Morgunblaðið - 20.09.1996, Blaðsíða 44

44 FÖSTUDAGUR 20. SEPTEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
Klukkuvöndur
(Gentiana septemfida)
FYRR í sumar birt-
ist í Blómi vikunnar
greinarkorn þar sem
fjallað var lítillega um
blóm af ættkvíslinni
Gentiana, sem hefur
hlotið íslenska heitið
vendir. Þetta er mjög
stór og fjölbreytileg
ættkvísl en
blómabækur greinir
mjög á um tegunda-
fjöldann. Eitt er þó
víst að hér á landi vex
aðeins ein tegund
þessarar ættkvíslar
þar sem er dýragrasið
eða bláin. Vendimir
eru mjög eftirsóttar
garðplöntur. Ekki veit
ég hvort nokkur hafí reynt að
rækta bláin í íslenskum garði en
hún er einær og því e.t.v. erfíðara
að festa hendur á henni en öðrum
fjölærum ættingjum. Margur er
knár þótt hann sé smár og bláin
er jurt sem er alveg dæmigerð fyr-
ir ættkvíslina þótt lítil sé, aðeins
um 5 sm á hæð. Sameiginlegt ein-
kenni vandanna er að blöðin, sem
eru alltaf heilrennd, eru gagnstæð,
þ.e. sitja tvö og tvö hvort á móti
öðru á stönglinum. Sumar tegund-
irnar hafa mjó laufblöð, líkt og
bláin, en önnur hafa egglaga eða
oddbaugótt blöð. Blómin eru oftast
fremur stór, fimmdeild og hafa
bæði bikar- og krónublöð. Blóm
vandanna eru yfírleitt líkust lúðri
í laginu, krónublöðin
eru samvaxin á hlið-
unum en opnast að
lokum nánast í
stjömu. Það er blóm-
liturinn sem gerir
vendina mjög eftir-
sóknarverða, einstak-
lega fallegur blár litur,
sem þó er breytilegur
eftir tegundum, allt
frá því að vera ljós-
blár, himinblár eða
dökkblár. Þó era til
tegundir með hvít eða
purpuralit blóm og
jafnvel gul, eins og
gulvöndurinn, sem
skrifað var um í sum-
ar. Blómgunartími
vandanna er mismunandi, sumir
era vorblómstrandi, aðrir blómstra
um mitt sumar og enn aðrir síðsum-
ars eða á haustin, jafnvel alveg
fram í snjóa.
Klukkuvöndur (Gentiana sept-
emfída) er einn auðveldasti vönd-
urinn í ræktun hérlendis. Hann
hefur lengi verið í ræktun en þó
ekki hlotið mikla útbreiðslu á Is-
landi. Hann vex villtur í fjöllum
Litlu-Asiu, Kákasus og íran. Blöðin
era 2-3 sm á lengd, oddbaugótt
með greinilegum æðastrengjum,
dökkgræn og gljáandi. Blómstöngl-
arnir eru fjölmargir, þeir leggjast
oft út frá miðju blómsins en rísa
upp í endann þar sem blómin sitja
mörg saman á stöngulendanum.
BLOM
VIKUNNAR
343. þáttur
Umsjón Ágústa
Björnsdóttir
KLUKKUVÖNDUR - fallegnr og auðveldur.
Blómin era alistór eða nálægt því
4 sm. Þau era klukkulaga en klukk-
an opnast í 5 allstóram flipum með
smáflipum á milli. Þegar ég gáði
vandiega fann ég þó mörg blóm
með 6 flipum og jafnmörgum bikar-
blöðum. Blómklukkurnar era fal-
lega bláar að innan en dekkri að
utan með purpurabláum blæ.
Klukkuvöndurinn minn er lágvax-
inn; rís aðeins upp 10-15 sm, en
í Islensku garðblómabókinni er
hann talinn 40-45 sm. Þetta getur
hvort tveggja staðist því að klukku-
vöndur hefur verið mjög lengi í
ræktun og tegundin því orðin
breytileg. Klukkuvöndur er í hópi
síðblómstrandi vanda. Venjulegur
blómgunartími hérlendis er ágúst-
september. í ár var hann þó fyrr
á ferðinni í Reykjavík en þar vor-
aði svo snemma að öll blómgun
hefur verið miklu fyrr en venju-
lega. Klukkuvöndurinn var farinn
að blómstra í lok júlí og opnaði
stöðugt fleiri og fleiri klukkur út
allan ágúst. A Akureyri hefur
september verið mjög sólríkur. Þar
vora síðblómstrandi vendir eins og
klukkuvöndur einstaklega fallegir
um miðjan mánuðinn. Mjög auð-
velt er að fjölga klukkuvendi, bæði
með skiptingu, rótargræðlingum
eða stöngulgræðlingum, sem era
þá teknir fyrir blómgun. Eins má
flölga klukkuvendi með fræi. Þeir
sem það gera, verða þó að taka á
þolinmæðinni þótt ekkert líf sjáist
í fræpottinum fyrsta sumarið. Fræ
vanda þurfa venjulega að fijósa
áður en þau spíra og fræ klukku-
vandarins era sjálfsagt þar engin
undantekning.
S. Hj.
A TVINNUAUGL ÝSINGAR
Lyfjafræðingur
óskast til að veita forstöðu nýju apóteki á
Stór-Reykjavíkursvæðinu.
Umsóknir með uppl. um menntun og fyrri
störf sendist afgr. Mbl. fyrir 24.9. merkt
„Apótek ehf.“
Nánari uppl. veitir Freyja M. Frisbæk í s.
