Morgunblaðið - 04.04.1995, Blaðsíða 42

42 ÞRIÐJUDAGUR 4. APRÍL 1995
MORGUNBLAÐIÐ
Hornfirðin^ar spila í úr-
slitakeppni Islandsmótsins
BRIPS
Bridshöllin, '
Þönglabakka
ÍSLANDSBANKAMÓTIÐ
UNDANKEPPNI
ÍSLANDSMÓTS
í SVEITAKEPPNI
Fimm riðlar — fjörutiu sveitir.
31. marz- 2. apríl.
Sveit Borgeyjar frá Höfn í
Homafirði tryggði sér í fyrsta
sinn sæti í úrslitum íslandsmóts-
ins eftir hörkukeppni í jöfnum
og skemmtilegum riðli, þar sem
margar sveitir áttu möguleika
fyrir síðustu umferðina. Aðrar
sveitir í úrslitunum verða sveit
Landsbréfa, Verðbréfamarkaðar
íslandsbanka, Samvinnu-
ferða/Landsýnar, S. Armanns
Magnússonar, Ólafs Lárussonar,
Hjólbarðahallarinnar, Ragnars
Jónssonar og Metró.
Átta sveitir spiluðu í fimm riðl-
um og komust tvær efstu sveit-
imar í úrslitin.
Úr A-riðli komust sveitir Metró
og Roche í úrslit en sveit Trygg-
ingamiðstöðvarinnar varð að bíta
í það súra epli að komast ekki
áfram þrátt fyrir að vera skráð
fjórða stigahæsta sveitin í mót-
inu. Sveit Metró sigraði í riðlinum
en sveitin var skráð í styrkleika-
flokk F. Þar er þó ekki allt sem
sýnist, því sveitin er skipuð þræl-
sterkum spilurum sem allir eiga
það sameiginlegt að vera stiga-
litlir.
Lokastaða efstu sveita í A-riðli:
Metró 129
Roche 128
Tryggingamiðstöðin 126
Júlíus Sigurjónsson 107
í B-riðli sigraði sveit S. Ár-
manns örugglega, hlaut 147 stig.
Þriðja stigahæsta sveit mótsins,
sveit Samvinnuferða/Landsýnar,
fylgir þeim í úrslitin með 128
stig. Lyfjaverslun íslands hf.
varð svo í þriðja sæti með 113
stig.
I C-riðli vann sveit Landsbréfa
alla sína leiki nokkuð örugglega
en sveit Borgeyjar frá Höfn fylg-
ir þeim í úrslitin. Keppnin í þess-
um riðli var mjög skremmtileg.
Sveit Magnúsar Magnússonar í
B-styrkleikaflokki sá aldrei til
sólar fyrr en í lokaumferðunum
og það gaf öðrum sveitum mögu-
leika sem Borgeyjarmenn nýttu
sér best en lokastaðan í riðlinum
varð þessi:
Landsbréf 147
Borgey 112
Málninghf. 106
Landsbankinn Reyðarf. 102
Magnús Magnússon 101
I D-riðli sigraði sveit Ólafs
Lárussonar með 139 stiga skori.
Sveit VIB varð í öðru sæti eftir
misjafnt gengi. Sveitin tapaði
tveimur leikjum 7-23 og eins og
sjá má á lokastöðu efstu sveita
biðu sveitir í biðröð eftir að kom-
ast inn í úrslitin. Ólafur Lárusson
139
VÍB 119
Kaupf. Skagfirðinga 114
Stefán Stefánsson 110
Hallgrímur Rögnvaldsson 103
Fimmta stigahæsta sveit
mótsins, Flugleiðir innanlands,
varð að sætta sig við að komast
ekki í úrslit. Sveitin spilaði í E-
riðli en þar sigraði sveit Hjól-
barðahallarinnar með Hjalta El-
íasson í fararbroddi, hlaut 143
stig. Reykjanesmeistararnir,
sveit Ragnars Jónssonar, spiluðu
vel og náðu öðru sætinu af
öryggi, sveitin hlaut 142 stig.
Flugleiðir innanlands voru í
þriðja sæti með 125 stig.
Mótið var í alla staði hið
skemmtilegasta. Nú var spilað í
fyrsta sinn í nýju húsnæði Brids-
sambandsins og fór vel um spil-
ara og gesti. Það var mál manna
að spilarar landsbyggðarinnar
komi sterkari til leiks með' ári
hveiju og að það eigi enginn leng-
ur frátekið stæði í úrslitakeppn-
inni, eins og berlega kom fram
í þessu móti.
Keppnisstjórar voru Kristján
Hauksson og Einar Guðmunds-
son en mótsstjóri Elín Bjama-
dóttir.
Arnór G. Ragnarsson.
