Morgunblaðið - 20.09.1996, Page 12

12 FÖSTUDAGUR 20. SEPTEMBER 1996 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Samkeppni á vegum Evrópusambandins um málefni fatlaðra
Morgunblaðið/Golli
KARL Guðmundsson og bekkjarfélagar hans í Lundarskóla.
Morgunblaðið/Ásdís
VERÐLAUNAHAFARNIR Ingibjörg Haraldsdóttir kennari
og Agústa Unnur Gunnarsdóttir kennslustjóri.
Islending-
ar hlutu
tvenn
verðlaun
ÍSLENDINGAR unnu til
tvennra verðlauna í evrópskri
samkeppni um bestu verkefni
til aðstoðar fötluðum í grunn-
og framhaldsskólum.
Samkeppnin er hluti af HELI-
OSII sem er víðtæk sams-
starfsáætlun á vegum ESB um
málefni fatlaðra. Islendingar
urðu aðilar að áætluninni í byrj-
un árs, á grundvelli samningsins
um EES.
Úrslitin voru kynnt á blaða-
mannafundi sem Páll Péturs-
son, félagsmálaráðherra boðaði
til á miðvikudag. Þar kom fram
að Norðurlönd hlutu flest verð-
laun í samkeppninni sem skipt
var niður í sex efnisflokka en
17 Evrópulönd tóku þátt.
Islendingar lentu í öðru sæti
í heildarflokki ásamt Svíum en
Finnar urðu í því fyrsta með
samanlagt þrenn verðlaun.
Gullverðlaun hlaut Ingibjörg
Haraldsdóttir, kennari og
þroskaþjálfi, fyrir kennslutil-
högun í 4. bekk Lundarskóla á
Akureyri, þar sem fjölfatlaður
drengur stundar nám með 20
heilbrigðum börnum.
Agústa Unnur Gunnarsdóttir,
kennslustjóri við Menntaskól-
ann við Hamrahlíð, hlaut silfur-
verðlaun fyrir starf sitt í þágu
heyrnarlausra og heyrnar-
skertra við menntaskólann. Þar
er kennsla í íslensku táknmáli
og ýmis konar stuðningur er í
boði svo sem túlkaþjónusta og
glósuráðgjöf.
A þessari önn stunda 22
heyrnarskertir og heyrnarlaus-
ir nemendur þar nám og vonir
standa til um að þeir fyrstu
munu útskrifast á næsta ári.
Páll Pétursson, félagsmála-
ráðherra lýsti yfir mikilli
ánægju með árangur íslendinga
í keppninni. Hann sagði mark-
mið HELIOS vera að stuðla að
bættum lífskjörum fatlaðra.
Verðlaunaverkefnin verða
kynnt víða í Evrópu og að þau
verði vonandi öðrum skólum
fyrirmynd í framtíðinni.
„Viðurkenningin stappar í mig
stálinu"
Ingibjörg Haraldsóttir hefur
í 3 ár verið umsjónarkennari
bekkjarins sem Karl Guðmunds-
son, fjölfatlaður níu ára dreng-
ur, er nemandi í. „Frá byijun
lagði ég mikla áherslu á að
Karl yrði einn af hópnum, þann-
ig að vinatengsl gætu myndast
mijji nemendanna.
Öll kennsla, almenn jafnt sem
sérkennsla, fer fram í sömu
skólastofunni og því þurfa tveir
kennarar alltaf að vera til stað-
ar. Gott og mikið samstarf er
haft við foreldra hans,starfsfólk
skólans er mjög hjálplegt og öll
aðstaða þar er til fyrirmyndar."
Ingibjörg segir þetta fyrir-
komulag þroskandi, bæði fyrir
heilbrigðu börnin og það fatl-
aða. „I viðhorfskönnun sem
gerð var meðal nemenda Lund-
arskóla í fyrra, kom í ljós að
nærgætni og tillitssemi er meiri
meðal bekkjarfélaga Karls en
barna í öðrum bekkjum.
Bekkjarfélagar hans lenda
síður í útistöðum við félaga sína
og stríðni er óalgengari meðal
þeirra. Þau eru einnig mun já-
kvæðari í garð fatlaðra en hin
skólabörnin."
Að sögn Ingibjargar er fjöl-
fötluðum börnum mjög sjaldan
gefið tækifæri til að stunda nám
með heilbrigðum börnum.
