Morgunblaðið - 15.06.1996, Blaðsíða 21

LAUGARDAGUR 15. JÚNÍ 1996 21
Dahhi í IMesi
(mjólkurpústur fró Nesi við Seltjörn)
Enginn sæi ;í mér blett,
eðn sérstök gæði,
eféggæti eignnst slétt
ochlborgarn klæði
(Jón S. BcrgTnann)
Guðmundur vutnsberi
Þó að leiðin virðist, vönd,
vertu ahlrei luyggur.
Það er eins óg hulin hönd
hjálpi er mest á liggur.
(Jóii S. Bergmann)
Úiufur prnmmi
Auður. dramh og fálleg íot
íyrst ai' ólltt þérist.
og menn. sem háfa möi* og kjöt.
méira en almennt gerist.
(Jón S. Bergmann
/ minningu
hyniegra kvista
„ÞESSIR menn \uru ilestir það sem kallá má ntán-
garðsmehn og sjálfsagt verið vistaðir á stofnunum
hefðu þeir verið uppi á okkar dögum,“ ségir Grétar
Bérgmann, forsvarsmaður fyrirtækisins L.G. Berg-
mann, sent framleiðir minjagripi |>ar sem myndir af
þjóðþekklum einstaklingum l’rá fyrri tíð ern lagðar til
grundvallar.
feessir minjagripir hafa sérstöðu að því leyti að í stað
máttarstólpa þjóðfélagsins, svo sem venja er til, oru
myndirnai- af undirmálsfólki og „kyntegum kvistum"
sem settu svip sinn á þjóðlíilð hór áður i'yrr'og má þar
nefna þjóðsagna])ersónur á borð við Siefinn með sext-
tín skó, Gvend dúUura, l’orstein uxn, Jón sinnep. Ohtf
prtmmm. Pétur ihkkara og HaUberu nllragngn.
Nú eru sem sagt myndir af þessu, og fleira fólki,
kóinnar á vatnsgliis, s])il og fleiri minjagripi pg sagði
Grétai' að þétta vferi gert til að votta miuningu |>ess-
ara kynlegu kvista virðingu. „I’ótt eflaust mogi fmna
eitthvað vafasamt í lífshlaupi þessara manna þá er
þíið mín skoðun að onginii maðtir er alvondur eða al-
vitlaus," sagði hann.
„Ég eignaðist bók fyrir þrjáttii árum, með Ijóðum eftir
framda minn Jón S. Bergmann, som myndskretMt var
moð þe.ssu fólki og ég hef verið að vélta þossari hug-
mynd fyrir mét’ síðan. Þessi bók Óg myndirnar eru
orðnar safngripir og útgáfa þessara minjagripa er því
liður í að varðveita þjóðlegan arf, sem ekki má gleym-
ast,“ sagói Gréliir.
r. ■ - '*■: »«*■, "‘S . «.*;■ • * *: ’s
Jún Júnssnn „söðii“ Guðmundur Árnnsun Pétur finkknri
frn Hiíðnrendnknti „dúiinri“ ag Hnllbern nllrngngn
Klóimi 'slaka égaldrei d Mér varð oft um hjartað heitt Astin hlind er lífsins lind,
imdan blaki afhrinu, heldur meira en skyldi. — leiftur skyndivega, —
þótt mig hrakið hafi f'rá Þess vegna er ég ekki heitt hún er mynd afsæhi og sytid,
hæsta takmarkinu. afþví. sem ég vilcli. sámræmclynclislega.
(Jón S. Iíerjrniann) (Jón S. jéérgrnann) (Jón S. Bcrgmann)
Sæfinnur
með sextnn skú
Þólt mér bregðist hyllin hlý,
hæfir ekki að kvarta.
meðan ég á ítök í
einu kattarhjarta.
(Jón S. Bcrgmann)
Jún sinnep
Það er skýr og sjálfráð sýn,
sönnuð einkamáium,
að ég* lesi örlög ntín
í annarra manna sálunt.
(Jón S. Bcrgnuinn)
Olnfur Júnssnn
„gnssnri“
Mörgum angar iildrei vov,
eiga fang við blæinn,
og þeir gangn öfug spor
æfilangan daginn.
