Morgunblaðið - 14.06.1994, Blaðsíða 42

Morgunblaðið - 14.06.1994, Blaðsíða 42
42 ÞRIÐJUDAGUR 14. JÚNÍ 1994 MINNINGAR MORGUNBLAÐIÐ HÓLMFRÍÐ UR ODDSDÓTTIR + Hólmfríður var fædd í Reykja- vík hinn 29. apríl 1906, en lést á Dval- arheimili aldraðra í Grindavík hinn 5. júní sl. Foreldrar hennar voru hjónin Þórunn Pétursdótt- ir, ættuð úr Gríms- nesi og Selljarnar- nesi, og Oddur Oddsson frá Króki á Kjalarnesi. Hann / var af Efferseyjar- eða gömlu Engeyj- ar-ættinni, sonur Odds Þorlákssonar í Króki, og eru mörg skyldmenni hans enn- þá á Kjalarnesi. Þórunn var dóttir Péturs Ingimundarsonar frá Seltjarnarnesi og Sigríðar Sigurðardóttur frá Hverakoti í Grímsnesi. Einn bróðir Péturs var Ólafur í Bygggarði, annál- aður sjósóknari og veðurglögg- ur með afbrigðum. Annar var Sveinn í Seli í Reykjavík. Hólmfríður átti þrjá albræður sem upp komust, þá Jónas, Odd og Maron, en Sigurður Markússon var hálfbróðir þeirra. Jónas, Maron og Sig- urður létust allir inn- an við þrítugt. Oddur var til margra ára í söludeild Olíufélags- ins Skeljungs, en lést fyrir nokkrum árum. Hólmfríður giftist Vilhjálmi Hinriki ívarssyni hinn 18. desember 1926. Hann var ættaður úr Grímsnesi og af Eyrarbakka. Þau bjuggu á Bráðræðisholtinu í Reykjavík og vann Hinrik við smíðar, en Hólmfríður í Dósaverksmjðju Sláturfélags Suðurlands. Árið 1934 fluttu þau að Merkinesi í t Eiginkona mín, móðir okkar, tengda- móðir og amma, AÐALBJÖRG SIGTRYGGSDÓTTIR, Stigahlíð 2, lést í Landspítalanum föstudaginn 10. júní sl. Ragnar F. Jónsson, Gunnlaugur Ragnarsson, Arinbjörg V. Ragnarsdóttir, Ragnhildur Ragnarsdóttir, Þorsteinn Þorsteinsson, Jón Þorsteinsson. t Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma og langamma, ÓLA SVEINSDÓTTIR frá Neskaupstað, Hamrabergi 22, áður Hrísateigi 43, Reykjavfk, lést í Landspítalanum 9. júní. Stefán Þorsteinsson, Sveinn Þorsteinsson, ingibjörg Þorsteinsdóttir, Þráinn Þorsteinsson, Eggert Þorsteinsson, Jón Þorsteinsson, Bergþóra Þorsteinsdóttir, Jónína Vilhjálmsdóttir, Agnar Ármannsson, Hulda Jónsdóttir, Birna Kristinsdóttir, Þórey Á Kolbeins, Guömundur Sigurðsson, barnabörn og barnabarnabörn. t Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar, tengdafaðir, afi og langafi, LÚÐVÍK MAGNÚSSON frá ísafirði, Holtsgötu 29, Ytri-Njarðvík, andaðist í Sjúkrahúsi Keflavíkur að morgni 12. júní. Jarðsungið verður frá Ytri-Njarðvíkur- kirkju fimmtudaginn 16. júní kl. 14.00. Sigríður Helgadóttir, María Lúðvíksdóttir, Kristján Kristinsson, Óli M. Lúðvíksson, Guðrún Þórðardóttir, Jóna Lúðvíksdóttir, Jóhann Jóhannsson, Halldóra Lúðvíksdóttir, Hannes Ragnarsson, barnabörn og barnabarnabörn. t Móðir okkar, tengdamóðir, amma, langamma og langalangamma, HÓLMFRÍÐUR ODDSDÓTTIR, Merkinesi, Höfnum, verður jarðsungin í dag, þriðjudaginn 14. júni, kl. 14.00 frá Kirkju- vogskirkju, Höfnum. Sigurjón Vilhjálmsson, Guðrún Arnórs, Henny Eldey Vilhjálmsdóttir, Svavar Gests, Þóroddur Vilhjálmsson, Maron Vilhjálmsson, barnabörn, barnabarnabörn og barnabarnabarnabarn. Höfnum. Þau eignuðust fimm börn sem upp komust, en misstu tvö stuttu eftir fæðingu. Þau er í aldursröð: Sigurjón, kvæntur Guðrúnu Arnórs, Henný Eldey, gift Svavari Gests, Þóroddur, ókvæntur, Maron Guðmann, ókvæntur, og Vilhjálmur Hólmar, sem kvænt- ur var Þóru Guðmundsdóttur; hann