Morgunblaðið - 16.05.1996, Qupperneq 50

50 FIMMTUDAGUR 16. MAÍ 1996
AÐSENDAR GREIIMAR
MORGUNBLAÐIÐ
- kjarni málsins!
Skógræktar sj óður
Húnavatnssýslu
FRÁ Fjósum í Svartadal.
SUMARHÚSASVÆÐI að Fjósum.
því rétt rúmlega 10 ára. Gróður-
sett hefur verið árlega síðan á bil-
inu 2-4000 plöntur. Árangur af
þessu starfi er smám saman að
koma í ljós þrátt fyrir ýmis vanda-
mál við ræktunina sem við hefur
verið að glíma en það eru m.a.
þurrkar á vormánuðum og gras-
vöxtur og sina sem varð gífurleg
eftir að beit á landinu létti.
Framkvæmdanefnd
Stjórn Skógræktarfélags ís-
lands hefur skipað framkvæmda-
nefnd en í henni sitja nú fulltrúar
úr sýslunum tveimur Vestur- og
Austur-Húnavatnssýslu auk full-
trúa frá Skógræktarfélagi íslands.
Nefndin fer með öll helstu ákvörð-
unarmál sjóðsins en nefndarfundir
hafa verið 2-3 á ári. Stefnt er að
því að fuligróðursett verði í landi
sem ætlað er að gróðursetja í fyr-
ir árið 2010. í nefndarstarfi sjóðs-
ins kom fram hugmynd fyrir
nokkrum árum um að afla sjóðnum
tekna með því að leggja einnig
land undir sumarbústaði á Fjósum.
Með þeim hætti mætti líta svo á
að skógurinn þjónaði einnig því
hlutverki að laða að fólk í héraðið
og að hann nýttist sem útivistar-
svæði fyrir bústaðaeigendur.
Skipulag
I því skyni að hrinda þessari
hugmynd í framkvæmd fékk sjóð-
urinn landslagsarkitekt til að gera
skipulag þar sem haganlega er
komið fyrir einum 15 bústöðum í
sumarbústaðahverfi og er hver lóð
2500 m2 að stærð. Svæðið sem
tekið verður frá fyrir bústaði er
um 5 ha og ein akstursleið verður
að bústöðunum. Bústaðahverfið
er því hugsað með þeim hætti að
það tengist skóginum, sem er að
vaxa umhverfis svæðið, með
göngustígum og leiðum um jörð-
ina. Aflað hefur verið allra tilskil-
inna leyfa til að hefja framkvæmd-
ir.
Næstu skref
Framkvæmdanefnd Skógrækt-
arsjóðs Húnavatnssýslu hefur hug
á að kanna hvort áhugi er fyrir
uppbyggingu á sumarbústaða-
hverfi á Fjósum. Það er hinsvegar
deginum ljósara að mikið framboð
hefur verið á bústöðum og landi
undir þá víða um land. Samkeppni
um viðskiptavinina hefur vaxið og
eins víst að eftirspurn fari minnk-
andi. Það sem er hinsvegar eftir-
sóknarvert hér er að á jörðinni er
skógrækt komin vel á skrið og á
þessu svæði landsins er ekki mikið
um bústaði. Skógurinn sem upp
vex á Fjósum mun eigi að síður
þegar frá líður verða sú verðuga
minning sem þeir bræður óskuðu
en jafnframt staðfesting á mögu-
leikum á skógrækt í Húnavatns-
sýslum.
Höfundur er framkvæmdastjóri
Skógræktarfclags Islands.
Ætlar þú að taha áhœttuna
í sólarlandaferð eða
sólhekknum án 98%
ALOE VERA gelifrá Jason?
Þin besta trygging er með
98% ALOE VERA
gelfrá Jason í farteskinu.
Ftest í öllum apátekum á landinu og í:
2. hæð,
Bcwgarivinglunni,
simar854 2117
og 566 8593.