(Jón S. Bergmann)
asta dagblaðs, um þvert og endi-
langt Bretland. Gekk svo viku eftir
viku árið á enda. Þær myndir voru
þó ekki birtar lesendum til yndis-
auka heldur til að vekja athygli á og
býsnast yfir holdafari stúlkunnar.
Lesendabréfum rigndi inn á rit-
stjórnir blaðanna, menn áttu vart
orð til að lýsa hinni skinhoruðu
stúlku, en einkum eru það útlimir
hennar sem eru holdlitlir.
Svo er hún flatbrjósta eins
og stráklingur. Henni var
marglíkt við beinagrind.
Reiðar mæður béntu á
þá vá sem því fylgdi ef ung-
ar, breskar stúlkur tækju
sér hana til fyrirmyndar.
Móðir hennar fékk sinn
skerf af ásökunum, einsýnt
þótti að hún hefði ekki
fylgst með mataræði dótt-
urinnar og ekki vanið hana
við hollar matarvenjur.
Þær mæðgur urður báðar
fyrir því að veist var að
þeim á almannafæri.
A tískusýningu í London
í haust er leið gripu menn
andann á lofti þegar Jodie
kom fram á pallana. Það
sama er að segja af sýn-
ingu í Mílanó í upphafi
vetrar. Þar fór vandlæt-
ingarkliður um salinn þeg-
ar hún birtist. I umsögn-
um um fyrrnefndar tísku-
sýningar var það ekki aðeins hinn
magri líkami sem vakti athygli,
stúlkan þótti svo döpur á svip, rétt
eins og hún ætlaði að beygja af.
Það er ekki hægt að segja að
Jodie Kidd hafi mætt mikilli velvild á
þessu fyrsta ári sem fyrirsæta. Það
var ekki eingöngu rætt og ritað um
útlit hennar, heldur var henni fundið
það til foráttu að vera stórauðug!
Þegar hún nær 18 ára aldri fær hún
yfirráð yfir miklum fjái*munum sem
er hennai* hluti í fjölskylduarfi.
En það sá til sólar í lífi ungu
stúlkunnar á árinu. Eftir örfáa daga
við sýningarstörfin kynntist hún
Joel Chinn, 24 ára gömlum syni
bresks þingmanns frá eyjunni Jers-
ey. Þau hafa verið saman síðan.
Foreldrar Jodie Kidd sögðu frá
því í blaðaviðtali að þau væru bæði
undrandi og sár yfir þeirri gagnrýni
sem að dóttir þeirra hefur beinst.
Þeim finnst hún ekki eiga þetta skil-
ið, hún hafi spjarað sig vel svo ung
að árum. Þau sögðu einnig frá því að
á sama tíma og dóttir þeirra var
gagnrýnd sem mest í blöðum hafi
þekktustu hönnuðir heims keppst
við að bóka hana á sýningar sem
framundan voru. Jodie Kidd er spáð
miklum frama við sýningarstörfin.
Hún birtist á sjónvarpsskjánum hjá
okkur 15. mars sl., þar var hún ein
af þeim sem sýndu vortískuna fyi*ir
ítalska hönnuðinn Valentino.
Hún tók sig ágætlega út — en
grönn er hún.
Jodie Kidd og Joel Chinn.
bú með öðrum hætti. Hann tíndi upp
af götunum öll bréfsnifsi sem hann
fann og druslur, glerbrot og flöskur.
Og einatt mátti sjá hann niðri í fjöru
þar sem hann rótaði í drasli og hirti,
hvort heldur voru slitin föt eða
skóræflar, skeljar, flöskur og jafnvel
þara bar hann heim til sín. Þessari
söfnun hélt hann alla ævi. En til
hvers var hann að safna? Hjálmar
Sigurðsson segir svo frá í blaðinu ís-
landi 1898:
„Enn þráir hann bjarteygu, ljós-
hærðu meyna, og enn vonast hann
eftir að hún muni koma á hverju and-
artaki og dveljast hjá sér það sem
eftir er og aldrei framar við sig
skilja. Hann hefur hvorki látið
kemba né skera hár sitt frá því er
hann sá hana síðast og hvorki kamb-
ar né eggverkfæri eiga að fá að
snerta það fyrr en hún kemur með
gullkambinn og gullskærin, því hún
ein á hvert hár á höfði hans. Heima í
höll sinni á hann stóra hrúgu af alls
konar gersemum. Þar eru bjamar-
feldir og bjórskinn, safali og silki-
dúkar, pell og purpuri, gull og gim-
steinar og alls konar kjörgripir og
fágæti, sem nöfnum tjáir að nefna.
