Morgunblaðið - 09.01.1996, Blaðsíða 36
36 ÞRIÐJUDAGUR 9. JANÚAR 1996
MIIVIIMINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
SIG URBJORN
ÞÓRÐARSON
+ Sigurbjörn
Guðmundur
Þórðarson prent-
myndasmiður,
Ölduslóð 28,
Hafnarfirði, fædd-
ist 11. desember
1919. Hann lést á
hjartadeild Sjúkra-
húss Reykjavíkur á
nýársnótt. Foreldr-
ar hans voru Þórð-
ur Þórðarson sjó-
maður, f. 24.5.
1873, drukknaði á
togaranum Robin-
son 7-8.2. 1925, og Sigríður
Grímsdóttir húsmóðir, f. 24.6.
1878, d. 18.6. 1949. Systkini
Sigurbjörns voru 9 talsins, en
sex þeirra eru nú látin. Eftirlif-
andi systkini eru: Kristín S.
Kimmel, búsett í New York í
Bandaríkjunum, gift Bruno
Kimmel, sem er látinn; Þórður,
kvæntur Hrefnu Hallgríms-
dóttur, sem er nýlátin; Guð-
mundur Hafsteinn, rafvirkja-
meistari í Hafnarfirði.
Sigurbjörn kvæntist 22.5.
1948 Heiðveigu Árnýju Hálf-
dánardóttur bankastarfs-
manni, f. 9.8. 1928. Foreldrar
hennar voru Hálfdán Bjarna-
son, skipasmiður á Isafirði, og
Guðbjörg Þórodds-
dóttir. Fósturmóð-
ir Heiðveigar var
Jóhanna Sigurðar-
dóttir. Börn Sigur-
björns og Heið-
veigar eru: Sigríð-
ur Guðbjörg, f.
5.10. 1948, meina-
tæknir, nú skrif-
stofusljóri í
Reykjavík, gift
Gunnlaugi M. Sig-
mundssyni alþing-
ismanni og for-
stjóra í Reykjavík.
Börn þeirra eru: Sigmundur
Davíð, Sigurbjörn Magnús og
Nanna Margrét. Herdís Jó-
hanna, f. 3.7. 1952 hjúkrunar-
fræðingur og ljósmóðir. Börn
hennar og Friðriks Sigurðsson-
ar matreiðslumeistara og hót-
elstjóra á Hvolsvelli eru: Heið-
veig Hanna, Sigurður Daði og
Oddný Silja. Helga Steingerð-
ur, f. 2.11. 1960, búsett í Hafn-
arfirði, gift Karli Ólafssyni
tölvunarfræðingi. Börn þeirra
eru: Guðmundur Karl, Ölafur
Örn, Sigurbjörn Viðar, Grimur
Steinn og Karl Emil.
Útför Sigurbjörns fer fram
frá Hafnarfjarðarkirkju í dag
og hefst athöfnin kl. 13.30.
MIG LANGAR að minnast með
örfáum fátæklegum orðum tengda-
föður míns, Sigurbjörns Þórðarson-
ar. Reyndar er ekki hægt að minn-
ast hans Sibba í örfáum orðum
þótt ekki sé nema eftir tæpra
fimmtán ára kynni, en það er held-
ur ekki hægt að kveðja hann án
þess að fá að skrifa stuttan kafla
í framhaldssöguna, eins og hann
kallaði minningargreinar í Mogg-
anum iðulega. En hvar skal byija?
Ég minnist í fyrstu sérstaklega
frísklegra umræðna yfir kaffi-
bolla(um) við Sibba og Mumma
bróður hans í eldhúsinu þeirra
Heiðu og Sibba. Oftar en ekki
blandaðist pólitík inn í umræðurn-
ar, en Sibbi fékk einhvern veginn
þá flugu í höfuðið að ég væri ófor-
betranlegt íhald og neri mér því
mjög um nasir. Ég hefndi mín að
sjálfsögðu með því að segja að þrátt
fyrir hinar fögru sósíalísku hug-
sjónir hans um jöfnuð allra öreiga
(var það ekki annars marxíska, ef
ég má opinbera annars fátæklega
pólitíska meðvitund mína?) væri
hann í raun hinn versti kapítalisti,
hann sjálfstæður atvinnurekand-
inn! Svo má náttúrulega ekki
gleyma öllum stuttu ferðalögunum
okkar allra, í sumarbústaði hingað
og þangað, eða á Þjóðvegahátíðina
miklu, eða bara örstuttar ökuferðir
að skoða eitthvað, sem vakið hafði
forvitni okkar. Eitt af því sem ein-
kenndi Sibba alltaf var óbilandi
eljusemi og vilji til að gera hluti
Htfímustofa
Friðfums
SuðurlandsbrautlO
108 Reykjavík * Sími 5531099
Opid öll kvöld
til kl. 22 - einnig um hclgar.