* &*§?**
SfkáH
*» káðáném
HEIMILDIR úr annálum benda
til þess að kjarr og skógar hafi
vaxið á 18. öld á um helmingi býla
í Húnavatnssýslu eins
og kom fram í erindi
Grétars Guðbergsson-
ar á ráðstefnu um
birkiskóga landsins
19. apríl síðastliðinn.
Samkvæmt heimildum
vex þar náttúrulegt
birki einungis á 6 stöð-
um. Húnavatnssýslur
hafa lengi vel ekki
mikið verið orðaðar
við skógrækt. Þar eru
engu að síður starf-
andi tvö skógræktar-
félög. Skógræktarfé-
lög Vestur- og Austur-
Húnavatnssýslu og
hafa um áratugaskeið
unnið að framgangi skógræktar.
Bæði þessi félög vinna nú ötullega
að Landgræðsluskógrækt. Þegar
ekinn er þjóðvegur 1 frá Blöndu-
ósi inn Langadalinn sést handan
við Blöndu, á hægri hönd, árang-
urinn af starfi Skógræktarfélags
Austur-Húnavatnssýslu en þar
blasir við jörðin Gunnfríðarstaðir
þar sem félagið hefur unnið að
skógrækt undanfarna áratugi. Á
Hvammstanga eru skógræktar-
skilyrðin erfiðari en þar hefur
Skógræktarfélag V-Húnavatns-
sýslu unnið að tijá- og skógrækt
við Kirkjuhvamm, útivistarsvæðið
á Hvammstanga. Stutt er síðan
skógrækt hófst í Kirkjuhvammi
en svæðið býr yfir mikilli fjöl-
breytni í landslagi.
Á.F. Kofoed-Hansen skógrækt-
arstjóri, en hann var fyrstur
manna til að gegna því embætti
hér á landi, hafði trú á skógrækt
í Húnavatnssýslu því ella hefði
hann ekki hrundið í framkvæmd
merkum tilraunum í Vatnsdal en
þar var birkifræi sáð árið 1927
og sér þess stað í dag á Eyjólfs-
stöðum, á Hofi og að Haukagili.
Tilraunir Kofoed-Hansens í
Vatnsdal, ollu ekki neinum
straumhvörfum en það er hinsveg-
ar skemmtilegt til þess að vita að
áhugi á sáningum og tilraunum í
þá att hefur vaknað á ný tæpum
70 árum síðar. Ef til vill hafa til-
raunir og ræktun K-Hansens einn-
ig átt einhvern þátt í að vekja
áhuga og valdið þvi að einstakling-
ar hafa viljað stuðla að skógrækt
í sýslunum og jafnvel þrátt fyrir
að þeir væru löngu horfnir úr sinni
fæðingarbyggð. Römm er sú taug,
segir í kvæði. Eitt dæmi í þessa
veru skal hér rakið.
Landið skal klætt skógi
Skógræktarsjóður Húnavatns-
sýslu var stofnaður árið 1970 sam-
kvæmt ósk bræðranna Guðmund-
ar M., Einars og Friðriks V.
Bjömssona frá Múla í Miðfirði og
er stofnfé sjóðsins dánargjöf
þeirra en bræðurnir létu eftir sig
stóra húseign, Skólavörðustíg 25
í Reykjavík, og nokkurt lausafé.
Þeir bræður munu
hafa haft mikinn
áhuga á skógrækt og
þar sem þeim varð
ekki barna auðið
ákváðu þeir að öllum
þeirra eigum skyldi
varið til skógræktar á
þeirra heimaslóðum.
Þetta eitt sýnir að
hugur þeirra hefur oft
hvarflað á æskuslóðir
þar sem þeir ólust
upp.
Að ósk þeirra
bræðra var _ Skóg-
ræktarfélagi íslands
falin varsla sjóðsins
og til fróðleiks er hér
birt skipulagsskrá eins og hún var
samþykkt 1973.