Morgunblaðið/Arnór
ÞEIR þurftu að fljúga tvívegis til Reykjavíkur til að spila í
undanúrslitunum, Borgeyjarmenn, en uppskáru loks laun
erfiðisins. Talið frá vinstri: Hlynur Garðarsson, Ágúst Sig-
urðsson, Skeggi Ragnarsson og Kjartan Ingvarsson. Séra
Baldur Kristjánsson spilaði einnig í sveitinni en var farinn
heim til skyldustarfa.
SVEIT Tryggingamiðstöðvarinnar spilaði við sveit Sparisjóðs
Mýrarsýslu í lokaumferðinni sem varð örlagaríkt fyrir þá fyrr-
nefndu. Sveit sparisjóðsins hafði ekki gengið of vel í mótinu
sem þeir tóku út á Sigtryggi og félögum í lokaumferðinni og
unnu þá 18-12. Talið frá vinstri: Magnús B. Ásgrímsson, Sig-
tryggur Sigurðsson, Jón Þ. Björnsson og Bragi Hauksson.
Ofríki í aldarfjórðung
NÚVERANDI stjórn-
endur Indónesíu náðu
yfirráðum árið 1965
þegar herinn hrifsaði til
sín völdin í ríkinu. Allar
götur síðan hafa þegn-
arnir mátt þoia ofríki,
og mannréttindi eru fótum troðin.
Vopnuð mótspyrna þekkist og er
öflugust á Austur-Tímor sem_ var
hernumin árið 1975, í Aceh og Írían
Idya. Þar sem andstaða er minni, svo
sem á Java og Bali, eru mannrétt-
indi eigi að síður vanvirt.
Kerfið
Herinn deilir völdum með forset-
anum. Hlúverk hersins er fremur
að mæta ógnun innan ríkisins en
utan' þess. Itök hans erú víðfeðm,
herlögregla fylgist nánast með
hveiju fótmáli þegnanna og öryggis-
sveitir bijóta andspyrnu á bak aft-
ur. Stjórnvöld og her leggjast á eitt
um að kúga þjóðina. Dómsvald er
aðskilið framkvæmdavaldi sam-
kvæmt lögum en í raun styðja dóm-
stólar yfirráð hers og framkvæmda-
valds. Megn óánægja hefur ríkt
meðal verkalýðsins undanfarin þijú
ár vegna láglaunastefnu stjórnvalda
og takmarkaðs félagafrelsis. Bænd-
ur mótmæla nauðungarflutningum
úr sveitum. Námsmenn og mann-
réttindafrömuðir gjalda baráttu sína
fyrir lýðréttindum dýru verði. Þar
sem andstaða er vopnuð bitna refs-
iaðgerðir stjórnvalda oftast á
óbreyttum borgurum.
Þögn „
Fá ríki hreyfa mótmælum við að-
gerðum Indónesíustjórnar. Indónesía
býr yfir gjöfulum auðlindum og
ódýru vinnuafli. Lega ríkisins, milli
Kyrrahafs og Indlandshafs, veldur
hernaðalegu mikilvægi þess. Þegar
PKI, Kommúnistaflokkur Indónesíu,
var upprættur árið 1965 sáu vestræn
ríki sér leik á borði. Kalda stríðið var
í hámarki og ástandið í Indónesíu
skapaði tækifæri til að jafna valda-
hlutföll í Asíu. Vestræn ríki kusu því
að styðja Indónesíustjóm en létu
mannréttindabrot hennar sig litlu
skipta. Asíuríki og samband hlut-
lausra ríkja aðhöfðust ekkert.
Mannréttindi eru fót-
um troðin í Indónesíu
og íbúamir hafa mátt
þola ofríki, segja
samtökin Amnesty
International.
í hnotskurn
300 manns hugðust mótmæla
skertu tjáningarfrelsi friðsamlega í
Jakarta 27. júní síðastliðinn. Fólkið,
sem safnaðist saman við stórverslun
í hjarta borgarinnar, ætlaði að ganga
að upplýsingaráðuneytinu. Þegar
þangað var 'komið, sáu göngumenn
að byggingin var umkringd öryggis-
sveitum. Sveitirnar, vopnaðar barefl-
um og byssum, réðust á mótmælénd-
ur. Eftir spörk og barsmíðar lögðu
margir á flótta en fámennur hópur
reyndi þó að bijóta sér leið að ráðu-
neytinu. 56 voru handteknir eða
barðir til óbóta.
Atvikið er ekkert einsdæmi. Það
lýsir í hnotskurn viðbrögðum stjóm-
valda við kröfum þegnanna um lýð-
réttindi og pplitískt frelsi.