lést af slysförum í Lux- emburg árið 1978. Ennfremur ólu þau upp dótturson sinn, Atla Rafn. Hólmfríður og Hin- rik bjuggu í Merkinesi í rúm- lega 58 ár. í september 1992 fluttust þau í Víðihlíð, dvalar- heimili aldraðra í Grindavík. Hinrik lést þar hinn 24. janúar síðastliðinn. Utför Hólmfríðar fer fram frá Kirkjuvogskirkju í Höfnum hinn 14. júní n.k. LÁTIN er í hárri elli tengdamóðir mín, Hólmfríður Oddsdóttir i Merki- nesi í Höfnum. Þegar ég kynntist Fríðu í Merkinesi var hún á besta aldri og mundi tímana tvenna. Eflaust hafa það verið mikil við- brigði fyrir hana að flytjast úr þeirra tíma þægindum Reykjavíkur í fá- mennið og rafmagnsleysið í Höfn- um. Til að byija með voru steinolíu- lampar einu ljósfærin sem notuð voru. Viðbrigðin voru óneitanlega mikil, en þótt þeir bæru ekki mikla birtu fór hún oft með lampa og setti í vesturgluggann á gamla húsinu í Merkinesi, sem sneri út að sjónum. Á þann hátt gat hún lýst bónda sin- um er hann kom að landi. Þá sá hann hvernig stóð á sjó eftir því sem ljósið bar við sjógarðinn og eins hvar hann v4r staddur við sundið í Merkinesi. Sérlega er mér minnis- stætt þegar Fríða átti fimmtugsaf- mæli að hún fékk rafmagnsstrau- jám og hraðsuðuketil í afmælisgjöf af því að þá var rafmagnið nýkomið í Merkines. Þá er líka erfitt að gera sér i hugarlund hvernig var að flytja til staðar þar sem ekki var hægt að fá neysluvatn, nema salt vatn úr brunni eða rigningarvatn þegar unnt var að ná því úr tjömum. Allt vatn þurfti að bera í húsin hvemig sem viðraði. Önnur viðbrigði voru þau að koma af fámennu heimili í Reykjavík og að sjá um og halda uppi mannmörgu og stóru heimili við sjávarbúskap. Hún þurfti að sjá um allt innan- stokks, stjórna vinnufólki og vinna við hlið þess að öllum störfum heim- ilisins. Hún var ekki mikið fyrir skepnur í upphafi, en lærðist að umgangast húsdýrin af mestu nær- gætni því að þeirra tíma sið höfðu þau hjón kýr, kindur og hest fyrir utan hunda og ketti. Tengdaforeldrar hennar, þau Margrét Þorsteinsdóttur og Ivar Geirsson vom á heimili hennar í Merkinesi þar til þau létust í hárri elli. Hún hugsaði ákaflega vel um þau, sérstaklega Margréti sem var rúmliggjandi i mörg ár og þurfti mikillar umönnunar við. Hólmfríður unni söng og lærði til hans hjá Sigurði Birkis um tíma. Hún söng í kirkjukór Kirkjuvogs- kirkju um árabil og bar hag kórsins og kirkjunnar mjög fyrir brjósti. Hún var einnig mikið fyrir bóklestur og eftir að Lestrarfélag Hafna- hrepps var stofnað var hún í stjórn þess frá byrjun. Þegar Jón kennari Jónsson frá Hvammi fluttist úr Höfnunum til Keflavíkur tók hún við vörslu og stjóm bókasafnsins. Var það um nokkurn tíma í Merki- nesi, en var svo flutt í Kirkjuvogs- hverfið. Sá hún um það þar í mörg ár. Því má segja að þau hjón, Hin- rik og hún, hafi þjónað byggðarlag- inu hvort með sínum hætti, en hann var í hreppsnefnd nokkurn tíma og hreppstjóri í áratugi. Af þessu leiddi að mikill gestagangur var á heimil- inu og mörgum að sinna. Var henni mikil ánægja að taka á móti gestum og veita þeim af rausn. Eitt var það sem hún hafði alltaf gaman af, en það var að sitja niðri við fjöru og horfa á sjóinn, hvort sem brimgangur var eða sléttsævi. Hún sagðist geta horft á sjóinn endalaust, þetta væri slíkt meistara- verk náttúrunnar, síbreytilegt