1. gr. Sjóðurinn heitir Skóg-
ræktarsjóður Húnavatnssýslu.
2. gr. Sjóðurinn er stofnaður
samkvæmt erfðaskrá bræðranna
Einars Björnssonar, kaupmanns,
Friðriks Björnssonar, læknis og
Guðmundar M. Björnssonar, stór-
kaupmanns.
3. gr. Stofnfé sjóðsins er það
fé, sem honum fellur til samkvæmt
erfðaskrá bræðranna.
4. gr. Verksvið sjóðsins er að
rækta skóg í Húnavatnssýslu.
Stjórn sjóðsins velur þá staði, sem
teknir verða undir skógrækt.
5. gr. Til að vinna að markmiði
sjóðsins er stjóm hans heimilt að
kaupa lönd eða jarðir til skógrækt-
ar eða taka á leigu til langs tíma
í sama skyni. Nota má eignir sjóðs-
ins til þess að girða og friða þau
landsvæði, sem sjóðurinn tekur til
skógræktar, svo og til gróðursetn-
ingar og ræktunarstarfa í sam-
bandi við skógrækt.
6. gr. Stjórn Skógræktarfélags
íslands fer með stjórn sjóðsins
samkvæmt erfðaskrárákvörðun.
Stjórnin færir reikninga sjóðsins.
Reikningsár hans er almanaksár-
ið.
Endurskoðendur Skógræktarfé-
lags íslands endurskoðar reikning-
ana, og skulu þeir árlega lagðir
fram á aðalfundi félagsins, ásamt
skýrslu um starfsemi sjóðsins.
Meðan kvaðir þær, sem um ræðir
í 8. gr., hvíla á sjóðnum, skulu
ársreikningar hans sendir yfirfjár-
ráðandanum í Reykjavík.
7. gr. Höfuðstól sjóðsins og arð
af honum skal varðveita í fasteign-
um, tryggum verðbréfum eða á
þann hátt annan, sem stjórn hans
telur öruggan, að því leyti, sem
honum er ékki varið til fram-
kvæmda.
Stjórn sjóðsins aflar honum
annarra tekna eftir því, sem unnt
er á hveijum tíma.
8. gr. Sjóðurinn tekur á sig og
stendur undir þeim kvöðum sem
Brynjólfur
Jónsson
•lOINtiO
GRtWiMYNT)
KvwMlilMð Ml
t«M UfttiM, léiubfanpMMUM r.IiA
*ki4mr*». m KémtúH ÍMÍH*
Sumarhúsahverfi á
Fjósum í Svartárdal er
í athugun. Brynjólfur
Jónsson skrifar um það
efni sem og skógrækt
á þessu svæði.

lagðar hafa verið á stofnfé hans
samkvæmt erfðaskrá þeirri, sem
mælir fyrir um stofnun hans.
9. gr. Leita skal staðfestingar
forseta íslands á skipulagsskrá
þessari.
Land til skógræktar
Í fundargerðum stjórnar Skóg-
ræktarfélags íslands sést að
mönnum er í mun að láta tilgang
sjóðsins rætast. í því skyni er far-
ið að huga að jarðarkaupum í
Húnavatnssýslum. Árið 1971 er
ákveðið að kaupa jörðina Fjósa í
Svartárdal í því skyni að hefja
skógræktarframkvæmdir. Jörðin
Fjósar er í mynni Svartárdals, um
4 km ijarlægð frá þjóðvegi 1 við
Bólstaðarhlíð.
Árið 1972 var hafinn undirbún-
ingur að girðingarstæði og lokið
við 4,5 km girðingu árrö 1973 en
innan hennar eru 60 ha. Á árunum
1974-78 var eitthvað gróðursett
innan girðingar en varsla brást
og eyddust tijáplöntur af búfé.
Árið 1985 er komin fullnægjandi
varsla á landinu og gróðursetning
hefst á ný. Elstu tijáplöntur eru