Námsmenn em meðal öflugustu
málsvara lýðréttinda í Indónesíu. í
maí á þessu ári var 21 námsmaður
dæmdur í hálfs árs fangelsi eftir
mótmælastöðu við þinghús Indónes-
íu.
Námsmennirnir höfðu skorað á
Suharto forseta að lýsa yfir ábyrgð
á mannréttindabrotum í ríkinu á
valdaferli sínum. Mótmælendurnir
voru dæmdir fyrir að smána forset-
ann opinberlega. Enginn þeirra áfrýj-
aði dóminum, enda sögðust þeir ekki
búast við réttsýni af hálfu dómstóla.
Ríkissaksóknari ákvað eigi að síður
að áfrýja dómum námsmannanna til
þyngingar. Um miðjan júní dæmdi
hæstiréttur Indónesíu þá til ýmist 8
eða 14 mánaða fangelsisvistar. Að
mati hæstaréttar höfðu námsmenn-
irnir rekið pólitískan áróður á meðan
á réttarhöldunum stóð.
Jery Mafe, 21 árs gamall náms-
maður, lá í gjörgæslu í sjúkrahúsi í
Kupang á Vestur-Tímor að kvöldi
20. apríl. Hann var undir læknis-
hendi þegar 10 lögregluþjónar réðust
inn á stofuna og börðu hann. Lækn-
ir reyndi að veija sjúklinginn án
árangurs. Jery Mafe var færður
nauðugur á lögreglustöð. Fáeinum
klukkustundum síðar var lík hans
flutt á annað sjúkrahús. Jery var
drepinn fyrir að hafa lent í áflogum
við óeinkennisklædda lögregluþjóna
fyrr um kvöldið.
Bændur myrtir
Öryggissveitir mæta baráttu
bænda með hörku. Fjórir voru drepn-
ir og þrír særðir í bændauppreisn á
Madúra-eyju hinn 25. september
1993. Bændumir, um 500 talsins,
voru að andæfa byggingu Nipah-stífl-
unnar, en með tilkomu hennar sáu
þeir fram á að missa jarðir sínar og
þorp undir vatn. Lögfræðingar sem
rannsökuðu aðdraganda óeirðanna
fullyrtu að bændumir hefðu veríð
vopnlausir og aldrei sýnt ofbeldi. Ör-
yggissveitimar hefðu hins vegar skot-
ið að bændunum án viðvömnar. Eng-
inn hefur verið dreginn til ábyrgðar
fyrir bændamorðin. Indónesíuher og
lögregla landsins fremja myrkraverk
sín í skjóli refsileysis. Mál era sjaldn-
ast rannsökuð, því það er á valdi
herforingja og ofursta hvort opinber
rannsókn fer fram.
Aftökur
Tugir manna láta lífið í gæsluvarð-
haldi ár hvert, oftast vegna pynd-
inga. Tugir annarra eru skotnir til
bana. Á árunum 1983 til 1985 vora
5.000 fangar teknir af lífi í Indónes-
íu.
Aftökurnar voru liður í herferð
gegn glæpastarfsemi, skrifaði Su-
harto forseti í æviminningum sínum
árið 1989. Staðreyndin er þó sú að
oftast eru það pólitískir fangar er fá
dauðarefsingu. Af þeim þijátíu sem
hafa verið teknir af lífi frá árinu
1985 voru 27 pólitískir fangar. Flest-
ir voru dæmdir eftir sýndarréttarhöld
og sumir biðu lífláts í tuttugu ár.
Hundruð þúsunda manna voru fang-
elsaðir eftir að PKI, Kommúnista-
flokkur Indónesíu, var upprættur
árið 1965. 30 PKI-félagar era enn í
fangelsi, sex bíða aftöku. Einn þess-
ara þijátíu er Pedjo Prasetido, verka-
lýðsfrömuður og skipasmiður. Hann
var handtekinn árið 1967 og eftir
12 ára fangelsisvist var hann dæmd-
ur í fangelsi til lífstíðar. Heilsu hans
fer hrakandi og 1993 greindist Pedjo
Prasetido með Parkinsonsveiki. I maí
1991 var beiðni hans um náðun hafn-
að. I bréfi til vinar segir Prasetido:
„Nú eru öll sund lokuð. Ef ekki verð-
ur breyting á stjórnarháttum hér sit
ég inni til dauðadags."