Þessu hefur hann safnað saman um
mörg ár, og sí og æ bætt við ein-
hverju nýju á degi hverjum. Þetta
má enginn hreyfa, enginn skoða,
þangað til hún kemur, drottning
hans, sem hann hefur vonazt eftir á
hverjum degi nú um mörg ár, því
handa henni einni hefur hann safnað,
utan á hana eina ætlar hann að hlaða
öllum þessum gersemum.“....
Þessi var draumheimur sá, er Sæ-
finnur lifði og hrærðist í.
Með hverju árinu sem leið gerðist
Sæfínnur ótrúlegri ásýndum. Eng-
inn slíkur tötradúði hefur sézt hér í
bæ fyrr né síðar. Maður, sem þekkti
hann, lýsti honum þannig:
„Hann hefur slðan hött á höfði.
Hárið hangir í flókaberði dökkjarpt
niður um herðar, og skeggið niður á
bringu, allt í eintómum flygsum.
Hann er í þremur eða fjórum vest-
um, jafn mörgum brókum, jökkum,
frökkum eða úlpum, með fyrnin öll af
skóm á fótunum, sem allt er mai*g-
slitið, marggötótt og margstagað og
hanga tuskurnar alls staðar út úr
flíkum þessum. Um mjóaleggina eru
buxurnar margvafðar að fótunum
með samanhnýttum snærisspott-
um.“
Rifinn
ruslahaugur
Sæfinnur bjó lengst af í svonefndu
Glasgow-húsi og eftir að Þórður Guð-
mundsson frá Engey keypti húsið
vildi hann koma Sæfinni burt enda
þótti lítill þrifnaður að vatnsberanum
og slæman þef leggja frá vistarveru
hans. Sæfinnur þráaðist við og fór
svo að lokum að Þórður kærði hann
fyrir Halldóri Daníelssyni bæjarfóg-
eta, sem fékk nokkra menn til að rífa
niður ruslahauginn í klefa Sæfinns og
flytja allt draslið niður í sjó. Er menn
höfðu verið að um stund datt spesía
út úr tusku og er betur var að gáð
kom í Ijós að silfur og gull var víðs
vegar um ruslabinginn. Mörg ár eftir
þetta voi-u strákar að finna peninga í
fjörunni á þeim stað er i*usli Sæfinns
var fleygt.
Þegar Sæfinnur kom heim að
loknum vatnsburði þótti honum að
vonum köld aðkoman. Hann horfði
nokkra stund á hervirkið og gekk
svo þegjandi burt. Er sagt að hann
hafi komið við í Fischersbúð rauna-
mæddur mjög og haft á orði að ein-
kennilegt réttlæti ríkti hér á landi,
að eignir manna skyldu ekki vera
friðhelgar. Meira sagði hann ekki, en
fór niður í fjöru og fór að tína saman
það, er hann náði af/lrasli sínu.
í frásögn Arna Ola segir svo frá
þessum atburði:
„En þótt Sæfinnur segði fátt, var
þetta annað stóra áfallið, er han varð
fyrir í lífinu. Áður hafði hann talið
sig ríkan, en nú fannst honum hann
vera orðinn öreigi. Heimui*inn var
verri en hann hafði haldið. Menn,
sem hann hafði aldrei sagt eitt
styggðaryrði við, né gert á hluta
þeirra, höfðu ráðizt inn í helgidóm
hans, allsnægtabúrið, og hagað sér
eins og og verstu ræningjar, sópað
öllu burt og fleygt því í sjóinn. Hann
talaði ekki um þetta við neinn, því að
geðprýðin var hin sama og
endranær. En eitthvað brast í sál
hans — héðan af gat han ekki tekið
eins vel á móti stúlkunni sinni og
hann hafði ætlað. Og hann varð hrör-
legri og rolulegri með hverjum deg-
inum sem leið.“
Sæfinnur náði sér aldrei eftir
þetta, heilsunni hnignaði smám sam-
an og lést hann 5. febrúar 1896 tæp-
lega sjötugur að aldri.