Morgunblaðið - 20.08.1991, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIDJUDAGUR 20. ÁGÚST 1991
25
Alyktun SU S um
sjávarútvegsmál
eiginfjárstaða vegna stjómvaldsað-
gerða um áratugaskeið. Lausnin
hlyti að vera sú að opna fyrirtæk-
in, auka hlutafjárútboð eða gera
þau að almenningsfyrirtækjum en
fáir myndu leggja fé sitt í fyrirtæk-
in ef áframhaldandi óvissa yrði um
eignarhaldið á kvótunum, ef hætta
væri á því að það stæði allt í einu
uppi fisklaust vegna þess að það
hefði verið yfírboðið á veiðileyfa-
markaðnum. „Á að hleypa Spán-
vetjum inn í þau líka?“ var kallað
og var því samsinnt þótt margir
hreyfðu mótbárum. Bent var á að
kvótaverslunin næmi milljörðum
króna á ári nú þegar og sagt að
einhveijir útgerðarmenn ættu
greinilega nóg af peningum. Svarið
var að þarna væri um brot af öllum
útgjöldum fyrirtækjanna að ræða,
hluta af jaðarkostnaði, og þessi
verslun gæti á engan hátt réttlætt
að þessi jaðarkostnaður yrði marg-
faldaður með því að ríkissjóður
fengi gjöld fyrir veiðiheimildir.
Væri kvótinn gerður að ævarandi
eign myndi smám saman nást jafn-
vægi, sterkari fyrirækin keyptu
þau veikari, og fyllstu hagkvæmni
yrði náð. Markaðslögmál myndu
eftir sem áður gilda; menn myndu
bjóða hærra verð í hlutabréf fyrir-
tækja sem stæðu sig vel.
Deilt var um réttlæti í núgild-
andi kvótakerfi. „Ég hef verið á
sjó frá því ég var níu ára og nú
er allt í einu ákveðið að fáeinir
menn eigi allan fiskinn í sjónum,“
sagði einn þátttakenda. Hann sagði
útilokað fyrir sig að hcfja sjálfur
útgerð og mælti með ávísanakerf-
inu svonefnda þ.e. að hver þegn fái
ávísun á sinn hlut í því fiskmagni
sem leyft yrði að veiða og gæti
selt ávísunina hæstbjóðanda.
Skipaður var sérstakur hópur til
að reyna að samræma sjónarmiðin
í sjávarútvegsmálum og tókst það
svo vel að ályktunin, sem birt er í
heild í blaðinu, var samþykkt án
frekari umræðna og mótatkvæða-
laust á sunnudeginum er ályktanir
voru afgreiddar.
AðildaðEB
Öðru máli gegndi um utanríkis-
málin sem afgreidd voru næst á
undan. í upphaflegum drögum
þingsins var m.a. lýst stuðningi við
stefnu ríkisstjómarinnar í viðræð-
um Fríverslunarbandalags Evrópu
(EFTA) við Evrópubandalagið (EB)
um Evrópska efnahagssvæðið
(EES). „Samband ungra sjálfstæð-
ismanna telur mikilvægt að ísland
skipi sér á bekk með ríkjum Evrópu
á hinu efnahgslega sviði og taki
þátt í hinu fjórþætta frelsi án þess
að sækja um aðild að Evrópubanda-
laginu á næstu árum. Þótt SUS
hafni hér með ekki fyrirfram inn-
göngu'íslands í EB í framtíðinni
telur SUS það ekki samræmast
hagsmunum landsins að sækja um
inngöngu sem stendur." í umræðu-
hóp um utanríkismál var samþykkt
með níu atkvæðum gegn átta að
breyta þessum hluta ályktunarinn-
ar, um EB-aðild, og láta hann
hljóða svo: „Fari þær [viðræðurnar
um EES] út um þúfur telja ungir
sjálfstæðismenn að skoða beri í
fullri alvöru að Island sæki um
aðild að Evrópubandaiaginu. í við-
ræðum myndu kostir og gallar
EB-aðildar skýrast. Á grundvelli
slíkra viðræðna ber svo að dæma
um hvort Island eigi heima í hópi
EB-ríkjanna.“ Einnig var bætt við
ákvæði þar sem sagði að mörgum
þeim málaflokkum sem norrænt
samstarf hefði beinst að væri betur
borgið í víðtækara samstarfi Evr-
ópuríkja. Viðfangsefni Norðurland-
aráðs ættu einkum að vera á sviði
menningar- og umhverfismála, auk
þess sem Norðurlöndin myndu þar
samræma afstöðu sína í Evrópu-
samstarfi. Að breytingartiliögunni
um aðildarumsókn að EB stóðu
m.a. Ólafur Stephensen, blaðamað-
ur og forseti Samtaka ungra íhalds-
manna á Norðurlöndum. Einnig
naut hún stuðnings formanns SUS,
Davíðs Stefánssonar, og borgar-
fulltrúanna Árna Sigfússonar og
Sveins Andra Sveinssonar. Árni
iýsti stuðningi við hana á þeim for-
sendum að ljóst væri að þjóðin
myndi úrskurða í málinu þegar
Atkvæði greidd í stjórnarkjöri.
