Morgunblaðið - 14.06.1994, Blaðsíða 1

72 SÍÐUR B
132. TBL. 82. ÁRG. ÞRIÐJUDAGUR14. JÚNÍ1994 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Milljóna manna varalið
til æfinga í S-Kóreu
Seoul. Daily Telegraph.
RÍKISSTJÓRN Suður-Kóreu ákvað í gær að
boða 6,6 milljóna manna varalið hersins og
björgunar- og hjálparsveitir almannavarna til
heræfínga á morgun, miðvikudag, til þess að
vera við öllu búin ef upp úr sýður á Kóreu-
skaga. Þá hvatti borgarstjórn Seoul íbúa í gær
til þess að eiga alltaf hálfs mánaðar birgðir
af matvælum í geymslum.
Spenna hefur vaxið á Kóreuskaga vegna
deilna við stjórnina í Pyongyang í Norður-
Kóreu, sem komið hefur í veg fyrir eftirlit með
kjarnorkuáætlun sinni. Eru Norðanmenn grun-
aðir um að vera að smíða kjarnorkusprengju
og hafa stjórnvöld í Washington, Seoul og Tókýó
sammælst um að beita sér fyrir því að Samein-
uðu þjóðirnar (SÞ) þvingi þá með refsiaðgerðum
til að leyfa eftirlit með kjarnorkustöðvum.
Hafa ráðamenn í Pyongyang varað Suður-
Kóreumenn og Japani við og sagt aðild þeirra
að refsiaðgerðum jafngilda stríðsyfirlýsingu.
í gær tilkynntu Norður-Kóreumenn úrsögn
úr Alþjóðakjarnorkumálaráðinu og sagði tals-
maður Bills Clintons Bandaríkjaforseta það
hættulega þróun. Clinton ráðfærði sig við Borís
Jeltsín Rússlandsforseta um Kóreu-málið í gær
og sendi jafnframt Jián Zemin forseta Kína
bréf þar sem hann óskaði eftir samstöðu í örygg-
isráði SÞ um refsiaðgerðir gegn Norður-Kóreu.
Madeleine Albright sendiherra Bandaríkjanna
hjá SÞ sagði í gær að fyrstu drög að ályktun
um refsiaðgerðir yrðu að öllum líkindum lögð
fyrir fulltrúa þeirra ríkja sem sæti ættu í ráðinu.
Gerir hún ráð fyrir því að Norður-Kóreumenn
verði beittir stigvaxandi þvingunum létti þeir
ekki hulunni af kjarnorkuáætlun sinni í eitt
skipti fyrir öll.
Major boð-
ar upp-
stokkun
JOHN Major forsætisráðherra
Bretlands boðaði breytingar á
ríkisstjórn sinni í gær-í fram-
haldi af því að Ihaldsflokkurinn
galt afliroð í kosningum til
þings Evrópusambandsins
(ESB) um helgina. Fékk hann
27,8% atkvæða og hefur ekki
fengið jafn lítið i nokkrum kosn-
ingum frá árinu 1832. Sagðist
Major þó ekki ætla að rasa um
ráð fram og er mannabreytinga
og uppstokkunar í stjórninni
vart að búast fyrr en síðar í
sumar. Major talaði af eldmóð
þrátt fyrir kosningaósigurinn
er hann kallaði blaðamenn til
fundar við sig í gær. Hann sagð-
ist staðráðinn í að halda leið-
togastarfinu í íhaldsflokknum
en nokkrir þingmenn flokksins
sögðust í gær þeirrar skoðunar
að honum bæri að draga sig í
hlé. „Sýnist ég vera hundleiður?
Virðist ykkur ég ætla að láta
mig hverfa frá öllu saman? Því
er fljótsvarað. Svarið er nei,“
sagði Major á blaðamannafund-
inum sem hann hélt á baklóð
embættisbústaðar síns í Down-
ingstræti 10. Fundurinn og
umgjörð hans, sem minnti á
blaðamannafundi í Hvíta húsinu
í Washington, á sér ekki for-
dæmi. Fundir af þessu tagi
verða tíðir því Major sagðist
vilja hitta blaðamenn oftar á
opnum fundum til þess að koma
boðskap sínum til þjóðarinnar.
I gær voru birt úrslit kosninga
til þings ESB í aðildarlöndunum
12. Biðu flokkar ríkjandi ráða-
manna ósjgur í flest öllum ríkj-
unum en Italía og Þýskaland
eru undantekning þar á. Litið
var á niðurstöðuna sem mót-
mæli við því að viðkomandi rík-
isstjórnum hefði mistekist í glí-
munni við atvinnuleysi og vax-
andi félagsleg vandamál.
■ Stjórnarandstaðan/20
Alverð á
uppleið
London. Reuter.
ÁLVERÐ hækkaði verulega í gær
þegar spákaupmenn keyptu mikið í
þeirri trú, að vaxandi eftirspurn yrði
brátt til að hækka verðið enn meir.
