Morgunblaðið - 01.03.1997, Qupperneq 8

8 LAUGARDAGUR 1. MARZ 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Laun bankastjóra Seölabankans.hafalhækkað um 36 prósent síðustu 2 árin:
Hækkunin nemurl30 þúsund krónum á mánuöi
ÞAÐ verða engir yfirnagarar við á næstunni, góðir hálsar. Þeir fengu svo háan bílastyrk
að þeir verða bara að vera úti að aka lon og don.
Ari Teitsson formaður Bændasamtaka íslands
Kjör bænda verði bætt
með iægri álögum
„VIÐ teljum ekki svigrúm til að
bæta kjör bænda með því að hækka
verð á landbúnaðarvörum umfram
aðrar verðlagshækkanir en við telj-
um það mögulegt með ýmsum öðr-
um aðgerðum," sagði Ari Teitsson,
formaður Bændasamtaka íslands, í
samtali við Morgunblaðið á Búnað-
arþingi.
„Þar erum við að tala um atriði
eins og lækkun á álögum ríkisins
og sveitarfélaga á landbúnað, að
leitað verði leiða til að lækka verð
á aðföngum til iandbúnaðar og síð-
an að ekki verði um að ræða frek-
ari minnkun á stuðningi ríkisins við
landbúnaðinn."
I drögum að kjaramálaályktun
Bændasamtakanna sem rædd var á
Búnaðarþingi segir að gera verði
þær kröfur að rekstrarskilyrði land-
búnaðar verði bætt svo að atvinnu-
greinin fái staðist til frambúðar.
Auk þess sem Ari Teitsson nefndi
hér að framan setur Búnaðarþing
þá kröfu fram í ályktuninni að af-
urðastöðvar landbúnaðarins haldi
áfram hagræðingu með samstarfi
og samruna, leita megi útboða á
aðföngum til landbúnaðar og minnt
er á að efla þurfí upplýsingastarf
um málefni landbúnaðar, gæði og
hollustu búvara, verðlag og verð-
myndun frá bónda til borðs og þá
framleiðni og atvinnusköpun sem
sé í landbúnaðinum. Þá segir í
ályktunardrögunum að menntun og
fræðsla fyrir bændur verði aukin,
ekki verði dregið úr stuðningi við
rannsóknir, leiðbeiningar og
fræðslu og talið mikilvægt að sú
endurskoðun sem nú standi yfir á
skipulagi þessara mála leiði til öfl-
ugra fræðslustarfs og betri nýting-
ar fjármuna.
„Tvennt ræður mestu um versn-
andi kjör bænda, sagði Ari ennfrem-
ur. „Það er annars vegar hversu
mjög hefur dregið úr stuðningi hins
opinbera við bændur og hins vegar
að verð landbúnaðarvara hefur ekki
hækkað í takt við annað verðlag
allt frá árinu 1991. Almenn meðal-
talshækkun á þessum tíma er milli
10 og 15% en bændur hafa ekkert
fengið og það getum við ekki þolað
lengur. Bændur vilja sömu kjara-
bætur og aðrir í landinu, ég er ekki
endilega að tala um að vinna upp
allan þennan mismun en að við fáum
sömu hækkanir nú og kann að verða
samið um á almennum markaði.
Óbreytt mjólkurverð
Ari sagði að ákveðið hefði verið
að halda mjólkurverði óbreyttu á
næsta þriggja mánaða verðlags-
tímabili sem hefst 1. mars, nefndin
hafi ekki talið svigrúm til hækkana.
Þá sagði Ari mikilvægt að vinna
að bættri ímynd landbúnaðarvara í
augum neytenda, að landbúnaðar-
vörur séu framleiddar, unnar og
settar þannig fram að neytendum
líki og að unnið verði að því að
mynda stærri heildir og hagkvæm-
ari rekstrareiningar í afurðameð-
ferð.
