Morgunblaðið - 02.08.1997, Síða 32

32 LAUGARDAGUR 2. ÁGÚST 1997
MORGUNBLAÐIÐ
AÐSENDAR GREINAR
UM ÞAÐ er nú
rætt á vettvangi trúar
og kristinnar kirkju
hvert viðhorf til sam-
kynhneigðar fái stað-
ist fyrir augliti Guðs.
Stefnir nú í að sá
flokkur þjóðkirkju-
fólks, sem kennir sig
við æsku og æðra
hlutverk, segi skilið
við kirkju sína og
okkar. Telur það sig
ekki eiga samleið með
siðvana prestastétt
kirkjunnar og stefnir
nú á æðri leiðir eftir
því sem skilja má.
Fyrirfram er ljóst að
prestastéttin er ekki fullkomin og
gildir það um öll börn jarðar, einn-
ig Ungt fólk með hlutverk.
Þegar kristin trú, kirkja og sið-
ferði eru annars vegar, þá er orð
Guðs það sem úrslitum ræður, á
því leikur enginn vafi og allir
kristnir menn sameinast í þeirri
afstöðu. Stundum er orð Guðs
beitt eins og blikandi sverð,
stundum svíður undan því, stund-
um huggar það, friðar og græðir,
allt eftir aðstöðu okkar hveiju
sinni. í ranglæti okkar svíður
okkur undan því; í gremju okkar
yfir öðrum, er okkur bent á hve
skammt við sjálf erum á veg kom-
in; orð Guðs er ávallt það sem
við þörfnumst, jafnvel þó það
komi við kaunin á okkur. Að vera
kristinn er umfram annað fólgið
í því að sjá allt orð Guðs, leiðbein-
ingar hans og orðsendingar
holdgast í persónu mannsins, Jesú
frá Nasaret. „Orðið varð hold,“
segir guðspjallamaðurinn Jóhann-
es. Því eru spurningarnar sam-
hljóða: Hvað segir Jesús? Hvað
segir orð Guðs? Hvað segir Guð?
Kristnum mönnum merkja þessar
þijár spurningar eitt og hið sama.
Þau sem lesa heilaga ritningu
komast að raun um
það að orðsendingum
Guðs er ávallt beint
inn í tilteknar kring-
umstæður sem móta
líf fólksins sem við
orsendingunum tek-
ur. í kringumstæðun-
um hveiju sinni var
lifandi fólki ætlað að
bregðast við boð-
skapnum og byggja á
honum sið sinn og
framtak. Um þetta
segir höfundur
Hebreabréfsins: „Guð
talaði fyrrum oftsinn-
is og með mörgu móti
til feðranna í gegn um
munn spámannanna. En nú í lok
þessara daga hefur hann til vor
talað í Syni sínum ..." Þetta merk-
ir, að Jesús er orð Guðs, hann
sjálfur er í persónu sinni boðskap-
ur Guðs til manna. Kringumstæð-
ur okkar eru auðvitað aðrar en
fólk bjó við þegar textar Nýja
testamentisins urðu til, þó talar
Kristur Jesús enn harla skýrt til
okkar. Hlutverk predikarans og
verkefni er eins og annarra les-
enda Ritningarinnar, að leita
svara við því hvernig orðsending
Guðs gagnist samfélagi samtíðar
sinnar. Rétt svör brúa bilið yfir
alda haf.
Nú hafa slíkar breytingar orðið
á samfélögum manna að margt
er á hverfanda hveli. Þekking
manna er meiri en hún hefur
nokkru sinni verið, og þó er hún
enn í molum og flest sjáum við
svo sem í skuggsjá. Kristnir menn
eiga á okkar dögum úr því að
ráða, hvort þeir eigi að setja kík-
inn fyrir blinda augað gagnvart
nýrri þekkingu og láta sem hún
sé tóm blekking (hér er því ekki
neitað að stundum kann svo að
vera), eða hvort þeir eigi að gera
þekkinguna að eign trúarinnar.
Hvað gerir kristinn maður við
það þekkingaratriði að bróðir
hans eða systir laðast að eigin
kyni og getur ekki að því gert?