í blindni
Þann 13. júlí 1994 sendi Amnesty
International nefnd á vegum SÞ er
fjallar um málefni fyrrverandi ný-
lendna svohljóðandi erindi:
„í heilan áratug hefur Amnesty
International látið í ljós áhyggjur
sínar vegna ástandsins á Austur-
Tímor. Gagnrýni okkar hefur beinst
að stjórnvöldum í Indónesíu, sem
virða mannréttindi Austur-Tímorbúa
að vettugi. Nú bregðum við út af
venju, í þetta sinn beinum við gagn-
rýni okkar ekki síður að aðildarríkj-
um Sameinuðu þjóðanna, því þau eru
einnig ábyrg fyrir mannréttindabrot-
um á Austur-Tímor og annars staðar
í Indónesíu. í þijá áratugi hafa vest-
ræn ríki stutt Indónesíustjórn í
blindni og kosið að loka augunum
fyrir grimmdarverkum hennar. Vest-
ræn ríki fögnuðu valdatöku núver-
andi stjórnvalda enda var kalda stríð-
ið í hámarki. Stjómvöld er þykjast
málsvarar mannréttinda hafa veitt
Indónesíustjórn ómældan stuðning.
Sum ríki eru ábyrg fyrir þjálfun Indó-
nesíuhers. Um mitt ár 1993 héldu
ástralskar hersveitir og Kopassus,
indónesísku öryggissveitirnar, sam-
eiginlegar heræfingar, en Kopassus-
sveitirnar hafa ítrekað troðið á
mannréttindum og kúgað indónesísk-
an almenning. Ríkisstjórnir veita oft
þróunaraðstoð með hliðsjón af
ástandi mannréttinda í viðkomandi
ríki. Þetta gildir ekki um Indónesíu
sem nýtur meiri og fjölbreyttari að-
stoðar nú en áður. Mannréttindabrot
hafa engin áhrif á viðskipti við Indó-
nesíu. Valdhafar þar reyna þó að
styrkja ímynd sína út á við. Indónes-
íustjórn berst fyrir endurskoðun á
mannréttindahugtakinu. Hún dregur
í efa að mannréttindi séu altæk. Hún
fullyrðir að sérhveiju ríki sé í sjálfs-
vald sett hvernig það túlki rétt þegna
sinna, á grundvelli sögu, menningar
og stjómarfars. Indónesíustjórn full-
yrðir að ákvæði mannréttindasátt-
mála endurspegli vestræn lýðræðis-
leg gildi. Þau þekkist hins vegar
ekki í þróunarríkjum. Það sé því á
valdi Indónesíustjórnar að setja regl-
ur og lög um mannréttindi heima
fyrir. Indónesía varð aðili að mann-
réttindanefnd Sameinuðu þjóðanna
árið 1991. Með fáum undantekning-
um hefur ríkinu mistekist að upp-
fylla þær kröfur sem nefndin gerði
til þess. Stjórnvöld hafa ennfremur
gefið í skyn að þau muni einungis
standa við þær skuldbindingar er
þjóni hagsmunum ríkisins."
Harmsagan á Austur-Tímor
í desember 1975 réðst Indónesíu-
her á Austur-Tímor. Rúmlega
200.000 manns, eða þriðjungur þjóð-
arinnar, féll í blóðbaðinu er fylgdi í
kjölfarið eða lést af völdum vannær-
ingar eða sjúkdóma. Ógnarstjóm rík-
ir á Austur-Tímor. Yfirráð Indónesíu-
stjómar hafa hvorki verið viðurkennd
af Sameinuðu þjóðunum né Austur-
Tímorbúum. Skæraliðasamtök beijast
í ijöllum landsins og námsmenn efna
jafnaðarlega til mótmæla í höfuðborg
landsins, Díli. Andspyrnu er mætt
með „mannshvörfum", pyndingum,
fangelsunum og ofbeldisverkum. I
nóvember 1991 létu að minnsta kosti
270 lífið og 200 hurfu í kjölfar mót-
mæla við Santa-Cruz-kirkjugarðinn í
Díli. Á annað þúsund manns höfðu
gengið að garðinum og krafist sjálf-
stæðis Austur-Tímors. Vopnaðar ör-
yggissveitir skutu á göngumenn við
garðinn. Sjónarvottar segja að þegar
skothríðinni linnti hafi að minnsta
kosti 100 göngumenn legið í valnum.
Margir vora skotnir í bakið. Staðfest
er að nokkrir hinna særðu voru pynd-
aðir og myitir á hersjúkrahúsi. Sjón-
arvottar segja fólkið hafa verið grýtt
og kramið af þungavinnuvélum. 84
féllu eða hurfu samkvæmt opinberum
tölum stjórnvalda.
Ekki er vitað hversu margir létu
lífið í gæsluvarðhaldi. Opinber rann-
sókn á Santa-Cruz-blóðbaðinu var
meingölluð. tveir hermenn og átján
lögregluþjónar fengu dóm og átta til
átján mánaða fangelsisvist. Þeir sem
skipulögðu árásina sluppu við refs-
ingu. Fjöldi mótmælenda var hins
vegar dæmdur í lífstíðarfangelsi.