Skreytingar fyrír öll tilefni.
Gjafavörur.
sem veikt hjarta ekki leyfði. Mér
er sérstaklega minnisstæð ferð sem
við fórum saman á báðum Volvoun-
um okkar til Þingvalla til að skoða
þar gat í gegnum klettastálið, sem
við höfðum einmitt nýlega lært að
væri til. Ég get rétt ímyndað mér
löngun Sibba til að fylgja eftir okk-
ur Helgu og strákunum í gegnum
gatið og upp úr klettasprungunni
handan þess, en því miður brast
þrekið til þess og hann tók þess í
stað á móti okkur með eftirvænt-
ingu, eins og barn að taka á móti
foreldrum sínum eftir útlandaferð,
við útsýnisskífuna á brún Almanna-
gjár. Ferðin í gegnum gatið var
fest á myndband, en fyrir óskiljan-
legan (og þó) klaufaskap minn
skemmdi ég þá upptöku áður en
tókst að afrita hana á varanlegra
band. Nú síðast á aðfangadags-
kvöld, í stuttri stund milli stríða í
veikindum Sibba, var hann enn að
stríða mér á því að mér skyldi tak-
ast að klúðra upptökunni af ferð-
inni í gegnum gatið. Ég sagði að
við yrðum bara að endurtaka ferð-
ina og innra með mér veit ég að
við það verð ég að standa, ásamt
fjölskyldu minni og Heiðu og
Mumma. Svona mætti lengi halda
áfram, en ég verð þó að viðurkenna
að það er mér um megn á þessari
stundu og hver nennir svo sem að
lesa endalausar framhaldssögur.
Ég vona að aðrir verði til þess að
skrifa í þessa framhaldssögu löngu
kaflana um lífsgleði, athafnasemi
og afrek Sibba áður en ég kynntist
honum.
Sorg tengdafjölskyldu minnar er
tvöföld því mágkona Sibba, hún
Hrefna sem honum var svo kær,
lést aðeins örfáum dögum á undan
honum eftir erfið veikindi. Ég get
því ekki stillt mig um að koma hér
á framfæri sögu sem ég heyrði hjá
henni Heiðu, tengdamóður minni,
þó hún fyrirgefi mér það ef til vill
aldrei. Þegar Sibbi hafði nýlega
kynnst Heiðu komu hann og bróðir
hans Þórður, eiginmaður Hrefnu,
þar sem Heiða var stödd. Þórður
gekk til Heiðu og virti hana lengi
vel fyrir sér á mjög áberandi hátt
og sagði svo: „Jú, ég verð að viður-
kenna það að hún er næstum því
eins falleg“. Þá hafði Sibbi nefni-
lega gortað sig af því við Þórð að
hann hefði sko náð í stúlku sem
væri jafn falleg og hún Hrefna
hans.
Þó Sibbi hafí vel vitað að ég
væri hálfgerður efahyggjumaður,
segi ég samt: Guð geymi minning-
una um kæran vin minn og tengda-
föður, ástkæran föður eiginkonu
minnar og elskulegan afa drengj-
anna okkar.
Karl.
Sigurbjörn Þórðarson prent-
myndasmiður í Hafnarfirði lést í
Borgarspítalanum á nýársnótt eftir
erfiða sjúkdómslegu.
Sigurbjörn var innfæddur Hafn-
firðingur og bjó þar alla tíð en for-
eldrar hans höfðu flutt til Hafnar-
ijarðar í upphafi aldarinnar þaðan
sem faðir hann stundaði sjósókn.