Sameining sparisjóða á Vestfjörðum
Akvörðunar að vænta í vor
ísafirði - Fulltrúar sparisjóðanna
fjögurra sem að undanförnu hafa
verið að skoða möguleika á samein-
ingu, þ.e. Sparisjóðs Bolungarvíkur,
Sparisjóðs Súðavíkur, Sparisjóðs
Önundarfjarðar og Sparisjóðs Þing-
eyrarhrepps, komu saman til fundar
í síðustu viku. A þeim fundi var
ákveðið að ráða Gísla S. Arason frá
Stuðli hf., rekstrarráðgjöf í Reykja-
vík, til að gera faglega úttekt á
kostum og göllum þess að sameina
sparisjóðina.
„Það verða fundarhöld á vegum
sparisjóðanna í landinu í Reykjavík
dagana 19.-21. mars. Þar munu
fulltrúar sparisjóðanna fjögurra
mæta og fara yfír stöðu mála. Það
eru ýmis sjónarmið á lofti og það
er ekkert í hendinni að af samein-
ingu geti orðið. Sparisjóðirnir eru
hver um sig með sterka stöðu og
það er því ekki erfíð íjárhagsleg
staða sem knýr þá til sameiningar.
Við höfum ekki óendanlegan tíma
til að taka ákvörðun og hjá sumum
viðsemjenda gætir óþolinmæði vegna
þess hversu langan tíma viðræðumar
hafa tekið. Ég held að endanleg
ákvörðun verði tekin á aðalfundum
sparisjóðanna sem fram fara í maí.
Annaðhvort verður sameiningin blás-
in af eða gengið til sameiningar fyr-
ir vorið,“ sagði Eiríkur Finnur
Greipsson, sparisjóðsstjóri Sparisjóðs
Önundaríjarðar, í samtali við blaðið.
Eiríkur Finnur sagði ennfremur
að Sparisjóður Önundarfjarðar væri
að skoða ýmsa möguleika á útvíkk-
un starfseminnar, óháð því hvort
af sameiningu sparisjóðanna ijög-
urra yrði.
Jafnræði kynjanna í stjórnmálum
Staða kynjanna
afar mismunandi
eftir svæðum
Geir H. Haarde
GEIR er nýkominn
af ráðstefnu sem
Alþjóðaþing-
mannasambandið hélt í
Nýju-Delhí á Indlandi og
fjallaði hún um jafnræði
milli kynjanna í stjórn-
málum. Geir sat í undir-
búningsnefnd ráðstefn-
unnar en hana sóttu full-
trúar frá 80 þjóðþingum,
jafnt konur sem karlar.
Sambandið heldur tvö
regluleg þing á ári auk
ráðstefna, þar sem sér-
stök mál eru tekin fyrir.
Ásamt Geir sóttu alþing-
ismennirnir Jóhanna Sig-
urðardóttir og Kristín
Haildórsdóttir ráðstefn-
una.
Vigdísi vel tekið
Vigdís Finnbogadótt-
ir, fyrrverandi forseti ís-
lands, var sérstakur
gestur ráðstefnunnar og
flutti ræðu við setningu hennar.
Segir Geir að ræðan hafi vakið
mikla athygli þátttakenda. „Það
vakti einnig ánægju meðal þeirra
að Vigdís sat sjálfa ráðstefnuna
og tók þátt í störfum hennar.
Indverjarnir lögðu mikið á sig til
að gera ráðstefnuhaldið sem
glæsilegast og m.a. tóku forseti
og forsætisráðherra Indlands
þátt í því. Forsetinn, dr. Sharma,
bauð okkur Vigdísi til sín og
áttum við fund með honum þar
sem við ræddum m.a. um sam-
skipti íslendinga og Indveija og
jafnréttismál í víðum skilningi."
- Hvaða mál voru helst rædd á
ráðstefnunni?