í London fór tonnið með þriggja
mánaða afgreiðslufresti á 1.410 doll-
ara, 15 dollurum meira en á föstu-
dag.
Því var spáð í gær, að álverðið
færi í allt að 1.460 dollara en nú
eftir að samdrættinum í efnahagslífi
iðnríkjanna lauk almennt hefur
málmverð verið á uppleið. Heita má,
að álið sé notað í flest milli himins
og jarðar og búist er við, að notkun-
in muni aukast mikið á næstu árum.
Samkomulag helstu álframleiðenda
í janúar um að draga úr framleiðslu
hefur einnig orðið til að ýta undir
verðhækkanir.
----» ♦ ♦---
Sihanouk
ráðagóður
Phnom Penh. Reuter.
NORODOM Sihanouk Kambódíu-
konungur neitaði því í gær að hann
sæktist eftir auknum völdum, hét
hlutleysi og sagðist ætla eyða efri
árunum við kvikmyndagerð.
Sihanouk er kunnur fyrir mót-
sagnakenndan málflutning. Þrátt
fyrir hlutleysishjal setti hann í yfir-
lýsingu af sjúkrabeðnum í Peking
fram tillögur til að koma efnahag
landsins til bjargar.
Lagði Sihanouk til að ríkisútgjöld
yrðu lækkuð með því að fækka r(jð-
herrum í 16 og dregið yrði úr utdn:
ferðum þeirra og embættismannal I
sama skyni lagði hann til að fliíg-
eldasýningar yrðu nánast bannaðar
til að spara fjármuni, opinberum frí-
dögum yrði fækkað og keppnin um
titilinn ungfrú Kambódía yrði lögð
'niður. Sagðist hann ætla sýna gott
fordæmi og spara rafmagn með því
að fækka ljósakrónum í höllinni.
Máttlítil Einingarsamtök Afríku vænta mikils af S-Afríku
Rúanda ofanígjöf að
matí Nelsons Mandela
Túnis. Reuter.
NELSON Mandela, forseti Suður-
Afríku, ávarpaði í fyrsta sinn fund
Einingarsamtaka Afríku, sem
hófst í gær. Sagði Mandela meðal
annars að Afríkubúar gætu ekki
eingöngu kennt örlögum sínum
eða ytri aðstæðum um þau ótelj-
andi vandamál sem þjóðir álfunn-
ar standa frammi fyrir. Ástandið
í Rúanda mun verða megin við-
fangsefni fundarins.
í ræðu sinni lagði Mandela
áherslu á samhengið milli friðar,
stöðugleika, lýðræðis, mannrétt-
inda og þróunar. „Rúanda er ströng
ofanígjöf við okkur öll, og til marks
um að við höfum ekki gert okkur
grein fyrir mikilvægi þessara
þátta,“ sagði hann.
Einingarsamtökunum hefur lítt
orðið ágengt við að hafa hemil á
þeim átökum sem orðið hafa í Afr-
íku á því 31 ári sem liðið er síðan
samtökin voru stofnuð. Er þess nú
vænst að Suður-Afríka og siðferðis-
forráð Mandela muni bæta þar úr
svo um munar. Hvergp er vandinn
eins aðkallandi og í Rúanda, þar
sem um hálf milljón landsmanna
hefur látið lífið í blóðugu borgara-
stríði, sem hófst eftir að forsetar
Rúanda og nágrannaríkisins Búr-
úndí létu lífið þegar flugvél sem
þeir voru í var skotin niður 6. apríl
síðastliðinn. Mandela hefur reynt
að draga úr þeim væntingum sem
risið hafa við inngöngu Suður-Afr-
íku í Einingarsamtökin. Hann sagði
við fréttamenn við komuna til Tún-
is á sunnudag, að ekki mætti
gleyma því að stjórn Suður-Afríku
ætti við gífurlegan vanda að etja
heima fyrir. í ræðu sinni á fundin-
um sagði liann: „Við erum reiðubú-
in til að leggja af mörkum allt sem
við getum til þess að binda enda á
blóðbaðið í Rúanda."
Mandela átti fund með Boutros
Boutros-Ghali, framkvæmdastjóra
Sameinuðu þjóðanna (SÞ), og hét
því að Suður-Afríka myndi leggja
til 50 brynvarðar bifreiðar fyrir frið-
argæslusveitir SÞ.
Reuter
Anna fær sokkabandsorðuna
ANNA Bretaprinsessa hlaut í gær sokkabandsorðuna sein er
elsta og merkasta riddararegla Stóra-Bretlands. Talið er að
með orðuveitingunni vilji Elísabet drottning auka tign Onnu.
Talsmaður hirðarinnar vísaði því þó á bug að verið væri að
dubba prinsessuna upp í að gegna nokkurs konar drottningar-
hlutverki þegar Karl bróðir hennar tæki við konungdómi.