Morgunblaðið - 03.08.1989, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 3. ÁGÚST 1989
21. „
Hvað varð um ódýru
erlendu kartöflurnar?
eftir Arnór
Ragnarsson
í vetur ei\ leið átti ég_ orðaskipti
hér í blaðinu við Jón Ásbergsson
framkvæmdastjóra Hagkaups og
prófessor Þorvald Gylfason um
verð á kartöflum, annars vegar
innfluttum og hins vegar innlendri
framleiðslu. Þeir félagar héldu því
fram að með því að flytja inn kart-
öflur og hætta að rækta þær á
íslandi mætti spara mörg hundruð
milljónir í þjóðarbúinu. Jón Ás-
bergsson hélt því fram í grein 30.
marz sl. að hægt væri að selja
kartöflukílóið á 35-40 krónur. Þar
sem fyrirsjáanlegt var að flytja
þyrfti inn kartöflur í sumar ákvað
ég að bíða og sjá hvernig til tæ-
kist hjá forstjóranum.
Skemmst er frá því að segja að
stóryrði mín standast fyllilega.
Hagkaup selur þessa dagana, ef
þéir eiga til kartöflur, hvert kíló á
tæpar 90 krónur. Innflutningurinn
hefir gengið brösótt og borið á
kartöfluskorti. Þá er það einnig
þekkt að heilu farmarnir hafa far-
ið beint í hafið vegna lélegra gæða
og veit ég að Jón Ásbergsson þekk-
ir til þess.
Hagkaup hefir löngum verið öt-
ult við að lækka kartöfluverð til
bænda. Hefir fyrirtækið fengið
20-25% afslátt af markaðsverði
vegna þess hve mikið þeir selja. I
fyrra var meðalverð um 45 krónur
kílóið og er Hagkaup hefir fengið
20% afslátt af því verði hefir verzl-
unin borgað 36 krónur fyrir kílóið.
Ef við lítum svo á töflu þá sem
Jón var með í grein sinni hefði
verð á íslenzkum kartöflum í fyrra
getað litið svona út:
Innkaupsverð 36,00 kr.
Rýrnun 2,25 kr.
Heildsölukostn. 2,60 kr.
Smásöluálagn. 8,15 kr.
Söluskattur 12,50 kr.
„Svo virðist sem ein-
hver regla sé fyrir því
að það megi vera með
allt að 41% smásöluá-
lagningu á kartöflum
og flestir kaupmenn
nýta sér það. Þessu þarf
að breyta.“
bæði erlendis og hér á landi að
dreifa sölukostnaðinum hlutfalls-
lega jafnt niður á allar vörur, en
reikna ekki út sérstaklega þann
sölukostnað sem bundinn er við
hverja einstaka vörutegund. Ég
skil þetta þannig, og lái mér hver
sem vill, að þegar Hagkaup taki
30-50 krónur fyrir að selja hvert
kartöflukíló þá geti verzlunin
lækkað þær vörur sem hún flytur
inn sjálf og eru kannski í sam-
keppni við innlendar vörur. Má þar
nefna t.d. smjörlíki.
Svo virðist sem einhver regla
sé fyrir því að það megi vera með
allt að 41% smásöluálagningu á
kartöflum og flestir kaupmenn
nýta sér það. Þessu þarf að þreyta.
Hins vegar má ekki gleyma því
Arnór Ragnarsson
að stjórnendur í ríkisgeiranum
hafa engan áhuga á því. Hærra
verð á kartöflum gefur meiri sölu-
skatt. Þarna þarf að koma til kasta
neytendasamtakanna — þetta er
verkefni við þeirra hæfi.
Höfundur er Ahugamaður um
íslenzka kartöílurækt.
uiiivuiMuumjM
eftirJón Ásbergsson
Þorvaldur Gylfason skrifaði grein
Morgunblaðið miðvikudaginn 16.
narz sl. er ber heitið „Kartöflur.
ívað kostar innflutningsbannið?"
■Mllyrti Þorvaldur að neytendur
gætu sparað sér 800 miHjónir króna
‘f heimilt væri að flytja inn erlendar
kartöflur, enda gætu kaupmenn selt
pær á um 35 krónur hvert kíló út
úr búð. Amór Ragnarsson blaðamað-
ur á Morgunblaðinu svaraði tveimur
dögum síðar þessari grein Þorvaldar
og segir að: „ ... þetta sé allflarri
sannleikanum og ef menn leggja tvo
)g tvo saman er augUóst að þessi
nla er komin frá forstjóra Hag-
iaups“.