„Þar var rætt um jafnréttis-
mál frá ólíkum sjónarhornum og
víðtækar upplýsingar lagðar
fram um stöðu þessara mála í
ólíkum löndum. Mest var rætt
um konur í stjórnmálum og fjöl-
miðla, þjálfun kvenna til stjórn-
málastarfa og íjármögnun vegna
stjórnmála. I mörgum löndum
þar sem tekist hefur að tryggja
konum jafnrétti eiga þær ekki
sambærilega möguleika og karl-
ar til að verða sér úti um það
íjármagn, sem þarf til að heyja
stjórnmálabaráttu. Þetta mál er
sérstaklega í brennidepli í
Bandaríkjunum um þessar
mundir.“
►Geir H. Haarde er fæddur
í Reykjavík 8. apríl 1951. Hann
er hagfræðingur að mennt og
hefur setið á Alþingi frá 1987.
Hann er formaður þingflokks
sjálfstæðismanna og formaður
utanríkismálanefndar Alþing-
is. Geir hefur tekið þátt í störf-
um íslandsdeildar Alþjóða-
þingmannasambandsins um
árabil. Hann var formaður
þingmannahóps vestrænna
ríkja innan sambandsins frá
1992-1994 og hefur setið í
stjórn þess frá 1994. Hann var
kjörinn varaforseti sambands-
ins fyrir árið 1996 og aftur
fyrir þetta ár. Geir var forseti
Norðurlandaráðs 1995 oghef-
ur verið formaður þingflokks
hægri manna í ráðinu frá
1995. Þá er hann formaður
alþjóðlegrar þingmanna-
nefndar um Norðurskautsmál-
efni. Geir er kvæntur Ingu
Jónu Þórðardóttur borgarfull-
trúa og eiga þau fimm börn.
að þingmenn víða um heim líta
til Norðurlandanna sem fyrir-
myndar í þessum efnum og leita
þá gjarnan góðra ráða hjá okk-
ur.“
Ekki samstaða um
kynjakvóta
Konur fá
kosningarétt
í Kúvæt
Slæmt ástand í mörgum
þróunarlöndum
- Hvernig miðar jafnréttisbar-
áttunni í öðrum löndum, t.d. í
Arabaheiminum og í Þróunar-
löndunum?
„Á ráðstefnunni ___________
kom vel í Ijós hve
staða kynjanna er
mismunandi eftir
svæðum. Sums stað-
ar hafa konur t.d.
ekki kosningarétt og sitja ekki á
þingi. Kúvæt hefur verið í þess-
um hópi hingað til en á ráðstefn-
unni gerðust þau ánægjulegu tíð-
indi að kúvætskir þingmenn
lýstu því yfir að til stæði að
breyta þessu. Þróunarlöndin eru
flest aftarlega á merinni hvað
varðar jafnræði kynjanna og á
ráðstefnunni voru ræddar ýmsar
leiðir til að breyta því. Norður-
löndin virðast hins vegar vera
lengst komin í átt til jafnræðis
kynjanna og þótti mér ánægju-
legt að sjá það. Það er greinilegt
- Að hvaða niðurstöðu komst
ráðstefnan?
„Hún skilaði ekki beinum til-
lögum en í lokayfirlýsingu henn-
ar var samantekt á þessum mál-
efnum og ýmsar hugmyndir reif-
aðar. M.a. annars var töluvert
rætt um það á fund-
inum hvort réttlæt-
anlegt væri að taka
upp kynjakvóta í
kosningum til þjóð-
þinga en ekki var
samstaða um það. Árangurinn
hefur líklega helst falist í því að
þarna hittust fulltrúar fjöl-
margra þjóða, sem eru mislangt
á veg komnar í jafnréttismálum,
og báru saman bækur sínar. Það
var mjög fróðlegt að hlýða á þær
umræður sem þarna fóru fram
og ég er sannfærður um að þær
hafa haft djúp áhrif á þingfull-
trúa margra þeirra þjóða þar sem
enn vantar upp á að skuldbind-
ingum mannréttindasáttmála
Sameinuðu þjóðanna um jafn-
rétti sé framfylgt.“