Hvað gerir kristinn maður við þá
staðreynd, að allar mannverur
hafa í sér karllega og kvenlega
eðlisþætti sem vega stundum salt
og takast jafnvel á innra með
hveiju og einu? Ungt fólk með
hlutverk vill reynast Drottni
þóknanlegt og það vildi Sál frá
Tarsus líka, en á veginum til
Að vera kristinn, segir
Þórir Jökull Þor-
steinsson, er umfram
annað fólgið í því að sjá
allt orð Guðs, leiðbein-
ingar hans og orðsend-
ingar holdgast í persónu
mannsins, Jesú frá
Nasaret.
Damaskus var honum opinberað
að hann var í framferði sínu orð-
inn líkari Satan en Guðs her-
manni. Ef Ungt fólk með hlutverk
birtir kristnina svo að til fyrir-
myndar er, ætti flokkurinn að
vera kyrr öðrum þjóðkirkjulýði til
eftirbreytni til þess að hann fái
notið fyrirmyndarinnar en ekki
aðeins goldið dómhörkunnar. Fyr-
irmyndin er Kristur og trú hans.
í hinum forna heimi litu menn
svo á, að fólk tæki persónulegt
svipmót, fas og siðferði til sín
fyrir áreiti einhvers sem seildist
til áhrifa innra með þeim. Til sög-
unnar voru nefndir illir andar, eða
framandi goðmögn sem tóku sér
bústað innra með fólki og höfðu
óhjákvæmilega áhrif á hugsanir
þess, orð og gerðir. Þessi þanka-
gangur er okkur alls ekki svo
framandi sem ætla mætti og hann
er einnig að finna í samtíma okk-
ar. Það sést á því, að flest það
faglærða fólk sem fæst við að
styðja náungann út úr erfiðum
kjörum vitundar og huga, skoðar
ásamt skjólstæðingunum þau
áhrif sem reynslan af tilverunni
hefur haft á þá. Sá eða sú sem
þolað hefur ofbeldi, situr uppi
með anda ofbeldisins, - sá eða
sú sem þolað hefur svik og lygar,
situr uppi með anda tortryggni
o.s.frv. Andar tilverunnar, vondir
og góðir, eiga því hlutdeild í þessu
sem stundum er nefnt félagslegt
arfgengi, og við mótumst stöðugt
til þeirrar myndar sem að okkur
er haldið og helst á viðkvæmu
mótunarskeiði. I trúarefnum gild-
ir þetta líka, því að í trúarsam-
bandinu við eitthvað eða einhvern
tökum við að líkjast því sem trú
okkar beinist að. Hvaðeina sem
kemst í núning við vitundarlíf
okkar hefur áhrif og mótar okkar
innri mann. Um skurðgoð heið-
ingjanna segir í 135. Sálmi, að
smiðir þeirra verði eins og þau,
sem og allir sem á þau treysta.
Líf okkar tekur óhjákvæmilega
svipmót af því sem við setjum
traust okkar á og beinum trú
okkar að.
Tökum þá eftir því að Páll post-
uli setur kynferðislíf manna ekki
í brennipunkt óháð öðru í upphafi
bréfs síns til Rómveija heldur
tengir hann það heiðinni trúarið-
kunn: „Þeir skiptu á vegsemd hins
ódauðlega Guðs og myndum, sem
líktust dauðlegum manni, fuglum,
ferfætlingum og skriðkvikindum.
Þess vegna hefur Guð ..." o.s.frv.
Og postulinn bendir á orsök hvers
kyns skurðgoðadýrkunar í næsta
versi: „Þeir hafa skipt á sannleika
Guðs og lyginni og dýrkað hið
skapaða í stað skaparans." Post-
ulinn hefur að hætti sinnar tíðar
talið að einnig kynhegðun sækti
mót sitt til átrúnaðar af einhveiju
tagi. Augljóst er að Páll hafði í
ákveðnu samhengi hárrétt fyrir
sér. (Sjá Róm. 1,18-32.) Vitað
er að vændi viðgekkst í ákveðnum
hofum heiðingja og þar störfuðu
konur og karlar við það að svala
fýsnum hofgesta (sacral prostit-
ution). Heilagur Páll sér vandann
því ekki í kynlífsatferli fólks einu
og sér heldur lítur á það sem af-
sprengi heiðinnar trúariðkunar
sem hann taldi engum manni
samboðna. Trúariðkunin er í huga
Páls það sem málinu skiptir.
Hvers lags hvílubrögð geta enn
verið átrúnaður margra manna
en samt er ljóst, að í kynferðislífi
sínu draga menn dám af fleiru.