Nú skal það víðurkennt að undir-
fítaaumppÍýstrtÞoryald Gylfason ura .
lugssmlcgt útsöiuverö á innfluttum
' ílum. en ég uni bvl illa að þar
Jón Ásbei

sölu, bæði erlendis sem hér á landi,
að dreifa sölukostnaðinum hlutfalls-
lega jafnt niður á allar vörur, en
reikna ekki út sérstaklega þann sölu-
kostnað sem bundinn er við hverja
einstaka vðrutegund. Ef innkaups-
verð vörunnar er lágt verður smá-
söluálagningin lág í krónum talin,
en ef innkaupsverðið er hátt verður
smásöluálagningin að sama skapi há
í krónum, þö sama prósentuálagning-
in hafi verið notuð. Innkaupsverð
hollensku kartaflanna er einfaldlega
mun lægra en þeirra islenzku og þvi
verður smásöluálagning kaupmanns-
ins á þær lægri I krónum. Að öðru
jöfnu ætti kaupmaðurinn að geta
bætt sér upp tekjutapið með þvi að
se(ja meira af ódýru vörunni en þeirri
dýru. Sltkt mundi sjálfsagt gerast
með kartöflumar þvi léleg gæði á
(slenzkum kartöflum fyrr á tímum
ög hátt verð f sefnníAÍð háfa valdið
RJÓMATERTA
Á REGINFJÖLLUM
eða írskt kaffi niðri
i íjoru.
Ekkert mál ef þú hefur
G-þeytirjómann meðferðis.
Skál og gaffall duga til að þeyt’ann.
Hvort þú snarar svo fram heilli
rjómatertu eða ú'sku kaffi
fer eftir tilefninu.

vv._„y geymsluþoliitit
þeyliritmi
G-PE YTIRJÓMI!
dulbúin ferðaveisla
Samtals 61,50 kr.
íslenzku kartöflurnar kostuðu í
vetur um 114 krónur kílóið. Það
er því augljóst að það eru ekki
bændurnir sem halda uppi háu
verði á kartöflum heldur smásölu-
verzlanirnar eða réttara sagt stór-
markaðirnir. Það hlýtur að vera
sama hvort seldar eru innlendar
eða erlendar kartöflur. Jón lýsir
því yfir í grein sinni að það nægi
liðlega 8 krónur í smásöluálagn-
ingu.
Hagkaup flytur inn mikið af
vöi'um. Það er athyglisvert að Jón
Asbergsson skuli lýsa því yfir í
Morgunblaðinu að það sé löng hefð
fyrir því í heildsölu og smásölu,
Kjúklingar á
afsláttarverði
fást áfram
ENN er hægt að fá kjúklinga
frá Alifúglasölunni á sérstöku
afsláttarverði í verslunum á
höfúðborgarsvæðinu. Kjúkling-
arnir seldust upp hjá Alifúgla-
sölunni fyrir helgi og er nú ver-
ið að ljúka við að afgreiða pant-
anir til verslana.
Þær verslanir sem Morgun-
blaðið hafði samband við á þriðju-
dag áttu flestar eitthvað eftir af
kjúklingum á afsláttarverði. Hjá
nokkrum verslunum kláruðust
kjúklingarnir fyrir helgi, en sumar
þeirra áttu von á annarri sendingu
af þeim á þriðjudag eða í gær.
Ástæðan er sú að Alifuglasölunni
tókst ekki að afgreiða allar stærri
pantanirnar fyrir helgi. Það má
því búast við að hægt verði að fá
kjúklinga á afsláttarverði í versl-
unum á höfuðborgarsvæðinu fram
að næstu helgi.
£
>'
Bdtsferðir í Viðey: Kt 18.00
Kt 19.00
Kt 19.30
Kt 20.00
Borðpantanir og upplýsingar í síma 681045 og 28470.
Bátsferðir í Carut Kt 22.00
Kt 23.00
Kt 23.30
Opið 1. júní - 30. septemfer.