að útliti, litum og ásýnd. Slétt og fag- urt, jafnvel lokkandi en líka ógn- vekjandi jötunn sem engu þyrmdi í sínum versta ham. Þó hafði hún ekki mikinn tírna til að skoða þetta eftirlæti sitt, verkin kölluðu. Heilsu hennar hrakaði ört eftir að Hinrik lést í janúar sl. og var ekki hægt að fínna annað en hún biði þess eins að fá að fara á eftir honum. Þá ósk sína fékk hún svo uppfyllta með hægu andláti að kvöldi 5. júní s.l. Fyrir hönd aðstandenda hennar vil ég þakka starfsfólkinu í Víðihlíð fyrir einstaka umönnun og natni við hana þann tíma sem hún dvaldi þar. Guð blessi minningu hennar. Guðrún Arnórs. Sunnudagurinn 5. júní rennur upp bjartur og fagur hér í Merki- nesi, enn einn sólardagurinn vermir gisinn gróðurinn sem þó sækir í sig veðrið, en bæjartúnin hafa aldrei verið mýkri og grænni, og sjórinn gutlar óvenju letilega við grýtta ströndina. Fyrsti laukurinn sem settur var niður i haust blómstrar einmitt núna og í skjólsælu homi bæjargarðsins teigir sig úr grasi mjaðjurtin, síðustu leyfar blóma- garðsins þíns Fríða mín sem þú ræktaðir fyrir nær sextíu árum meðan þú bjóst hér við harðan kost í Vesturbænum. Ef til vill munu þau blómstra hér undir fornri hleðslu til eilífðar. Á þessum fagra kveðjudegi þínum er gestkvæmt hér í Merki- nesi. Fólk kemur hingað til að minn- ast uppvaxtarára, gengur um tún og tóftir og skima í fjörur eftir fomu uppsátri. Oldruð kona kemur í fylgd sonar og barnabams sem ber nafnið Vilhjálmur Hinrik, rætt er um ykkur hjónin, og horft heim að austurbæn- um húsinu ykkar, sem nú starir tómum augum til sjávar. Þarna stóðst þú svo oft einmitt við þennan eldhúsglugga og skimaðir til hafs eftir Hinriki karli þínum sem fram á áttræðisaldur réri hér einn á báti við erfiðustu aðstæður í brimgarð- inmum. „Mikið hefur þetta verið duglegt og gott fólk“, er sagt svona upp úr þurru í samræðunum, og eru þetta orð að sönnu. Einhvem vegin er það við hæfi að þið hjónin hverfið svona úr þess- um heimi með svo stuttu millibili, svo samgróin eru nöfnin Fríða og Hinrik í huganum. Hérna á þessum fagra túnbletti við grýtta og brim- sorfna strönd stóðuð þið saman heiðurshjónin, áttuð ykkar vonir, sorgir og gleðistundir unnuð ykkur upp úr sárustu fátækt og byggðuð upp þennan stað sem varð ykkar skjól og lífsbjörg til hinnstu stund- ar. Nútímamaður sem hingað leitar í frítíma og minningarómantík á erfitt með að ímynda sér hvernig unnt er að sjá stórri fjölskyldu far- boða á svo harðbýlu landi, en sam- heldni, dugnaður og útsjónarsemi gefur meira af sér en margur held- ur, það hafíð þið sýnt og sannað. í dag vaxa fíflar í friði við tröpp- urnar þínar en aldrei gleymist ylm- urinn á hlaðinu, þegar þú stóðst við baksturinn og barnsaugun ströðu upp í eldhúsgluggann. Aldrei brást það annaðhvort birtist stór og búst- in kleina í dyragættinni, eða það sem best var soðbrauðskaka með smjöri sem óðum bráðnaði í girnileg- um mishæðum kökunnar. Mikið var suðað í heimahúsum um bakstur á Fríðukleinum, en ekki stóðust þær samanburð, þrátt fyrir alla tilburði. Ekki gleymdir þú einlægum bamsaugum, því árum saman langt fram á mín fullorðinsár fékk ég jóla- pakka frá Merkinesi fullan af ylm- andi pattaralegum kleinum, og soð- brauðskökum. Eftir æskuárin kynntist ég þér aftur sem fullorðinn maður, og þá birtist mér margbrotinn, fjölfróður persónuleiki, hnittinn í tilsvörum og gerði óspart grín að sjálfum sér og sínum, án þess þó að móðga nokk- um mann. Stundum fannst mér þú vera nokkuð hissa á hlutskipti þínu í lífinu starandi til sjávar út um eld- húsgluggann, og eitt sinn sagðir þú með glettni, ,já jafnvel eftir að vera orðin nær staurblind, get ég ekki vanið mig af þeim ósið að fylgjast með slórinu í kallinum.