Morgunblaðið - 15.06.1996, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 15. JÚNÍ 1996 17
ERLENT
Eftirlitsmönnum SÞ í Bagdad meinuð vopnaleit
Verðurbeitt hervaldi
gegn Iraksstjórn?
Sameinuðu þjóðunum. Reuter.
Flugslysið í Japan
Grunur
um vél-
arbilun
Fukoka. Reutcr.
GRUNUR leikur á, að vélarbil-
un hafi valdið flugslysinu á
Fukokaflugvelli í Japan á
fimmtudag. Formaður flug-
slysanefndar japanska sam-
gönguráðuneytisins sagði í
gær að rannsókn á orsökum
slyssins myndi beinast að vís-
bendingum um mögulega vél-
arbilun.
Flugvélin var af gerðinni
Douglas DC-10, í eigu indónes-
íska ríkisflugfélagsins Garuda.
Henni hlekktist á í flugtaki og
varð alelda á skammri stundu.
272 farþegar og flugliðar kom-
ust lífs af, þrír fórust.
Að sögn lögreglu sagði ein
flugfreyjan að eldur hefði kom-
ið upp í stjórnborðshreyfli vél-
arinnar við flugtak. Enn er
ekki búið að yfirheyra alla far-
þega og flugliða, og hafa þeir,
sem rannsaka slysið, ekki kom-
ist að niðurstöðu.
Forstjóri Garuda sagði í gær
að ferill flugfélagsins sýndi að
fyllsta öryggis hefði jafnan
verið gætt, og ekki hefði orðið
slys í ferðum félagsins milli
Indónesíu og Japan í 33 ár.
Þá lofaði forstjórinn því, að
framvegis yrðu fleiri japönsku-
mælandi flugfreyjur í vélum
félagsins, en kvartað var yfir
því að tungumálaörðugleikar
hefðu gert illt verra.
BRETAR og Bandaríkjamenn hafa
farið fram á, að öryggisráð Samein-
uðu þjóðanna úrskurði, að íraks-
stjórn hafi brotið vopnahlésskilmál-
ana, sem bundu enda á Persaflóa-
stríðið 1991. Er ástæðan sú, að hún
meinaði eftirlitsmönnum SÞ leit að
gjöreyðingarvopnum eða búnaði til
framleiðslu þeirra.
Fari öryggisráðið að tilmælum
Breta og Bandaríkjamanna hefur
þar með skapast lagalegur grund--
völlur fyrir hernaðaraðgerðum gegn
írak en sagt er, að fulltrúar Frakka,
Rússa, Kínveija, Egypta og Indó-
nesíumanna muni leggjast gegn því.
Eftirlitsmönnum SÞ var meinuð
leit á fimmtudag í tveimur bygging-
um nálægt flugvellinum í Bagdad
og þeim var bannað-að skoða tvær
byggingar á þriðjudag og miðviku-
dag. íraksstjórn neitar því, að hún
hafi eitthvað að fela og heldur því
fram, að Bretar og Bandaríkja-
menn hafi komið af stað þessari
deilu til að tryggja, að ekki verði
slakað á refsiaðgerðum gegn henni.
Madeleine Albright, sendiherra
Bandaríkjanna hjá SÞ, sagði, að
íraksstjórn hefði gerst sek um að
brjóta grundvallaratriði vopnahlés-
samninganna en lét ósagt hvort
Bandaríkjastjórn hygðist beita íraka
hervaldi. Hún gerði það snemma árs
1993 þegar bandarískar herþotur
réðust á íraskar eldflaugastöðvar
eftir að írakar höfðu hindrað eftir-
litsmenn SÞ í starfl og bannað þeim
að nota eigin þyrlur.
EFTIRLITSMENN SÞ við bækistöð Lýðveldisvarðarins í Bagdad. Ekkert bendir til, að íraksstjórn
ætli að standa við vopnahléssamningana og leyfa leit í stöðinni.
Helmut Kohl boðar átak til að kynna þýska tungu og menningu
Bonn. Reuter.