„Viðurkenningin stappar því
í mig stálinu og hvetur mig til
að halda áfram á sömu braut.“
Jafnvægi komið á
birgðir lambakjöts
Engar
útsölur
í haust
HORFUR eru á að ekki þurfi
að efna til útsölu á lambakjöti
frá fyrra ári í haust. Sigurgeir
Þorgeirsson, framkvæmdastjóri
Bændasamtakanna, segir nýjan
búvörusamning hafa skapað
jafnvægi í lambakjötsbirgðum
í landinu.
Sigurgeir sagði að um 2.700
tonn af lambakjöti frá fyrra ári
hefðu verið til í landinu á sama
tíma í fyrra. „Nú erum við að-
eins með á bilinu 7 til 800 tonn.
Af því fara væntanlega um 200
tonn úr landi. Afgangurinn fer
á markað hér. Ekki er því
ástæða til að efna til sérstakrar
útsölu,“ sagði hann.
Ekki útsala í 10 mánuði
Hann tók fram að reyndar
hefði ekki verið talin ástæða til
að efna til útsölu á lambakjöti
síðustu 10 mánuði. „Nýi bú-
vörusamningurinn veldur því
að ekki þarf að flytja út meira
magn af kjöti en gengur inn á
skárri markaði. Verðið er auð-
vitað ekki nógu hátt en svigrúm
er til að láta reyna á hvort verð-
ið hækkar næstu þijú til íjögur
árin. Ef verðið stígur hlýtur
framleiðslan að aukast. Ef verð-
ið hins vegar lagast ekki er
ekki mikil framtíð í því,“ sagði
hann.
Samningurinn fól í sér stuðn-
ing ríkisins og heimild til að
skattleggja sauðfjárbændur til
að vinna á eldri birgðum.
Vandinn ekki leystur
Sigurgeir tók fram að ekki
væri búið að leysa vanda sauðfj-
árræktarinnar enda væru
sauðljárbændur enn tekjulitlir.
Hins vegar horfði í rétta átt og
gott væri ef ekki þyrfti að efna
til útsölu á gömlu kjöti. Vont
væri að stunda slíkt markaðs-
starf.
I-
I
Í
I
l
b
í
»
!
f
f
i.
Markaðsstjóri Háskólabíós segir kvikmyndaheiti þýdd eftir megni
Ályktun málnefndar
fyllilega réttmæt
GUÐBRANDUR Örn Arnarson,
markaðsstjóri Háskólabíós, segir
ályktun íslenskrar málnefndar, þar
sem kvikmyndahús og fjölmiðlar
eru beðnir að huga að því hvort
auglýsingar um kvikmyndir séu
birtar að mestu eða öllu á erlendu
máli, eigi fyllilega rétt á sér.
„Okkar meginregla er að þýða
heiti erlendra kvikmynda, þegar
þau eru þýðanleg. Einu tilfellin þar
sem við sleppum því er þegar mynd-
ir eru nefndar sérnöfnum, til dæm-
is Forrest Gump, og við erum stolt-
ir yfir því að nota nöfn á borð við
Fjögur brúðkaup og jarðarför sem
gegnir sínu hlutverki engu síður en
erlenda heitið sem myndin er mark-
aðssett undir. Við höfum jafnframt
sjálfir gert athugasemdir við skrif
blaðamanna sem fjalla um kvik-
myndir á myndbandi og nota er-
lendu heitin þótt fyrirtaks nöfn séu
til á íslensku. Það virðist ekki alltaf
skila sér í myndbandaheiminn eða
sjónvarpið þótt myndir hafi verið
sýndar undir tilteknum nöfnum í
kvikmyndahúsum,“ segir hann.
Guðbrandur segir jafnframt ekk-
ert hæft í því að kvikmyndahús
markaðssetji ensku heitin þegar um
myndir fyrir yngri kynslóðina er
að ræða. „Við höfum tamið okkur
mjög skýrar innanhússreglur til
þess að vinna eftir, sem ganga í
raun mun lengra en landslög. Þessi
ályktun á því alls ekki við okkur
en við fögnum því að hún hafi ver-
ið send, enda algerlega í þeim anda
sem við vinnum," segir hann.
Vitneskja um kvikmyndir
kemur einkum erlendis frá
„Hins vegar má benda á það að
þrátt fyrir að við þýðum nöfnin
kemur mikill hluti þeirrar vitneskju
sem fólk hefur um kvikmyndir er-
lendis frá. Þess vegna getum við
ekki leyft okkur að fjarlægja enska
nafnið alveg. Hver myndi til dæmis
samþykkja það að Vífilfell seldi
„VífilfeIls-gos“ og að vörumerkið
kóka-kóla yrði tekið í burtu? Fjögur
brúðkaup og jarðarför og Franskur
koss voru eingöngu kynntar undir
þeim nöfnum en þegar íslenska
heitið er þess eðlis að ekki er auð-
velt að átta sig á því um hvaða
mynd er að ræða nema hafa enska
heitið með er það gert. Það væri
til dæmis ekki hægt að íslenska
heiti á mynd eins og „Virtuosity"
og sleppa því á ensku án þess að
tengslin við vöruna myndu glatast.