Hann var yngstur í tíu systkina
hópi og ólst upp við kröpp kjör í
æsku en faðir hans fórst með togar-
anum Robinson 8. febrúar 1925
er Sigurbjörn var einungis rúmlega
fjögurra ára gamall. Bág kjör ís-
lenskrar alþýðu á fyrrihluta aldar-
innar settu mark sitt á uppvaxtarár
Sigurbjörns og hafa án efa átt sinn
þátt í að hann varð snemma félags-
lega meðvitaður og einlægur
áhugamaður um bættan hag launa-
fólks og allrar alþýðu manna. Upp-
runa sínum gleymdi hann aldrei
þótt hann kæmist sjálfur síðar í
þokkalegar álnir og lét sér alla tíð
annt um þá sem voru minni máttar
eða höfðu orðið undir í þjóðfélag-
inu. „Aðgát skal höfð í nærveru
sálar,“ voru einkunnarorð Sigur-
björns enda sýndi hann ætíð þeim
sem hann umgekkst mikla nær-
gætni.
Sigurbjörn var vel lesinn í stjórn-
málasögu þessarar aldar og fylgd-
ist grannt með atburðum á vett-
vangi innlendra og erlendra stjórn-
mála. Þrátt fyrir afdráttarlausar
skoðanir á þjóðmálum var hann
einstakt ljúfmenni í allri umgengni
og minnist sá sem þetta ritar ekki
að sjá Sigurbjöm skipta skapi svo
um væri talandi þann tæpa aldar-
fjórðung sem leiðir beggja lágu
saman.
Á yngri árum tók Sigurbjörn
virkan þátt í starfí íþróttafélagsins
Hauka í Hafnarfirði og lék fótbolta
í meistaraflokki félagsins um tíma.
Hann hafði gaman af manntafli og
náði góðri leikni í þeirri grein, tók
þátt í fjölmörgum taflmótum oftast
með góðum árangri og náði m.a.
að sigra stórmeistarann Horst.
Sigurbjörn var einn af stofnend-
um Prentmyndasmiðafélags ís-
lands og gegndi ýmsum trúnaðar-
störfum fyrir það félag, var for-
maður þess um skeið og fulltrúi
félagsins á þingum Alþýðusam-
bands íslands.
Sigurbjörn var við nám í prent-
myndasmíði hjá Leiftri hf. og vann
síðan við prentmyndagerð hjá Lit-
rófí hf. fram til ársins 1959 er
hann stofnaði ásamt Guðmundi
bróður sínum Prentmyndagerð
Hafnarfjarðar sem þeir ráku saman
allt fram á síðustu ár. Sigurbjörn
var góður fagmaður og oft fenginn
til að vinna verk sem kröfðust mik-
illar natni og nákvæmni. Hann
lagði metnað sinn í að leysa öll
verk fljótt og vel af hendi og spurði
ekki hvað klukkunni liði ef við-
skiptavinurinn þurfti að fá verki
lokið fyrir næsta morgun. Sigur-
björn fylgdist vel með nýjungum í
atvinnugrein sinni og var þess
meðvitaður að ný tækni mundi í
tímans rás ryðja úr vegi hefðbundn-
um myndamótum sem unnin voru
með sýru í sink. Hygg ég að hann
hafí fyrstur manna hér á landi
keypt vélar til að framleiða mynda-
mót úr plasti og þróaði þá fram-
leiðslu síðar yfir í stimplagerð er
eftirspurn eftir myndamótum
minnkaði sainfara aukinni offsett-
prentun. Ásamt bróður sínum Guð-
mundi stofnaði hann bókaútgáfuna
Þórsútgáfan sf. sem þeir ráku sam-
hliða prentmyndagerðinni. Gáfu
þeir m.a. úr hinar víðfrægu Heiðu-
bækur ásamt sögum Agötu
Christie.
Sigurbjörn var hamingjusamlega
giftur Heiðveigu Hálfdánardóttur
frá Isafirði, nú starfsmanni Lands-
banka Islands. Heiðveig stóð alla
tíð dyggilega við bakið á manni
sínum og studdi hann í þeim erfíðu
veikindum sem hann bjó lengi við.
Þau eignuðust þijár dætur og lét
Sigurbjörn sér annt um velferð
þeirra og okkar tengdasona sinna,
hjálpaði okkur og leiðbeindi í lífs-
baráttunni eftir því sem efni og
aðstæður stóðu til hveiju sinni.
Með Sigurbirni Þórðarsyni er
genginn ljúfur og góður drengur
sem við minnumst með þakklæti.
Ég bið góðan guð að blessa minn-
ingu hans og veita hans ástkæru
eiginkonu, Heiðveigu, og dætrum
hans og fjölskyldum þeirra styrk
og huggun.
Gunnlaugur M. Sigmundsson.