búið væri að kanna afstöðu EB
með þeim hætti sem þarna væri
lýst. Er tillagan var rædd á loka-
degi þingsins kom fram gagntil-
laga, fiutt af Andrési Magnússyni
blaðamanni, þar sem sagði að færu
EES-viðræðumar út um þúfur
teldu ungir sjálfstæðismenn að leita
bæri hófanna um tvíhliða viðræður
íslands og EB. Aðildarmálið yrði
afgreitt með setningunni: „Sam-
band ungra sjálfstæðismanna telur
mikilvægt að ísland skipi sér á
bekk með ríkjum Evrópu á efna-
hagssviðinu en útilokar aðildarum-
sókn að EB að svo stöddu.“ Svo
fór að tillaga Andrésar um að hafna
að svo stöddu aðildarumsókn var
samþykkt með naumum meirihluta
en ákvæðið um norræna samstarfið
látið standa.
„Evrópuhræðslan“
Er Ólafur Stephensen mælti með
tillögu sinni lagði hann áherslu á
að með aðildarumsókn væri farin
einfaldasta leiðin til að kanna hvað
væri í boði fyrir okkur hjá EB. „Ég
lít svo á að hér sé gerð ákveðin
málamiðlun. Hér erigin afstaða tek-
in til þess hvort ísland á' heima í
Evrópubandalaginu eða ekki enda
væri það líklega of snemmt að
ungir sjálfstæðismenn gerðu það
upp við sig, miðað við andrúmsloft-
ið hér á fundinum. Við erum hins
vegar eina ungliðahreyfing hægri-
flokks í Evrópu sem ekki hefur
tekið afstöðu til Evrópubandalags-
ins.“ Ólafur sagði tillöguna miða
að því að vinna bug á þeirri „Evr-
ópubandalagshræðslu" sem kenndi
jafnt í SUS sem annars staðar í
þjóðfélaginu. „Menn eiga ekkert
að vera hræddir, Evrópubandalagið
er ekki stór, ljót kapítalísk ófreskja
sem ætlar að koma og gleypa okk-
ur eins og þetta er oft sett upp í
umræðu hér á landi. Bandalagið
er einfaldlega kostur _sem kemur
mjög vel til greina.“ Ólafur sagði
Evrópubandalagið vilja koma á því
lýðræði, mannréttindum og við-
skiptafrelsi sem Sjálfstæðismenn
hefðu barist fyrir áratugum saman.
Jón Lárusson sagði að allir
myndu túlka þessa tillögu svo að
SUS mælti með aðild lándsins að
EB, hvað sem liði þeim fyrirvörum
er settir væru. Jón sagðist sam-
mála Ólafi um það að EB væri
ekki kapítalísk ófreskja. „Að mínu
mati er þetta stór sósíalísk ófreskja
og ég held að við ættum að halda
okkur frá henni eins lengi og við
mögulega getum.“ Jón sagði að
sem dæmi um stefnu EB mætti
nefna að fiskiskip, skráð í Bret-
landi, veiddu nú aðeins 9% af aflan-
um er veiddist í landhelgi ríkisins,
Spánverjar tækju stóran hluta þess
sem eftir væri. Dómstóll EB hefði
staðfest rétt Spánveija til veið-
anna, þvert gegn löggjöf sem Bret-
ar hefðu sett til að sporna við þess-
ari þróun.
Andrés Magnússon tók undir orð
Jóns um sósíalísku ófreskjuna í
Brussel. „Við erum ekki að tala
um þann kommúnisma sem vorum
að ganga af dauðum í Austur-Evr-
ópu heldur einmitt þennan hættu-
lega miðjumoðs-sósíalisma sem var
varað við á sínum tíma af vini vor-
um, Hayek, í Leiðinni til ánauðar.
Gleymum ekki hvert reglugerða-
frumskógurinn hefur leitt okkur.
Ekkert okkar vill vera Svíi.“ Andr-
és sagðist skilja rök Ólafs og Sveins
Andra en taldi nóg að fylgjast með
því hvernig aðildarumsókn Norð-
manna [sem ekki hafa enn ákveðið
að sækja um aðild] farnaðist. Andr-
és sagðist einnig hafa misst alla
trú á EB er Belgíumenn settu vopn-
asölubann á aðra bandalagsþjóð,
Breta, einmitt meðan Persaflóa-
stríðið geisaði.
Þórður Pálsson hvatti til þess
að kannaðir yrðu möguleikar á
aðild íslands að fríverslunarsamn-
ingi Norður-Ameríkuríkja. Hann
sagði muninn á EB og N-Ameríku-
svæðinu vera þann að í EB vildu
„einhveijir pappísrpúkar á rykfölln-
um bókasöfnum" ákveða hver nið-
urstaða fijálsra viðskipta milli
landanna yrði en Ameríkuþjóðirnar
ætluðu að láta ferlið hafa sinn
gang.