Kynhvötin kann að lenda á villi-
götum græðgi, blindu og firringar
en ofuráhersla á einhveija rétta
kynlífsiðkun ber einnig vitni um
firringu. Þekking samtímans seg-
ir okkur að hvöt sú sem laðar
karl að karli og konu að konu er
ekki ávallt og ekki aðeins sprottin
af félagslegri mótun eða trúar-
legri lausung. Ef svo væri kynni
málið að vera jafn einfalt og sum-
um kann að virðast það hafa ver-
ið í vitund postulans Páls.
Er ég þá að mæla með samkyn-
hneigð? Fjarri fer því. Ég mæli
gegn henni í sama mæli og gegn
hömlulitlu lauslæti, hóraríi og
stóðlífi gagnkynhneigðra sem er
engu betra. Eg fæ þó ekki séð
að við sjálft kynlífsatferli sam-
kynhneigðra sé neitt að athuga,
umfram það sem viðgengst í kyn-
hegðun annarra manna. Margur
hefur magann fyrir sinn guð og
enn annar hvílubrögðin en engum
mun það duga eitt og sér.
Guð beinir orði sínu inn á þetta
svið mannlífsins til þess að menn
verði hvorki þrælar eigin fýsna
né annarra. Og það sama orð
beinist líka að yfirborðssiðlæti
manna, geðleysi og hræsni. Verk-
efni samkynhneigðra gagnvart
guðdómnum er hið sama og ann-
arra manna, að leita ríkis Guðs
og réttlætis. Kristur hefur birt
öllum mönnum hina æðstu kröfu
til að þeir bregðist við henni, -
kröfu kærleika og virðingar.
Hann hefur líka birt öllum mönn-
um hinn æðsta rétt, - réttinn til
að verða Guðs barn. Það er hlut-
verkið sem hann ætlar ungu fólki
og aldurhnignu án tillits til kyn-
hneigðar, kynferðis, litarháttar,
þjóðernis, stéttar, stöðu og efna-
hags.
Höfundur er sóknarprestur á
Selfossi.
Hlutverk
kristins manns
Þórir Jökull
Þorsteinsson
Sumargleðin í
Reykjavík
SUMARIÐ hefur verið
fljótt að líða hér í
Reykjavík enda verið
óvenju viðburðaríkt og
skemmtilegt. Borgarbú-
ar hafa fengið tívolí í
heimsókn, hópur fólks
mótmælir björgunaræf-
ingu og fijálsir leikhóp-
ar blómstra sem aldrei
fyrr.
Fjölmiðlasirkus
Stjómmálamennirnir
gera einnig sitt besta
til að skemmta lands-
mönnum enda pólitíkin
í fríi. Þegar gúrkutíðin
stendur sem hæst setja
þeir upp stórfenglegan fjölmiðla-
sirkus þar sem trúðar og eldgleypar
eru í aðalhlutverkum en gjaldþrota
flokksmálgögn í hlutverki eldsins.
Trúðarnir leggjast á eitt um að
slökkva eldinn en áður en það tekst
kemur Ámundi og gleypir hann. Eld-
gleypirinn birtist síðan kokhraustur
í sjónvarpinu og hótar að magna eld-
inn á ný. Eru engu líkara en eldtung-
umar standi út úr Ámunda meðan á
þessu stendur. Hótunin gildir í tvo
mánuði en þá verður komið hrímkalt
haust og Alþingi og borgarstjórn
komin úr sumarleyfí.
Fjármálaóreiða
Mitt í þessari sumar-
gleði berast þær fregnir
að útlit sé fyrir 630
milljóna króna halla á
borgarsjóði í ár. Þetta
gerist þrátt fyrir
skattahækkanir og
auknar álögur R-listans
á kjörtímabilinu og 700
milljóna króna tekju-
auka vegna góðæris.
Til viðbótar hefur R-
listinn gripið til bók-
haldsbragða til að fela
fjármálaóreiðuna, eins
og þegar borgin selur
sjálfri sér leigulbúðir
borgarinnar fyrir 800
milljónir. Hætt er við því að margir
borgarbúar hafi rekið upp stór augu
er þeir heyrðu nýjustu tíðindi af
slæmri stöðu borgarsjóðs, mitt í góð-
ærinu. Þriðja árið í röð svíkur Ingi-
björg Sólrún Gísladóttir borgarstjóri
það kosningaloforð sitt að borgar-
sjóður verði rekinn með afgangi og
skuldir hans minnkaðar. Einnig Iof-
aði hún því margsinnis fyrir kosning-
ar að hækka ekki álögur á borg-
arbúa. Öllum geta orðið á mistök og
gera jafnvel sömu mistökin tvisvar.