587 2260.
íþróttahús
- starfsmaður
Starfsmaður óskast við ræstingar, af-
greiðslustörf og baðvörslu (hjá strákum) í
Smára, íþróttahúsi Breiðabliks.
Upplýsingar veittar á staðnum hjá Kristjáni
eða Ólafi, Dalsmára 5, Kópavogi.
Breiðablik.
Skóli
John Casablancas
MODELING & CAREER CENTER
Hármódel
Vegna stórrar hárgreiðslusýningar vantar
hármódel í prufu („casting") föstudaginn
20/9 kl. 20 í Skóla John Casablancas,
Skeifunni 7.
Vegna mikillar eftirspurnar eftir herramódel-
um verður prufa þriðjudaginn 24/9 kl. 21.00
í Skóla John Casablancas, Skeifunni 7.
Passamynd æskileg.
Nánari upplýsingar í Skóla John Casablanc-
as, Skeifunni 7, í síma 588 7727 og
588 7799.
Hársnyrtistofa
Hárskeri, hárgreiðslusveinn eða -meistari
óskast í heilt starf eða hlutastarf.
Góð laun í boði.
Upplýsingar í síma 564 1809.
Frystitogarapláss
Vanur Baadermaður óskast á frystitogarann
Stakfell ÞH 360.
Upplýsingar gefur Sævaldur í vinnusíma
460 8115.
O © Skrifstofa jafnréttismála
m m Jafnréttisráð
Kærunefnd jafnréttismála
Jafnréttisþing 1996
Hinn 25. október nk. mun Jafnréttisráð
standa fyrir jafnréttisþingi á Grand Hótel
Reykjavík. Tilgangur þingsins er að vera
stjórnvöldum og Jafnréttisráði til ráðgjafar
um jafnrétti kynja ásamt því að vera vett-
vangur almennrar umræðu um jafnréttismál,
uppspretta og farvegur nýrra hugmynda.
Til að ná því markmiði hefur verið ákveðið
að gefa einstaklingum, félagasamtökum og
öðrum kost á að kynna hugmyndir sínar,
dreifa fræðslu og upplýsingaefni o.s.frv. á
„forum“ við þingsalinn.
Nánari upplýsingar og skráning á Skrifstofu
jafnréttismála, sími 552 7420.
Sjálfstæðismenn Hafnarfirði
Aðalfundur
fulltrúaráðsins
Aðalfundur fulltrúaráðs sjálfstæðisfélaganna í Hafnarfirði verður
haldinn í Sjálfstæðishúsinu fimmtudaginn 3. október næstkomandi
kl. 20.30.
Dagskrá: Venjuleg aðalfundarstörf.
Minnum á aðalfundi sjálfstæðisfélaganna á morgun, laugardaginn
21. september, kl. 10.00.
Stjórnir félaganna og fulltrúaráðsins.
Uppboð
Framhald uppboðs á eftirfarandi eignum verður háð á þeim sjálf-
um sem hér segir:
Fjarðargata 30, 0202, Þingeyri, þingl. eig. Þingeyrarhreppur, gerðar-
beiðandi Byggingarsjóður verkamanna, fimmtudaginn 26. september
1996 kl. 14.45.
Fjarðargata 30, 0204, Þingeyri, þingl. eig. Þingeyrarhreppur, gerðar-
beiðandi Byggingarsjóöurverkamanna, fimmtudaginn 26. september
1996 kl. 15.00.
Fjarðarstræti 4, 0101 Isafirði, þingl. eig. Húsnæðisnefnd Isafjarðar,
gerðarbeiðendur Byyggingarsjóður verkamanna og Bæjarsjóður Isa-
fjarðar, fimmtudaginn 26. september 1996 kl. 11.00.
Grundarstígur 26, Flateyri, þingl. eig. Reynir Jónsson, gerðarbeiö-
andi Tryggingastofnun ríkisins, fimmtudaginn 26. september 1996
kl. 13.30.
Kirkjuból 4, Isafirði, þingl. eig. Elías Skaftason og Guðmundur Helga-
son, gerðarbeiðandi Stofnlánadeild landbúnaðarins, fimmtudaginn
26. september 1996 kl. 11.30.
Sýslumaðurinn á ísafirði,
19. september 1996.
Mastey
Hársnyrtivörukynning
í dag frá kl. 2-7 í Holtsapóteki Glæsibæ
20% kynningarafsláttur
Sma auglýsingor
I.O.O.F. 1 = 1789208'/! = Re.
I.O.O.F. 12= 1789208'/! = Re.
FERÐAFÉLAG
Ý& ÍSLANDS
MÖRKINNI6 - SlMI 568-2533
Ferðir um helgina
Laugardagur 21. sept. kl. 9.00.
Rauðöldur við Heklu.
Mjög áhugaverð ganga á lang-
FÉLAGSLÍF
stærsta gíg Heklusvæðisins.
Verð 2.500 kr.
Sunnudagur 22. sept. kl. 10.30.
Leggjabrjótur, gömul þjóðleið,
kl. 13.00. Botnsdalur í haustlit-
um. Gengið að Glym, hæsta
fossi landsins. Brottför frá BSÍ,
austanmegin, og Mörkinni 6.
Helgarferð 20.-22.9. Núpsstað-
arskógar f haustlitum og
21.-22.9. Þórsmörk, haustlitir.
Farmiðar á skrifstofu.
Ferðafélag Islands.
Litaljósritun
Opiö frá kl. 13.30-18.00.
Ljósfell,
Laugavegi 168,
Brautarholtsmegin.