Á öndverðum fyrsta degi þessa
árs andaðist Sigurbjörn Þórðarson
á Sjúkrahúsi Reykjavíkur 76 ára
að aldri. Sibbi, eins og vinir og
ættingjar nefndu hann ávallt, var
yngstur af 10 systkinum. Þar sem
fjölskyldufaðirinn var fallinn frá
þegar Sibbi var aðeins á 6. ári,
gefur það augaleið, að hann þurfti
snemma að taka til hendi við hvað-
eina sem bauðst, en á kreppuárun-
um var ekki um auðugan garð að
gresja í þeim efnum. Það má því
segja, að Sibbi hafi dottið í lukku-
pottinn, þegar honum bauðst starf
sem sendisveinn í Hafnarfjarðar
apóteki, sem danskur maður að
nafni Sören Kampmann rak og var
íbúð lyfsalans á efri hæð hússins,
þar sem Lena kona hans var í for-
svari. Á þeim árum voru starfandi
aðstoðarstúlkur á heimili lyfsalans
og nokkur íjöldi starfsfólks í apó-
tekinu svo að vinnustaðurinn var
allfjölmennur. Segja má, að aðeins
nafnið apótek sé sameiginlegt þess-
ari stofnun eins og hún var þá og
nú, svo mjög hefur reksturinn tek-
ið stakkaskiptum. Það starf, sem
Sibbi tók að sér, fól í sér margvís-
leg verkefni svo sem sendiferðir,
innheimtu, ræstingu að hluta og
aðstoð við lyfjagerð. Öll þessi fjöl-
breytilegu störf rækti Sibbi af
stakri samviskusemi og lipurð og
voru þau góður undirbúningur und-
ir lífsstarfíð. Auk starfsþjálfunar
fékk hann einstakt tækifæri til
þess að læra dönsku, þar sem á
umræddu tímabili og síðar voru
danskir lyfjafræðingar starfandi í
apótekinu. Einnig tel ég, að Háfn-
arljarðar apótek hafi á þeim árum
verið góður staður til þess að læra
stundvísi og reglusemi, þar sem
húsbóndinn var einstaklega stjórn-
samur og stundvís. Getur sá, sem
þessar línur ritar, trútt um talað,
þar sem hann erfði stöðu Sibba í
apótekinu, ef svo má að orði kom-
ast, og sinnti henni um nokkurt
skeið. Ástæða þess, að mál æxluð-
ust með þessum hætti, var sú, að
segja má, að á þessum árum hafí
Sibbi átt tvo skugga. Annar þeirra
var, eins og við er að búast, mjög
líkur honum, en hinn var ekki eins
líkur, enda var það sá, sem erfði
starfið í apótekinu. Svo náin voru
samskipti okkar í starfi og leik
þótt aldursmunur væri nokkur. Á
þessi samskipti bar aldrei skugga
í hálfan sjöunda áratug. Ein af
ástæðum þessara nánu samskipta
voru fyrir utan persónueiginleika
Sibba, sem voru einstaklega aðlað-
andi, sameiginlegur áhugi á íþrótt-
um, einkum knattspyrnu og hand-
knattleik. Ég ætla ekki að bera
saman þá aðstöðu, sem íþrótta-
menn höfðu þá og nú vegna þess,
að enginn mundi trúa nema þeir,
sem sjálfir reyndu og fer nú óðum
fækkandi, en ég fullyrði, að áhug-
inn var síst minni þá en nú. Sibbi
var frábær knattspyrnumaður og
var hann einn af bestu knatt-
spyrnumönnum Hafnarfjarðar um
árabil og trúlega einn af þeim bestu
á landinu. Sibbi gekk kornungur í
knattspyrnufélagið Hauka, sem
unglingaleiðtoginn sr. Friðrik Frið-
riksson stofnaði, og var hann einn
af frumkvöðlum þess um árabil og
dyggur félagi til dánardægurs.
Arið 1943 hóf Sibbi nám í prent-
myndagerð í Leiftri í Reykjavík og
starfaði hann við prentmyndagerð
fyrirtækisins og hjá öðrum atvinnu-
rekendum allt til ársins 1957, er
hann stofnaði Prentmyndagerð
Hafnarfjarðar ásamt Guðmundi
bróður sínum og ráku þeir hana
uns ekki var lengur stætt vegna
heilsubrests.