Það er því okkar stærsta vanda-
mál,“ segir Guðbrandur loks.
Tómas Tómasson, markaðsstjóri
Skífunnar, segir að í ályktuninni
sé horft út frá sjónarhóli málvernd-
ar eingöngu. „Menn leggja verulega
á sig til að koma á móts við það
þótt deila megi um það hvort nóg
sé að gert. Það er erfitt að fylgja
slíkum sjónarmiðum út í æsar og
meta hvar á að setja mörk. Kvik-
myndir sem fara til almennra sýn-
inga eru textaðar og ég held að sú
vinna hafi farið mjög batnandi hin
síðari ár. Hvað þýðingar á titlum
kvikmynda varðar vandast málið
talsvert því heiti þeirra er skrásett
vörumerki eigenda sem eru erlendis
og myndir eru því sýndar um allan
heim undir sama nafni,“ segir Tóm-
as. Hann segir jafnframt að heiti
allra mynda Regnbogans sé íslensk-
að nema þegar um sérnöfn sé að
ræða.
„Sum eru góð, önnur slæm, og
flest einhvers staðar þar á milli.
Þau eru notuð í kynningu en ailt
kynningarefni sem berst er á frum-
málinu. Sumar myndir er hægt að
þýða þannig að nafnið sem slíkt
standi. Menn geta talið fram vel
heppnaðar þýðingar á borð við
Ógnareðli í stað „Basic Instinct"
og Reyfara í stað „Pulp Fiction“.
Einhveijar myndir ganga síðan
undir sérheitum sem erfitt er að
þýða. Nýlegt dæmi er kvikmyndin
„Independence Day“ sem einnig var
kynnt undir nafninu ID-4 og við
kusum að nota með skírskotuninni
„Innrásardagurinn 4. júlí“. Svo er
til fullt af misslæmum íslenskum
heitum sem gerð hafa verið af
skyldurækni," segir hann.
Tómas segir aftur á móti að allar
myndir fyrir börn undir 12 ára séu
markaðssettar undir íslenskum
nöfnum enda viti börnin sjaidnast
af þeim erlendu. „Svo má spyrja
hvar mörkin séu. Við flytjum inn
ógrynni af plötum og kynnum lista-
menn undir erlendum nöfnum. Eig-
um við að þýða öll plötuheiti sem
auglýst eru í fjölmiðlum, eða nöfn
á hljómsveitum eins og Blur? Þá
flytjum við inn tölvuleiki og seljum
með erlendu nafni,“ segir hann.
Tómas segir loks að menn séu
sammála um mátt kvikmyndarinnar,
sérstaklega innan tiltekins hóps
áhorfenda sem viðkvæmastur sé
fyrir áhrifum. „Ég held að ég geti
fullyrt að menn hafí metnað í þá
átt að sinna þýðingum vel og að þæt'
hafi batnað mikið á síðustu árum
einkum vegna aðhalds sem sjálfsagt
er að veitt sé áfram. Hlutverk okkar
er meira í þá átt að þjónusta markað-
inn en leiða,“ segir hann.
Þorvaldur Arnason, fram-
kvæmdastjóri Sambíóanna, segir
stefnu fyrirtækisins að gefa kvik-
myndum íslenskt heiti þegar það
sé mögulegt. „Við vinnum á svipað-
an hátt og gert er í leikhúsunum
þegar nöfn leikrita eru þýdd og
annað heiti látið fylgja með ef höf-
undurinn er erlendur. Ég nefni sem
dæmi „Stone Free“ eftir Jim
Cartwright," segir Þorvaldur. Hann
segir ennfremur að þegar myndir
séu teknar til forsýninga komi oft
fyrir að þær séu kynntar undir er-
lendu heiti. „Þegar kvikmyndin er
síðan tekin til almennra sýninga er
auglýsingin unnin með íslensku
heiti. Við reynum okkar besta og
erum með fólk til þess að þýða og
reyna að finna góð, íslensk nöfn á
okkar myndir,“ segir hann loks.
i
1.
i

f:
«
*
4