En í þriðja sinn em mistökin orðin
að ótvíræðri stefnu.
Kjartan Magnússon
Síðan Ingíbjörg Sólrún
Gísladóttir varð borgar-
stjóri, segir Kjartan
Magnússon, hefur R-
listinn stöðugt hækkað
skatta eða aðrar álögur
á Reykvíkinga en samt
rekið borgarsjóð með
halla öll árin.
Síðan Ingibjörg Sólrún varð borg-
arstjóri hefur R-listinn stöðugt
hækkað skatta eða aðrar álögur á
borgarbúa en samt rekið borgarsjóð
með halla öll árin. Stjómunarstíl
R-listans er best lýst með orðunum
skuldasöfnun og skattahækkanir.
Niðurstaðan sem kom
ekki á óvart
Hér er auðvitað um grafalvarlegt
mál að ræða en Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir gat þó ekki stillt sig um
að slá á létta strengi er hún tjáði sig
um málið við fjölmiðla. Hún sagði
glaðhlakkaleg að niðurstaðan kæmi
ekki á óvart og ítrekaði þannig stefnu
R-listans í fjármálum Reykjavíkur.
Þessi ummæli eru athyglisverð en
ber auðvitað að skoða í því ljósi að
undanfarið hefur borgarstjóri barist
um fjölmiðlaathygli við tívolí, fjölm-
iðlasirkus og fjölþjóðlega björgunar-
sveit svo eitthvað sé nefnt.
Höfundur er blaðamaður.
Magnús Oskarsson
Má Davíð
fara í bað?
JÓN Magnússon, hæstaréttar-
lögmaður, eyðileggur nokkuð
góða grein um handarbaka-
vinnubrögð fjölmiðlafólks, (Mbl.
1. ágúst sl.) með því að draga
Davíð Oddsson inn í umræðuna
á röngum forsendum. Reyndar
er Davíð settur í aðalhlutverk
með stórri fyrirsögn: „Ekki náð-
ist í Davíð Oddsson.“
Greinarhöfundur gefur sér
það sem staðreynd, að í forsætis-
ráðherra eigi „að nást hvenær
sem er“, eins og hann orðar það.
Ef fjölmiðlar geti það ekki sé
það „slappleiki“ af þeirra hálfu.
Skoðum þetta nánar.
Er ekki líklegt, ef fréttastofa
Ríkisútvarpsins, Sjónvarpsins,
Stöðvar 2 og Bylgjunnar, Morg-
unblaðið, Dagur-Tíminn og DV
vilja samtímis ná í Davíð, að ein-
hver þeirra segi daginn eftir að
ekki hafi náðst í hann? Ef til
vill segja þeir það allir. Ekkert
þarf að vera athugavert við það.
Svo vill til að forsætisráðherra
þarf að tala við ýmsa aðra en
óðagotsliðið á fjölmiðlunum.
Vitanlega þarf að vera unnt
að ná í forsætisráðherra. Ranga
forsenda Jóns Magnússonar er
sú, að það sé forgangsréttur fjöl-
miðlafólks, sem geti ýtt öðrum
skyldum ráðherrans til hliðar,
þegar því þóknast. Mér sýnist
fjölmiðlar ekki þurfa að kvarta
yfir viðbrögðum Davíðs Odds-
sonar yfirleitt, þótt Jón Magnús-
son þykist hafa fundið höggstað
á báða í grein sinni. Kem ég t.d.
ekki auga á að það hafi skipt
nokkru máli hvort Davíð tjáði sig
um Kjaradóm nokkrum klukku-
tímum fyrr eða síðar, en það er
eina dæmið sem Jón Magnússon
nefnir.
Fyrir utan embættisannir,
þarf tilefni þess að fréttamaður
segir: „Ekki náðist í Davíð Odd-
son“ ekki að vera flóknara en
það að hann hafi lagt sig eða
farið í bað. Ekkert má nú!
Höfundur er hæstaréttar-
lögmaður.