Getum ekki keppt við
ensku, frönsku og spænsku
HELMUT Kohl, kanslari Þýska-
lands, sagði í ræðu þeirri er hann
flutti á þingi á fimmtudag að Þjóð-
veijar gætu ekki keppt á alþjóða-
vettvangi við franska, þýska eða
spænska tungu. Það breytti því
þó ekki að Þjóðverjar gætu gert
miklu meira en gert hefði verið
til þessa til að styrkja stöðu þýsku
á alþjóðavettvangi og kynna þann-
ig þýska menningu.
Kohl lét þessi orð falla er rædd
var á þingi hin opinbera menning-
arstefna rikisstjórnar hans. Kansl-
arinn sagði að þrátt fyrir að fjár-
lög hefðu verið skorin niður og
vissir erfiðleikar væru i efnahags-
lífinu þyrftu Þjóðveijar að vinna
skipulega að því að auka veg þý-
skrar tungu.
Þjóðveijar hafa á undanförnum
árum unnið mikið kynningarstarf
á þýskri tungu og menningu í
Austur-Evrópu og í fyrrum lýð-
veldum Sovétríkjanna. Um 100
milljónir manna í Evrópu hafa
þýsku fyrir móðurmál.
Kohl lagði áherslu á að hin list-
ræna og menningarlega arfleifð
Þjóðveija hefði haldið þjóðinni
saman er Þýskaland skiptist í tvö
ríki á árum Kalda stríðsins og hún
hefði einnig reynst uppspretta
menningar og innblásturs á þeim
„dimmu og skelfilegu dögum" er
nasistar voru við völd. Ekki mætti
slaka á nú þótt tímabundir efna-
hagserfiðleikar settu mark sitt á
þjóðfélagið og atvinnuleysi væri
mikið.
„Spurningin snýst um sýn okkar
til sjálfra okkar sem menning-
arþjóðar, hvað við vorum, hvað
við erum og hvernig við viljum
vera. Og vitanlega snertir þetta
einnig sýn annarra til okkar,“
sagði kanslarinn. Hann kvaðst
þeirrar hyggju að Þjóðveijar ættu
að hafa frumkvæði að opnum og
gagnkvæmum menningarsam-
skiptum við ríki heims. „Við erum
ekki skólastjórar heimsbyggðar-
innar. Það er margt sem við getum
lært af öðrum."
Klaus Kinkel utanríkisráð-
herra sagði að sú áhersla sem
lögð væri á að kynna þýska tungu
og menningu erlendis sýndi ljós-
lega að Þjóðveijar hefðu ekki
gerst innhverfir eftir sameiningu
Þýskalands árið 1990. Þetta gæti
orðið til þess að skapa sérlega
jákvæða ímynd af Þjóðveijum og
menningu þeirra. „Menningarleg-
ar hefðir okkar og sjálfstjáning
er ekki aðeins grundvöllur ein-
kenna okkar sem Þjóðveija og
Evrópubúa. Það eru þessi atriði
sem öðrum fremur hafa orðið til
þess að okkur hefur auðnast að
öðlast virðingu og stuðning al-
þjóðasamfélagsins."
Lög gegn
klámi
ógild
DÓMARAR í Bandaríkjunum
úrskurðuðu í gær að lög, sem
hamla áttu útbreiðslu kláms
á alnetinu, væru ekki í sam-
ræmi við stjórnarskrána.
Gáfu dómararnir út tíma-
bundið bann við því að lögun-
um yrði framfylgt. Forseti
Bandaríkjanna, Bill Clinton,
undirritaði lögin í febrúar, en
hópar, sem beijast fyrir mál-
frelsi og auknum borgara-
réttindum, hafa beitt sér
gegn því að stjórnvöld seti lög
um notkun alnetsinis.
Heimsmeistara-
einvígið
Snarpt
jafntefli
FIMMTU einvígisskák Anatólís
Karpovs og Gata Kamskys lauk með
jafntefli í gær. Þráleikið var eftir
stutta en snarpa viðureign. Staðan:
Karpov 3 v., Kamsky 2 v.