Vinátta okkar Sibba hófst um
leið og ég man eftir mér. Höguðu
atvikin því þannig, að er foreldrar
mínir fluttust búferlum frá Vest-
mannaeyjum til Hafnarfjarðar árið
1930, fengu þeir leigða litla íbúð á
efri hæð hússins Selvogsgötu 1,
sem Sigríður, móðir Sibba, hafði
látið byggja af miklum dugnaði
eftir lát manns síns. Með móður
minni og Sigríði og hennar fólki
tókst vinátta, sem ég hef hvergi
annars staðar orðið vitni að. Það
má því með sanni segja, að við
systkinin höfum drukkið vináttu til
þessarar ágætu Ijölskyldu með
móðurmjólkinni, þótt við værum
bæði yngri en afkomendur Sigríð-
ar. Þarna skipti aldursmunurinn
engu máli. Nú eru aðeins þijú þess-
ara systkina Sibba ofar moldu en
þau eru Þórður, Kristín, sem býr í
Bandaríkjunum og Guðmundur
Hafsteinn.
Sibbi steig sitt stærsta gæfu-
spor, er hann gekk að eiga Heið-
veigu Hálfdánardóttur frá ísafirði,
sem hefur reynst manni sínum
dyggur lífsförunautur og stoð í
löngum og erfíðum veikindum.
Að lokum vil ég þakka mínum
góða vini langa og einlæga vináttu,
sem ég mun alltaf minnast og virða
sem helgan dóm. Megi Guðs bless-
um fylgja Sibba vini mínum um
alla eilífð. Aðstandendum öllum
sendi ég innilegar samúðarkveðjur
okkar systkinanna.
Vilhjálmur G. Skúlason.
Tilveran verður sjálfsagt sjálfri
sér lík á ný þó að í andartakinu
hafi brugðið birtu í huga okkar sem
í dag kveðjum Sigurbjörn Þórðar-
son er lést á nýársnótt. Þó verður
hún ekki söm eftir að horfinn er
einn hlekkurinn úr þeirri keðju sem
Selvogsgötufólkið, sem við nefnd-
um svo þegar ég var lítill, mynd-
aði. Þau voru tíu systkinin, afkom-
endur Sigríðar Grímsdóttur og
Þórðar Þórðarsonar. Systkinin
héldu áfram að vera Selvogsgötu-
fólkið þótt þau sum byggju þar
aldrei eða flyttust burt, jafnvel til
annarra landa. Eftir lifa nú þijú.
Sigurbjörn var yngstur í hópnum
en tilheyrði þeim kjarna sem lengst
bjó í húsi móður sinnar á Selvogs-
götu 1.
Þegar ég man fyrst eftir Sibba
var hann lágvaxinn, ákaflega hold-
grannur, óvenju skarpleitur og nef-
ið hvasst. Kannski fannst mér áður
fyrr það vera ögn of stórt fyrir fín-
gert andlitið. Á yngri árum var
hann áberandi snar í hreyfingum
en hin síðari ár ofboðlítið lotinn.
Alltaf með Mumma, eldri bróður
sínum.
Meðan fullorðið fólk ómakaði sig
enn á því að spyija krakka hverra
manna þeir væru var stundum gott
að svara að pabbi minn væri bróð-
ir Sibba og Mumma. Þá jánkuðu
menn gjarna og sögðu: „Já, Sibba
í Haukum." Það var svo fyrir langa-
löngu, á fótboltaæfingu hverfis-
stráka á vellinum við Bryndís-
arsjoppu sem ég skildi af hveiju
menn tengdu Sibba einatt við
Hauka. Það gerðist þannig. Hann
átti leið framhjá vellinum, klæddur
í jakkaföt og blankskó þegar bolt-
inn skoppaði út af og fyrir fætur
honum. Hann tók boltann á lofti,
lagði hann fyrir sig af hnénu, negldi
í slána og inn og hélt svo áfram.
Strákarnir stóðu kyrrir um stund.
Ég roðnaði af ánægju og stolti
þegar ég var spurður hvort þetta
væri ekki bróðir hans pabba míns.
Einn sagðist vita að hann hefði
verið í Haukum í gamladaga.
Fyrir löngu heyrði ég af honum
sögu sem ég hef raunar aldrei feng-
ið staðfesta. Hún er á þá leið að
Sibbi hefði verið svo mikill Hauka-
maður að hann hefði neitað að láta
taka af sér mynd með einhverju
Hafnarfjarðarúrvali í fótbolta nema
hann fengi að vera í Haukatreyj-
unni.
Sams konar prinsíppfestu af
hans hálfu kynntist ég svo í eldhús-