“ Hólmfríður Oddsdóttir fæddist í Reykjavík 29. apríl 1906. Foreldrar hennar vom Oddur Oddsson frá Króki á Kjalamesi og Þómnn Pét- ursdóttir úr Grímsnesinu. Systkinin vom fimm, yngstur Maron sem dó af slysfömm, síðan kom Fríða og Oddur og tveir nokkru eldri bræður Jónas og Sigurður. Þau eru nú öll látin. Hólmfríður og Hinrik Villhjálmur ívarsson vom gefin saman í Desem- ber 1926, en hann lést í janúar sl. á tíræðisaldri. Fyrstu búskaparárin bjuggu þau í Reykjavík, þar sem Hinrik vann við smíðar og Fríða í dósaverksmiðju Sláturfélags Suður- lands, en Hinrik var sjómennskan í blóð borin og fylgdi Fríða manni sínum alltaf í verið og eldaði og þvoði af vermönnum. 1930 fékk Hinrik aðsetur til sjóróðra í Höfnum og reri tvær vertíðir frá uppsátri Guðmundar Sigvaldasonar (afa mínum) í Merkinesi. Hinrik lýsir þakklæti sínu með að skíra síðasta bát sinn Guðmund S. Þóroddur son- ur Hinriks réri báti þessum um ára- bil en nú er ráðgert, að þetta smíða- verk Hinriks skuli standa til sýnis við nýstofnað sædýrasafn í Kirkju- vogshverfi, og er það vel til fundið. 1934 leigja þau hjónin Vesturbæ- inn í Merkinesi en jörðin hafði verið tvíbýli um langan aldur. Þarna bjuggu þau í rúm tíu ár, þegar þau keyptu Austurhlutann og bjuggu þar æ síðan, seinni árin í góðu skjóli sonar síns Þórodds, sem búið hefur í Merkinesi fram á þennan dag. Síð- ustu æviárin dvöldu þau hjónin á öldrunardeildinni Víðihlíð í Grinda- vík við mjög góða umönnun. Fríða tók virkan þátt í félagsmál- um Hafnahrepps, hafði umsjón með lestrarfélagi hreppsins og bókasafn- ið var undir hennar umsjá um ára- bil. Einnig var hún í kór Kirkjuvogs- kirkju, enda landsfrægt söngfólk frá henni komið. Börn þeirra hjóna sem komust á legg eru Siguijón flugvirki, kvæntur Guðrúnu Arnórs, Henny Eldey (Ellý Vilhjálms söngkona) gift Svavari Gests, Þóroddur vélvirki, býr nú i Kirkjuvogshverfi, Maron útvarps- virki býr í Ástralíu og Vilhjálmur Hólmar Vilhjálmsson flugmaður og söngvari, sem lést af slysförum fyr- ir sautján árum. Einnig ólu þau upp dótturson sinn Atla Rafn Eyþórsson, sem býr nú ásamt fjölskyldu sinni í Kirkjuvogshverfí og leitar oft á bernskustöðvar hér í Merknesi. I dag mun Fríða hvila við hlið bónda síns í Kirkjuvogskirkjugarði, hvíldinni fegin. En verk heiðurshjón- anna munu lengi í minnum höfð hér í Höfnum, og fyrir okkur sem þeim kynntust verða þau ávallt ómissandi í minningunni. Mjaðjurtin dafnar enn við grjótgarðinn og teigir harð- gerð blöð sín upp úr grasinu og smíðaverkin tala sínu máli. Við systkinin í Vesturbænum (Steinunn, Ásta, Bjarni og Þóra) samhryggj- umst ættingjum vinum og öllum Hafnabúum og þökkum Hólmfríði innilega samverustundirnar í Merki- nesi. Bjarni Marteinsson. L LEGSTEINAR ERFIDRYKKJUR ^ H€LLUHfifiUNI 14, HRFNARFIRÐI, SÍMI 91 -652707 l’ E R L a n síini 620200
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.