sögu, í sal
sem kallaður er Skáli, á II. hæð geng-
ið inn um norðurdyr (það er lyfta).
Það var engin lyfta, hvorki upp á
Stráka, Hólshyrnu eða Siglufjarðar-
skarð — en upp var komist þó. Mun-
ið föstudaginn 2. júní kl. 5 (þ.e. 17)
hittumst við á. Sögu, og þá...
Hringið í Siggu Lár í s. 54498,
Lóu í s. 23829 eða Hrefnu í s. 13726
fyrir 30. maí.
Hlakka til að sjá ykkur. Skáta-
kveðja.
Höfundur er fyrrverandi kveii-
skátahöfðingi.