HÉR fer á eftir ályktun sem 31.
þing Sambands ungra sjálfstæð-
ismanna samþykkti um sjávarút-
vegsmál:
Auðlindir sjávar eru helsta und-
irstaða íslensks atvinnulífs. Þó
sjávarafurðir séu nú ekki jafnstór
hluti af útflutningstekjum íslend-
inga og fyrr á árum er fyrirsjáan-
legt að við munum um ókomna
framtíð byggja lífsafkomu okkar
fyrst og fremst á sjávarfangi.
Þrátt fyrir mikilvægi sjávarút-
vegsins fyrir ísland hefur ríkt mik-
ill hringlandaháttur varðandi skip-
ulag þessara mála á síðustu ára-
tugum. Við slíka óvissu getur sjáv-
arútvegurinn ekki búið lengur.
Forsenda þess að hægt sé að end-
urskipuleggja rekstur sjávarút-
vegsfyrirtækja og koma á fullri
hagkvæmni er að við lýði sé sjávar-
útvegsstefna sem menn geta treyst
að taki ekki breytingum á nok-
kurra ára fresti.
Til að svo megi verða verður að
ríkja sátt um þessa stefnu meðal
þjóðarinnar. Svo er ekki um núver-
andi kvótakerfi.
Um ákveðin æskileg grundvall-
aratriði sjávarútvegsstefnu virðist
þó ríkja sæmilega sátt:
★ Sjávarútvegsstefnan á að
tryggja að sú auðlind, sem fiski-
stofnarnir við landið eru, sé nýtt
á sem skynsamlegastan hátt. Ber
þar hæst að koma verður í veg
fyrir ofveiði en einnig að skamm-
tímasjónarmið ráði ríkjum, s.s. með
því að fiski sé hent.
★ Tryggja verður sem mesta
hagkvæmni í útgerð og vinnslu.
Þann afla, sem óhætt er að veiða
án þess að skerða fiskistofnana,
verður að sækja og vinna með sem
arðbærustum hætti. Fiskveiðiskip-
um og frystihúsum verður að
fækka og fyrirtæki þurfa að sam-
einast í stærri og hagkvæmari ein-
ingar. Það er eitt helsta hagsmuna-
mál þjóðarinnar að draga úr sókn-
argetu flotans. Víðtækara sam-
starf verður að vera milli byggðar-
laga en er í dag varðandi veiðar
og vinnslu sjávarfangs.
★ Grundvöllur sjávarútvegs-
stefnunnar verður að byggja á
hagsmunum heildarinnar, íslensku
þjóðarinnar.
Núverandi ríkisstjórn hefur það
á stefnuskrá sinni að endurskoða
sjávarútvegsstefnuna á næstu
árum. Skiptir miklu að afrakstur
þeirrar endurskoðunar verði stefna
sem menn geta orðið sammála um
til langframa.
Ljóst er að til að tryggja eðlilega
endurnýjun fiskistofnanna verður
áfram að takmarka áganginn í þá
með ákvörðun heildarafla ein-
stakra tegunda og úthlutun veiði-
heimilda til einstakra veiðieininga.
Þessi auðlind, fiskurinn, er sam-
eign þjóðarinnar eins og lögfest
var árið 1988.
Með úthlutun veiðiheimilda er
verið að veita aðgang að takmark-
aðri auðlind. Telur.Samband ungra
sjálfstæðismanna eðilegt að inn-
heimt verði hlunnindagjald sem
látið verði standa straum af kostn-
aði við þá þjónustu sem sjávarút-
vegurinn notar, s.s. rekstri Ha-
frannsóknarstofnunar.
SUS telur það mjög varhuga-
verða þróun að nýtingarrétturinn
á fiskistofnunum safnist á hendur
fárra einstaklinga. Þegar fyrirtæki
hefur undir höndum ákveðið magn
veiðiréttinda verði það hvatt til að
breyta sér í almenningshlutafélag.
Opinberum stuðningsaðgerðum
við sjávarútvegsfyrirtæki verði
hætt. Áukning á eigin fé sjávarút-
vegsfyrirtækja, líkt og annarra
atvinnufyrirtækja, á að eiga sér
stað eftir eðlilegum leiðum, s.s.
með hlutafjárútboðum.
Stefna ber að því að leggja Verð-
jöfnunarsjóð sjávarútvegsins niður
og að fyrirtækjum verði í staðinn
gert kleift að eignast sína eigin
sveifluj öfnun arsjóði.
Það er skoðun Sambands ungra
sjálfstæðismanna að algjör friðun
hvalastofnanna liafi neikvæð áhrif
á jafnvægi vistkerfis sjávar í heild
sinni. Því ber að knýja á um breytta
afstöðu Alþjóðahvalveiðiráðsins
varðandi nýtingu hvalastofnanna
•innan skynsamlegra marka.
HAUSTVORUR!