Fimmta einvígisskákin:
Hvítt: Anatólí Karpov
Svart: Gata Kamsky
Grunfeldsvörn
I. d4 - Rf6 2. c4 - g6 3. Rc3 -
d5 4. Rf3 - Bg7 5. Db3 - dxc4
6. Dxc4 - 0-0 7. e4 - a6 8. e5 -
b5 9. Db3 - Rfd7 10. e6 - fxe6
II. Dxe6+ - Kh8 12. De4 - Rb6
13. Dh4 - Rc6 14. Bd3
Þetta mun vera nýr leikur í stöð-
unni. Áður hefur hér verið leikið 14.
Bh6. Karpov kemur þó ekki að tóm-
um kofunum hjá andstæðingnum:
14. - Hxf3! 15. gxf3
Lakara er 15. Bxg6? - Dg8 16.
gxf3 - Bf6 og svartur stendur vel.
Kamsky fær góðar bætur fýrir
skiptamuninn og færi hans eru síst
lakari.
15. - Rd4 16. Be4 - Bf5 17. Be3
- c5 18. Bxd4!
18. Bxa8 - Rc2+ 19. Kfl -
Dxa8! 20. Kg2 - Rxal 21. Hxal
er hættulegra.
18. - cxd4 19. Hdl - Hc8 20.
Hgl - Bf6 21. Dh6 - Bg7 22.
Dh4 - Bf6 23. Dh6 - Bg7 og
samið jafntefli.
Þetta er gott veganesti fyrir
áskorandann Kamsky inn í sjöttu
skákina á sunnudaginn þegar hann
hefur hvítt.
Margeir Pétursson
Atvinnulífið
snúist til varnar
Lceds. Reuter.
ANDÚÐ og æs-
ingar í Bretlandi
gegn Evrópu og
Evrópusamband-
inu gætu haft
skelfilegar afleið-
ingar fyrir breskt
efnahagslíf og það
er kominn tími til,
að frammámenn í atvinnulíflnu snúist
af hörku gegn Evrópuandstæðingun-
um. Lét Sir Leon Brittan, varaforseti
framkvæmdastjórnar Evrópusam-
bandsins, ESB, þessi orð falla í gær.
Brittan sagði á fundi með
frammámönnum í atvinnulífinu, að
núverandi umræða í Bretlandi um
ESB byggðist á fordómum og upp-
hrópunum og skoraði á þá bregðast
gegn kröfum um úrsögn úr banda-
laginu, sem myndi hafa skelfilegar
afleiðingar fyrir atvinnulífið og af-
komu þjóðarinn-
ar.
Margaret
Thatcher, fyrr-
verandi forsætis-
ráðherra, kynti
undir ágrein-
ingnum um Evr-
ópumálin í fyrra-
dag þegar tilkynnt var, að hún hefði
gefið allmikið fé til umræðuhóps á
vegum íhaldsþingmannsins og Evr-
ópuandstæðingsins Bill Cash en sl.
þriðjudag fékk hann stuðning 73
flokksbræðra sinna á þingi við til-
lögu um þjóðaratkvæðagreiðslu um
tengsl Bretlands og ESB. John Maj-
or, forsætisráðherra Bretlands, seg-
ir, að slík atkvæðagreiðsla komi
ekki til greina. Haft er eftir aðstoð-
armönnum Majors, að hann sé æva-
reiður Thatcher fyrir tiltækið.
ÞÚ ÞARFT EKKIAÐ VINNA í LOTTÓ
TIL AÐ VERSLA HJÁ INNVAL
Komdu og kynntu þer móguleikana.
Auk eldhúsinnréttinga, bjóðum við baðinn-
réttingar, fjölbreytt úrval heimilistækja og
síðast en ekki síst nýja fataskápalínu með
álrennihurðum á 15% kynningarafslætti.
IWAL
WÍWmMMHR
Hamraborg 1, Kopavogi
sími 554 4011.
SbfíVEFISLUN MEÐ INNfíETTINGAfí OG STIGA
Opið laugardag kl
11-16 og sunnudag kl. 13-16
Nú eru tilboðsdagar hjá INNVAL.
í boði er fjöldi glæsilegra innréttinga á við-
ráðanlegu verði. Leitaðu tilboða eða fáðu eldri
tilboð endurnýjuð. Láttu koma þér á óvart.